Katalog

15 ŞUBAT 2011 SALI CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Şirketsiz ve lisanssız üretim olanağı Doğu’daki fabrikaya güneş, ceviz üreticisine rüzgâr santralı kurduruyor Elektrik üretimini sevdik Güneş ve rüzgâr enerjisine bireysel yatırım talebi arttı. GSR Enerji Genel Müdürü İnci, tekstilciler, farklı sektörlerdeki fabrikaların yanı sıra tarımsal sulama, bağ evi, benzin istasyonu, hatta ceviz üreticisi ve villalardan 100’e yakın talep geldiğini açıkladı. Ekonomi Servisi Enerjiyi yoğun kullanan üreticiler, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’in getirdiği avantajlarla rüzgâr ve güneş enerjisi akımına kapıldı. 3 Aralık 2010’da yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, şirket kurmadan, lisans almadan ihtiyaç duyulan elektrik üretilebildiği gibi, ihtiyaç fazlası da belli bir yerlilik oranının sağlanması halinde devlete perakende fiyattan satılabiliyor. GSR Enerji Genel Müdürü İsmail İnci, bu sürede yenilenebilir enerji kaynaklarına talebin arttığını belirtti. İnci, “Aylık 4050 megavat elektrik enerjisi ile ortalama 10 bin TL elektrik gideri olan fabrikalar kendi elektriğini üretme konusunda yoğun talepte bulundu. Yönetmelik çıktığından bu yana bize, 100’e yakın talep geldi” bilgisini verdi. bin, kanat, alternatör ve dişli kutusu üretimi artacak. En az 10 bin kişiye istihdam sağlanacağını tahmin ediyoruz” dedi. İnci, yönetmeliğin bir başlangıç olduğunu da dile getirerek, “Teşvik ve kredi de verilmeli” dedi. ‘İnadına.com.’ Başlığımı, gazeteciliğin alfabesi sıcak gelişmelere, medyatik gündeme inat, CHP’nin Adana’daki “İşsizlik kader değildir” mitingini anlatmak istediğim için, aramızdan erken ayrılmış, vitrine hiç oynamamış, gerçek bir aydın, saygın sendika lideri, sol siyasetçi, ödün vermez kimliği nedeniyle çok da bedel ödemiş, tanımış herkesin kimliğine saygıda şapka çıkarmak zorunda kaldığı Uğur Cankoçak’ın, emek haklarına simge olmuş internet sitesinden aldım. Sol, sendikal örgütlülüğün silindir gibi ezilip geçildiği 12 Eylül sonrası, örgütsüz süreçte, insan haklarına, emeğe ilişkin en temel değerlerin, her koşulda ödünsüz savunulması gerektiğini anlatabilmeye yönelik, habercilik ve yoruma ilişkin bu ilk siteyi, ölümüne kadar nerede ise tek başına çıkarmış, en olumsuz koşullarda direnmenin, dik duruşun simgesi olmuştu... CHP önümüzdeki seçimler öncesi ilk anlamlı sokağa çıkış eylemi için, sosyal demokrat parti kimliğine de uyacak gündemle, işsizliğin en yüksek olduğu Adana ilimizi seçmişti... Nüfus yoğunluğu boyutunda kent geçmişi ile fabrikalar, sendikalar, örgütlü işçi hareketi, gücü.. nitelikleriyle büyük kentlerimizin önünde yer almış Adana, yakın tarihte 3 büyük tekstil fabrikasının da kapanmasıyla sadece 39 bin 500 yeni işsizi üretmiş, yüzde kırklara varan gerçek işsizlikle yaraya parmak basılacak ilk merkez... Belleğimde Adana’da sendikal örgütlenme, sol adına verilmiş işyeri, işçi sınıfı tarihine kazınmış direnişleri, grevleri, savaşımları, büyük işçi mitingleri... Bilincimde bugünün işsizlik, yoksulluk, yoksunluk, sıcak göç, kayıt dışı, kuralsız çalıştırma, açlığın.. verileriyle kıskacında; Adana sokaklarına yansıyan insan görüntüleri... CHP’nin ciddi bir örgüt ön çalışması ile hazırlanılmış mitingine Mısır halkının büyük başkaldırısının gölgesinin düştüğü tartışılmaz... En çaresiz, en çıplakların milyonlarla, günlerce sokaklarda pusulasız direnişine dudak uçurtan çarpıcı görüntülerle tanıklık ettik... Şaşkın sunucunun “Araba altında kalan, önünü kesen insanlar yüzünden ilerleyemiyor... Şimdi de devirdiler...” dediği sahneleri, develer üzerinden saldırıları, işkencenin her boyutunu, bilinemeyen sayıda ölü, yaralılarla büyük direniş, kimilerine göre devrimin öykülerini dinledikten sonra.. ülkemiz için ne kadar can yakıcı olursa olsun.. işsizlik, emekçilerin hakları gündemine dönmek, medyatik çok kolay bir iş değil... Yetmezmiş gibi Obama ile yapılan telefon görüşmesinin ardından, Mısır halkının seslerine kulak verilmesini isteyen AKP iktidarının, bu pusulasız başkaldırının emperyal güç odakları yönlendirmesinde askeri darbe içeriğini kazanan devrim dönüşümü gerçeğini yok sayan, rol model olma sevdası gündemde... İktidarlarının ABD, AB merkezlerinde daha bir kabul görme zorunluluğu doğduğu havalarında, Balyoz gelişmeleri, askeri tutuklamalar, operasyonlar... can yakan sıcak gündem olarak yüreklere oturuyor... İstanbul’dan yola çıkmadan bile CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun, Adana mitinginin gündemini unutturmamaya yönelik özeni, gazetecilerin haklı ısrarlı sorularında “Siyasallaşmış yargıdan, siyasal sonuçların çıkması, hak hukukun ayaklar altına alınması kaçınılmazdır..” genel yanıtı ile yetinmesi dikkatimi çekiyor... Adanalılar, havaalanından Uğur Mumcu Meydanı’na, eski Adana sanayi yerleşim bölgelerinin dar sokaklarından, halkının çaresizliğinin gündemi ile seslerini duyurmaya besbelli iyi hazırlanmışlar, “İnadına CHP, inadına sol..” diyorlar... “Bir ıslık da sen çal” sloganlı türkü çok tutmuş, tempolu, oynayarak, sloganlar atarak, CHP aracının bir önünde, bir arkasında koşturuyorlar... Sokakların nabzının ölçülmesinde oldum olası, meydana toplanabilmiş büyük kalabalıktan çok, geçiş yollarında, sokaklarda, hele de evlerden, işyerlerinden verilen canlı tepkiler ölçü olur. Mitinge iyi hazırlanmış örgütler bağlantılı meydan kalabalıkları büyütülebilir ama geçiş yollarındaki coşkulu destek gerçek ölçüt sayılır... Miting sürecinden daha uzun zaman alan eski Adana’nın dar sokaklarından coşkulu, kesintili, bol duruşlu, toplu yürüyüşler CHP’nin seçim öncesi bu ilk çıkışının, gündemi, çerçevesiyle kamuoyuna pek yansımasa da, anlaşıldığı, en azından da Adana bölgesince benimsendiğinin kanıtları sayılabilir.. Doğrusu meydan konuşmasında Kılıçdaroğlu’nun medyatik gündeme girmek zorunda kalabileceğini düşünmekle de yanılmışım... Çiftçinin, emeklinin, işsizin, sömürülen işçinin, sanayiye kayıtlı ekonomide katkı vermeye çalışan işverenin... ulusal kurtuluş savaşımını yeniden başlatmak üzere Adana’dan Bursa’ya, Kars’a, Ardahan’a, Sivas’a, Edirne’ye halkın iktidar yürüyüşü için... partinin önceliklerini sayma çerçevesinin dışına çıkmamaya özen gösterdi... CHP’nin insan eksenli sosyal politikalarını, önceliklerini gerçekçilikten uzak bulan, eleştiri getiren Başbakan Erdoğan’a karşı “Yandaşa kaynak var, yurtaşa yok mu’ sloganı bence anlaşılmanın ötesinde tutmuştu... “İnadına.com..” diyen Uğur Cankoçak’ın simgelediği değerlere, Adana’dan bin selam... soner@cumhuriyet.com.tr HES mücadelesine Avrupa’da destek aranacak OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA 10 bin kişiye iş Yönetmeliğin çıkmasıyla birlikte Türkiye’de rüzgâr santralı yatırımlarının da artacağı öngörüsünde bulunan İnci, bu durumun kalıcı istihdam ve ucuz enerjiye de çare olacağını savunarak, “Yerli sanayi gelişecek. Tür Türkiyeli çiftçiler, bugün başlayacak olan Via Campesina Avrupa Koordinasyonu’nun genel kurulunda Türkiye’de yapılmakta olan ve planlanan HES’lerin durdurulması amacıyla çeşitli sunumlar yapacak. Avrupalı çiftçi sendikalarının kurduğu ve Türkiye Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu’nun da (Çiftçi Sen) kurucu üye olarak yer aldığı Via Campesina Avrupa’nın yıllık genel kurulu bugün başlıyor. Brüksel’de başlayan Genel Kurul’a kurucu üye ve konuşmacı olarak katılacak Çiftçi Sen Genel Başkanı Abdullah Aysu, Avrupa’da farkındalık yaratmak ve Türkiye’de verilmekte olan mücadeleye destek sağlamak amacıyla bir dizi görüşmelerde bulunacakları bilgisini verdi. Türkiye’nin 21 nehrin ekolojisine bağlı olduğunu anlatan Aysu, bu yatakların boruların içine alınmasıyla ül kenin nasıl bir hal alacağının ayrıntılı olarak ele alınacağını söyledi. Başta HES’ler olmak üzere madenler konusunda da sunumlar yapılacağını anlatan Aysu’nun verdiği bilgiye göre, dört gün sürecek olan toplantılarda tohum, bio çeşitlilik ve tarım ekolojisi ayrıntılı olarak ele alınacak. Temel gıda maddelerinin küresel borsalara konu edilmesinin fiyatlara etkisi, gıdaya erişebilirliğinin hangi noktalara geldiği, küresel iklim değişikliklerinin temel gıda maddelerinin üretimi ve fiyatını nasıl etkilediği ve nelerin yapılması gerektiği konuları da ele alınacak. Görüşülecek bir diğer önemli nokta da 2013 yılında değiştirilmesi planlan Avrupa Ortak Tarım politikalarında nasıl bir yol izlenmesi gerektiği... Via Campesina Avrupa Koordinasyonu’na üç ülke daha katılmak üzere başvuruyor. 21 ülkenin oluşturduğu birlikte, Türkiye katılımlar konusunda oy hakkına sahip. Baz istasyonları tarih olacak Türk Telekom Grup şirketlerinden ArgeBülent la’nın geliştirdiği ve Kaytaz genişbant internet bağlantısı üzerinden iletişim sağlayan Femtocell teknolojisi, dünyanın en hızlı internet ağına sahip olan Güney Kore’ye girmeye hazırlanıyor. Mobil Dünya Kongresi’nde açıklama yapan Argela Genel Müdürü Bülent Kaytaz, kablosuz modemlerin onda biri oranında enerji kullanan Femtocell teknolojisi ile şehirlerde kurulacak olan baz istasyonu sayısının azaltılabildiğini belirterek, “Geliştirdiğimiz sistemi, Güney Kore’de South Corea Telecom ile hayata geçirmek üzereyiz. Kore’de düzenlenen ihalede son 3 firmalık kısa listeye kaldık” dedi. Femtocell’i Türkiye’de de hayata geçirmek için Avea ile çalıştıklarını anlatan Kaytaz, “Evdeki aydınlatmayı bile bu sistemle WiFi üzerinden kontrol edebileceksiniz.” dedi. Evin yanı sıra dış mekânlarda da kullanılabilecek ‘Outdoor Femtocell’ modellerinin bulunduğunu anlatan Kaytaz, “2 kilometrelik alanda toplam 64 kişinin internet ihtiyacını görebilen Outdoor Femtocell’de, maliyetler de normal baz istasyonlarına göre 100 kat düşük. Üstelik yaydığı elektromanyetik dalga da çok az” dedi. Kaytaz, Femtocell’in, kamusal alanlarda iletişimi engellemek için kullanılan ‘jammer’ların işlevini de görebildiğini anlattı. Perşembeye kadar açık kalacak kongreye yeni nesil cep telefonları damga vuruyor Yeni teknolojiler görücüye çıktı 1300 firmanın katıldığı fuara Türkiye’den de aralarında Türk Telekom Grubu şirketlerinden Argela, Turkcell Teknoloji, Defne gibi firmalar yer alıyor. ŞEHRİBAN KIRAÇ 3D’de gözlüğe gerek kalmıyor Mobil Dünya Kongresi 2011’de öne çıkanlar şöyle: LG fuarda Optimus 3D’yi tanıtacak. Üç boyutlu ekranlı telefonu kullanmak için 3D gözlüğe gerek kalmayacak. Optimus 3D çift işlemciye sahip. 4 inç ekranı var. Android işletim sistemini kullanıyor. Birkaç kamerası var. Ericsson, 2020’de 50 milyar cihazın birbirine bağlanmasına önayak ayak olacak ‘Cihaz Bağlantı Platformu’nu duyurdu. Samsung yeni nesil Galaxy S ve Galaxy Tab’lerini piyasaya sunacak. Galaxy Tab 2, çift çekirdekli işlemciye sahip. 7 inç’lik süper Amoled ekranı var. Tayvanlı HTC Pyramid’i görücüye çıkaracak. Facebook’un kendi adını taşıyan Android işletim sistemli cep telefonunu fuarda göstermesi bekleniyor. BARCELONA Dünya GSM Birliği (GSMA) tarafından bu yıl 16’ncısı düzenlenen Mobile World Congress (MWCMobil Dünya Kongresi) dün kapılarını açtı. Cep telefonu üreticileri, GSM operatörleri ve uygulama geliştiricilerini bir araya getiren kongre ve fuarı 50 bin kişinin ziyaret etmesi bekleniyor. 1417 Şubat tarihleri arasında İspanya Barcelona’da açık kalacak olan Mobil Dünya Kongresi’ne oyun konsoluyla cep telefonunu birleştiren Playstation cep telefonu, LG’nin üç boyut ekranlı cep telefonu, tabletler ve operatörlerin yeni nesil teknolojileri damga vuracak. 1300 firmanın katıldığı fuara Türkiye’den de aralarında Türk Telekom Gru bu şirketlerinden Argela, Turkcell Teknoloji, Defne gibi firmalar katılıyor. GSMA Pazarlama Direktörü Michael O’Hara, açılışta yaptığı konuşmada, 2011’in mobil internet için patlama yılı olacağını söyledi. O’Hara “Dünya mobil internet bağlantısı 400 milyonu buldu ve her ay 17 milyon yeni bağlantı yapılıyor. Bu yıl ayrıca mobil internetin bir son raki jenerasyonu olan LTE için de atılan adımların netleşeceği bir yıl olacak” dedi. obim yeni işbirlikleri kuracak Turkcell’in şirketlerinden Hobim Bilgi İşlem Hizmetleri AŞ kongrede SIM kart, kimlik kartları ile ilgili yeni ürünlerini tanıttı. Ürettiği kartların yüzde 25’ini 20 H ülkeye ihraç eden Hobim ihracattan yıllık 15 milyon dolar gelir elde ediyor. Hobim Pazarlama Müdürü Tolga Kışlal, Geçen yıl da katıldıkları MWCMobil Dünya Kongresi sayesinde Fas ve Motiranya’ya ihracat gerçekleştirdiklerini, bu yıl ise fuarda yeni işbirlikleri kuracaklarını, 34 milyon dolarlık iş hacmi yakalayacaklarını söyledi. MALİYECİ GÖZÜYLE / MUSTAFA PAMUKOĞLU Yıllarca cari açığın, cari açığın finansmanının ekonomimiz bakımından tehlikeli olduğunu söyleyen iktisatçılar bugün haklı çıktı. Cari açığı önemsemeyenler gerekçe olarak cari açığın milli gelire oranına bakmak gerektiğini söylüyorlardı. Bugün 2010 cari açık rakamı 48.6 milyar dolara milli gelire oranı ise yüzde 6.5’e ulaştı. Üstelik 2010 yılında giren 47 milyar dolarlık sıcak para dikkate alınırsa cari açığın yüzde 97’si sıcak para ile finanse edilmiş oldu. Cari açığın tehlikeli olduğunu artık uluslararası önemli kuruluşlar da kabul ediyor. Cari açıktaki bu tehlike uluslararası yatırım kuruluşu Goldman Sachs tarafından hazırlanan raporda da önemli bir şekilde vurgulandı. Bu raporda TCMB’nin ödemeler dengesinde kötüleşmeyi engellemek için ekonomide TL’yi zayıflatıp parasal koşulları ılımlı biçimde sıkılaştırarak yeniden dengeleme sürecine gittiği belirtildi. İlk PPK toplantısında ilk adımın faizlerin yüzde 6.25 değişmemesi ve zorunlu karşılık oranlarında kısa vadeli TL karşılıklarında 200 baz puan artış ile geleceği öngörüldü. Yıl sonuna kadar zorunlu karşılık oranlarında 400 baz pamukm superonline.com Ekonomide Son Gelişmelerin Verdiği İpuçları puan artışı yapılmış olacağı tahmin ediliyor. Öte yandan raporda dolar/TL paritesi için 3, 6, 12 aylık tahminlerini sırasıyla 1.52, 1.49 ve 1.34 olan düzeylerinden 1.63, 1.55 ve 1.47 düzeylerine çıkardı. Avro/TL beklentileri de 2.28, 2.25 ve 2.21 oldu. Bu kuruluşun değerlendirmelerinde Türkiye ekonomisi için 2011 yılı büyüme beklentisi yüzde 5.5 düzeyinden yüzde 4.8’e indirilirken 2012 beklentisi de yüzde 5’ten yüzde 4.5’e düşürüldü. Banka mevduatları, kredileri, yabancıların borsada yatırımı hız kesmeden devam ediyor. Bankaların kullandıkları kısa vadeli krediler ve yurtdışı bankaların mevduatlarındaki artış nedeniyle aralık ayında fon girişleri güçlü oldu. Yılın tamamında, 16.2 milyar dolar portföy girişi olurken bankaların kısa vadeli kredileri 12.4 milyar dolar artmış, yabancıların yurtiçi bankalardaki mevduatındaki artış ise 13.9 milyar dolar finansman sağlamıştır. Doğrudan yabancı yatırımlar ise 7.1 milyar dolar ile sınırlı kalmıştır. Sonuç olarak, yüksek cari açığa rağmen, rezervler 12.8 milyar dolar artmıştır. 2010’dan borç yenileme oranları da borçlanmanın devam ettiğini gösterdi. 2010 yılının tamamında, bankaların borç yenileme oranı yüzde 109 banka dışı özel sektör için yüzde 76 oldu. Sıcak para gelirken yabancıların borsada da yatırımları devam ediyor. 2011 Ocak ayında 10 milyar 521.5 milyon dolarlık işlem hacmi gerçekleştirildi ve bu 507.3 milyon dolarlık net alımla sonuçlandı. Yabancılar borsada en çok Garanti Bankası’na ilgi gösterdiler ki işlem hacminin yüzde 18’ini bu banka hisselerine yapılan yatırım oluşturdu. Bu rakamlar bile ülke ekonomimizin finans yapımını göstermek için tek başına yeterli. Mısır’daki yoksulluk ve işsizlik çok önemsenirken bizde işsizlik ve yoksulluğu dikkate alan yok. “Mısır’daki halkın tepkisi Mağrip’ten Mısır’a yayılan isyan ve başkaldırı dalgası yoksulluk ve işsizlikten bunalan mutsuz Arapların başkaldırısıdır” şeklinde tespit ve analizler yapılırken, işsizlik ve yoksulluğun toplumlarda nelere yol açacağına dikkat etmek ve yapısal önlemleri bir an önce almak gerekiyor, Araplar bize para verdikçe ve bu para sıcak oldukça cari açık önemli değil. Türkiye’nin, yüzünü Doğu’ya çevirmesinden Araplar çok memnun. Bahreyn veliahtı dünyanın 16. büyük ekonomisi olan Türkiye’nin Doğu’ya yönelmesinden memnun olduğunu ve işbirliğinin artması gerektiğini belirtti. Oysa Araplarla ticaret hacminde, ihalelerde pay almada Batı ülkelerinin çok gerisindeyiz. Yüzümüzü çevirmemizden memnun oluyorlar ama ciddi tutarda iş vermiyorlar. Bunun yanında sıcak parayı çok gönderiyorlar. Sıcak para, düşük kur, yüksek faiz politikasının çatırdamaya başlaması, yükselen enflasyon sinyalleri, borç artışı, büyüme hedeflerinin aşağıya doğru revize edilmesi, işsizlik ve yoksulluğun artarak devam etmesi seçime giden ülkemizde bize bazı ipuçları veriyor. Bu nedenle seçim sonrası ekonomimize dikkat etmek gerekiyor. Fortis hisseleri TEB (yeni) olarak borsada Ekonomi Servisi Türk Ekonomi Bankası (TEB) ile Fortis Bank’ın yasal birleşmesinin ardından İMKB’de işlem gören iki bankanın hisseleri de tek hisse olarak işlem görecek. TEB Yatırımcı İlişkileri’nin açıklamasına göre 16 Şubat’tan itibaren ise Fortis hisseleri TEB (yeni) olarak işlem görmeye başlayacak. İMKB’de, TEB yeni ve TEB eski diye iki ayrı hisse işlem görecek. Mart sonunda TEB (yeni) hisseleri eski TEB (eski) hisselerine dönüşerek bu hisse altında işlem görmeye başlayacak. Devir sonrası oluşan bankada, TEB Mali Yatırımlar’ın payı yüzde 42.04, Fortis Bank SA/NV’nin yüzde 47.15 olurken bankanın yüzde 10.75’i borsada işlem görecek. C MY B C MY B