Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 ARALIK 2011 CUMARTESİ kultur@cumhuriyet.com.tr 16 Eyfel Kulesi yeşillenecek KÜLTÜR ? Kültür Servisi Paris’in sembolü Eyfel Kulesi’ni gelecek yılın ikinci yarısından itibaren ziyaret edecek olanlar, dünyanın en büyük ağacıyla karşılaşabilir. Fransa, 20’nci yüzyılın başından bu yana sembolü olan Eyfel Kulesi’ni kentleşme ve çevrecilik konularında yeni bir anlayışın simgesi haline getirmek istiyor. Henüz resmen açıklanmayan ancak Fransız medyasına sızan habere göre, kuleye 2012’de yeşil bitkiler giydirilecek. Proje için 600 bin bitki kullanılacak. Kütük Kafa’nın Öyküsü Çağdaşlarımdan en sevdiğim on Türk yazarını saymamı isteseler, listeme Nihat Ziyalan’ı mutlaka koyarım. Hem şair, hem öykücü olarak. Çok kere yazdım, eleştiride nesnelliğe pek inanmıyorum ben. Hangi ölçülere göre nesnel olup da değerlendirme yapacağız, aklım ermiyor. Nihat’ın yapıtlarını değerlendirirken de nesnel olamam. Nihat, ilkgençliğimden bu yana en sevdiğim can dostlarımdan… Son kitabını hayranlıkla okurken kendi kendime sordum: “Arkadaşın değil de hiç tanımadığın biri olsa, yine bu kadar beğenir miydin?” Yanıtım koca bir “evet” oldu. Evet. Kim yazmış olursa olsun, Attım Kapağı Yurtdışına (Günışığı Kitaplığı, Köprü Kitaplar dizisi) başucu kitaplarımdan biri olurdu. ??? Köprü Kitaplar’dan söz etmeliyim önce. Diziyi Semih Gümüş yönetiyor. Bugüne kadar “genç kâşifler için” seçtiği yapıtlarda Necati Tosuner’in, Ayhan Bozfırat’ın,Ömer Seyfettin’in, Necati Güngör’ün, Osman Şahin’in, Azra Erhat’ın, Kadir Öztopçu’nun, Turgay Fişekçi’nin, Müge İplikçi’nin, Behçet Çelik’in imzaları var. Amaç, genç okurlarla edebiyat arasında bir köprü kurmak. Bizde genellikle ya çocuk kitapları yayımlanır ya da yetişkinler için kitaplar. Grimm Masalları’ndan Dostoyevski’ye atlanması umulur. Aradaki boşluğu doldurmak, genç okurun kendisinden beklenir. Günışığı’nın dizisi bu açıdan önemli. “Okumanın sınırlarının nerede başlayıp nerede biteceğine karar vermek zor,” diyor Semih Gümüş. “Roman ve öykü okumanın başlangıç noktasını ele almak için bir kılavuz da yok elimizde. Çağdaş Türk edebiyatının usta yazarlarının yazdıklarından oluşan bir dizi kitabı seçerken, elbette ilgi çekici kitaplar aradık. Merakla okunan kitapların ayrıca öğretici olmasına gerek yok. İyi yazılmış her edebiyat kitabı yeterince cömerttir. Sırlarını okurlarıyla paylaşmaktır amacı. Aradıklarımızın çoğunu bulabiliriz onlarda.” ??? Attım Kapağı Yurtdışına bu dizi için yazılmış. Altan adlı delikanlının İstanbul’dan Sidney’e uzanan öyküsünü anlatıyor. Elbette Nihat’ın yaşamından izler, renkler taşıyor. Altan (kendi tanımlamasıyla Kütük Kafa), Asmalımescit’te küçük bir lokanta işleten ailenin oğlu. Karşılarındaki fırıncının kızı Yasemin’e tutkun. İki aile, çocukları birbirlerinin evinde gece yatısına kalacak kadar yakın. Dişçi olmak istiyor Altan. Üniversiteye girmek için yeterli puanı sağlayamıyor. Dil öğrenmek için Avustralya… ??? Bu tür yazılarda romanların özetleri verilir hep. Öyküleri kısaca anlatılır. Ben hep kaçındım bundan. Yukarıdaki üçbeş satırı da öykünün yalınlığını belirtmek için yazdım. Böyle bir öyküyü soluk soluğa okunabilecek 200 sayfaya dönüştürmek kolay iş değil. Tekrarlar, uzun betimlemeler, felsefe kırıntılarıyla sayfalar dolar. Örneklerini az görmedik. Nihat’ın kitabında bunlar yok. Oflayıp puflamanın kırıntısı olmadan, bir polisiye roman okur gibi deviriyorsunuz sayfaları. Anlatım da olağanüstü güzel. Renkli. İçten. Dilin tadını çıkara çıkara okuyorsunuz. Eleştirmen değilim ben. Bir kitaba değinirken eleştirinin kurallarına nasıl uyulur, onu da bilmem. Ama sevdiğim, okunması gerektiğini düşündüğüm kitaplara dikkat çekmeyi isterim. Attım Kapağı Yurtdışına’nın da okunması gerektiğine inanıyorum. Memet Fuat’ın Adlin’inden bu yana hiçbir kitaptan böylesine ince tatlar almamıştım. ? Kültür Servisi İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, Amerika’da yayımlanan “Art + Auction” dergisinin aralık sayısında sanat dünyasının en güçlü kişileri arasında yer aldı. Listede, Türkiye’de çağdaş sanat sponsorluğunun duayeni olarak nitelendirilen cezacıbaşı’nın yanı sıra Prada’nın CEO’su Miucca Prada; Walmart’ların vârisi Alice Walton, Iris Vakfı ve Moskova’daki çağdaş sanat müzesi Garage’ın kurucusu Dasha Zhukova da yer alıyor. Oya Eczacıbaşı’nın gücü sanat ? Kültür Servisi WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange’ın hayatını anlatan oyunun Avrupa prömiyeri, 2012’de Londra’da yapılacak. 2011 yazında ilk kez Sidney’de sahnelenen oyun, bu kez “Man in the Middle” (Ortadaki Adam) adıyla Lucy Skilbeck tarafından sahneye aktarılıyor, Assange rolünde ise Darren Weller rol alıyor. Assange’ın hayatı 2012’de Londra sahnelerinde Pat Metheny, Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nu dolduranlara iki görkemli gece yaşattı Caz gitarında 5. boyut MURAT BEŞER Yedi yıl sonra yeniden İstanbul’u fethe gelen notaların fatihi, 30 Kasım ve 1 Aralık geceleri CRR’yi tıklım tıklım dolduran gitar kahramanı; cazın Chick Corea’ya eşdeğer selebritisi Pat Metheny. Yanındaki kusursuz müzisyenler ise Brad Mehldau’nun gediklileri, basçı Larry Grenadier ile davulcu Bill Stewart. Salon müzisyeninden yazarına, kerli ferli işadamından öğrencisine kıpır kıpır; herkes merakla heyecanın birbirine karıştığı tatlı bir telaşe içinde. İnsan bir caz konserinden daha ne ister? Bu sahnede dört ayrı konsept var. İlk üç parça gitarbas düetiyle geçiliyor; Mehldau bestesi “Unrequited”, 1975 model Metheny klasiği “Bright Size Life”, şurup tadındaki parlak gitar tonlarına sadakat dolu bas yürüyüşleri eşlik ediyor. Davulcu Stewart’ın gelişiyle hava değişiyor, ikinci konsept başlıyor. “Go Get It” ile artan kalp ritmi, “Offramp” albümünün en güzel parçalarından “James” ile taçlanıyor. Üç gitarın dekorundaki sahnede ağır bir teçhizat ve ne olduğu ilk ba ? Salon, müzisyeninden yazarına, işadamından öğrencisine kıpır kıpır. Herkes merakla heyecanın birbirine karıştığı tatlı bir telaşe içinde. İnsan bir caz konserinden daha ne ister? kışta anlaşılmayan, sesin yansıma ve kırılmasını engellemeye yaradığı izlenimini uyandıran üzeri örtülü kasalar var. Bir tiyatro sahnesini andırıyor görüntü bu haliyle. Balad parça “Soul Cowboy” yükselen nabızlara yumuşatıcı şerbetler ikram ediyor. Metheny’nin 1989 albümüne adını veren parça “Question And Answer”da, JeanLuc Ponty kemanıyla, George Duke synthesizer’ı arasındaki tonlarıyla elektrik gitar şaha kalkıyor. Koyu renk ses paleti üzerinde kozmik bir trans. Metheny’nin sağını sol ayağının üzerine basarak, taburenin tepesinde akustik gitarına yumularak solo çaldığı “Find Me in Your Dreams”, bu büyüleyici konserin üçüncü konsepti. Sağ ve sol elin farklı telleri çaldığı, bol ekolu newage tınılarının salona mentollü bir tazelik yaydığı tek kişilik bir orkestra gösterisi bu. Ama durun, buraya kadar gördüklerimiz hiçbir şey değilmiş dedirten kısım asıl şimdi, karanlıktan fırlayan bir elin, Kanadalı lutiye Linda Manzer tarafından Metheny için özel üretilen 42 telli Pikasso gitarı uzatmasıyla başlıyor. Üzeri örtülü kasalar açılıyor ve hisseli harikalar kumpanyası başlıyor. Loop’a alınmış bir gitar hışırtısıyla başlayan, şişeler içinde notasına göre yanıp sönen lambalarla, akordeondan vibrafona, ayak pedalıyla idare edilen zillere kadar tamamının Metheny’nin gitarına bağlı elektronik devrelerle yönetildiği görsel ve işitsel bir gösteri. Mesleğinde başka boyutlara geçmiş bir gitarcı Metheny. Sadece İstanbul’u fethetmekle, CRR’yi iki gece üst üste doldurmakla kalmadı; CRR tarihindeki en görkemli konserlerden birinin altına imzasını attı. muratbeser@muratbeser.com 6 AY BOYUNCA ZÜRİH’İ ZÜRİH’TE YAZACAK Aslı Erdoğan ‘2012 Zürih Şehir Yazarı’ Kültür Servisi Aslı Erdoğan, “Şehir Yazarları” (Writers in Residence) projesi kapsamında “2012 Zürih Şehir Yazarı” seçildi. Bu kapsamda 6 ay süreyle Zürih’te kalarak konferanslara, okuma günlerine katılacak olan Aslı Erdoğan, burada kent üzerine yazacak. Ödül sistemiyle yürütülen proje, yazarları günlük yaşamın endişelerinden uzaklaştırarak yazmaya yoğunlaşmalarını, sağladığı imkânlarla yazara kendisini evinde hissettirerek yaratıcılıklarını ortaya koymalarını amaçlıyor. Literaturhaus ve Professional Women’s Group tarafından düzenlenen projenin finansmanını ise Zürih Kantonu karşılıyor. Aslı Erdoğan, yurtdışında çeşitli ödüllerin yanı sıra, Heinrich Böll, Margerite Yourcenar, Andre Malraux, M.E.E.T. burslarını kazanmış, Almanya, Fransa, Belçika, BosnaHersek gibi çeşitli ülkelerde “misafir yazar” olarak kalmıştı. PWG Vakfı işbirliğiyle sağlanan bu bursu, daha önce Finlandiya’dan Olli Jalonen ve Hindistan’dan Kiran Nagarkar kazanmıştı. C MY B C MY B