Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ARALIK 2011 SALI 12 köpek ‘Sen delirdin mi? Ben orada açlıktan ölüyorum. Onun için senin ülkene gidiyorum’ diye sormuş. Çekoslovak köpeği ‘Ben de özgürce havlamak için ülkemden ayrılıyorum!’ yanıtını vermiş…” ??? “Prag Baharı” bittiğinde ünlü Çek tiyatro yazarı Vaclav ekoslovakya ile bağlantılı olarak Havel de tutuklanmış, yazarlık kendimi şanslı bir gazeteci yapması yasaklanmış, 5 yıl hapis kabul ediyorum! 20/21 Ağustos yatmıştı. Cezaevinden çıktıktan 1968’de Moskova’nın önderliğinde sonra Havel, işçilik yaparken bir Varşova Paktı ülkeleri, yandan da gizlice yazdığı tek Çekoslovakya’yı işgal ettiklerinde perdelik oyunların evlerde “Cumhuriyet” adına olayları izlemek sahnelenmesine çalışıyordu. üzere 23 Ağustos’ta oradaydım. Oyunlarında “ahlak, insan hakları, Çekoslovakya Komünist Partisi özgürlük, demokrasi” kavramlarını Genel Yazmanı Aleksander öne çıkaran “Çek” Havel, 18 günlük Dubçek’in kitlesel gösterilere başlattığı “Prag sahne olan yeni bir Baharı” adlı bahar dalgasının “demokratikleşme” ardından, 29 Aralık sürecine Rus 1989’da tanklarınca son Cumhurbaşkanlığı’na verilmişti. Bugün, getirildi. “Slovak” Arap ülkeleri için Dubçek de Meclis sözü edilen “Arap Başkanı yapıldı. Baharı” “Kadife Devrim” tanımlaması, adını denilen bu olay ile Dubçek’in “Prag Baharı” “baharından” alır. tamamlandı. Dubçek ve Ülkesinin Avrupa arkadaşları Birliği’ne (AB) ve AcarDubçek götürüldükleri Kuzey Atlantik Moskova Anlaşması Örgütü’ne dönüşünde istifa ettirilmişlerdi. (KAAÖ) giriş ortamını hazırladı. Dubçek’in istifasını bir radyo Ancak, ülkesi 1993’te “Çek konuşması ile açıklayacağı Cumhuriyeti” ve “Slovakya” adları bildirilince ben ile gürültüsüz, de otelde patırtısız, konuşmayı kavgasız “kadife dinlemeye karar bölünmeye” vermiştim. uğradı. Havel, Radyo, Çek Dubçek’in Cumhuriyeti’nin “ulusa sesleniş” ilk devlet konuşması başkanı seçildi. öncesinde “Çağın en Ludvig van önemli Beethoven’ün Avrupalılarından “yazgı” olarak biri” olarak bilinen ünlü “5. kabul edilen Senfonisi’ni” Havel’e çalarken Ankara’da Çekoslovakların Bilkent gözyaşlarını Üniversitesi’nde hıçkırıklar “Onursal izlemişti. Doktor” unvanı ??? verildi. Havel, Dubçek, 26 “Prag Baharı” Ocak 1970’de bağlantılı olarak Ankara’ya ülkesine büyükelçi gösterdiğim ilgi olarak sürüldü! nedeniyle, imzalı Bir yabancı Vaclav Havel bir fotoğrafını gazeteci bana verme gereği duymuştu. olarak ilk ve son demecini bana “Cumhuriyet” için verdi. Demecinde Bir yazara yakışır biçimde, imzasının yanına “sevgiler” “Prag Baharı’ndan” söz edince Moskova’nın talimatıyla 150 gününü sözcüğü yazmak yerine, küçük bile tamamlamadan geri çekildi. bir “kalp” resmi çizmişti. İşgal altındaki Çekoslovakya artık Cezaevinde zatürreeye eski Çekoslovakya değildi. Halk, yakalanan Havel’de sonradan özgürlük peşindeydi. O yıllar için şu oluşan kanser nedeniyle fıkra anlatılır: akciğerinin önemli bölümü alındı. “Bir Polonya, bir de Çekoslovak Pazar günü, bir kitabından dolayı köpeği yolda karşılaşmışlar. Ters “absürdistan (saçmaistan)” yönde gidiyorlarmış. Polonyalı dediği dünyadan ayrıldı… DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr K.Kore liderinin ölümünün ardından küçük oğlu yerine geçiyor. Aynı aileden 3. kişi iktidarda Ç Kadife Devrimin Yazarı! Üçüncü Kim dönemi ? 17 yıllık lider Kim Jong İl’in kalp krizinden öldüğü açıklanırken Güney Kore alarma geçti. Güney Kore haber ajansı, Kuzey Kore’nin kısa menzilli füze denemesi yaptığını duyurdu. Dış Haberler Servisi Kuzey Kore’nin 17 yıllık lideri Kim Jong İl’in kalp krizi geçirerek öldüğü açıklandı. Ölüm haberinin ardından Güney Kore alarma geçerken Güney Kore haber ajansının haberine göre Kuzey Kore kısa menzilli füze denemesi yaptı. Kuzey Kore devlet medyasının haberlerine göre uzun süredir kalp rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü belirtilen 69 yaşındaki Kim, geçen cumartesi günü trenle seyahat ederken hayatını kaybetti. Haberlerde, Kim’in mevcut hastalıklarından kaynaklanan “büyük fiziksel ve zihinsel sebeplerden” öldüğü ve yapılan bütün müdahalelere rağmen kurtarılamadığı kaydedildi. 2008 Ağustosu’nda beyin kanaması geçiren Kim’in şeker hastası olduğu da söyleniyordu. Ülkenin resmi ajansı Kore Basın Merkezi Ajansı’nın (KCNA) duyurduğu bir açıklamayla da Kim’in yerine geçmek üzere, 20’li yaşların sonunda olduğu bildirilen, en genç oğlu Kim JongUn’un belirlendiği bildirildi. Nükleer silaha sahip, diplomatik açıdan tecrit edilmiş ve açlığın hüküm sürdüğü Kuzey Kore’yi 1994’ten beri yöneten Kim’in ölüm haberi devlet televizyonunda gözyaşları içindeki spiker tarafından okundu. Devlet televizyonu, “Sevgili lider” Kim’in ardından gözyaşı döken halkın “tarifsiz üzüntüsünü” yansıtan görüntülere yer verirken halka Kim JongUn’u yeni liderleri olarak kabul etmeleri çağrısı yaptı. Ülkede 29 Aralık’a kadar ulusal yas ilan edilirken cenaze töreninin 28 Aralık’ta başkent Pyongyang’da yapılacağı açıklandı. Kim’in tek kız kardeşi Kim KyongHui ve eşi Jang SongThaek’in, ülkenin yeni lideri Kim JongUn’u yönlendirerek bundan böyle ülkeyi perde arkasından yöneten kişiler olacakları belirtiliyor. Kim Jong Un’un yeni lider olmasıyla ülkede yönetim aynı aileden üçüncü kuşağa geçmiş olacak. Kim Jong İl de babası Kim il Sung’un ölümünden sonra iktidara gelmişti. İsviçre’de eğitim gören Kim JongUn’un iki yıl önce (Fotoğraflar: REUTERS/AP) Ölen Kim Jong İl’in yerine en küçük oğlu Kim Jong Un getiriliyor (solda). Kore televizyonu, halkın “tarifsiz üzüntüsünü” yansıtan görüntüler yayımladı. GİZEMLİ LİDER lider olarak tanınan Kuzey Kore lideri Kim Jong İl, Batılı liderler tarafından etkili bir hatip olarak tanımlanmıştı. Hakkında lüks zevkleri olduğu yolunda haberler çıkan Kim, uçak korkusu nedeniyle sadece trenle seyahat etmesiyle de tanınıyordu. Çok az yurtdışı ziyaretine çıkan Kim, 2001’de Rusya’ya gitmek için iki ay süren tren yolculuğunu tercih etmesiyle şaşkınlık yaratmıştı. Üç oğlu ve bir kızı olan Kim’in en büyük oğlu 38 yaşındaki Kim Jong Nam, eğlence parkı Disneyland’e gitmek için sahte kimlikle Japonya’ya girmeye çalışırken yakalanmıştı. 1942 doğumlu Kim, 1960’da Kim İl Sung Üniversitesi’nde siyaset ve ekonomi okudu. Mezuniyetinin ardından Kore İşçi Partisi’nde çalışan ve hızla yükselen Kim, Ekim 1980’den politbüro üyesi oldu. Kore İşçi Partisi Merkez Komite Sekreterliği ve Ulusal Savunma Komisyonu Başkanlığı’na getirilen Kim, Kore Halk Ordusu Başkumandanlığı görevini de yürüttü. on yıllarına kadar kamuoy önüne fazla çıkmayarak S gizemli bir hayat süren ve “yalnız” u hızlı bir şekilde yükselmeye başlaması, yönetimde devir teslim hazırlığı olarak değerlendirilmişti. Kim’in ölümünün açıklandığı gün ülkenin doğu kıyılarında kısa menzilli füze denemesi yapıldığı bildirildi. Güney Kore Yonhap haber ajansı, adı açıklanmayan Güney Koreli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, füze denemesinin Kim’in ölüm haberi ile bağlantılı olduğuna inanmadığını söyledi. Güney Kore’de üst seviyede alarma geçilirken Güney Kore Devlet Başkanı Lee MyungBak bütün planlarını iptal ederek ulusal güvenlik kurulunu topladı. Füze denemesi eulWashington hattı hareketli ABD Başkanı Barack Obama ile Güney Kore Cumhurbaşkanı Lee, Kuzey Kore liderinin ölümünün ardından Kore Yarımadası’ndaki durumu ele almak üzere telefon görüşmesi yaptı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, “Başkan Obama, yakın müttefikimiz Kore Cumhuriyeti’nin güvenliğine güçlü bağlılığımızı yeniden teyit etti” denildi. Çin, “büyük lider” ve “yakın dost” olarak nitelendirdiği Kim’in ölümü dolayısıyla başsağlığı mesajı yayımlarken Japonya’da Kim’in ölüm haberinin ardından Başbakan Yoşiihiko Noda başkanlığında acil güvenlik toplantısı yapıldı. Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe ise yaptığı açıklamada, “Kim’in ölümünün ardından Kuzey Kore’nin özgürlüğü bulacağını umuyorum” dedi. S Hangi Kadife Bölünme? vrupa’nın göbeğindeki bu A “kadife bölünmeye” karşılık, Kıbrıs Adası’nda bir başka bölünmüşlük yaşanıyor. Bu bölünmüşlüğe Batı’nın hâlâ burnunu sokmasını anlamak çok güç! Çekoslovakya’da olduğu gibi “kadife” yerine, üstelik “toptüfek” ile ortaya çıkan bu bölünmeye yaklaşık yarım yüzyıldır çözüm aranıyor. BM şemsiyesi altında çözüm arayan kaç “genel yazman” geldi geçti. Onların görevlendirdiği “arabulucuların” adlarını anımsayan var mı? ABD’den Çin’e, Rusya’dan AB’ye kadar ülkeler “özel temsilcileri” artık atamıyorlar. BM’nin son arabulucusu Avustralya’nın eski Dışişleri Bakanı Aleksander Dovner önceki gün Rum Kathimerini gazetesine bakın ne demiş: “Taraflar iki uçta kıpırdamadan duruyorlar. Düş kırıklığımı saklayamayacağım. Son görüşme de başarısız oldu. Bu durumda görüşmeler çöker. Rum siyasal partilerin 1963’ten bu yana BM’ye yaptığı saldırılardan bıktık!” Dovner bugün 60 yaşında. Dovner, 7 yaşında kısa pantolonla oynarken biz bu sorunla 1958’de tanışmıştık. Bu yolda gidilirse daha nice düş kırıklığı yaşanır. BAĞDAT’TA SİYASİ DEPREM Esad’dan kritik imza Dış Haberler Servisi Şam yönetimi Arap Birliği’nin barış planı çerçevesinde gözlemcilerin ülkeye girişine izin verilmesini de içeren protokolü uzun süren tartışmaların sonunda kabul etti. Protokolün dün Mısır’ın başkenti Kahire’de Suriye Dışişleri Bakan Yardımcısı Faysal Mikdad ile Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el Arabi başkanlığındaki heyet arasında imzalandığı duyuruldu. Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim dün Şam’da düzenlediği basın toplantısında “Protokolde değişiklik yapılmasaydı kabul etmezdik” dedi. Muallim, protokol metninde, daha önceki şeklinde istedikleri değişikliklerin yüzde 70’inin yapıldığını, buna göre, ülkeye gelecek olan gözlemci heyetin raporunun ilk olarak Arap Birliği Genel Sekreteri’ne ve kendilerine gönderileceğini söyledi. Muallim, protokolle beraber ülkeye gazetecilerin girişine izin verileceğini de duyurdu ancak objektif habercilik vurgusu yaptı. Bazı Arap ülkelerinin ülkedeki krizi tırmandırmaya çalıştığını söyleyen Muallim, Suriye konusunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesi konusunda ise Arap Birliği’nin 8. maddesinin “herhangi bir Arap ülkesine dış müdahaleye karşı olduğunu” dile getirdi. Bu arada AA’nın haberine göre, bir soru üzerine Muallim, Türkiye ile aralarında şu an için herhangi bir görüşmenin olmadığını, bunun da sebebinin AKP’nin politikaları olduğunu söyledi. Muallim, “10 yılda iyi ilişkiler kurduk ancak onlar bozdu, Suriye için hayırlı olmayan gruplara kucak açtılar” ifadelerini kullandı, diğer yandan Adana İttifakı’nın hâlâ geçerli olduğunu da sözlerine ekledi. Ayrıca Muallim, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun bazı hassas askeri bölgelere girmek istediğini ancak bunu kabul edemeyeceklerini belirtti. Arap Birliği Genel Sekreteri El Arabi, “Bu sürecin başlangıcı. Protokolün süresi bir ay fakat bu uzatılabilir” dedi. El Arabi, Arap Birliği ülkelerinden yaklaşık 100 kişilik gözlemci heyetinin, Suriye’ye 10’ar kişilik gruplar olarak gönderileceğini ve ilk ekibin en geç 3 gün içerisinde gideceğini de kaydetti. Protokol, Arap Birliği’nin Suriye’den uygulamasını istediği, ordunun sivil yerleşim birimlerinden çekilmesi, muhalefet ile Kahire’de diyalog sürecinin başlatılması, tutuklanan göstericilerin serbest bırakılması ve medyanın Suriye’deki olaylara ilişkin gözlem yapabilmesine imkân tanınması gibi maddeleri içeriyor. Bu arada Şam rejimi tarafından iki haftadır gözaltında tutulan muhalif görüşlü internet blogcusu Rezzan Gazzavi’nin önceki gece kefaletle serbest bırakıldığı bildirildi. El Haşimi’ye tutuklama kararı Dış Haberler Servisi Irak Yargı Yüksek Konseyi’nin, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el Haşimi hakkında tutuklama kararı çıkardığı bildirildi. Irak’ın yarı resmi televizyonu El Irakiye, acil olarak verdiği haberde, Irak Yüksek Yargı Konseyi’nin, El Haşimi’nin şiddet eylemlerine karışan korumalarını soruşturması için oluşturduğu Beşli Soruşturma Komisyonu’nun El Haşimi hakkında tutuklama ve seferden men etme kararı verdiği belirtildi. Komisyonun, bu kararı El Haşimi’nin korumalarının itiraflarından sonra verdiği kaydedildi. El Haşimi’nin tutuklanan korumalarının itiraflarının görüntüleri de yayımlandı. Korumalardan Ahmed el Cuburi, düzenledikleri eylemlerde hükümet yetkililerini, korumalarını, askeri araçları, polis subaylarını hedef aldıklarını söyledi. Cuburi, kendilerine talimatın direkt El Haşimi’nin sekreEl Haşimi teri Ahmed Kahtan tarafından verildiğini, eylemde kullandıkları silahların Kahtan tarafından temin edildiğini ve Haşimi’nin ilk eyleme katılanlara 3 bin dolar verdiğini iddia etti. Cuburi, eylemlere devam etmeleri için El Haşimi’nin kendisini ve ailesini tehdit ettiğini ileri sürdü. Haşimi’nin bürosundan yapılan açıklamada ise “Haşimi’nin hükümetin ilgili bazı ortaklarından akılcı bir davranış sergilemesini ve gerçeklerin halka açıklanmasını beklediği” belirtildi. Bağdat’taki siyasi deprem Sünni Başbakan Yardımcısı Salih el Mutlak’ın, “ABD, Irak’ı bir diktatöre” bıraktı diyerek Şii Başbakan Nuri el Maliki’yi hedef almasıyla daha da şiddetlenmişti. Irak’taki Son ‘Yankee’! nlü İngiliz casusu Ü Thomas Edward Lavrence, 191618 yılları arasında Osmanlı’ya karşı, tarihin ilk “Arap Baharı” ayaklanmasını başlatarak başarıya ulaşmıştı. Yıllarca sonra Lavrence, bu başarısı hakkında bir soruya karşılık “etnik mozaiği birbirine karşı kullanarak Osmanlı’yı çökerttiğini” söylemişti. ??? Pazar sabahı daha gün ağarmadan son 500 Amerikan askeri de kimselere görünmeden Kuveyt üzerinden Irak’ı terk etti. Irak’ı “özgürlük, demokrasi, insan hakları, kalkınma” vaadi ile işgal eden George V. Bush’un “yankee”leri ülkeye gecenin karanlığında girip yine karanlıkta ayrıldı. 9 yıl önce vaat edilen “aydınlığı” arkalarında bıraktılar mı? Müslümanlar, ŞiiSünni diye birbirlerine düştü. Hıristiyanlar ile Müslümanlar birbirlerine düşman kesildi. ArapKürt karşıtlığının tohumları filizlenmeye başladı. Kürtler de MüslümanKürt Yahudisi diye The Economist’ten bölündü. Kürtler, Türkmenleri baskı altına aldı. Saddam Hüseyin’in ezdiği Kürtler ise ABD’nin desteği ile petrol gelirlerinin özellikle kendi yörelerinde yatırımlara dönüşmesinden dolayı işgalden en çok memnun olanlar. ??? Bush, aynı yörede, aynı mozaik üzerinde oynadı. Gecenin karanlığında son askeri de Irak’tan ayrılırken bu kez yalnızca ABD değil, değişik etnikli Irak da çok şey yitirdi. Bu olgu, önümüzdeki yıllar için Kuzey Irak ile Türkiye arasında bazı olayların tohumlarını da attı! Esad yanlıları dün Şam’da asker üniforması giyerek gösteri yaptı. (Fotoğraf: AFP) C MY B C MY B