Katalog

15 2010/ SAYI1273 PAZAR 3 Herkes gibi Melisada üniversitehazırlıksınıfındayeni arkadaşlıklarkuruyor.Sohbet ettiğikızda onlardan biri.Tanışalıbirkaçgün olmuş daha. Konuşmanınbir 1 yerinde Melisakilisedeıısöz ediyor.Arkadaşışaşırıyor, Nasıl yani?’diyor.Sanki ötelediğibirşeyle yüzleşmişgibi. “ErmeniyimdiyorMelisave hiç beklemediğibirsoruyla karşılaşıyoryeniden: “0 nedir?”ArkadaşıErmeniyibir şey’ olarakııitelendinyorbelkio an zihninde.“Nedir’?”sorusunun da sebebi bu olsa gerek. Melisaşaşırıyor,üzülüyorve ağırlıklıolaraktrajik buluyorbu öyküyü.Üniversiteçağında birinin,toplum içindebirarada yaşadıklarıErmenileri tanımaması karşısındakısa bir şaşırma anı yaşasa da hayatıboyunca o anı unutmuyor.“Nedirsorusuııu duyunca, uzaydan geldiğimi düşündüm” diyorhatta. Enteresaııdır, bu hikayeler az değil.Etnik köken ne olursa olsun,yaşadığı coğrafyayıtanımayanya da gel geç bilgilerlebirduygu geliştiren insanlarınyaklaşımları,karşıtarafı ZUHAL üzaylıymışgibihissettirebiliyor.Tabii AYTOLUN burada kimuzaylı,yorumsizin. MelisaÇalımlı,Kayseri’den İstanbul’agöç etmiş birErmeni ailesininkızı.İstanbulOrtaköy’dedoğmuş. Kayseri’den Istanbul’auzanan ailegeçmişini,şimdilerdebirErmenikadın olarakIstanbul’danasılbiryaşam sürdüğünü anlatıyor. Onun hikayesi,“İstanbul’daFarklıDinlereMensup Kadınlar”ınkindensadece bin.Geçen haftadüzenlenen İstanbulKadınpanelinde yaşamınıannesinin beraber anlatan Çalımlı,İstanbul’daErmenikadın yaşamlarındanizleripaylaştı. Annesive kardeşleri, 1975 yılındagelmiş Kayseri’den Istanbul’a.AnnesininismikimlikteSemiha.Asıladı ise Erzurumyakınlarındadoğup, Ermenistansınınnıgeçtikten sonra HazarDenizi’nedökülen “ArasNehri”anlamıııagelen Araksi.Gerçek ismievlendiktensonra geçiyorkimliğine.Din hanesi mi?AnnesiAraksi’nintıpkıdiğer kardeşlerigibi kimliktekidin hanesi yıllarsonra Müslümandan Hristiyan’a dönüyor.Çalımlı’nınNecatiDedesi,dönemin karışıklığından annesi ve kardeşlerineErmeniismikoymamış,kimliklerinin din hanesiııe Müslümanyazdırmış.Butedirginliğidirekt olmasa da dolaylıolarak hep yaşamış aile.Annesininbugün bileişyaşamında AraksiyerineSeıııiha’yıkullanmasının nedeni bu. “Siznasılbirmirasdevraldınız?İsimve dinifarklı olarakkiıTıliğeişlenen,birazkorkubirazda tedirginliklenasıl biryaşamdı ailenizinki?”diyesoruyorum.YanıtlıyorÇalımlı: •‘Küçükdayımınkimliğinde Müslümanyazıyor. Diğerlerindedeğişti.Artıkkimliklerindeikiisimvar,biri Ermenibiride Türkismi.Günümüzde büyüksıkıntılar çekmesek de çekinceler olduğuna inanıyorum.Toplum geçmişten geleli korkuları üzerindenatamadı.” Rahat ve mutlubiryaşam sürüyorÇalımlı.Çok büyük sıkıntılarçeknıemiş,şinıdide çekmiyor.Ancakbir kaygı duyduğu nıuhakkak.Özellikleokulzamanlarındatemkini elden hiç bırakmaıııış.“Çünküufakbirolayadahi karışsan sıkıntıikikere katmerleniyor”diyor.Dışandageçirdiği vakitler,gittiğiyerler,tanıştığıortamlarhep bu tedirginlikle şekilleniyor.Pekiİstanbul’dabirErmenikadın olmakonun içinne ifadeediyor?“İstanbul,pek çok kültürü,etnikgrubu bünyçsinde harmanlıyor.İstanbuldışında bir Ermenikadın olarak nerede yaşayabilirimsorusu birazmuğlak.Ben buradakiçok kültürlülükteıı Melisa Kayseri’den istanbura göç etmiş Ermenibir aileninkızı. Zorluve tedirgin yılların ardından artık çok daha güvenli bir yaşam sürdüğünü söylüyor. Tabiikaygıları baki. Onun için İstanbul yaşayacağı tek şehir. Kültürlerin kaynaşması ise onu en çok besleyen nokta. Hepimizin etrafındasıkça gördüğü ya da kendimizin en az birkez deneyimlediği,kördüğüm olmuş ilişkilerivardır.Adam bizisinireder; kadından defalarca ayrılmışızdır;ancak barışmadan durmamışızdır. Kıskançlıklar,kavgalar, ilgisizyaklaşımlar, belki de küfürlerhavada uçar. Bazen, çok az tanıdığımız iıısanlara şikayet ederken yakalarız kendimizi. Her aynlışta arkadaşlarımıza “bitti”diye verileıı sözlere istinaden, kötüledikçe kötüleriz.Sonunda üç günlük • saadet uğruna onca sözü sineye çeker; barışırız. Oysa ilişkininömrü, biz ne kadar alttaııalırsak alalım,daha da kısalır.Çünkü birlikteliğiııdevamı uğruna taraflardan biri,ilişkidekiortaktolerans ve ilgiyüzdesinitek başına sırflanmıştır. Değerlerimizölçüsünde değil; zaaflarımız doğrultusunda hareket ederiz. Öyleyse bağımlı olup olmadığımızı nasıl anlarız? İlişkibağımlısı,karşısındaki kişinin davranışlarından etkilenmeye açık olan ve o insaııın davranışlarını kontrol etmeyi takıntı haline getiren kişiolarak tanımlanmaktadır. İlişkiyegirdiğimizkişisadece sevgili değil; çocuk, aıınebaba,erkek-kız kardeş ya da arkadaş olabilmektedir. Ancak bağımlılar;bunlar içinde sorunlu, yoksun veya • bağımlıolanları bulan ve onları iyileştirmeçabası güden kişilerdir. Butip ilişkilerdenkolayçıkamayız;çünkü zaaflarınıızbizi çok güzel kumanda eder, ilişkileriihtiyaçolarak gösterir. Zaaflarımızauygun, kontroledebileceğimiZproblemli iıısanlarıseçeriz: Belkide birbaşka bağımlıyı,yemeğe, işe, sekse, alkole,uyuşturucuya... Eğer birbağımlılıkilişkisiyaşıyorsak,sorunun çözümü diğer insanlarda değil,kendimizdeyatmaktadır.Adresi; mükenımeliyetçihik,özgüven-özsaygıve özdeğer eksikliği, travmalar,kendine acıma, ilişkidedoktor,öğretmen ya da kurban rolüüstlerımegibiduygulardabulabiliriz.Sorunlu ilişkilerinbiziyuvada olma hissinegeri götürebileceğinide unutmamalıyız. Meseleninpsikolojikolduğu kadar kültürel boyutuyadsınmamalıdır.Özelliklekadınların dünya görüşlerininkültürelyaratımında,sanırım ailelerebüyük paydüşmektedir. Sorunlarıdaha çocukkeıı ediniriz;dine dair yasaklardan, kültürüıı“erkeklik”“dişihik”kalıplarından,gerçek- idealdünya ayırımındandan, daıı, dan... ReimutReiche “Cinsellikve SınıfMücadelesi” adlıkitabıııdaküçük çocuklarınmemeden aldığı haz sebebiyle anneylebağımlılıkilişkisine girdiğindensöz eder. Yazaragöre, bebeklerde bağımlılığınınfarkınayarmasüreci bilinç kaçnıak olsaolsa erteleıımişyalnızlıkolur.Günüıı birinde eşin,arkadaşın,evladın,ana-babanın kaybında,ıııutlaka yalnızkalınacakgünlere birön hazırlıkyapmalıyız. Bağıııılıklarımızı,bağnazlıklarıınızıatarak zoııginleşebihiriz. Büyükdı]şüııüıTibüllus, ‘Issızyerlerdekendiıı içinbir ol”diyeboşa nıısöylemişdersiniz?• guzeli 977©gmail.com Ermeniyim diye uzaydan gelmedimjstanbul,pek çok kültürünbirarada ve uyumlubir şekilde yaşadığı birşehir. Buşehirde; farklıetnikgruplan, uyrukları,yaşam biçimlerinigörmek mümkün. Istanbul’da FarklıDinlereMensup Kadınlar”paneli,tam da bu yönden bakıyor İstanbula. “İstanbul-Kadın”ilişkisinietnik kültürlerüzerinden sorguya açıyor. İstanbul’da Rum kadını ve toplumsal yaşam “İstaııbul’daFarklıDinlereMensup Kadınlar”panelinde Osmanlı’dayaşayaıı Rumtoplunıunun eıı gelişnıiş Osmanlı-TürkSefarad KültürüAraştırmaMerkezi Dr.KornillaBayvertyan,“Osmanlı’daRum Kadınıve döııemisayıldığınıda ömnekleriylebirlikteaıılatıyor. KoordinatörüKarenGerson Şarhoıı ise Türk-Sefarad ToplunısalYaşam”başlığıaltıııdaöncelikleHristiyan Prof.Dr.AyııurÇolakda 19. yyİstanbul’uııdaki kadınındeğişiminive bunun bedelini,eğitimve sosyodinininsağladığıhaklarve özgürlüklerlesınırlanankadını gayrirnüsliıııkadınfolklorünüyabancı seyyahların ekonomikgelişmeüzerindensorguluyor.Annelerinin bu bağlamda Tevratve İncilüzerindenanlatıyor.Kadının gözlemleriyleaıılatıyor.Tabiibu kimizaıııantaraflıbir döneminden gelendüşük eğitimseviyesininyarattığı Hıristiyangeleneğinde önce günah ve kötülükle bakışa neden olabilsede yinede kadınlarıngiyimden sıkıntılannbugün azalnıayabaşladığındansöz ediyor. özdeşleştirilnıesinin,sonrasında da kadının yaşam biçinıiııedek zengin birmalzemeyibirdış gözle ‘Okuyup,kendinigeliştirirsen,koca bulamazsın” yüceltilnıesiniııbirkilisefaaliyetiolarakvücut yansıtıyor.Kadıııseyyalılarınsayısınınyıllariçindeartması döııemindeıı,ayaklarıyere basan, ekonomikgücünü elde bulıııasındaıısöz ediyor.19.yysonu ve 20.yybaşlarında da dikkatçekici. edebilmişkadın profihinegeçiş yaşandığınıanlatıyor.• 1 ilişki bağımlıları EBRU GÜZEL ImtiyazSahibi: CumhuriyetVakfıadına Orhan Erİnç Genel YayınYönetmeni: IbrahimYıldız YayınYönetmeni: AyşeYıldırım Görsel Yönetmen: AynurÇolak Sorumlu Müdür: Miyaseİlknur Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve YayıncılıkAŞ idare Merkezi:Prof. NurettinMazhar Öktel Sok. No:2 34381 Şişli/ istanbul (0212) 343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdürü: ÖzlemAyden Genel MüdürYardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörlerj: Hakan Çankaya/ Neşe Yazıcı Rezervasyon Yönetmeni: OnurTunalı (0212)251 9874/75 (0212) 343 72 74 (554-555) Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu34850 Esenyurt / İstanbul Cumhu riyet gazetesinin parasız pazar ekidir. Yerel süreli yayın. cumdergi©cumhuriyet.com,tr oluşumuyla(beıı)ayııızamana denk gelmekte vegitgidebüyüyeıı“ben”ingerçekleşme biçimigenç ya da yetişkiıibireyinkültürelnormalliğiniya da hastalığını etkilenıcktedim. Bu çerçevede değerlendirebilirsek,zamanla bağımlılıklarınıızasoıı verebiliriz.Kendinibileıı,zayıfve güçlü yaıılarınıgörebilen kişikendinisevebilir.Öııce kendiıııizlebarışmalıyız.Kimsedeııdaha özel değiliz; duygularınlızevrensel.Birkayıpyaşanacaksaondaıı •• , • •. • • + .1 1