Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B ozlem.yuzak@cumhuriyet.com.tr “Korsan devlet”… “Devlet terörü”… “İsrail’e yaptırım uygulansın”... “İsrail tecrit edildi”… “Katliam”... Yalnız Türk basınının manşetleri değil, Avrupa ülkelerinin gazeteleri de bu benzeri başlıklarla doluydu… Öfke çığ gibi büyüyor. Saldırının ilk günü temkinli yaklaşıp fazla tepki vermeyen Avrupa’dan da kınama mesajları artmaya başladı. İsrail yönetimi, hem saldırganlığı hem de olay sonrasında özür dilememesi yüzünden dünya kamuoyu tarafından bir şekilde tecrit ediliyor… Acıyı bir nebze hafifleten İsrail basınının da kendi hükümetini eleştiriyor olması… Sağcı-ırkçı İsrail hükümeti süreci iyi yönetemedi? Peki Türkiye’de sağcı muhafazakâr iktidar partisi nasıl yönetiyor? Saldırının ardından Türkiye’nin birçok il ve ilçesinde insanlar tamamen haklı bir tepki göstererek kitleler halinde sokağa döküldü. Ancak atılan sloganlar, “Allahü ekber” diye tekbir getirmeler, saldırıyı insanlığa karşı yönelik olmaktan çıkartıp “din kardeşliği” boyutuna indiriyor. Bu üzücü. Çünkü işlenen suç tüm insanlığa işlendi. Tıpkı Avrupa’nın tam göbeğinde Bosna’da yaşanan vahşet, Ruanda ve Somali’deki katliamlar gibi. Şu gerçeği kabul edelim ki “İsrail’in Filistin ablukası” Türkiye’de bugüne kadar aşırı sağın gündeminde siyasi malzeme olarak kaldı. Saadet Partisi önderliğinde kitleler mitingler düzenledi. Oysa yaşanan insanlık dramını “din kardeşliği” ötesinde sahiplenmesi gerekiyor hem Türkiye’nin hem de bütün dünyanın. Tam da bu yüzden “Biz iktidara adayız” diyen CHP’nin yeni başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun toplumumuzdaki Filistin hassasiyetini doğru değerlendirip, sosyal demokrat değerlerle bir söylem geliştirmesi şart. Önceki gün yaşananların ardından şu soruların yanıtlarını kendi içimizde aramamız gerekiyor: Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yaşanan krizin ortaya çıkmasına ne kadar ve nasıl katkıda bulundu? Şimdi ise süregelen krizden yararlanmak için diplomatik gerginliği tırmandıracak mı? Bugün tek bildiğimiz İran’a yaklaştığı, Arap ülkeleri nezdindeki ağırlığını arttırdığı, İsrail ve Filistin arasında arabulucu rolü üstlenerek Mısır’ın yerine geçmek istediği bir dönemde, ne Türkiye-İsrail ne de Türkiye-ABD işbirliğinin tekrar eskisi gibi olamayacağı. Din kardeşliği söylemini bıraksak… Kim Türkiye’de ekonomik kriz bitti diyor? Balkanlar’ın en büyük şehir oteli Dedeman Sofya Prin- cess’ın 900 kişilik kongre salonu, 601 odası, Filibe’deki De- deman Trimontium Princess Plovdiv’in ise 154 odası var. Dedeman Bulgaristan iki otel açtı, ikisi de yolda Dünya Göz, Kuveytli ortakla yeni yatırımlar yapacak HİCRAN ÖZDAMAR BADEMLİ - İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlõ Ba- demli beldesinde üreticilerin 1968’de bir araya gelerek oluşturduğu Bademli Fi- dancõlõk Kalkõnma Koope- ratifi, anaç fidanlarõn itha- latõnõn 2012’den itibaren ya- saklanacağõnõ ve üreticilerin ciddi sõkõntõ yaşayacağõnõ bildirdi. Anaç türlerden yeni mey- ve fidanõ oluşturduklarõnõ belirten Kooperatif Başkanõ Selçuk Bilgi, yerli üreticiye araştõrma geliştirme yatõ- rõmlarõnda destek verilme- mesinin sõkõntõsõnõ yaşadõk- larõnõ söyledi. Fidancõlõğõn sürekli yeni- leme isteyen bir iş olduğunu, bunun için Hollanda, İtalya ve Yunanistan gibi ülkeler- den anaç ürün satõn aldõkla- rõnõ bildiren Bilgi, yasak ka- rarõnõn doku kültür labora- tuvarõnõn kurulmasõnõn ar- dõndan uygulanmasõ gerek- tiğini aktardõ. Kooperatif ola- rak yaklaşõk 600 bin lira ma- liyeti bulunan doku kültür la- boratuvarõ kurmak istedikle- rini, yetişmiş insan gücünün bulunduğunu anlatan Bilgi, “2012 yılına kadar doku kültür laboratuvarını ku- ramazsak dünyada gelişen yeni türlerin üretimini ya- pamayacağız. Bu da dün- yadan kopacağımız anla- mına gelir. Türkiye 2012’den sonra anaç itha- latı yapmaz ama daha yük- sek maliyetle fidan ithala- tına başlamak zorunda ka- lır. Avrupa’nın planı da budur. Kendi fidanlarımı- zı geliştirmek zorundayız. Bunun için devletin deste- ğine ihtiyacımız var. İhra- catta devletin güvencesini alabilirsek Orta Asya pa- zarından elde ettiğimiz ge- lirle kendi Ar-Ge birimle- rimizi oluşturmak üzere harekete geçebiliriz” dedi. Ekonomi Servisi - Türki- ye, Ortadoğu ve Kuzey Af- rika’ya 600 milyon dolar ayõran Kuveytli yatõrõm fonu NBK Capital, Dünyagöz’e yüzde 30 oranõnda ortak ol- du. Bu ortaklõk anlaşmasõ ile birlikte göz sağlõğõna iliş- kin yurtiçi ve yurtdõşõnda yeni yatõrõmlar yapõlacağõ ve 500 kişilik ek istihdam sağ- lanacağõ bildirildi. Dünyagöz ve NBK Capital arasõnda düzenlenen ortaklõk anlaşmasõ imza töreninde konuşan Dünyagöz Hasta- neleri Yönetim Kurulu Baş- kanõ Eray Kapıcıoğlu, Tür- kiye’de 16 yõldõr göz sağlõ- ğõna hizmet verdiklerini ve bugüne kadar toplam 300 milyon dolarlõk yatõrõm yap- tõklarõnõ açõkladõ. Kendileri- nin göz sağlõğõnda tam gün çalõşan 150 uzman doktor kadrosuna sahip olduklarõnõ, 19 ayrõ branşta hizmet ver- diklerini, 24 saat 240 değişik ameliyatõ yapabilen tek grup olduklarõnõ söyledi. Dünyagöz Hastaneleri Grubu’nun, global pazarda- ki hâkimiyetini arttõrmak için bir süredir sürdürdüğü stratejik ortaklõk arayõşõ gö- rüşmelerini tamamladõğõnõ belirten Kapõcõoğlu, ortak- lõktan sağlanan finansmanõn Dünyagöz’ün tamamen fi- nans yükünü sõfõrladõğõnõ, yeni yatõrõmlar yapacak fi- nans gücüne ulaştõğõnõ be- lirtti. Kapõcõoğlu, İzmir, Bur- sa, Kayseri, Antep, Ada- na’ya yatõrõm yapacaklarõnõ açõkladõ. Kapõcõoğlu, Körfez ülkelerinde ciddi yatõrõm yapacaklarõnõ söyledi. MURAT GÜLDEREN SOFYA - Türkiye’de eski kumarhaneler kralõ olarak ta- nõnan Sudi Özkan’õn Bul- garistan’daki iki otelinin iş- letmeciliğini yapan Dedeman Otelleri, ülkeyi Türklere yö- nelik alternatif kongre mer- kezi ve tatil bölgesi yapmak için kollarõ sõvadõ. İstanbul’a yakõnlõğõ, Türki- ye’ye göre ortalama yüzde 50’ye varan fiyat avantajlarõ, dünyaca ünlü kayak merkez- leri ile çekim noktasõ oluş- turmayõ hedefleyen Dede- man, bölgenin potansiyeline güvendiği için Sofya ve Fili- be’deki iki Dedeman’dan son- ra, Varna ve Mansko’da da otel açmak için yatõrõmcõlar- la görüşmeler yapõyor. Dedeman Otelleri Bölge Müdürü Adnan Hastürk, Bulgaristan’a her yõl gelen turist sayõsõnda artõş yaşandõ- ğõnõ belirterek, “Yılda tran- sit geçişler dahil, gelen 8.5 milyon turistin yüzde 11’ini Türkler oluşturuyor. Türk- ler genelde iş amaçlı geliyor. Yerli firmalarımız inşaat ve altyapı çalışmaları için pek çok ihale aldı. Casinolar da Türkleri çekiyor. Şirket toplantıları için Sofya ve Filibe’yi cazibe merkezi yapmayı hedefliyoruz” dedi. Sofya ve Filibe’deki iki otelin toplam yatõrõm de- ğerlerinin 50 milyon Avro olduğu bilgisini veren Has- türk, “Asıl hedefimiz kom- şu ülkelerde büyümek. Yü- zümüzü Ortadoğu ve Or- ta Asya’ya çevirdik” diye konuştu. Ekonomi Servisi - Dõş Ekono- mik İlişkiler Kurulu (DEİK) çatõsõ altõndaki Dünya Türk İş Konseyi, “Rotamız Filistin, Yükümüz İnsani Yardım” sloganõyla İstanbul’dan yola çõkan; içinde yaşlõ, kadõn ve ço- cuklarõn da bulunduğu çok sayõda ül- keden insan haklarõ savunucusu sivile karşõ İsrail Savunma Kuvvetleri tarafõndan ulus- lararasõ sularda orantõsõz güç kullanõlmasõ karşõ- sõnda Türk Diyasporasõ- nõ harekete geçirdi. DEİK- Dünya Türk İş Konseyi Başkanõ Ri- fat Hisarcıklıoğlu, ABD’den Vietnam’a, Ar- jantin’den Avustralya’ya kadar dünyanõn dört bir yanõndan 15 bin Türk diyaspora üyesini olay kar- şõsõnda sessiz kalmamaya davet etti. Konseyin çağrõsõnda, diyaspora üyeleri bu- lunduklarõ ülkedeki medya ve sivil toplum ku- ruluşlarõ ile meslek örgütleri nezdinde şu talep- leri dile getirmeye davet edildi:  İsrail hapishanelerinde tutuklu bulunanlar bir an evvel serbest bõrakõlmalõ ve derhal ülke- lerine geri gönderilmeli.  Gemilerle taşõnan yardõmlar Gazze’ye ulaştõrõlmalõ. Gemiler serbest bõrakõlmalõ ve İs- rail’den ayrõlmalarõna izin verilmeli.  Uluslararasõ toplumun dolaylõ desteği ile sürdürülen Gazze izolasyonu ve ambargosu sona erdirilmeli.  İsrail, baskõn konusunda bağõmsõz bir uluslarararasõ araştõrma komisyonunun kurul- masõnõ kabul etmeli. Hisarcõklõoğlu, mektubunda, siyasi kimliği ve görevleri olan diyaspora üyelerini konuyu par- lamento ve komisyonlarõn gündemine taşõmaya, İsrailli iş ortaklõklarõ, ticaret partnerleri ve dost- larõndan, İsrail hükümeti ve kamuoyu nezdinde tutuklularõn serbest bõrakõlmasõ talebini dillen- dirmelerinin önemini vurguladõ. Akbank’tan netbook hediyeli kredi Ekonomi Servisi - Akbank, tü- keticilerin nakit ihtiyacõna yö- nelik yeni bir ihtiyaç kredisi kampanyasõ başlattõ. Haziran ayõ boyunca her hafta yapõlacak çekilişle 250 kişiye netbook ve 1GB data paketi hediye edile- cek. Toplamda 1250 kişiye HP mini dizüstü bilgisayar ve Turk- cell 1GB data paketi hediye olarak sunulacak. Kampanya- da yüzde 1 faiz oranõ ve yüzde 1 masraf uygulanõyor. Kam- panyadan yararlanmak için Ak- bank’a başvurmak yeterli. B‹ L G ‹ T O P L U M U N A D O / R U / Ö Z L E M Y Ü Z A K Diyarbakõr’da gençlerin yeni umut kapõsõ teknoloji DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Turk- cell’in 12.3 milyon dolar yatõrõmla Diyarbakõr’da kur- duğu çağrõ merkezi, kent gençlerinin hayatõnõ değiştirdi. İş bulabilip de çalõşanlar arasõnda kadõnlarõn oranõnõn sadece yüzde 4.4 olduğu Diyarbakõr’da, Turkcell’in kur- duğu Global Bilgi Diyarbakõr Çağrõ Merkezi’nde ça- lõşan kadõnlarõn oranõ yüzde 61 düzeyinde bulunuyor. Çalõşma ortamõ İstanbul’un en modern ofislerinin sunduğu imkânlarla eşit. Tesis, spor salonu, kuaför, bas- ketbol sahasõ, bilardo, langõrt oyunlarõ, kafeterya gibi pek çok sosyal imkânõ bünyesinde barõndõrõyor. Bir grup gazete yöneticisini Diyarbakõr’da misafir ederek Global Bilgi Diyarbakõr Çağrõ Merkezi’ni ta- nõtan Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv, çalõşan- larõn izin günlerinde bile Diyarbakõr’da gidebilecek da- ha konforlu bir yer bulamadõklarõ için, ailelerini, ço- cuklarõnõ alõp bu binaya geldiklerinin belirterek şu nok- talarõ vurguluyor:  Teknoloji insani ve ekonomik kal- kõnmanõn kaldõracõdõr. Bunu göster- mekten gurur duyuyoruz. Turkcell, özellikle Erzurum, Diyarbakõr gibi Ankara’nõn doğusuna yaptõğõ yatõ- rõmlar ile insanõmõza katkõ yapma- yõ birinci hedef olarak seçti. Bizden sonra pek çok şirket Erzincan, Gü- müşhane, Malatya gibi illerde çağ- rõ merkezi kurdu.  Turkcell gibi bir firmanõn, Tür- kiye’nin doğusunda yatõrõm yapmasõ ve istihdam sağlamasõ, diğer şirketlerin yatõ- rõmlarõ için de teşvik oluyor. Diyarbakõrlõ gençlerin bu- gün Türkiye’nin batõsõndakiler ile aynõ şartlarda ve im- kânlarda çalõşabilmeleri teknoloji sayesinde mümkün oluyor.  Burasõ Turkcell çağrõlarõnõn yüzde 21’ine (ayda 1 milyon çağrõya) cevap veriyor. Kente ekonomik ola- rak katkõmõz aylõk 1 milyon TL. En çok iş veren şir- ket olduğumuz için valilik, belediye başta olmak üze- re tüm sivil toplum örgütleri tarafõndan sahipleniyoruz.  Doğuda ilk çağrõ merkezini 2006’da Erzurum’da açtõk. 1000 kişinin çalõştõğõ Erzurum çağrõ merkezi Tür- kiye genelindeki çağrõlarõn yüzde 25’ine yanõt veriyor. Son 1 yõlda Turkcell Global Bilgi içinde en başarõlõ çağ- rõ merkezi oldu. Diyarbakõr, terör olaylarõ ve alevler ile gazete manşetlerine kõpkõrmõzõ fotoğraflarla yansõyan bir şehirdi. Biz, Diyarbakõr’da kepenklerin kapandõğõ bir günde bu Çağrõ Merkezi’nin açõlõş kurdelesini kes- tik. Bu yatõrõm Ankara’nõn doğusundaki en büyük ya- tõrõmlardan biri. Diyarbakõr’õn en büyük işvereni olduk. Turkcell’in 12.3 milyon dolarlõk yatõrõmla kurduğu Global Bilgi, 1.000 Diyarbakõrlõ gencin yaşamõnõ değiştirdi. “Teknoloji insani ve ekonomik kalkõnmanõn kaldõracõdõr” diyen Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv’e göre bugün teknoloji sayesinde Diyarbakõrlõ gençler Türkiye’nin batõsõndakiler ile aynõ şartlarda ve imkânlarda çalõşabiliyorlar. Meyve ve süs bitkisi fidanında büyük üretici konumuna gelen kooperatif yıllık 10 milyon adetlik üretim kapasitesini çevre ülkelerde kullanmayı hedefliyor. SAYFA CUMHURİYET 2 HAZİRAN 2010 ÇARŞAMBA 12 EKONOMİ Türk diyasporasõnõn 15 bin üyesi harekete geçti Sokaklar işsiz kaynıyor. Ekonomik kriz toplumsal krize dönüşmüş durumda. İnsanların öfke patlamaları kimi zaman vahşi saldırganlığa dönüşüyor. Prof. Dr. Korkut Boratav, “Elimizdeki veriler aşağı yukarı kriz sonrasındaki 5 ay, kriz öncesine aynen dönüş olduğunu gösteriyor” diyor. Milli gelire ve işsizliğe yansıyan boyutu ile global krizin, Türkiye’yi en ağır şekilde etkileyen ülkeler listesinin başına yerleştirdiğini ifade eden Boravat Hoca, “Ama bu algılanmamaktadır. Anlaşılan bir süre daha algılanmayacaktır” diye tespitlerini aktarıyor. Algılanmıyor, çünkü hükümet gündemi başka tarafa çekmekte başarılı… Dışardan enjekte edilen paraların bedelini düşünmüyor. Bu ceremesini seçimlerden sonraki iktidara yüklemek istiyor olabilir mi dersiniz? Boratav Hoca sözlerini “Kayıt dışı para girişleri ile dışarıda para tutan Türkiye burjuvazisinin diyelim yurtsever davranışı, yani paralarını getirmeleri finansal yansımayı hafifletmiştir. Dolayısıyla, eğer siyasi iktidar krizi batan banka sayısı ile tanımlamayı ve bu tanımlamayı topluma, medyaya, kamuoyuna yansıtmayı becermişse kriz pek algılanmamıştır, yaşayanlar hariç. Yaşayanlar da olayı kendi dışlarında esen bir fırtınanın kurbanı olarak algılıyorlar. Kendilerini talihsiz kazazedeler olarak algılıyorlar ve ülkelerini yönetenleri, sorumlularını, şimdiye kadar hesaba tutmuyorlar” diye sürdürüyor. ÖZEL ASANSÖRÜ HAK EDEN ÇALIŞAN DÜNYA ŞAMPİYONASINA HAZIRLANIYORİNŞAATTAN GÖRDÜ, İŞE YERLEŞTİ Gülten Ulaş 1981 Diyarbakõr doğumlu. Daha ön- ce bir özel hastanede iş bulmuş ama iş koşullarõ hem çok ağõrmõş hem de emeğinin karşõlõğõnõ almakta zor- lanõyormuş. 2008’den beri Turkcell’in engelli kad- rosunda çalõşõyor. Şirketin en güler yüzlü, en çalõş- kan insanõ. “Bir gün işe geldim ve yurtdışından be- nim için engelli asansörü getirttiklerini gördüm. Global Bilgi’de çalışıyor olmaktan ötürü, büyük bir mutluluk ve onur duyu- yorum” diyor. Mehmet Halil Pirinç 26 ya- şõnda, Diyarbakõr doğumlu. Üni- versite bitirmiş, iş bulamamõş. İs- tanbul’da şansõnõ denemek iste- miş, inşaatlarda çalõşmõş. Baba- sõ vefat edince köyüne, Karaca- dağ Kirkkoyun’a dönmüş, ailenin yükünü sõrtlamõş, çobanlõğa baş- lamõş. Bir tanõdõk kanalõyla Glo- bal Bilgi’de iş bulmuş, hayatõ değişmiş. “Her gün köy- den Diyarbakır’a 45 kilometre gidiyorum. İşimi öy- le seviyorum ki, telefonun karşısındaki müşterinin sıkıntısı ne olursa olsun hissediyorum” diyor. Pervin Aylin 1962 Diyarba- kõr doğumlu. 3.5 yaşõndayken ateşli bir hastalõk geçirmiş, omurilik felci olmuş. Ama pes etmemiş. 6 çocuklu bir ailenin en büyüğü. Diyarbakõr Beden- sel Engelliler Spor Kulübü Baş- kanõ. 5 yõldan beri profesyonel olarak atõcõlõkla uğraşõyor, Av- rupa ikincisi. Türkiye’nin ilk engelli milli sporcusu. “Her ne kadar sosyal bir insan olsam da maddi anlamda aileme bağlıydım. Çok kapı çaldım, iş is- tedim, olmadı. Şimdi ekonomik özgürlüğümü ka- zandım. Kendime güvenim arttı.” diyor Zülfü Selçik 1978 Elazõğ doğumlu. Üniversite- den mezun olduktan sonra 1 yõl Şõrnak’ta öğret- menlik yapmõş. 2008’de Diyarbakõr’da bir inşaat- ta pencerelerin doğramasõnõ takarken, karşõda bü- yük bir inşaatõn yapõldõğõnõ görmüş. Merakla inşaatõn yanõna gitmiş. Bunun Turkcell Global Bilgi inşaa- tõ olduğunu öğrenmiş. Binayõ o zaman beğenmiş, kafaya koy- muş. “Bir gün burada çalışa- cağım” diyerek İŞKUR üze- rinden iş başvurusu yapmõş. “İnşaatlarda çalışırken hayal bile kuramaz olmuştum. Şim- di iş değişti” diyor. ÇOBANLIKTAN MODERN OFİSE Diyarbakõr’da 1 milyon 515 bin kişi yaşõyor. Türkiye genelinde bir hane ortalama 4.5 kişiden oluşuyor, Diyarbakõr’da 6.7 kişiden. Yüzde 18.6 olan işsizlik oranõ ortalamanõn çok üzerinde, 1313 dolar olan kişi başõna gayri safi milli hasõla ortalamanõn çok altõnda. Kentin yüzde 38’inin (561 kişinin) yeşil kartõ var. İşte bu ortamda yapõlan yatõrõm, bin Diyarbakõrlõ genç için yeni bir yaşamõn kapõsõnõ açmõş. BİR İŞ BULDULAR HAYATLARI DEĞİŞTİ Fidan üreticisinde anaç endişesi başladı