Katalog

CMYB C M Y B 16 HAZİRAN 2010 ÇARŞAMBA2 C TURİZM M ilas’ta, 1719 yõlõnda, Menteşe ayanla- rõndan Abdülaziz Ağa tarafõndan yap- tõrõlan Çöllüoğlu Hanõ’nõn restorasyon çalõşmalarõ başladõ. Bir süre önce Milas Be- lediyesi tarafõndan satõn alõnan tarihi han, Muğ- la Valiliği’nin fonundan sağlanan 1 milyon 227 bin liralõk kaynakla restore ediliyor. Restorasyon 600 gün içinde tamamlanacak. Tarihinde Karia Uygarlõğõna ve Menteşe Beyli- ği’ne başkentlik yapmõş olan Milas’ta tarihi eserlerin bolluğu fakat bakõmsõzlõğõ karşõsõn- da siyasi partilerin ve belediye başkanlarõnõn tek bir ortak söylemi vardõ, “Milaslıları ha- rabelerden, viranelerden kurtaracağız…” Oysa zaman içinde gösterilen yoğun çabalarla harabe ve virane edebiyatõnõn yerini, tarihi eserlere sahip çõkma, onlarõ koruma ve restore etme söylemi aldõ. Öyle ki, son yerel seçim- lerde Milas’ta seçime katõlan tüm partilerin or- tak söylemi tarihi eserlere sahip çõkma ve ko- rumak oldu. Bu ilgi yoğunlaşmasõnõn ve al- tõnda yatan bilinçlenmenin sonucunda Milas’ta geçen yõl işbaşõna gelen Muhammet Tokat’õn belediye başkanlõğõndaki CHP’li yeni belediye yönetimi ilk iş olarak artõk iyice yõkõlmaya yüz tutan tarihi Çöllüoğlu Hanõ’nõn kurtarõlmasõ- nõ ve çevresindeki tarihi arastanõn restoras- yonunu kendisine hedef seçti. Böylece Çöl- lüoğlu Hanõ için kurtuluş umudu doğdu. 300 yõllõk yaşamõnda nice kervanlarõ, yerli ya- bancõ nice gezginleri, yolcularõ, Milas paza- rõna gelen köylüleri, doktora gelen hastalarõ, çeyiz düzmeye gelen düğüncüleri, zeytin, zey- tinyağõ, tütün, deri, halõ almaya gelen tacirleri konuk eden Çöllüoğlu Hanõ, ömrünün son demlerini yaşarken yeniden yaşama dönüyor. 1980’lerin sonlarõnda deprem, yağmur ve fõr- tõnalarla duvarlarõ yõkõlan, kiremitleri uçuşan, eyvanlarõ çöken tarihi han, mirasçõlarõnõn da maddi yetersizlikleri yüzünden kaderine terk edilmişti. Bu haliyle bile iki mutafa, bir saraca, bir nalbanta, bir saraca ve semerciyle yok- sulluğun çaresizliğini yaşayan birkaç gariba- na sõğõnak olan Çöllüoğlu Hanõ, 2003 yõlõn- da Milas Belediyesi tarafõndan satõn alõnmõştõ. Yõkõk dökük haliyle bile Milas’a gelen tüm tu- rist gruplarõnõn uğrak yeri olan tarihi mekâ- na sonunda Milas Belediyesi ve Muğla Va- liliği’nin çabasõyla yaşam eli uzatõldõ. Emlak vergilerinden yapõlan kesintilerle oluşturulan ve valiliklerin yetkisinde bulunan fondan sağlanan maddi olanakla tarihi hanõn resto- rasyonuna başlandõ. İhale koşullarõna göre 600 günde tamamlanmasõ öngörülen restorasyon çalõşmalarõ 1 milyon 227 bin liraya mal ola- cak. Tokat Çöllüoğlu Hanõ’nõn yanõ sõra yakõn çev- resindeki tarihi arastanõn da restorasyonu için çalõşmalarõnõn sürdüğünü belirterek, “Arasta ile Çöllüoğlu Hanı’nın restoras- yonu tamamlandığında Milas turizm açı- sından büyük bir çekim merkezi olacaktır” diyor. Milas’ta 9 - 10 Temmuz’da Menteşe Beyliği Sempozyumu düzenlenecek. 27 – 28 Ağus- tos’ta ise 3. Karia, Karialõlar ve Mylasa Sem- pozyumu yapõlacak. Milas Belediyesi’nin desteğiyle yapõlacak olan Menteşe Beyliği Sempozyumu’na Prof. Dr. Rahim Hüseyin Ünal, Prof. Dr. Zeki Arıkan, Prof. Dr. Rem- zi Duran, Prof. Dr. Ali Baş, Prof. Dr. Namık Açıkgöz, Prof. Dr. Mahiel Kiel, Yard. Doç. Dr. Sevinç Gök, Yard. Doç. Dr. Şakir Çak- mak, Yard. Doç. Dr. Ertan Daş, Yard. Doç. Dr. Adnan Çevik’in yanõ sõra birçok tarihçi katõlacak. Bu yõl üçüncüsü düzenlenecek Karia, Karialõlar ve Mylasa Sempozyumu’na ise Türk, Alman, İtalyan ve İsveç’ten birçok arkeoloji bilgini ka- tõlacak. Bu yõl Milas’õn Kõyõkõşlacõk köyün- deki İasos antik kentindeki İtalyan kazõlarõn 50. yõlõ olmasõ nedeniyle sempozyum kapsa- mõnda özel bir kutlama yapõlacak. 3. Karia, Karialõlar ve Mylasa Sempozyumu’nda bu yõl ağõrlõklõ olarak Karia bölgesindeki Bizans dö- nemi tarihi ve eserleri anlatõlõp tartõşõlacak. Milas Belediye Başkanõ Muhammet Tokat, Mi- las’õ turizm etkinliklerinde yeni bir seçenek haline getirmek istediklerini vurgulayarak “Milas’ın zengin bir tarihi geçmişi de var. Karia ve Menteşe Beyliklerine başkentlik yapmış bir yer. Milas ve çevresinde bugün varlığı bilinen 27 antik kent ve örenyeri var. Bu nedenle Milas’ı, tarihin hep gündemde olacağı bir sempozyumlar kenti haline ge- tirmek istiyoruz. Dolayısıyla Menteşe ve Karia sempozyumlarına Milas Belediyesi olarak destek olacağız” diye konuştu S ümerlerin, “Denizin Kıyısındaki Güneş Bahçesi”, Mõsõrlõlarõn, “Denizin Kalbi”, Perslerin, “Do- ruklar Ülkesi” diye övgüler yakõştõrdõğõ Karia’nõn ve Menteşe Beyliği’nin başkenti Milas, yine Perslerin deyişine göre bir “Işık Ülkesi”dir. Milas’a insanlarõn yakõştõrdõğõ bu un- vanlarda, yakõştõrmalarda bir abartõ var mõdõr bilinmez ama Milas’õn hiç de abartõ- ya kaçmayan, gerçekten hak ettiği bir özelliği daha vardõr. Dağlarõnõ, tepelerini, yaylalarõnõ, ovalarõnõ kaplayan milyonlar- ca zeytin ağacõyla, başlõ başõna bir zeytin diyarõdõr. Belki de, gelip geçen, konup gö- çen savaşçõ kavimlere yurtluk yapan Milas’õn asõl egemeni zeytin ağaçlarõ ve zeytin kül- türü olmuştur. Barõşõn simgesi sayõlan zeytin ağaçlarõ binlerce yõllõk sabõrla, nice savaşçõ kavimi uslandõrmõş ve özündeki barõş iksiriyle onlarõ uysallaştõrmõştõr. Kim bilir, belki de bu yüzden Milas, uğradõğõ işgallerle, aldõğõ göçlerle gelenleri kendi yerleşik- leriyle harmanlamasõnõ bilerek ve özümseyerek bugün bir barõş, hoşgörü ve huzur kenti olmuştur. Milaslõlar, Beşparmak Dağlarõ’ndaki gözelerden süzülen, Labranda kutsal kentindeki tanrõlarõn suyunun da özel olduğuna ina- nõrlar. Çünkü Milaslõlar derler ki, bu suyu bir kez içen bir daha Milas’tan ayrõlamaz. Ayrõlan olursa da bir gün mutlaka döner gelir ve Milas’a konar… Antikçağda dünyada insan eliyle yaratõl- mõş 7 harikadan söz edilir. Bunlardan biri- si de o çağlardaki adõ “Halikarnassos” olan Bodrum’daki muhteşem anõtmezar- dõr. MÖ 4. yüzyõlda Karia Satrabõ Mauso- los ve Kraliçe Artemisia için dikilen bu harika anõtõn yapõmõndan yaklaşõk 500 yõl sonra, 1/10 ölçeğinde küçük bir örneği, o zamanki adõ Mylasa olan Milas’ta yaşama geçirilmiştir. Halikarnassos Mausoleu- mu’nun bugün yerinde yeller esiyor ve birçok önemli kalõntõsõ İngiltere’de British Museum’da sergileniyor. MS 1. Yüzyõlda Halikarnassos Mausoleum’undan öyküne- rek Milas’ta yaptõrõlan Gümüşkesen Anõt- mezarõ ise halen olanca görkemiyle ayakta duruyor. Şehrin sõrtõnõ yasladõğõ Sodra Dağõ’nõn güneybatõ yamacõna yapõlmõş olan bu anõtmezara “Gümüşkesen” adõ yakõştõ- rõlmõş. Gümüşkesen Anõtmezarõ bugün ilçenin en çok turist çe- ken anõtõ. Bodrum’a geçenler, Bod- rum’dan yal- nõzca Gümüşkesen anõtmezarõnõ görmeye gelen- lerle, avlusu dolup taşõyor. Gümüşkesen anõtmezarõ Milas- lõlarõ öylesine etki- lemiştir ki, beledi- yenin ve birçok şirketin logolarõnda mutlaka onun bir görüntüsü yer alõr. Kimler için yapõldõğõ bilinmese bile 1900 yõldõr ayakta duran Gümüşkesen Anõtmezarõ, Milas bacalarõna da esin kay- nağõ olmuştur. Kare tabanlõ bir baca eğer tuğladan yapõlmõş ise başka bir şekilde ba- ca ağzõ yapabilmek mümkün değildir bel- ki ama bu bacalarõn Gümüşkesen’e benze- mesinde ustalarõn mutlak bir etkilenmişli- ği kolayca sezilebilir. Milas Belediyesi’nin bakõp çiçeklendir- diği ve servi ağaçlarõnõn gölgelendirip se- rinlettiği bahçesiyle Gümüşkesen aynõ za- manda mahalle halkõ için de soluk alõna- cak bir avuç yeşilliktir. Baştarafı 1. sayfada Uygarlõklar başkenti, ‘Işõk Ülkesi’ Milas Ü lkemizin en önemli turizm beldele- rinden olan Bodrum’da, “deniz- kum-güneş ve sınırsız gece yaşa- mı” dörtgeninin içine sõkõşõp kalmõş olan turizmciler, daha çok turist çek- mek ve otellerin havuz başlarõnda tem- bel tembel pinekleyen turistlere aktif bir seçenek sunmak için arayõşlarõnõ sürdürürlerken, Milas’õn ünlü Salõ Pa- zarõ’nõ keşfettiler. Güneybatõ Anadolu’nun denize açõlan ka- põsõ olan Güllük’e uzanan yolun son durağõ olan Milas yüzyõllardõr bu özel- liğiyle de canlõ bir alõşveriş merkezi ol- muştu. İkliminin uygunluğu, topraklarõ- nõn bereketi, ürünlerinin çeşitliliği, yöre insanõnõn üretim potansiyelinin yanõ sõ- ra alõm gücü ve nüfus yoğunluğu, Mi- las’õn Salõ Pazarõ’nõn yüzyõllardõr önemli bir pazar haline gelmesine yol açtõ. Milas’õn ünlü zeytin ve zeytinyağlarõnõn yanõ sõra dünyaca ünlü halõlarõndan saz- dan yapõlmõş hasõrlarõna, tarlalarda, bahçelerde, bağlarda, bostanlarda yetiş- tirilmiş meyve sebzelerden dağdan, ba- yõrdan toplanmõş yabani otlarõna ve yö- re halkõnõn “çıntar” dediği mantarlarõ- na, Denizli ve Buldan işi dokumalardan İzmir işi terlik ve ayakkabõlara, Yata- ğan işi el yapõmõ bõçak, tağra ve balta- lara kadar binbir çeşit ürünün satõşa su- nulduğu Salõ Pazarõ bu haliyle İz- mir’den, Aydõn ve Denizli’den de bir- çok pazarcõyõ kendine çekiyor. Daha pazartesi günü ikindi saatlerinde kurul- maya başlanan Salõ Pazarõ, salõ günü akşam alacasõna kadar devam ediyor. Olağan zamanlarda 1200, 1300 pazarcõ tezgâh açarken bayram arifelerinde bu rakam 1500’ü de aşõyor. Milas’õn 114 köyünün yanõ sõra Muğla, Aydõn ve De- nizli’nin yakõn ilçelerinden de çok sayõ- da kişi alõşveriş için Salõ Pazarõ’na geli- yor. Böylesine yoğun bir canlõlõğõn yaşandõğõ Salõ Pazarõ, son zamanlarda turizmcile- rin de gözünden kaçmadõ. Bodrum’da turistleri otellerin havuz başlarõndan, barlarõndan dõşarõ çõkarmak isteyen tu- rizmciler “Milas Market Tour” adõ al- tõnda Salõ Pazarõ’na turlar düzenlemeye başladõlar. Böylece her salõ günü Mi- las’a otobüsler dolusu turist gelmeye başladõ. Milaslõ köylü kadõnlarõn rengârenk giysi- leri, ilginç başörtüleri, pazarda satõşa sunulan meyve ve sebzelerin çeşitliliği ve bolluğunun yanõ sõra turistlerin en çok ilgisini çekenlerin başlarõnda hiç kuşkusuz bitki çaylarõ ve baharatlar ge- liyor. Salı Pazarı İ nsanlarõ böylesine etkileyen o gizemli büyü belki de Milas’õn daracõk sokaklarõndan tütsülenmektedir. Yenileşen, betonlaşarak “modern”leşen çeperlerine karşõn geleneksel kent dokusunu yansõtan Milas, belki de bu büyünün buhurdanlõğõnõ oluşturmaktadõr. Rengârenk çay taşlarõyla döşeli Arnavut kaldõrõmõ sokaklar çoktan betona gömülmüş olsa bile, binbir sürprizle doludur. Sarõ, kõrmõzõ, beyaz ve çivit mavi badanalõ tarihin tanõğõ evler, olanca yorgunluklarõna karşõn halen içinizi õlõtõr. Tarihi Mylasa kentinin üstünde kurula gelen evlerde Mylasa’dan yadigâr nice izler vardõr. O “abideler şehri” veya “mermerler şehri” görkemli başkent Mylasa’dan geriye kalan bu izler, “cami yıkılsa da mihrap yerinde kalır” atasözünün sessiz tanõğõ gibidir. Yani sözün kõsasõ Milas bir tarih şehridir.... Yani Milas demek tarihi Mylasa demektir, Milas evleri demektir. Milas evlerini döşeyen dünyaca ünlü Milas halõlarõ demektir. Daha Milas demek zeytin demektir. Ve dahasõ Milas demek huzur ve hoşgörü demektir. Tütsülenen sokaklar ÇÇööllllüüooğğlluu HHaannıı