Katalog

CMYB C M Y B Devamı2.sayfada A ntikçağda, nükteleriyle ünlü arp sanat- çõsõ Stratonikos’un yolu bir gün Milas’a düşer. Kentin agorasõnda, yüksekçe bir yere oturup dinletisine hazõrlanõrken, alõş- verişlerini sürdüren halka, kendisine kulak vermesi için seslenir. Fakat o anda gözüne ilişen çok sayõda anõttan ve görkemli yapõ- lardan öylesine etkilenir ki, adeta kendini unutur ve bir anda ağzõndan “dinleyin ey halk” yerine “dinleyin ey abideler” sözleri dökülüverir. Stratonikos’u böylesine şaşkõna çeviren Milas, ya da o yõllardaki adõyla “Mylasa”, ger- çekten antikçağda “Abideler Şehri” veya “Mermerler Şehri” olarak ünlenmiş bir Ka- ria kentidir. Kentin hemen arkasõnda yük- selen Sodra Dağõ’ndan çõkartõlan mavi da- marlõ mermerlerle yapõlmõş anõtlarla, anõtsal yapõlarla Mylasa öylesine süslenmiştir ki, bu unvanlarla övülmesi hiç de boşuna değildir. Nasõl süslenmesin, nasõl ünlenmesin ki? Çün- kü o, antikçağlarõn en savaşçõ kavimlerinden olan Karialõlarõn başkentidir. Güneybatõ Anadolu’yu kendilerine yurt edinen Karia- lõlar, tarihin belki de ilk lejyonerleri, yani pa- ralõ askerleri olarak Mõsõr firavunlarõnõn, Ege adalarõndaki, Yunanistan’daki krallarõn sa- vunuculuğunu yapmõşlardõr. Perslerin, Bü- yük İskender’in, Romalõlarõn işgaline uğra- mõş, kimi zaman yakõlõp yõkõlmõş, kimi za- man yeniden imar edilmiştir. Sonra yöreye Türkler gelmiş, Menteşeoğullarõ Beyliği Milas’õ kendine başkent yapmõştõr. Menteşelilerin, Milas’õ başkent yapmalarõ- nõn ötesinde Karialõlarla bir ortak yanlarõ da savaşçõ oluşlarõdõr. Onlar da Karialõlar gibi denizlere açõlmõşlar, denizcilikleriyle, kor- sanlõklarõyla ünlenmişlerdir. Bu nedenle beyleri Ahmet Gazi, “sahillerin beyi” un- vanõnõ kazanmõştõr. C TURİZM 16 HAZİRAN 2010 ÇARŞAMBA / SAYI: 23 MMİİLLAASS Uygarlõklar başkenti, ‘Işõk Ülkesi’ Yaşamõn peri bacalarõ ile iç içe sürdüğü 2000 nüfuslu Göreme’nin ta-rihi anlamda en önemli yeri Göreme Açõkhava Müzesi’dir. Müze ka-ya içine oyulmuş manastõrlar, kiliseler, şapeller, yemekhaneler, mut-faklar ve yaşam alanlarõndan oluşmaktadõr. Müze alanõnda yer alan ma-nastõrlar VII. yüzyõldan XII. yüzyõla kadar olan kilise mimarisini barõndõrõ-yor. Düztabanlõ beşik tonozlu, tek veya 3 apsisli, merkezi haç planlõ mima-riye göre yapõlmõş kiliselerin fresklerinde yerel üsluplarõ yansõtan resimlerde yer alõyor. Bölgenin özelliğinden ötürü burada yaşayanlar savaşlarõn et-kilerinden, merkezi idarenin otoritesinden uzak kalmayõ başarabilmişler. Anaulaşõm yollarõna uzaklõğõ ve engebeli bir alan olmasõ, gizlenmek isteyen ve-ya dini inzivaya çekilenler için uygun korunma yeri olmuş. Eğer kapalı yer korkunuz yoksa yeraltı kentlerinde tarihin izini sürmek oldukça ilgi çekici geliyor insana. Kapadok- ya’da yumuşak tüf kayalara oyularak yapıl- mış çok sayıda yeraltı şehri bulunuyor. Bun- lardan başlıcaları Kaymaklı, Derinkuyu, Öz- konak, Mucur, Örentepe, Gümüşkent, Tat- larin, Ovaören ve Gökçetoprak’ta yer alıyor. Kaymaklı ve Derinkuyu bölgede bulunan yer- altı şehirlerinin en büyükleri. Nevşehir’in 21 kilometre batısındaki Kaymaklı yeraltı ken- ti ile ondan 9 kilometre sonraki Derinkuyu yeraltı kentini girişten itibaren yön levhala- rını izleyerek gezebiliyorsunuz. Kentin giriş katında hayvanların bağlandığı yerler bulu- nuyor oradan da yiyeceklerin depolandığı bir başka bölüme geçiliyor. Yeraltı şehrinin her bir bölümü diğeri- ne dar tünellerle bağlanıyor. Her gi- riş değirmentaşı biçimin- deki hareketli kayayla kapılarla kapatılarak gelen düşmanlardan korunulması düşünül- müş. Şarap yapımında kullanılan odaların da bulunduğu kent toplam 40 metre derinlikte 8 kattan oluşuyor. Aynı zamanda mükemmel bir doğal havalandırma sistemi var. Derinku- yu’nun toplam alanı 4.5 kilometrekare. Yak- laşık 20 bin kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Kaymaklı yeraltı kenti ise Derinkuyu’nun aşa- ğı yukarı yarısı kadar büyüklükte. Yeraltı şe- hirlerinin yapımına hangi dönemde başlan- dığı kesin olarak bilinmiyor. Ancak yeraltı şe- hirlerinin yapımına milattan önce Hitit ve Frig uygarlığı döneminde başlandığı ve onuncu yüzyıla kadar kullanılmaya devam ettiği dü- şünülüyor. Yeraltı Kentleri... K apadokya’nõn adõnõ, Kõzõlõrmak’õn kollarõndan birinin, Antik Çağ’da- ki adõ olan “Kappadoks”a borçlu olduğunu düşünenler var. Ama, ge- nel kanõ, “Kapadokya” sözcüğünün, bölgenin Pers kayõtlarõnda geçen “Katpatuka”dan tü- rediği. Üstelik bu adõn Persler için şiirsel bir karşõlõğõ var: “Güzel Atlarõn Yetiştirildiği Ülke”... Ayrõca Persepolis Sarayõ’nõn kabartma taş bloklarõnda Pers Kralõ’na he- diye getiren 23 ülkenin temsilcileri arasõnda Kapadokyalõlar da güzel at getirirken res- medilmiş. Hitit ve Frig mitolojisinde ise Kapadokya volkanlarõn oluşturduğu, yağmur ve rüzgâr tanrõlarõnõn sihirli ellerinde biçimlendirdiği, doğanõn ince ince işlediği büyülü bir bölge ola- rak geçer. Peribacalarõnõn oluştuğu tarihi sü- reç içinde insanlar da bu peribacalarõnõn iç- lerine ev ve kilise oyup fresklerle süsleyerek binlerce yõl öncesini günümüze tanõklõk etmesi için şekillendirmiş. Avanos, Zelve, Göreme ve Uçhisar doğal güzelliklerinin yanõ sõra kül- türel zenginlikleriyle de yüzyõllar boyunca ta- rih yazarlarõnõn ve seyyahlarõn ilgisini çekmiş. Bölgenin en önemli yerleşim yenlerinden biri olan Uçhisar, Nevşehir- Göreme yolu üze- rinde, Nevşehir’e 7 km.uzaklõkta. Bölgenin en yüksek noktasõnda yer alan ve en eski yerle- şimin ne zaman yapõldõğõ bilinmeyen Uçhi- sar, yerleşim biçimi açõsõndan Ortahisar’a ve Ihlara Vadisi’ndeki Selime Kalesi’ne benzi- yor. Kalenin içindeki çok sayõda oda birbiri- ne merdiven, tünel ve koridorlarla bağlanmõş. Odalarõn girişlerinde ise, yeraltõ yerleşimle- rinde olduğu gibi giriş ve çõkõşõ kontrol altõ- na almaya yarayan sürgü taşlarõ bulunuyor. Hasan ve Erciyes dağlarõnõn heybetli manz- arasõnõn izlenebildiği bir yer olmasõ nedeniyle özellikle gün batõmõnõn yaklaştõğõ saatlerde zi- yaretçi akõnõna uğrayan Uçhisar’da eski Rum evlerinin güzelliği dikkat çekiyor. Köyde neredeyse hiç yeni ev yok. Eskilerin resto- rasyonlarõ bittiğinde köyün çehresi daha da de- ğişecek gibi görünüyor. Antik devirdeki adõ: Venessa olarak bilinen Göreme’nin altõnõn, in denilen yeraltõ şehir- leriyle kaplandõğõ söylenir. Yani; Avanos’tan yeraltõndan birkaç kilometre yürüyüp, dağõn yamacõnda, tekrar yerüstüne dönmenin müm- kün olduğu söyleniyor. Kõzõlõrmak nehrinin her iki yakasõnda kurulmuş olan Avanos se- ramik atölyelerinin bulunduğu, toprağõn şe- killendirilip pişirilerek şekillendiği yerdir. Avanos’un dağlarõndan ve Kõzõlõrmak’õn es- ki yataklarõndan yumuşak ve yağlõ kil top- raklar elendikten sonra iyice yoğrularak ça- mur haline getiriliyor ve “çark” adõ verilen ayakla döndürülen tezgâhlarda şekillendiri- liyor. El yapõmõ parçalarõn bu kadar güzeli- ni hiçbir yerde bu kadar ucuza bulamazsõnõz. Avanos’ta Hititler’den beri çarkla çanak- çömlek yapõldõğõ biliniyor. Bu el sanatõ ka- vimden kavime, babadan oğula geçerek gü- nümüze kadar gelmiş... İlçe’deki önemli uğ- raşlardan birisi de, bağcõlõktõr. Elde edilen üzüm, sofralõk olarak kullanõlabildiği gibi, ma- ğaralardaki doğal depolarda şarap üretimin- de de kullanõlõr. Ev yapõmõ şaraplarõ tadarak satõn almak mümkün. Milas Belediye Başkanõ Karia uygarlığına ve Menteşe Beyliği’ne başkentlik yapmış olan Milas, bir tarih ve kültür şehridir. Antik çağlarda “abi- deler şehri” diye ünlenmiş olan Milas’ın o gösterişli günlerinden günümüze birçok anıt eser kalmıştır. Kent içindeki Gümüşkesen Anıtmezarı, Baltalı Kapı, Uzun Yuva ta- rihi alanı gibi antik çağ eserlerinin yanı sıra Beylikler Dönemi’nin ünlü yapıla- rından Hacıilyas Camii, Ulu Cami, Firuz Bey Cami gibi anıtsal eserler Milas’ın zengin tarihinin görkemli tanıklarıdır. Milas’ın zengin tarihi geçmişinin ve uygar- lıklara yurt olmuş kültürel zenginliğinin bir yansıması olan tarihi Milas evleri, arastası, sokakları da kültür tarihimizde özgün bir yere sahiptir. Geleneksel Türk mimarisi ürünü olan evlerin yanı sıra Mi- las’ın ünlü Macar evleri de ayrı bir sanat değeri taşır. ‘Hedefimiz kültür ve tarih turizmi’ Devamı3.sayfada