Katalog

CMYB C M Y B 5 MAYIS 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] EKONOMİ POLİTİK ERİNÇ YELDAN Yunanistan’da ‘Kurtarılan’ Kim? Yunanistan hükümeti pazar akşamı IMF ve AB ile birlikte finanse edilen muazzam bir kurtarma operasyonuna imza attığını açıkladı: 110 milyar Avro (147 milyar dolar) tutarında olan “istikrar paketi”nin ana unsurlarını maaş ve ücretlerde olağanüstü kesintiler; dolaylı tüketim vergilerinin 3 puan yükseltilmesi; ve yeni özelleştirmeler ve işgücü piyasalarının esnekleştirilmesini amaçlayan yoğun bir “yapısal” dönüşüm programı oluşturuyor. 147 milyar dolara ulaşan büyüklüğü ile üç seneye yayılan “kurtarma” paketinin, IMF’nin bugüne değin bir ülkeye yönelttiği en büyük mali operasyon olduğu kaydediliyor. “Kurtarma” operasyonunun makroekonomik varsayımlarına göre, Yunanistan milli gelirinin büyüme hızının 2012’ye değin “sıfır” düzeyinde kalacağı öngörülmekte. Program hedeflerine göre milli gelirin yüzde 13’üne ulaşmış bulunan kamu açıklarının, 2014’te yüzde 3’e geriletilmesi planlanmakta. Kamu harcamalarının yüzde 75’ini oluşturan kamu ücret ve maaşlarının sert bir şekilde geriletilmesi bu hedefin gerçekleştirilmesinde ana unsur olacak. Kamu çalışanları Yunanistan’da on üçüncü ve on dördüncü (aylık) maaş olarak bilinen prim ve ikramiyelerinin kaldırılması ve yılbaşından bu yana zaten yüzde 8 oranında kesintiye uğramış bulunan ek ücretlerinin, bir kez daha yüzde 30 düzeyinde geriletilmesiyle karşı karşıyalar. Bu durumu protesto etmek amacıyla Yunanistan Kamu Çalışanları Sendikası Yunanistan emekçilerini salı gününden başlayarak 48 saat boyunca sürecek olan genel greve destek vermeye çağırıyor. Aşağıdaki tabloda Yunanistan ile birlikte benzer nitelikler sergileyen iki ülkenin (Portekiz ve İngiltere) belli başlı makroekonomik göstergeleri sıralanmakta. Verilerden, krizin hemen öncesinden başlayarak, kamu açıklarının milli gelire oranında her üç ülkede de bozulma yaşandığı, cari işlemler açığında ise Portekiz’in başı çektiği gözleniyor. Milli gelire oran olarak kamu açığının Yunanistan’da 2007’de yüzde 2.7’den, 2009’da yüzde 12.7’ye; İngiltere’de ise yüzde 3.7’den, yüzde 12.1’e çıkmış olduğu görülüyor. Bütçe açıklarının boyutu Yunanistan ile benzer düzeyde olmasına karşın, arada çok önemli bir fark var: Yunanistan’da açıkların ana kaynağı çalışanlara yapılan ödemeler; İngiltere’de ise finansal sisteme açılan krediler. Finans sisteminin titanları İngiltere ve ABD, kendi ekonomilerinde finansal sistemin sağlığı söz konusu olunca yapılan kamu harcamalarını “gerekli”; Yunanistan ve Portekiz’de ise “gereksiz ve akılcı olmayan israf” olarak yorumluyor. IMF ve AB’nin Yunanistan’a açmış olduğu kredilerin ana amacının ise milli gelire oran olarak yüzde 115’e fırlayan kamu borçlarının “döndürülmesi”, yani borçların zamanında geri ödenmesi olduğu biliniyor. Yunanistan’ın yoğun olarak borçlu olduğu AB-kökenli ticari bankaların 147 milyar dolarlık paket sayesinde alacaklarını zamanında tahsil edebileceği ve bundan da en çok Alman bankalarının yararlanacağı anlaşılıyor. Dolayısıyla, Yunanistan’da sorunun özü aslında çok açık bir soruya dayanıyor: “kurtarma” operasyonu aslında kimleri kurtarmayı amaçlıyor? İçim yanıyor MURAT GÜLDEREN BANDIRMA - TÜSİAD Başkanõ Ümit Boyner son dönemde artan terör olaylarõna değinerek “Her şey bir yana, bir anne olarak içim yanı- yor. O uzak puslu karakollarda vatanı savun- mak adına görev yapan ve pisi pisine pusuya dü- şen gençler için içim yanıyor. Yıllardır terörle mücadele uğruna can veren, ama sonuç ala- mayan güvenlik güçleri için vicdanım sızlıyor. Bir türlü demokratik düzenlemeleri hayata ge- çirip problemi çözemeyen hükümetler yüzün- den canım yanıyor” dedi. Boyner Türk Girişim ve İşdünyasõ Konfederas- yonu’nun (TURKONFED) Bandõrma’da düzen- lenen Başkanlar Konseyi toplantõsõnda son za- manlarda hõzla artan terör olaylarõna vurgu yaptõ. Boyner şunlarõ söyledi: Açılımsa tam açılım olsun Teröre harcanan paranõn eğitime har- canamadõğõ için de içim yanõyor. Memle- keti kasõp kavuran bu güç kavgasõnõn or- tasõnda, taraflarõ çaresizce seyreden; ancak dört yõlda bir verdiği oyla kaderine sahip çõkmaya çalõşan, bu toz dumanda en çok canõ yanan, en fazla kayõp veren halkõmõ- zõn bir ferdi olarak, bir anne olarak canõm yanõyor. Açõlõmsa tam açõlõm olsun; ger- çek; samimi; bütünlüklü... Çetelerden te- mizlenecekse Türkiye, tarafsõz olsun; hepsi te- mizlensin. Sõnõr karakollarõnda gençler çaresizce sõralarõnõ beklemesin. Çocuklarõmõzõn eğitimine har- cayamadõğõmõz paranõn kat be kat fazlasõnõ, onla- rõ bizden çalan bir şiddete harcõyoruz. İçim buna da yanõyor. Büyümede kilit nokta KOBİ’ler Türkiye büyüme dinamiği açõsõndan, süratle KO- Bİ denklemine eğilmeli. Çünkü Türkiye “KOBİ- Kayıtlılık-Verimlilik” bağlamõnda içinde bulun- duğu ülke grubundan da AB örneklerinden de çok farklõ bir noktaya geliyor. Eğer bu farklõlaşmayõ Türkiye lehine sonuç vereceğinden emin olduğu- muz şekilde giderebilirsek, Türkiye gerçekten farklõlaşan yüksek bir büyüme platosuna taşõnabilir. Üretim sürecine daha fazla katkõ sağlaya- cak KOBİ’ler Türkiye’nin bir muhtemel orta-gelir ülke tuzağõndan çõkmasõnõ da sağlayacak olan açõlõma önayak olabi- lir. Amacõ, hedefi ve politikalarõ be- lirlenmiş, ölçülebilir bir KOBİ stra- tejisine ihtiyaç bulunmaktadõr. Ülkemizde, pek çok kurum ve ku- ruluş KOBİ’lere çeşitli destekler sağ- lõyor. Ancak, kamunun KOBİ’lere sağladõğõ katkõnõn, üretimleri için- deki payõ bilinmiyor, ölçülmü- yor. KOBİ’lerin yarattõğõ katma değerin ne kadarõnõ bu destek- ler sağlõyor bilmiyoruz. Buna eğilmeliyiz. EPDK Başkanı: Enerji gözde sektör Ekonomi Servisi - Elektrik Üretim AŞ’ye ait 19 gruba ayrõlan, 52 adet akarsu santrallarõnõn ihaleleri dünden başlayarak, 21 Mayõs’a kadar gerçekleştirilecek. 52 santrale rekor düzeyde teklif gelirken, yatõrõmcõlarõn verdiği teklif sa- yõsõ 613’ü bulmuştu. İhaleler İznik-Dereköy, İnegöl-Cerrah, M. Kemalpaşa-Su- uçtu (Grup 1) hidroelektrik santrallarõnõn ni- hai pazarlõk gö- rüşmesiyle baş- ladõ. Özelleştir- me İdaresi Baş- kanlõğõ’nda, ya- põlan ihaleye 22 firma katõldõ. İhalede açõk art- tõrma 7 firmanõn katõlõmõyla 5.3 milyon do- lardan başladõ. İhalede en yüksek teklifi 6 mil- yon 600 bin dolarla Kent Solar Elektrik Üre- tim San. ve Tic. Ltd. Şti. verdi. Nihai pazarlõk görüşmesince önce kapalõ elemesiz teklifler alõndõ. Elemesiz turda en yük- sek teklif 3 milyon 600 bin dolar oldu. Daha sonra elemeli yazõlõ turlara geçildi. 3 tur olarak gerçekleştirilen elemeli yazõlõ turlarõn sonun- da açõk arttõrma başladõ. Açõk artõrmanõn beşinci turunda Sargõn İnşaat Makina Sanayi ve Ti- caret AŞ firma- sõ çekilirken, Kent Solar Elektrik Üre- tim Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 6 milyon 600 bin dolar teklif verdi. Bu en yüksek teklif oldu. Kent Solar Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başka- nõ Eyüp Kutlucan ihale sonrasõ yaptõğõ de- ğerlendirmede, 2 yõlda 4 milyon dolarlõk ya- tõrõm yapacaklarõnõ ve kurulu gücü 4 mega- vata çõkaracaklarõnõ söyledi. Ekonomi Servisi - Enerji Piyasasõ Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanõ Hasan Köktaş, gele- cek dönemde enerji sektörünün en gözde sektör- lerden biri olacağõnõ belirterek gelecek 20 yõlda sek- tör için gereken finansmanõn 250-300 milyar TL arasõnda olacağõnõ söyledi. Aksa Enerji’nin halka arzõ öncesi dün akşam dü- zenlenen kokteylde konuşan Köktaş, EPDK ola- rak 20 yõllõk süreç için özelleştirmeler, üretim, ile- tim ve dağõtõm yatõrõmlarõ için gerekli finansman ihtiyacõnõ hesapladõklarõnõ ifade ederek, “Bu be- del toplamda 250-300 milyar TL arasında de- ğişmektedir” diye konuştu. Enerji şirketlerinin ar- dõ ardõna İstanbul Menkul Kõymetler Borsasõ’nda işlem görmeye başlamasõnõ enerji borsasõ oluş- turmaya yönelik süreci hõzlandõrmasõ bakõmõndan önemsediklerini belirten Köktaş, “Halka arz iş- lemlerini sermayenin tabana yayılması ve ser- maye piyasamızın daha da derinleşmesinin yanı sıra borsamızda bir enerji endeksinin oluşturulması açısından önemsiyoruz” dedi. 2007 2008 2009 Milli Gelir Artış Hızı İngiltere 2.6 0.6 -4.6 Yunanistan 4.5 2.0 -1.1 Portekiz 1.9 0.0 -2.9 Bütçe Dengesi / GSYH (%) İngiltere -2.7 -5.0 -12.1 Yunanistan -3.7 -7.7 -12.7 Portekiz -2.6 -2.7 -8.0 Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) İngiltere -2.7 -1.6 -2.4 Yunanistan -14.7 -13.8 -8.8 Portekiz -9.8 -12.1 -10.2 Kaynak: The Bullet, Socialist Project, E-bülten No 345, Nisan 27. www.socialistproject.ca/bullet TÜSİAD Başkanõ Boyner artan terör olaylarõna vurgu yaparken ‘Her şey bir yana, verilen şehitlere bir anne olarak içim yanõyor, vicdanõm sõzlõyor. Açõlõmsa tam açõlõm olsun’ dedi 52 adet akarsu santralinin özelleştirme ihaleleri dün başladõ. İznik-Dereköy, İnegöl- Cerrah, M. Kemalpaşa-Suuçtu hidroelektrik santrallarõnõn ihalesinde en yüksek teklifi 6.6 milyon dolarla Kent Solar Elektrik verdi. İlk 4 santrala 6.6 milyon dolar TÜRKONFED Başkanõ Celal Beysel de Türkiye’de gündemin çok hõzlõ değiştiğini belirterek “Anayasa maddeleriyle tek tek boğuşurken, gündemin en önemli maddesi olan krizden artõk bahsetmez olduk” dedi. Beysel, dünyada küresel krizden çõkõşõn başladõğõnõ anlatarak şunlarõ söyledi: “Son açõklanan reel sektör verileri, üretimin hõzla arttõğõnõ ortaya koyuyor... Ama Yunanistan’da baş gösteren sorunlara bakõnca, bu iyimserliğimizde dikkatli olmak gerektiğini görüyoruz. Kaldõ ki KOBİ’lerimizde açõlan yaranõn ne zaman kapanacağõnõ ve yükselen işsizlik oranõnõn ne zaman düşeceğini kimse öngöremiyor. Hele bu siyasi gerginlik devam ederse, mevcut olumlu havanõn devam etmeyeceğini görmek zor değil.” Ümit Boyner. ‘ANAYASA KRİZİ UNUTTURDU’