Katalog

CMYB C M Y B 2 MAYIS 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 13dishab@cumhuriyet.com.tr SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU İngiltere’de Bir Dönemin Sonu Çin’deki “Expo 2010” açılışı çok sembolik… Dünyanın nirengi noktasının nerden nereye kaydığını gösteriyor. Bir “Şanghay Expo” açılışının göz kamaştırıcı ışıltısı ve görkemine bakın… Bir de krizden krize sürüklenen -finans krizi, yanardağ krizi, Yunan krizi…- Avrupa’nın iki yakasını bir araya getiremeyen yorgunluğu ve tıkanıklığına... Ekonomi, siyaset, kültür dünyasına asırlar boyu hükmeden Eski Kıta, rakip tanımayan o eski özgüveni ve ışıltısını artık yakalayamıyor. Tıknefes kalmanın işaretleri Avrupa’nın tüm merkezlerinde -Londra, Paris, Brüksel, Roma, Madrid- hissediliyor... İngiltere düşüşün en canlı yaşandığı ve hissedildiği ülkelerin başında geliyor. Dün okuduğum bir yazı, düşüşün Londra’ya yansıyan işaretlerini şöyle sıralıyordu: “Kriz şehri, önce Northern Rock Bankası’yla vurdu. Finans merkezi ‘City’ ile Avrupa borsalarını beraberinde alaşağı ederek çöken ilk banka Northern Rock oldu. Büyük İngiliz futbolu bu arada 4 milyar Avro borca battı... Beckham artık yaşlandı. Manchester United çeyrek finallerde yenildiği gibi, İngiliz takımları şampiyonluk ligi yarıfinallerine dahi kalamadı. Moda dünyasının bir numaralı dehası Alexander McQueen bile geçen şubatta, ‘girdiği derin bunalım’ sonucu intihar etti. James Bond’un serüvenlerine ‘parasızlıktan’ ara verildi; bir zamanlar ortalığı kasıp kavuran Harry Potter rüzgârının hızı kesildi...” 13 yıllık işçi partisi iktidarları bitti Önümüzdeki perşembe günü yapılacak İngiltere seçimlerinde işte sandığın altında kalması beklenen İşçi Partisi lideri, Başbakan Gordon Brown, böyle giderek çöken ve gitgide artık her alanda düşüşe geçen bir dünyanın sembolüne dönüşmüş durumda… Yarışa bu nedenle zaten büyük bir dezavantajla girmiş sayılıyor. Buna bir de Blair’in arkada bıraktığı Irak ve Afganistan bataklarını ekleyin… 59 yaşındaki İngiliz Başbakanı’nın karizmadan nasiplenmemiş ve hayli sorunlu olduğu söylenen “kişiliğini” ilave edin... Bunlara altından kalkılması imkânsız dev boyutlarda bir “medyatik gaf” da eklenince… olanlar oldu ve hafta içinde belli olması gereken sonuçlar -Gordon Brown namına- şimdiden ilan edildi: Hezimet! Çoğunluk partisine aşırı prim veren -İngiltere’nin nevi şahsına münhasır- seçim sistemi nedeniyle; oy oranlarının parlamentoda sandalye dağılımına nasıl yansıyacağı henüz gerçi belli değil ama “6 Mayıs” tarihinin kazanan ve kaybedeni şimdiden belli: Gordon Brown, “out”! Son haftada atağa geçen muhafazakâr lider David Cameron “in”! Birinci ve sonuncunun belli olduğu yarışın sürprizini; alacağı oy oranının yüksekliğine göre, ikinci sırada görünen liberal demokrat lider Nick Clegg tayin edecek. Nuh Nebi’den beri müesses nizama yön veren İşçi Partisi ile Muhafazakârlar arasında cereyan eden seçim mücadelesinde; son on beş günde sürpriz bir çıkışla fırlayan ve Cameron/Brown arasına giren Clegg’in başarı çıtasını ne kadar yükseğe koyacağı çok önemli… “Müesses nizama alternatif” aday olarak ufukta birdenbire beliren Clegg’in, bazı kamuoyu yoklamalarında öngörüldüğü gibi yüzde 30 üzerinde oy alması halinde çünkü; geleneksel iki parti dışındaki partilere adaletsiz temsil sağlayan seçim sisteminin baştan sona değişmesi elzem hale gelecek… Reformları fitilleyebilir mi? Bu nedenle Clegg hâlâ dikkatleri üzerine toplayan bir aday… Geleneksel olarak daima nitekim “İşçi Partisi’ni” destekleyen “Guardian” gazetesi, dün -“1 Mayıs” gibi sembolik bir günde- uzun bir başyazı yayımlayarak; desteğini “Brown’un İşçi Partisi’nden”, “Clegg liberallerine” kaydırdığını duyurdu. Bunu “seçim sisteminde reformun yalnız Clegg faktörünün ağırlık kazanmasıyla mümkün olacağını” öne sürerek gerekçelendirdi… Her yönüyle çöküş ve köhneme içinde olduğu görülen sistemin yeniden dizaynı, İngiltere’nin “köklü reformlara” el atmasına bağlı. Reformların olabilmesi için seri şekilde “yeni kana” ihtiyaç var. Bu “yeni kanın” sisteme enjekte edilebilmesinin tek yolu da sonuçta, “seçim sisteminin reformundan” geçiyor: İngiltere seçim sistemi yeniden yapılandırılabilecek mi/yapılandırılamayacak mı? “6 Mayıs”ın en önemli meselesi bu. Siyasi liderlerin ilk kez denediği TV tartışmalarında kamuoyunun ilgi odağına dönüşen “Clegg olgusu”, gelip geçici bir “medyatik olay” olarak mı kalacak? Yoksa, İngiliz siyasetinde kalıcı sonuçlara yol açacak reformları mı fitilleyecek? Uzun süredir hiçbir köşesinden hiçbir yenilik işaretinin gelmediği Eski Kıta’da İngiliz seçimlerinin yarattığı ilginin temelinde bu sorular yatıyor… nilgun@cumhuriyet.com.tr Köy Enstitülerini Araştırma ve Eğitimi Geliştirme Derneği GELİN KÖY ENSTİTÜSÜ AİLESİNİ BÜYÜTELİM! ÜYELERİMİZ VE DOSTLARIMIZLA BİR AKŞAM YEMEĞİNDE BULUŞALIM TÜRKÜLERİMİZİ, HALKOYUNLARIMIZI, ŞİİRLERİMİZİ GETİRELİM YER: İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ VAKFI SOSYAL TESİSLERİ ARIKOVANI RESTORAN GÜN: 08.05.2010, CUMARTESİ 19.30: BELGESEL GÖSTERİMİ, 20.30: YEMEK BİLETLERİNİZİ ALMAK İÇİN LÜTFEN AŞAĞIDAKİ NUMARALARI ARAYINIZ: Mine Ünen: 0532 352 79 14 VE 0505 801 92 14 İSMAİL HAKKI TONGUÇ’UN DEDİĞİ GİBİ “ ..Türk cemiyetini insanlık tarihinin her devrinde değerini muhafaza etmiş olan iyiliğe, dürüstlüğe, mertliğe, sevgiye, şefkate, haklarda eşitliğe, düşünme, yazma ve söylemede serbestliğe inanan insanların hamuru ile yoğrulmuş bir cevher yapmak ülküsünü taşıyoruz.” www.koyenstituleriegitim.org kaveg@koyenstituleriegitim.org Kıbrıslı Türklerden İngilizlere muhtıra LEFKOŞA (AA) - KKTC’nin Beyarmudu ve Pile köyü sakinleri Beyarmudu’ndaki “İngiliz Egemen Üsleri” (SBA) gümrük kontrol noktasõndaki uygulamalarõ protesto ederek, İngiliz üslerine muhtõra verdi. Aralarõnda Beyarmudu Belediye Başkanõ İlker Edip ile Pile Türk Muhtarõ Nejdet Ermetal’in de bulunduğu yaklaşõk 100 kişi, SBA gümrük kontrol noktasõna giderek, Beyarmudu’ndan ara bölge ile üsler bölgesine ve Pile’ye insani ihtiyaçlarõn geçişine dahi izin verilmemesini ve gümrükteki keyfi uygulamalarõ protesto etti. Yaklaşõk 1 saat süren protesto eyleminde, uygulamalara tepkiyi belirtmek amacõyla köylüler araçlarõyla yolu kapatarak geçişleri bir süre engelledi. Eylemciler, SBA gümrüğündeki uygulamalar nedeniyle ara bölge ve İngiliz Üsler bölgesinde çiftçilik ve hayvancõlõk yapanlar ile Pile’de yaşayan Türklerin mağdur olduklarõnõ, insani ihtiyaçlarõnõ dahi gümrükten geçiremediklerini belirttiler. Somali’de camiye saldırı MOGADİŞU (AA) - Somali’nin başkenti Mogadişu’da dün bir camiye düzenlenen bombalõ saldõrõda 30 kişi öldü. Yetkililer, bir alõşveriş merkezi yakõnõndaki Abdalla Şideye Camisi’nde öğlen namazõndan önce art arda meydana gelen 2 patlamada 70 kişinin de yaralandõğõnõ belirtti. Saldõrõyõ kimin düzenlediği konusunda açõklama yapõlmadõ. Görgü tanõklarõ, hükümet karşõtõ İslamcõ el Şabab örgütünün önde gelen isimlerinden Fuad Muhammed Halaf’õn saldõrõda hedef alõnmõş olabileceğini savundu. Irak Başbakanõ El Maliki; Türkiye, Mõsõr ve Ürdün’den destek alan rakibi Allavi’yi eleştirdi ‘Sandõk darbesi peşindeler’Dış Haberler Servisi - Irak Başba- kanõ Nuri el Maliki, seçimlerden za- ferle çõkan rakibi İyad Allavi’yi Tür- kiye, Mõsõr ve Ürdün’deki destek ara- yõşlarõ nedeniyle eleştirdi. El Maliki, Şii Müslümanlarõn kutsal kentlerinden Kerbela’da önceki gün Fatma köprü- sünün açõlõşõnda yaptõğõ konuşmada, hafta içinde geldiği Ankara’da Cum- hurbaşkanõ Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu ile görüşen Allavi’yi eleştirerek şöyle dedi: “Çe- şitli ülkeleri dolaşarak, hiç kimsenin karışmaması gereken milli bir ko- nuya müdahale talep eden şu he- yetlere bakın. Onlara ve Irak hal- kına, bu heyetlerin dışarı gidip yar- dım dilemelerinin anlamını soru- yorum. Ne oldu ki böyle dünyadan yardım yakarıyorlar?” 7 Mart seçimlerinde uluslararasõ bir “sandık darbesi” yapõlmaya ça- lõşõldõğõnõ savunan El Maliki, Irak Kürdistan Demokrat Partisi üyesi Dõş- işleri Bakanõ Hoşyar Zebari’nin, “se- çim sonuçlarının belirlenmesinde BM’nin yardımcı olması” çağrõsõnõ da eleştirerek, “uluslararası kuru- luşların sürece dahil olmasının, Irak’ın tam bağımsızlığını kazan- masını geciktireceğini” söyledi. El Maliki, “Bizde, oylar üzerinden bir darbe yapılması için bölgesel ve uluslararası bir proje olduğu izle- nimi uyanıyor, yoksa yeniden sayım konusunda dünyadaki bu telaş ve ağlayış neden” diye konuştu. Sonuçlar haftalar sonra belli olacak Allavi’nin lideri olduğu Irakiye Lis- tesi’nin 91, El Maliki’nin Hukuk Dev- leti Listesi’nin 89, Şii Bloku Irak Ulusal Koalisyon Listesi’nin 70, Kür- distan İttifakõ Listesi’nin 43 koltuk ka- zandõğõ seçimlerle ilgili itirazlarõn de- ğerlendirilmesine devam ediliyor. Al- lavi’nin listesinden seçimi kazanan bir kişinin adaylõğõnõn iptal edilmesinin ar- dõndan, El Maliki ekibinin talebi üze- rine çeşitli yerlerde oylarõn yeniden sa- yõlmasõnõn 2 haftayõ geçebileceği be- lirtiliyor. Kendisi Şii kökenli olmasõ- na karşõn; Sünni Araplarõn, Türk- menlerin ve laiklik yanlõlarõnõn önem- li bir bölümünün desteğini de kazanan Allavi’nin geriye düşmesi halinde, geçen ay saldõrõlarda 274 sivilin ha- yatõnõ kaybettiği ülkenin yeniden etnik ve mezhepsel çatõşmalara sürüklen- mesinden endişe ediliyor. Şii Müslümanlarõn en kõdemli di- ni lideri Ali el Sistani’nin sözcüsü Şeyh Abdülmehdi el Kerbelayi de cuma hutbesinde Başbakanõ destek- ledi ve “Iraklıların sorunlarını kendisinin çözmesi” çağrõsõ yaparak, “Siyasi taraflar ülkenin ve halkın farklı unsurlarını kabul etmeli. Herkes öbürüne hoşgörü göster- meli; bu kadar çatışma, kan ve kan akıtma yeter” dedi. 7 Mart seçimlerinin ardõndan seçim sonuçlarõna ve adaylara yapõlan itirazlarõn değerlendirmesi sürerken meclisteki liderliğini kõl payõ farkla kaybeden El Maliki, “uluslararasõ ve bölgesel bir darbe projesi olduğunu” savundu. Irak Devlet Başkanlõğõ Konseyi’nin pazartesi günü olağanüstü toplanacağõ açõklandõ. Dış Haberler Servisi - Avrupa Parlamento- su Başkan Yardõmcõsõ Silvana Koch-Meh- rin, Belçika parlamentosunun alt kanadõ ta- rafõndan, peçe ve burka gibi yüzü örten giy- silerin kamuya açõk yerlerde giyilmesine ge- tirilen yasağõn tüm Avrupa’da uygulanmasõ- nõ istedi. Almanya’daki Hür Demokratik Parti üyesi Koch-Mehrin, Alman gazetesi Bild am Sonntag’õn bugünkü sayõsõ için yazdõğõ makalede, “Almanya’da ve tüm Avrupa’da burkanın her çeşidinin yasak- lanmasını istiyorum. Kadınları örtenler, onların yüzlerini ve böylece kimliklerini ellerinden alıyor” ifadesini kullandõ. Af- ganistan ve Pakistan’da yaygõn olan burka- yõ, “gezgin bir hapishane” olarak tanõm- layan Alman parlamenter, “Sokakta tü- müyle örtülü insanlar gördüğümde şa- şırıyorum. Kimin üzerime ne amaçla geldiğini tahmin edemiyorum. Kork- muyorum ama bir güvensizlik hissedi- yorum” dedi. Belçika’daki karara karşõ ca- milerde bildiri dağõtan Samuel Bulte, kara- rõn “güvenlik” gerekçesine dayandõrõlmasõ- na, “Burka giyilerek kaç soygun yapılmış ki” diye tepki gösterdi. Bulte, “Korkarım yakında Müslümanların sırtına hilal işa- reti koymak isteyecekler” dedi. Oylamaya katõlmayan bütün milletvekillerinin destek- lediği kararõ eleştiren Uluslararasõ Af Örgü- tü’nden parlamentonun üst kanadõna yapõ- lan çağrõda, kararõn ifade ve din özgürlüğü- ne aykõrõ olduğu vurgulandõ. KUDÜS (AA) - İsrail polisi, son birkaç aydõr Kudüs’te yaşayan Türk vatandaşõ İzzet Şahin’i göz- altõna aldõ. İbrani Üniversitesi’nde İbranice eğitim aldõğõ belirtilen İz- zet Şahin’in gözaltõna alõnma se- bebi açõklanmadõ. Şahin’in, 4 gün önce, Batõ Şerida’daki Filistin kentlerinden Beytüllahim’den çõ- kõşõnda, askeri kontrol noktasõn- da gözaltõna alõndõğõ bildirildi. Halen Petah Tikva’daki ceza- evinde olduğu öğrenilen Şahin’in gözaltõna alõndõğõnõ, Tel Aviv’deki Türkiye Büyükelçiliği de doğrula- dõ. Elçilik yetkilileri, gözaltõ ge- rekçesiyle ilgili kendilerine bir bil- gi ulaşmadõğõnõ belirtti. İzzet Şa- hin’in, 4 Mayõs’ta mahkemeye çõ- karõlacağõ kaydedildi. İSRAİL’DE BİR TÜRK TUTUKLANDI AP BAŞKAN YARDIMCISI KOCH-MEHRIN: Kadınları örtenler kimliklerini alıyor Arnavutluk’ta muhalefet açlõk grevinde Petraeus’tan korkutucu uyarı Dış Haberler Servisi - ABD’nin Ortadoğu ve Orta Asya’daki güçlerinin komutanõ General David Petraeus, Amerikan askerleri ile NATO ve Afgan hükümet güçlerinin dinci Taliban militanlarõna karşõ büyük kapsamlõ operasyonlara hazõrlandõğõ Kandahar bölgesi halkõnõ uyardõ. Petraeus, vilayete yaptõğõ gezide, “Irak’ta öğrendiğimiz ve Afganistan’da yeniden öğrendiğimize göre; düşmanõn canlõlõğõnõ, sõğõnaklarõnõ ve güvenli barõnaklarõnõ almak için savaştõğõnõzda düşman da savaşõr” diyerek, Taliban saldõrõlarõnõn yoğunlaşabileceğini belirtti. Bu arada, ülkenin güneydoğusundaki Zebul vilayeti sözcüsü Muhammed Can Resûlyar, NATO güçlerinin önceki gün bir araç içindeki 2 kadõn ve bir kõz çocuğunu ateş açarak öldürmesiyle ilgili soruşturma açõldõğõnõ söyledi. Aracõn sürücüsünün dur uyarõsõna uymadõğõ iddia edildi. Arnavutluk’ta 28 Haziran 2009’da yapılan genel seçimde usulsüzlük yapıldığını ileri sürerek parlamentoyu boykot eden ana muhalefetteki Sosyalist Parti’nin (SP) önceki gün oyların yeniden sayılması talebiyle başkent Tiran’da düzenlediği gösterisye on binlerce kişi katıldı. Parti yönetimi, gösterinin ardından, partili 22 milletvekilinin açlık grevine girmesini kararlaştırdı. Muhalefet yanlısı yaklaşık 200 kişinin de açlık grevine katılacağı bildirildi. SP lideri Edi Rama, “İktidardakiler, oyların yeniden sayılması hakkındaki talebimizi ciddiye almalıdır. Hedefimiz, Arnavutluk’ta demokrasinin garanti altına alınmasıdır” dedi. (Fotoğraf: AFP)