Katalog

U ludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden 2003’te mezun olan Nazım Kayar da 3 yõldõr işsiz. Ziraat mühendislerinin çalõşma koşullarõndan şikâyetçi olan Kayar, “Türkiye’de özellikle özel sektör için çok düşük ücretlerle, hiçbir hak talep etmeden, herhangi bir alanda çalıştırılabilecek, esnek bir elemandır ziraat mühendisi. Ara eleman olarak çalışması sıklıkla teklif edilir. Aldığı ücretten, sosyal haklardan şikâyeti olamaz çünkü o yapmazsa işsizlikten kırılan binlerce meslektaşından biri onun yerini alabilir” diye konuşuyor. Öğrenciyken Bursa’da bir tekstil firmasõnda asgari ücretle mesleğiyle ilgisi olmayan bir işe başladõğõnõ anlatan Kayar sonra başõna gelenleri şöyle anlatõyor: “Orada sabah 9 akşam 5 çalışıyordum ve hafta sonlarım tatildi. Mezun olduktan sonra bir tarım firmasında sırf kendi mesleğimi yapacağım diye boş sözleşmeye imza atarak, sezonluk olarak işe başladım. Günde 13 saat çalıştım. Hafta sonu tatili kesinlikle yoktu. Verilen para çok komikti. Sezon sonu bile gelmeden ben ve 10 arkadaşıma ‘güle güle’ dediler. 2 hafta sonra 1 yıllık sözleşmeyle başka bir firmaya geçtim. Koşullar çok daha kötü olduğundan dayanamadım ve askere gitmek için işten ayrıldım. Dönüşte büyük bir inşaat firmasının çevre düzenlemesi ve altyapısında çalışmak üzere yurtdışına gittim. Koşullar çok iyi olduğu için işe adapte oldum. 2 yıl kadar çalıştım. Türkiye’ye dönünce işsizlik yeniden başladı bütün birikimlerimi iş ararken harcadım.” Kayar, “Kendi mesleğimle ilgili iş bulmak gibi bir hevesim yok artık. Zaten bulduğum en iyi iş de kendi mesleğimle alakalı değildi” diyor. CMYB C M Y B 16 MART 2010 SALI CUMHURİYET SAYFA DİZİ 9 SÜRECEK AHMET KURT KOCAELİ - Türkiye’nin en büyük sanayi kentlerinden biri olan Kocaeli’de, krizin etkilerini her yerde görmek mümkün. İşten çõkarõlan işçilerin büyük bölümü ise direnişlerini ve hukuk mü- cadelesini sürdürüyor. Kartepe İlçesi Arslanbey Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan Tezcan Galvaniz’de de geçen yõl kasõm-aralõk döneminde toplam 121 işçi işten çõka- rõldõ. İşçilerden 83’ü bir yandan huku- ki yollara başvururken diğer yandan fab- rikada direniş başlattõ. Gün- lerce mücade- lelerini sürdü- ren işçilere birçok sendi- ka da destek verdi ama işveren geri adõm atmadõ. Ancak krizin faturasõ sadece iş- çilere değil, bu işçilerden biri olan Se- zai Kesikbaş’õn 3 yaşõndaki alerjik bronşit olan kõzõ Berra’ya da ödetildi. 5 yõl önce hükümlü kontenjanõndan işe başlayan Kesikbaş, sendikalõ ol- duktan sonra işten çõkarõlan 121 işçiden biri oldu. Fabrikada kendisine verilen her işi yaptõğõnõ anlatan Kesikbaş, şöy- le konuştu: “İşten çıkartıldığım zaman gidip tüm üstlerime ‘Beni neden çõ- karttõnõz’ diye sordum. Çünkü çı- kartılmam için ortada hiçbir neden yoktu. 250 TL kira veriyorum ve ay- da 670 TL maaş alıyorum. Oturdu- ğum evde çok rutubet var. Çatısı yok. Ama burada yaşamaya mecburum. Kızımın sağlığı için burada yaşa- manın doğru olmadığını biliyorum ama yapacak bir şeyim yok.” İşini geri isteyen Kesikbaş, 3 yaşõn- daki Berra Nur ve 7 yaşõndaki Zehra Nur adõndakõ kõzlarõ için mücadele et- tiğini belirterek, “Kızımın tedavisi çok önemli. Eğer iş bulamazsam ay- da 83 lira olan ilaç parasını ve teda- visini karşılayacak gücüm kalmaya- cak” dedi. Yeniden işe dönmek için ge- rekirse ailesiyle birlikte fabrika önün- de yatacağõnõ ifade eden Kesikbaş, “Haklarım için, daha iyi koşullarda çalışmak için, işyerimizde iş barışını ve kalitesini arttırmak için sendika- lı olduk. İşveren bunu neden işten çı- kartma gerekçesi yapıyor anlamıyo- rum. Aksine işlerin daha iyi ve kali- teli olması için sendikayı istemesi gerekiyordu. Ben asla bu mücadele- den vazgeçmeyeceğim” diye konuştu. Üniversite mezunu da umutsuz Yõllar süren zorlu eğitim, stajlar, kurslar derken iş aramaya çõkan gençler çaresiz İstanbul Haber Servisi - Hü- kümetin özelleştirme politika- larõ, taşeronlaşma, istihdam da- ralmasõ gibi sorunlara küresel ekonomik krizin de eklenme- siyle “beyaz yakalılar” da iş- sizlikten payõna düşeni aldõ. Özel sektörün kriz bahanesiyle daral- maya gitmesi nedeniyle bir anda işsiz kalan binlerce kalifiye ele- man, yeni mezunlarla birlikte iş arõyor. Yeni mezun olmuş mes- lek sahibi gençlerin en büyük so- runu iş ararken “deneyim” is- tenmesi. İş bulabilen deneyimli beyaz yakalõlar ise düşük ücret- lere ve esnek çalõşma saatleri ko- şullarõna mahkûm ediliyor. Televizyonun renkli dünyasõ- nõn görünmeyen karanlõk tara- fõnda çok ağõr koşullarda çalõ- şõrken işsiz kalan Nazife Yanık (29), Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü mezunu. İstan- bul’a 2002 yõlõnda geldi ve bazõ televizyon kanallarõnda staj yap- tõktan sonra bir yapõm şirketinde iş buldu. Kurgu alanõnda uz- manlaştõ. Birçok ünlü televizyon dizisinin kurgusunu yaptõ. 2 yõl önce işsiz kalan Yanõk, çalõştõğõ şirketten parasõnõ ala- madõğõ için de mahke- meye başvurdu. Bir- çok kişinin mağdur edildiği yerde davasõna tanõklõk yapacak kim- seyi bulamadõğõnõ söy- leyen Yanõk, “Bir da- ha işe alınmamaktan korkuyorlar. Hepimiz aynı sektörün içeri- sindeyiz” diyor. Ya- nõk, çalõştõğõ sürede de emeğinin karşõlõğõnõ alamadõğõnõ dile getiri- yor: “Gece gündüz, günlerce uyumadan bilgisayar ekranına bakıyorsunuz. Haf- tada bir gün bile izin yok. Montajını yaptığımız bölüm yayımlandıktan sonra para- mızı alabiliyoruz. Kanal para vermezse de aylarca para al- madan çalıştırıyorlar. Çalıştı- ğımız bölüm hiç yayımlan- mazsa biz de hiç para alamı- yoruz. Bu şartlarda çalışmak çok zor olduğu için kurgu yap- mayı bıraktım.” Yanõk, kurgu yapmayõ bõrakõp post production (yapõm sonrasõ) alanõnda şansõnõ denemeye karar verdi. Bu kez de ekonomik kriz bahanesi çõktõ karşõsõna. Yapõm şirketlerinin özellikle son iki yõl- dõr yeni işçi almaya yanaşma- dõklarõnõ anlatan Yanõk, “Yeni birini işe alsalar da sigorta yapmıyorlar. İşyerinde kaza bile geçirsen başının çaresine bakmak zorundasın. Düzenli para ödemedikleri için dokto- ra bile gidemiyoruz. Ekonomik krizi bahane ediyorlar” diyor. Yanõk uzun süre bilgisayar ba- şõnda oturmanõn sonucu olarak sağlõk sorunlarõ yaşamaya baş- ladõğõnõ da anlatõyor. ‘Kızım için çabalıyorum’Geçen yõl kasõm-aralõk ayõnda çalõştõğõ fabrikadan çõkarõlan işçi Sezai Kesikbaş’õn 3 yaşõndaki kõzõ Berra, alerjik bronşit. Aile küçük kõzlarõnõn tedavisini yaptõramõyor. HİKÂYELERİ BİRBİRİNE BENZİYOR ? Taylan Özgür Aydoğan (29) : Uludağ Üniversitesi Resim Öğretmenliği mezunuyum. 2002 yõlõnda şaşõrtõcõ bir şekilde yeni ve totodan çõkan iktidarõn eğitim politikalarõ eğitimi zedeleyici bir siyasi tavõrla biz öğretmenlerin ve yükseköğretimin mezunlarõnõn karşõsõna beklenmedik bir engel olarak “KPSS duvarı” yükseltildi. Bu engeli aşmakta zorlandõkça anketörlükten tutun pazarlamacõlõğa kadar başka başka bir sürü işte çalõştõm. Çoğu yerde uyduğumuz şartlarõn da altõna indirilmiş çalõşma ortamlarõ gördüm. ? Ceren Kaya (23) : Gazi Üniversitesi Matematik Öğretmenliği bölümünden mezun oldum. Birçok özel okula ve dershaneye iş başvurusunda bulundum. Birçoğundan ya cevap gelmedi ya da çok düşük ücretliydi. Atama bekliyorum şu an, yine olmazsa düşük ücretle bile olsa derhanede çalõşacağõm. Ama hak ettiğimiz bu değil... ? Nazan Demirdağ (22) : İstanbul Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Bilgisayar Programcõlõğõ Ön Lisans Programõ mezunuyum, 2 yõldõr işsizim. Sadece bu yõl 8 yere iş başvurusu yaptõm, benden deneyim istediler ve gördüğüm dersleri sordular. İş için gittiğim yerlerde form doldurmakla yetindim. İşverenden biz sizi ararõz cevabõnõ aldõm. İş bulma umudum yok. ? Tekin Yurtseven (26) : Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanõtõm Bölümü’nü bitirdim. Okuduğum alanla ilgili iş bulmak için Avusturalya’ya dil eğitimi için gittim. Diksiyon kursundan sertifika aldõm, ileri seviyede İngilizcem var ve 3 yõllõk deneyim sahibiyim ama yine de işsizim. En son çare araya akrabalarõ sokarak iş bulmaya çalõştõm. İş başvurusu yaptõğõm yerlerde yazõlõ ve sözlü mülakatlardan geçtim. Sigortasõz çalõşma teklifini dahi kabul ettim. Okurken işsiz kalma durumuyla karşõlaşmamak için staj da yaptõm. Üniversite okumamõn nedeni insan onuruna yakõşõr, rahat bir iş bulmaktõ. Bu kadar emek verdim, iş bulma mücadelesine devam edeceğim. ? Yasin Uzun (25) : Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü mezunuyum. 1 yõldõr iş arõyorum. Özel sektörde herkes iş tecrübesi istiyor. Hiçbir yerde çalõşmadan tecrübe nasõl kazanõlacaksa... İş başvurusu için gittiğim her yerde “biz sizi ararız” taktiği uygulanõyor. Şu an Türkiye’de iş bulma ümidim kalmadõ. Yurtdõşõnda çalõşmak için başvurular yapõyorum. Eğer yurtdõşõna çõkamazsam KPSS’ye gireceğim. KPSS sõnavõndaki puanlar çok yüksek ancak 90 puan alõrsam istediğim yere yerleşme imkânõm var. Bu puanõ alabileceğimi sanmõyorum. Polis olmayõ hiç istemesem de KPSS’den 70 puan alõrsam polis olmak için başvuru yapacağõm. İşsiz öğretmen klasiğiFormasyonu olmadõğõ için ata- namayan, formasyonu olduğu halde KPSS nedeniyle atanamayan yakla- şõk 200 bin işsiz öğretmen bulunuyor. Bu öğretmenlerden biri de Esin Es- kicioğlu. Erciyes Üniversitesi Spor Öğretmenliği Bölümü’nü 2003 yõ- lõnda bitiren Eskicioğlu, aradan ge- çen 7 yõl boyunca KPSS’de aldõğõ pu- anlar nedeniyle atanmadõ. Mezun ol- duktan sonra mesleği ile ilgili bir iş bulamadõğõ için 2 yõl başka sektör- lerde çalõştõktan sonra 2006 yõlõnda ücretli öğretmenlik yapmaya başla- yan Eskicioğlu 2010 yõlõna ise işsiz girdi. Ücretli öğretmenliğin koşul- larõnõn çok ağõr olduğunu dile geti- ren Eskicioğlu, “Kadrolu öğret- menle aynõ işi yapõyoruz ama onla- rõn ders başõna aldõğõ ücretin üçte bi- rini alõyoruz. Elime geçen para ay- da 650 TL civarõnda oluyordu” di- yor. İBB’ye bağlõ Spor AŞ’de son bir yõldõr spor eğitmenliği yapan Eski- cioğlu, 1 Ocak 2010’da İstanbul’daki 130 spor salonunun Milli Eğitim’e devredilmesiyle de işsiz kaldõ. Eski- cioğlu, branşõnda açõk olmasõna karşõn “kişisel ilişkilerin” devreye girmesi nedeniyle ücretli öğretmen- lik işi de bulamadõğõnõ belirterek, “Yeni yõla işsiz girdim. O günden be- ri sayamayacağõm kadar çok iş baş- vurusu yaptõm. Hiçbir geri dönüş ol- madõ. Şimdi ailemden aldõğõm para ile KPSS hazõrlõk kursuna gitmeye başladõm” diye konuşuyor. Ailesinin ekonomik durumunun da çok iyi ol- madõğõnõ, ancak yaza kadar kendi- sine yardõm edebileceklerini söyle- yen Eskicioğlu, KPSS’yi kazanõp atanmaz ya da başka bir iş bula- mazsa ailesinin yanõna geri dönecek. ‘ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ARA ELEMAN’ ‘Sudan çıkmış balığa döndük’ ? Merve Başkurt (23) : Osmangazi Üni- versitesi Biyoloji bölümü mezunuyum. İlaç fir- malarõna ve medikal sektöre yönelik iş baş- vurularõm oldu. Bazõlarõ deneyimli istedikle- rini söyledi, bazõlarõyla el sõkõşõp maaşõ ko- nuştuktan ve başlama zamanõnõ sorduktan sonra ne hikmetse gelişme olmadõ. İyi seviyede İngilizcem ve yurtdõşõ tecrübem var. Şunu gör- düm ki, “üniversiteden mezun olduğunda su- dan çıkmış balığa dönüyorsün ve her şey da- ha zorlaşıyor.” ? İbrahim Sümer (24) : Makine Mühendis- liği bölümü mezunuyum. Sayamadõğõm kadar çok iş başvurusu yaptõm ve yapõyorum. Mesle- ğimle alakalõ olmayan işlere bile başvurdum fa- kat hiçbirisinden olumlu cevap alamadõm. ? Mehmet Ulusoy (24) : Uludağ Üniversitesi İktisat bölümü mezunuyum. Askerden yeni döndüm. KPSS’ye hazõrlanõyorum çünkü özel sektörde iş bulabilmenin zorluğunu biliyorum. Çünkü firmalar işe alacaklarõ insanlarda ara- dõklarõ kriterleri her gecen gün mantõk sõnõrla- rõnõ zorlarcasõna yükseltiyorlar. Şöyle ki; çok iyi derecede İngilizce yazõp konuşup anlaşabilen, söz konusu iş alanõnda en az üç yõl tecrübeli, as- kerlik hizmetini tamamlamõş, tercihen ikinci ya- bancõ dile sahip ve 25 yaşõnõ aşmamõş gibi özel- likler aranan bir sürü ilan var. 25 yaşõnõ aşma- mõş birinde, hele ki üniversite mezunuysa, han- gi mantõkla tecrübe aranõr anlamõyorum. Esin Eskicioğlu Nazife Yanık Türkiye İş Kurumu’na başvuranların çoğunluğunu üniversiteli gençler oluşturuyor.