Katalog

[email protected] CMYB C M Y B Önceki Son Yılbaşı Haftalık Yıllık SEKTÖR ENDEKSLERİ Kapanış Kapanış Değeri Fark% Fark% IMKBULUSAL-100 54,651 51,455 52,825 -5.85 -2.59 IMKBULUSAL100-30 66,092 62,665 60,090 -5.18 4.29 IMKBULUSAL-TÜM 54,004 50,834 51,831 -5.87 -1.92 IMKBULUSALTÜM-100 54,865 51,518 48,782 -6.10 5.61 IMKB10BANKA 120,346 112,130 120,346 -6.83 -6.83 IMKBULUSAL-30 68,484 64,387 66,992 -5.98 -3.89 IMKBULUSAL-50 54,187 51,009 52,536 -5.87 -2.91 IMKBULUSAL-SINAİ 40,839 38,043 37,899 -6.84 0.38 IMKBGIDA,İÇECEK 56,692 55,689 59,343 -1.77 -6.16 IMKBTEKSTİL,DERİ 8,940 8,696 7,323 -2.73 18.75 IMKBORMAN,KAĞIT,BASIM 32,537 30,226 30,190 -7.10 0.12 IMKBKİMYA,PETROL,PLASTİK 31,858 28,809 28,538 -9.57 0.95 IMKBTAŞ,TOPRAK 56,343 53,283 48,954 -5.43 8.84 IMKBMETALANA 52,113 47,511 49,186 -8.83 -3.41 IMKBMETALEŞYA,MAKİNA 37,294 34,782 33,860 -6.74 2.72 IMKBULUSAL-HİZMETLER 37,840 35,209 36,134 -6.95 -2.56 IMKBELEKTRİK 4,952 4,590 4,113 -7.31 11.60 IMKBİLETİŞİM 27,516 25,059 25,908 -8.93 -3.28 IMKBULAŞTIRMA 37,471 35,094 38,372 -6.34 -8.54 IMKBTİCARET 58,222 57,202 56,998 -1.75 0.36 IMKBTURİZM 8,852 8,130 7,422 -8.15 9.55 IMKBULUSAL-MALİ 81,677 77,544 79,763 -5.06 -2.78 IMKBBANKA 118,329 112,203 119,537 -5.18 -6.13 IMKBSİGORTA 128,607 121,298 111,089 -5.68 9.19 IMKBFİNANSALKİR.FAKTORİNG 15,444 14,577 12,384 -5.61 17.71 IMKBGAYRİMENKULY.O. 31,142 29,333 28,240 -5.81 3.87 IMKBHOLDİNGVEYATIRIM 39,518 37,744 35,044 -4.49 7.70 IMKBULUSAL-TEKNOLOJİ 15,591 14,366 14,335 -7.85 0.22 IMKBBİLİŞİM 8,542 7,906 7,964 -7.45 -0.73 IMKBSPOR 67,288 64,549 60,890 -4.07 6.01 IMKBSAVUNMA 64,638 59,169 58,174 -8.46 1.71 IMKB2.ULUSAL 31,856 29,358 25,764 -7.84 13.95 IMKBMENKULKIYM.Y.O. 19,771 18,454 18,215 -6.66 1.31 IMKBKURUMSALYÖNETİM 45,412 42,823 42,670 -5.70 0.36 IMKBYENİEKONOMİ 27,381 26,136 25,796 -4.55 1.32 IMKBADANA 60,542 56,032 54,636 -7.45 2.55 IMKBANKARA 50,497 46,135 44,680 -8.64 3.26 IMKBANTALYA 76,213 71,292 55,290 -6.46 28.94 IMKBBURSA 64,324 60,538 57,518 -5.89 5.25 IMKBISTANBUL 51,611 48,711 48,333 -5.62 0.78 IMKBIZMIR 50,924 47,704 44,191 -6.32 7.95 IMKBKAYSERI 68,778 70,719 60,427 2.82 17.03 IMKBKOCAELI 52,210 46,370 47,669 -11.19 -2.73 IMKBTEKIRDAĞ 94,592 89,820 87,232 -5.04 2.97 B O R S A A N A L İ Z Hafta Kapanış Özvarlık Cari Fiyat Bilanço Fiyatı Kârlılığı PD/DD F/K NA Likidi tesiSektör Bazında PARA-META-PARA MUSTAFA SÖNMEZ Avrupa’daki ‘Düzeltme’, Türkiye’yi de ‘Düzeltiyor’ MERKEZ BANKASI KURLARI 8 ŞUBAT 2010 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ ALIŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ 1 ABD DOLARI 1,5137 1,521 1,5126 1,5233 1 AVUSTRALYA DOLARI 1,3058 1,3143 1,2998 1,3222 1 İSVİÇRE FRANGI 1,4071 1,4162 1,4050 1,4183 1 İNGİLİZ STERLİNİ 2,3736 2,386 2,3719 2,3896 1 KUVEYT DİNARI 5,2126 5,2813 5,1344 5,3605 1 SUUDİ A. RİYALİ 0,40482 0,40555 0,40178 0,40859 1 AVRO 2,0706 2,0806 2,0692 2,0837 1 KANADA DOLARI 1,4068 1,4132 1,4016 1,4186 1 DANİMARKA KRONU 0,27808 0,27945 0,27789 0,28009 1 JAPON YENİ 1,6883 1,6995 1,6821 1,7060 1 NORVEÇ KRONU 0,25164 0,25334 0,25146 0,25392 1 İSVEÇ KRONU 0,20135 0,20345 0,20121 0,20392 1ABD Doları: 1.1573 Avustralya Doları 5.4428 Danimarka Kronu 1.0740 İsviçre Frangı 7.4760 İsveç Kronu 89.50 Japon Yeni 1.0763 Kanada Doları 6.0038 Norveç Kronu 3.7505 SuudiArabistanRiyali 1 Avro: 1.3679 ABD Doları 1 İng. S: 1.5687 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.4723 ABD Doları Turkcell’in yaratıcı fikri olan girişimciler için geliştirdiği Turkcell Partner Program, uluslararası ASAP ödü- lü aldı. Turkcell Partner Program, Turkcell’in inovasyon konusun- da geliştirdiği, bilgi ve deneyim- lerini girişimcilerle paylaştığı proje- lerden biri olma özelliğini taşıyor. İNTEL’DEN ‘AKILLI İŞLEMCİ’ Intel, yeni Intel® Core™ işlemci ailesini tanıttı. Fir- ma, Intel Turbo Boost Technology’yi de içeren ye- nilikçi teknolojinin ‘akıllı bilgi işlem çağını başlata- cağını’ açıkladı. Akıllı işlemci serisi, masaüstü ve mo- bil bilgisayarlardan, ATM’lere ve tıbbi ekipmanlara kadar çok çeşitli cihazlara akıllı performans özelliği kazandıracak. Hafta Kapanış Özvarlık Cari Fiyat Bilanço Fiyatı Kârlılığı PD/DD F/K NA Likidi tesiSektör Bazında Facebook, Myspace, Twitter vb. sosyalleşme sitelerinin tüm dün- yada çektikleri insan sayısı hızla art- tıyor. The Economist der- gisince yayımlanan bir dosyada, 350 mil- yon kişilik kullanıcı sayısı ile Facebo- ok’un, bir ülke olsa, Çin ve Hindistan’ın ardından dün- yada en kala- balık üçün- cü ülke olacağına dikkat çekildi. Bu sitelerin insanların iletişim kurma, çalışma ve oynama şekli- ni değiştirirken Amerika’da sosyal iletişim ağı sektörü gelirleri 1.2 mil- yar dolara ulaşarak son bir sene- de yüzde 4 büyüdü. Sosyalleşme sitelerinde günde ortalama geçi- rilen saate göre, Avustralyalılar 7 saatle birinci oldu. Bu arada, İn- gilizler 6 buçuk saat, İtalyanlar ve ABD’liler 6 saatle, Kuzey Koreliler 5.5 saatle listenin ilk sıralarında yer aldı. Bu arada Türkiye, ABD ve İn- giltere’den sonra Facebook’u en çok kullanan 3. ülke konumunda. Türkiye’de kullanıcı sayısı 13 mil- yonu geçmiş durumda. Facebook ve benzeri sosyal iletişim ağlarının bu denli popüler olmaları, çeşitli ile- tişim olanağı sağlamaları, gizlilik kontrolünü kullanıcıya vererek özel bilgilerini paylaşmalarını mümkün kılmaları, uygulamalarla birlikte vakit geçirilecek birçok şeyin ol- ması gibi faktörlerle açıklanıyor. Bu sitelerdeki ücretsiz oyun uy- gulamalarının hem eğlence sağ- layıp hem de arkadaşlık ilişkileri- ni güçlendirirken sitelerin popü- lerliklerini arttıran bir unsur olduğu kayde- diliyor. Sosyalleşme ağları- nın işyerlerinde kulla- nımının büyük maddi kayba neden olduğu ile ilgili savlar da tar- tışılıyor. İngiltere’de yapılan araştırmada, yıllık kayıp 2.3 milyar dolar olarak hesap- landı. ŞİRKETLERDEN Lig TV bedava Superonline, ‘Süper Paket’ kampanyası kapsamında; Lig TV’de maç sezon so- nuna kadar ücretsiz sunulurken, telefon görüşmeleri sağlayan ‘SüperNumara’da yüz- de 40’a varan indirim- lerle konuşuluyor. En ince hepsi Lenovo en ince hepsi bir arada bilgisayarı IdeaCentre A300’ü ta- nıttı. 18.5 mm inceli- ğindeki yapısı ile A300’ün ekranı LED’i kullanıyor ve 21. inç büyüklüğünde Full HD çözünürlük sunuyor. Kaspersky’e ABD’den patent Yazılım şirketi Kas- persky Lab, ABD’de yaptığı bir anlaşmayla yanlış virüs alarmlarını aza indiren patentin sa- hibi oldu. Söz konusu teknoloji, tehlikesi ol- madığı halde kırmızı alarm veren tüm uy- gulamaları önce gü- venlik sisteminde oto- matik tarayıp anında düzeltmeyi içeriyor. Microsoft başarılı gençleri bekliyor Türkiye’nin akademik hayatına katkılarını sürdüren Microsoft, gi- derek daha fazla sayıda öğrenci- yi Microsoft Laboratuvarları’na kabul etmeye başladı. En son olarak Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Serdar Taşıran’ın projesini maddi olarak ve burslarla destekleyen Microsoft Re- search, önümüzdeki dönem bu pro- jeyle bağlantılı olarak bir Türk öğ- rencisini daha bünyesine alacak. Ge- çen yıl da Boğaziçi Üniversitesi Bil- gisayar Mühendisliği’nden Ayşe To- sun, Microsoft Laboratuvarları’nda staj yapmıştı. Profilo, eğitimle satışlarını arttıracak PELİN ÜNKER Profilo Pazarlama Müdürü Bahriye Bayraklı Tavukçu- oğlu, 2009 başõnda 350 adet satmayõ planladõklarõ kurutma makinesinde tüketicilere ve 300’e yakõn bayiye verdikleri eğitim sayesinde yõllõk satõşõn 5 bine ulaştõğõnõ belirterek “Bu yıl satışları daha da arttır- mayı öngörüyoruz. Ütüde başladığımız eğitimle son üç ayda 35 bin ürün satışı yap- tık. Bu kapsamda yaklaşık 20 bin kadına eğitim vermeyi planlıyoruz. Eğitim Türkiye çapında yoğun satış yaptığı- mız yaklaşık 40 ili ve bu il- lerde yer alan 123 bayimizi kapsıyor” dedi. Tavukçuoğlu, sadece Eylül- Aralõk 2009 döneminde 2 bin Profilo kurutma makinesi satõl- dõğõnõ belirtti. Günümüzde tü- keticiyi ikna etmek için bu tip sa- tõş stratejilerinin önem kazan- dõğõna dikkat çeken Tavukçu- oğlu, “Bu eğitimlerin en önem- li çıktısı tüketicinin kurutma makinesinin bir lüks değil, zaman ve enerji tasarrufu sağlayan önemli yardımcı ol- duğuna net biçimde ikna ol- maları. Bu da doğal olarak ci- hazların satışını pozitif yönde etkiledi” dedi. Tavukçuoğlu, krize rağmen 2009’u tamamen planla- rõna uygun şe- kilde kapat- tõklarõnõ ifa- de ederek, geri dönü- şünün güç- lü olduğunu düşündükle- rini ve ben- zeri çalõşma- larõn satõşa desteğinin önemini vurguladõ. Ucuz bilgisayara hücum 1 alan kodu, eşitliğe aykırı Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği Danıştay’ın, aynı şehirde/bölgede farklı alan ko- du verilmesi anlamına gelen alternatif işletme- cilere 1 alan kodu kararının eşitlik ilkesine uymadı- ğına karar verdiğini ve ilgili Bilgi Teknolojileri ve İle- tişim Kurumu kararının yürütmesini durdurduğunu bildirdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunun 24 Ha- ziran 2009’da aldığı karara göre, alternatif işletmeci- ler için 81 ildeki alan koduna 1 eklenerek yeni bir alan kodu açılması ve alternatif işletmecilerin kendi abone- lerine verecekleri telefon numaralarının bu alan kodun- dan olması şartı getirildiği hatırlatıldı. Danıştay’ın kararı- na göre artık sabit telefon hizmetleri sunacak işletmecile- re Türk Telekom tarafından kullanılan alan kodlarının altın- da boş bulunan 7 haneli numaraların tahsis edileceği, böyle- ce BTK’nin alternatif işletmecilere farklı alan kodlarının verilmesi kararı eşitlik ve rekabet açısından sakınca yaratacak. Dünya genelinde klasik dizüstü (notebook) bilgisayarla- ra benzeyen ancak fiyatı notebook’lara göre yarı yarıya dü- şük olan netbook satışları 2009’da bir önceki yıla göre yüz- de 79 artarak 30.2 milyon adete yükseldi. İnternet ana- listlerine göre, örneğin sadece internete girip, gazete oku- mak, sosyal paylaşım sitelerine üye olmak gib,i uy- gulamaları kullanmak isteyen bir kullanıcı için netbo- ok en ideal çözüm olarak görülüyor. Facebook, Myspace, Twitter vb. sosyalleşme sitelerinin tüm dünyada çektikleri insan sayısı son dönemde hız kazandı. Dünya vaktini sosyal ağlarda harcıyor Kriz yõlõ 2009’da kurutma makinesinde bayi ve tüketiciye verdiği eğitimle satõşlarõnõ yüzde 143 artõran Profilo, bu yõl da ütü için 20 bin kadõna eğitim vermeyi planlõyor. SAYFA CUMHURİYET 8 ŞUBAT 2010 PAZARTESİ 12 EKONOMİ TURKCELL PARTNER’E ÖDÜL MADENCİLİK ParkElek.Madencilik 2.72 3.76 1.36 20.16 0.35 3.29 GIDA,İÇKİVETÜTÜN Altõnyağ 0.69 -2.99 2.00 -1.74 -0.08 -0.93 ÜlkerBisküvi 3.64 6.69 0.96 5.72 0.05 3.03 Banvit 4.76 27.89 4.05 5.52 -0.11 7.62 ErsuGõda 0.59 -0.27 1.03 -0.39 -0.01 -0.24 FrigoPakGõda 1.25 -31.67 1.94 -17.03 -0.34 -8.75 KentGõda 51.00 9.35 6.21 5.79 0.88 3.85 KerevitaşGõda 29.75 227.92 -12.80 16.09 0.60 15.52 KonfrutGõda 4.52 23.03 1.48 9.68 0.29 12.33 KristalKola 1.03 0.17 0.68 0.38 -0.12 0.13 MerkoGõda 1.30 77.10 3.88 13.64 0.08 8.04 PõnarEtVeUn 4.56 11.35 0.76 12.85 0.80 8.82 PenguenGõda 1.02 -1.91 1.42 -1.12 -0.24 -0.58 PõnarSu 4.82 8.91 0.88 13.92 0.46 6.79 PõnarSüt 7.10 13.68 0.96 12.93 1.19 9.82 ŞekerPiliç 4.78 44.71 4.14 5.68 -0.09 9.16 TatKonserve 3.12 15.57 2.67 4.84 0.10 4.33 T.Tuborg 2.22 5.25 1.83 4.47 -0.04 3.38 Tukaş 0.82 -12.15 1.03 -9.31 -0.41 -4.83 DOKUMA,GİYİMEŞYASIVEDERİ AkalTekstil 1.46 5.13 0.53 12.30 0.50 4.31 AkõnTekstil 2.86 -1.25 0.72 -1.19 -0.42 -0.77 Altõnyõldõz 7.00 9.86 1.29 10.64 0.71 3.98 ArsanTekstil 1.48 -15.84 0.87 -17.28 -0.54 -6.56 Bossa 2.36 -0.92 0.91 -1.56 -0.02 -0.68 Derimod 2.80 -12.09 1.40 -3.20 -0.39 -2.83 DesaDeri 0.76 -6.63 0.64 -5.65 -0.14 -3.47 Gedizİplik 1.63 -9.65 0.55 -73.52 -0.41 -6.48 İdaş 1.58 -98.40 3.14 -20.90 -1.36 -8.60 KarsuTekstil 3.10 -0.57 1.50 -0.52 -0.08 -0.34 KordsaGlobal 2.80 2.85 0.76 2.83 0.06 1.63 LüksKadife 3.02 -3.44 2.83 -4.74 -0.08 -2.09 MenderesTekstil 0.61 5.42 0.50 6.38 0.09 3.28 Metemteks 0.64 -23.68 2.44 -59.53 -0.19 -9.66 Söktaş 4.46 -4.50 0.57 -5.88 -0.05 -1.82 Yataş 2.10 6.51 0.65 3.30 0.08 2.17 Yünsa 1.32 -5.88 0.81 -2.81 -0.78 -2.12 ORMANÜRÜNLERİVEMOBİLYA AlkimKağõt 1.67 6.65 0.87 9.60 0.21 5.27 DoğanGazetecilik 3.42 -2.53 1.53 -2.29 -0.21 -1.81 Gentaş 1.17 7.72 0.67 15.05 0.17 7.06 KelebekMobilya 0.80 3.36 2.30 1.87 0.00 1.66 BakAmbalaj 6.35 12.81 0.93 9.40 0.85 7.38 DoğanBurda 2.23 3.66 1.08 2.81 0.19 2.71 DuranDoğanBasõm 2.38 -10.22 4.21 -2.49 -0.22 -2.38 IşõklarAmbalaj 2.16 1.52 1.41 4.56 0.01 0.34 IpekMatbaacõlõk 3.60 10.96 2.50 8.07 0.15 3.51 Kaplamin 8.90 -3.44 1.42 -2.81 -0.30 -2.27 Kartonsan 98.00 7.13 1.75 11.25 5.27 6.40 KozaMadencilik 4.66 12.10 2.95 14.67 0.18 6.54 Olmuksa 4.30 2.72 0.83 2.97 0.15 2.25 TireKutsan 1.87 -24.04 6.14 -7.28 -0.28 -5.99 VikingKağõt 1.63 -22.65 3.58 -5.74 -0.46 -3.54 KİMYA,PETROL,KAUCUKVEPLASTİKÜRÜNLERİ Aksa 2.39 5.52 0.60 6.21 0.46 3.30 AlkimKimya 7.20 12.04 1.35 14.31 0.86 8.51 Aygaz 6.10 14.29 1.13 9.01 0.21 9.28 Bagfaş 105.00 -5.46 2.31 -3.24 -2.58 -3.61 Brisa 89.50 4.13 1.64 3.00 0.76 2.58 DevaHolding 3.56 4.59 1.56 5.45 -0.24 2.75 EİSEczacõbaşõİlaçSõnai 2.66 14.85 0.75 44.01 0.59 12.73 EgeGübre 72.50 -31.25 1.78 -17.84 -17.47 -10.00 Good-Year 13.50 -1.83 0.62 -1.04 -0.71 -1.13 GübreFabrik. 9.20 -27.79 2.95 -10.15 -2.04 -4.32 Hektaş 0.89 8.54 0.78 10.70 0.09 7.12 Marshall 11.90 9.76 1.08 7.59 0.46 6.58 PetrolOfisi 6.65 8.87 1.29 2.54 0.21 3.74 Pimaş 3.36 0.97 0.91 0.90 -0.39 0.43 AdvansaSasa 0.77 -18.06 0.83 -14.04 -0.34 -8.63 SodaSanayii 1.57 6.53 0.69 7.20 0.17 3.67 SelçukEczaDeposu 2.98 18.72 1.63 4.69 0.45 7.65 TurcasPetrol 4.84 4.32 1.33 69.86 -0.01 4.23 DyoBoya 1.16 -87.23 4.45 -14.21 -0.60 -6.67 TAŞ,TOPRAĞADAYALISANAYİ AdanaÇimento(A) 4.96 12.23 2.92 30.90 0.50 11.44 AdanaÇimento(B) 3.18 12.23 1.87 30.90 0.36 11.44 AdanaÇimento(C) 0.56 12.23 0.33 30.90 0.05 11.44 AfyonÇimento 610.00 -3.18 5.91 -7.12 -0.82 -2.69 Akçansa 7.25 8.61 1.76 12.93 0.34 5.98 AnadoluCam 1.90 4.03 1.00 3.73 -0.06 1.60 BatõsökeÇimento 1.39 0.04 0.59 0.15 -0.04 0.03 BatõÇimento 6.90 1.86 1.36 2.77 0.07 1.33 BoluÇimento 1.88 7.94 1.43 16.34 0.15 7.30 BursaÇimento 5.15 1.86 2.36 1.72 0.07 1.19 Çimbeton 22.30 -13.27 1.40 -6.41 -2.73 -7.92 Çimentaş 9.20 9.54 1.67 13.39 0.01 5.11 Çimsa 7.70 8.59 1.19 16.35 0.45 6.30 DenizliCam 3.66 -5.47 0.91 -5.40 -0.25 -2.58 EczacõbaşõYapõ 2.50 -5.72 2.54 -1.74 -0.69 -1.14 EgeSeramik 1.16 1.46 0.71 1.74 -0.11 0.88 GöltaşÇimento 50.50 2.08 1.42 3.77 -0.67 1.55 HaznedarRefrakter 2.52 3.04 2.01 1.24 -0.07 1.10 İzocam 25.25 16.53 4.53 14.58 1.47 13.65 KonyaÇimento 92.50 4.69 1.35 11.71 5.03 4.20 KütahyaPorselen 3.56 11.89 0.91 11.32 0.43 8.94 MardinÇimento 7.35 31.34 3.37 39.86 0.81 28.33 NuhÇimento 12.30 10.29 2.36 14.48 0.53 8.01 TrakyaCam 1.88 1.72 0.85 3.40 0.01 1.16 UşakSeramik 1.21 1.62 0.45 1.15 -0.25 0.59 ÜnyeÇimento 4.04 15.52 2.07 29.37 0.36 12.98 METALANASANAYİ BorusanMannesmann 12.20 7.74 1.46 3.29 -2.29 2.97 Burçelik 30.00 -23.72 3.21 -10.37 -2.17 -5.31 BurçelikVana 1.79 -10.93 3.33 -21.43 -0.07 -6.18 Çemtaş 0.91 0.62 0.64 1.28 0.00 0.59 ÇelikHalat 2.54 -11.97 1.37 -6.52 -0.40 -5.93 DemisaşDöküm 1.50 2.91 0.58 2.56 -0.15 1.74 ComponentaDökümcülük 3.74 -1.76 1.34 -1.87 -0.23 -1.05 Erbosan 10.55 9.40 1.11 6.89 -0.33 6.16 EreğliDemirÇelik 4.32 -5.11 1.23 -7.99 -0.92 -2.50 FenişAlüminyum 2.82 6.48 2.07 4.73 0.09 2.55 İzmirDemirÇelik 2.19 0.18 0.85 0.13 -0.04 0.15 Kardemir(A) 0.77 -8.98 0.86 -11.76 -0.04 -5.84 Kardemir(B) 0.77 -8.98 0.86 -11.76 -0.04 -5.84 Kardemir(D) 0.60 -8.98 0.67 -11.76 -0.04 -5.84 Sarkuysan 2.88 1.09 0.69 0.30 -0.26 0.45 METALEŞYAVEMAKİNAGEREÇYAPIM AlarkoCarrier 13.10 2.83 0.69 3.48 1.28 2.30 AnadoluIsuzu 5.70 -10.67 0.86 -10.03 -1.44 -6.64 BoschFrenSistemleri 118.00 -159.13 75.36 -7.93 -6.63 -9.29 BSHEvAletleri 80.50 28.98 4.82 12.34 4.98 14.23 DitaşDoğan 2.47 -14.69 1.08 -15.89 -0.38 -9.57 EgeEndüstri 11.20 -0.11 0.97 -0.12 -0.83 -0.06 EmekElektrik 1.08 315.69 15.62 15.15 0.22 16.87 EminişAmbalaj 5.85 -5.76 3.30 -4.18 -0.63 -2.11 F-MİzmitPiston 13.50 9.70 9.57 9.71 0.14 9.04 FordOtosan 9.75 11.38 1.87 5.49 0.74 6.80 GersanElektrik 1.78 9.25 1.27 5.29 0.20 5.95 İhlasEvAletleri 1.10 -0.67 1.11 -1.97 -0.08 -0.45 KarsanOtomotiv 1.41 -31.67 1.62 -21.55 -0.42 -10.95 KarelElektronik 2.88 12.42 0.95 14.78 0.45 8.42 KlimasanKlima 5.90 27.89 2.45 11.84 0.05 9.68 MutluAkü 1.92 -7.32 1.05 -5.13 -0.27 -3.77 Parsan 1.37 -7.20 0.55 -34.01 -0.27 -5.38 T.DemirDöküm 6.20 -18.99 4.21 -4.65 -0.19 -2.70 VestelBeyazEşya 3.70 16.48 1.25 9.59 0.41 8.89 DİĞERİMALATSANAYİİ AdelKalemcilik 10.30 30.15 1.28 22.69 2.07 16.56 GoldaşKuyumculuk 1.09 3.11 0.50 0.31 -0.04 0.83 ServeKõrtasiye 1.31 -4.73 1.22 -6.42 -0.25 -3.37 ELEKTRİK,GAZVESU AkEnerji 17.00 6.26 2.26 8.16 0.79 2.46 AksuEnerji 4.32 10.26 1.05 151.16 0.38 9.13 AyenEnerji 2.64 13.58 1.40 36.32 0.36 6.43 ZorluEnerji 3.04 46.82 3.93 25.01 -0.55 4.57 İNŞAATVEBAYINDIRLIK BorovaYapõ 0.65 11.43 1.71 962.31 0.03 7.70 EdipGayrimenkul 3.36 -4.34 3.06 -52.29 -0.43 -0.43 Enkaİnşaat 6.55 10.80 2.21 9.43 0.37 5.14 TOPTANTİCARET DoğuşOtomotiv 5.25 7.59 1.10 2.54 -0.35 3.26 İntema 5.25 2.05 1.31 0.16 -0.45 0.26 SankoPazarlama 3.64 1.87 1.06 0.98 0.17 1.14 PERAKENDETİCARET AFMFilm 7.90 -55.37 13.62 -8.48 -0.55 -6.15 BİMBirleşikMağ. 68.00 43.99 14.01 4.15 2.42 14.97 BoynerMağazacõlõk 1.48 -4.08 2.80 -0.57 -0.08 -0.79 Carrefoursa(A) 18.00 0.55 1.83 0.36 0.40 0.38 Carrefoursa(B) 22.30 0.55 2.27 0.36 0.40 0.38 TescoKipa 8.30 -10.46 2.03 -4.13 -0.30 -3.19 Migros 18.80 6.42 2.26 2.23 0.91 1.69 Milpa 1.06 -5.66 1.26 -1,963.50 -0.12 -1.90 VakkoTekstil 0.76 -3.55 1.14 -3.00 -0.08 -2.01 TURİZM FavoriDinlenmeYer. 2.17 -14.37 0.58 -75.90 -3.35 -2.72 MarmarisAltõnyunus 11.60 2.06 1.55 11.52 -0.05 1.64 MartõOtel 1.17 9.60 1.04 24.92 0.03 4.20 NetTurizm 1.10 25.40 1.31 100.06 -0.11 8.44 Tek-ArtTurizm 1.19 -2.23 2.63 -10.47 -0.03 -1.70 ULAŞTIRMA,HABERLEŞMEVEDEPOLAMA Çelebi 15.90 29.18 2.97 15.37 1.42 12.27 TürkHavaYollarõ 5.15 14.21 1.34 9.42 1.08 5.54 ReysaşLojistik 4.08 11.29 1.88 8.62 0.03 3.55 Usaş 2.29 4.14 1.01 10.64 0.35 3.66 HABERLEŞME Turkcell 10.00 17.26 2.60 21.84 0.87 11.14 TIBBİVEDİĞERSAĞLIKHİZMETLERİ AcõbademSağlõk 8.30 10.11 7.32 2.87 -0.14 1.74 SPORHİZMETLERİ BeşiktaşFutbolYat. 4.36 -21.94 -8.87 -4.41 -0.62 -1.54 FenerbahçeSportif 49.25 27.06 13.71 97.77 2.41 22.08 GalatasaraySportif 162.00 13.99 1.13 137.94 45.07 11.12 TrabzonsporSportif 8.90 13.15 1.95 100.98 1.30 9.02 BANKALARVEÖZELFİNANSKURUMLARI Akbank 8.45 15.08 1.89 0.75 2.25 AlbarakaTürk 2.37 11.96 1.86 0.24 1.39 AlternatifBank 1.60 14.16 1.10 0.20 1.78 Denizbank 7.30 16.52 2.06 0.73 2.00 FortisBank 1.89 5.01 1.04 0.07 0.84 Finansbank 5.55 17.30 2.42 0.43 2.30 GarantiBankasõ 6.10 16.84 2.07 0.58 2.07 İşBankasõ(A) 42,460.00 14.41 10,448.48 58.14 1.69 İşBankasõ(B) 2,180.00 14.41 536.45 2.91 1.69 İşBankasõ(C) 6.25 14.41 1.54 0.65 1.69 T.KalkõnmaBank. 7.05 4.14 2.27 0.17 1.73 T.EkonomiBank. 2.30 11.44 1.55 0.18 1.39 Tekstilbank 1.10 2.82 0.99 0.03 0.67 VakõflarBankasõ 3.64 13.35 1.29 0.45 1.54 HalkBankasõ 9.60 22.48 2.23 1.05 2.11 SİGORTAŞİRKETLERİ Aksigorta 1.74 1.95 0.22 0.29 1.53 AnadoluSigorta 1.41 6.46 0.82 0.16 2.69 AnadoluHayatEmek. 4.76 15.04 2.87 0.34 1.45 AvivaSigorta 8.25 0.90 5.76 0.09 0.27 GüneşSigorta 2.17 -2.77 1.40 -0.08 -1.01 YapõKrediSigorta 12.40 2.90 3.16 0.19 1.31 RaySigorta 1.95 -15.10 2.65 -0.09 -4.68 FİNANSALKİRALAMAVEFACTORİNGŞİRKETLERİ GarantiFaktoring 5.60 15.42 2.20 0.48 0.73 FinansFin.Kir. 1.95 7.51 0.67 0.29 1.88 TekstilFin.Kir. 1.16 13.99 0.51 0.40 10.73 CreditwestFaktoring 1.84 20.93 1.29 0.34 5.03 YapõKrediFin.Kir. 3.92 9.43 2.52 0.25 2.44 VakõfFin.Kir. 3.06 9.27 1.45 0.31 1.82 HOLDİNGLERVEYATIRIMŞİRKETLERİ AlarkoHolding 3.94 5.95 1.13 8.09 0.36 3.42 BorusanYat.Paz. 6.05 2.84 1.39 0.05 2.84 EczacõbaşõYatõrõm 5.15 8.78 0.48 4.70 1.03 8.59 GSDHolding 0.88 4.60 0.46 0.09 1.00 İhlasHolding 0.62 6.41 0.65 8.47 -0.02 2.00 KoçHolding 4.66 10.44 1.04 3.98 0.26 1.71 NetHolding 0.60 -14.66 1.99 -29.13 -0.14 -4.27 ŞişeCam 1.84 2.78 0.72 2.89 0.02 1.17 İşGirişim 3.38 6.51 0.66 172.96 0.49 6.34 SabancõHolding 6.20 9.88 1.18 20.03 0.61 1.01 VakõfGirişim 13.60 1.58 2.68 0.20 1.56 YazõcõlarHolding 8.95 13.31 0.91 25.34 1.09 3.75 GlobalYat.Holding 0.75 31.33 0.56 173.87 0.20 11.76 TekfenHolding 5.20 4.01 1.36 3.15 -0.19 1.96 MetroTic.veMaliYat. 1.60 10.83 4.08 1.84 0.02 2.78 BİLİŞİM ArenaBilgisayar 2.12 25.87 1.23 2.87 0.37 9.86 AlcatelLucentTeletaş 3.24 9.32 2.53 1.83 0.20 2.54 EscortTeknoloji 1.48 -1.58 0.88 -4.58 -0.09 -1.21 AnelTelekom 1.80 -19.03 1.66 -20.69 -0.24 -5.07 IndeksBilgisayar 1.55 11.16 0.88 1.46 0.21 3.13 LinkBilgisayar 2.62 -14.05 2.51 -42.13 -0.05 -12.55 NetaşTelekom. 53.00 9.13 1.38 14.19 4.47 5.73 Plastikkart 2.96 8.00 2.56 5.78 0.13 6.39 SAVUNMA Aselsan 11.90 26.03 2.17 29.31 1.01 7.99 GAYRİMENKULYAT.ORT. AkmerkezG.M.Y.O. 35.50 28.21 4.24 74.35 3.28 22.26 AlarkoGMYO 15.80 2.65 0.89 20.30 1.80 2.53 AtakuleG.M.Y.O. 1.38 6.15 0.64 69.86 0.17 6.10 DoğuşGEGMYO 1.14 2.26 0.64 9.55 0.35 2.12 İşGMYO 1.60 4.41 0.77 63.78 0.13 4.14 NurolGMYO 3.28 5.34 0.59 44.71 0.86 5.23 SağlamGMYO 0.94 1.03 1.04 7.99 -0.16 0.53 SinpaşGYO 2.42 1.35 1.08 8.12 0.07 0.98 ÖzdericiGMYO 2.40 14.22 1.07 39.88 0.32 10.38 VakõfGMYO 5.35 8.85 1.43 80.16 0.33 8.84 PeraGMYO 0.59 0.38 0.63 1.66 -0.06 0.28 YapõKrediKorayGMYO 2.01 -21.22 0.99 -121.17 -0.55 -16.47 MENKULKIYMETLERYATIRIMORT. AkYat.Ort. 1.73 23.67 0.63 11.70 0.42 23.52 AlternatifYat.Ort. 0.93 23.31 0.56 5.06 0.17 22.32 AtaYat.Ort. 0.88 28.83 0.69 3.01 0.35 25.94 AtlantisYat.Ort. 0.81 39.88 0.82 7.13 0.04 34.48 AtlasYat.Ort. 0.86 19.29 0.75 0.24 -0.09 17.09 AvrasyaYat.Ort. 0.88 9.71 1.67 0.09 -0.11 8.65 BaşkentYat.Ort. 0.98 13.40 0.81 0.38 0.16 13.17 BumerangYat.Ort. 0.93 20.25 0.80 14.88 0.24 20.01 DenizYat.Ort. 1.43 20.02 0.68 19.53 0.41 19.85 EczacõbaşõYat.Ort. 1.60 32.01 0.69 7.55 0.67 30.76 GedikYat.Ort. 0.99 28.65 0.82 1.91 0.34 28.55 EuroYat.Ort. 0.74 14.38 0.57 0.38 0.15 13.97 EuroTrendYat.Ort. 0.83 4.55 2.19 0.08 0.01 4.27 EVGYat.Ort. 1.10 21.01 1.07 0.18 0.05 15.80 EgeliCo.Yat.Ort. 0.59 27.72 0.75 1.88 0.22 27.63 FinansYat.Ort. 0.97 15.48 0.90 10.53 -0.07 15.28 GarantiYat.Ort. 0.81 23.34 0.71 6.69 0.20 22.86 HedefYat.Ort. 0.74 -22.34 1.24 -0.71 -0.18 -16.51 İnfoYat.Ort. 0.67 14.74 0.83 0.15 0.02 10.78 İnfotrendYat.Ort. 0.72 3.60 0.66 0.02 0.04 3.25 İşYat.Ort. 1.36 22.42 0.79 9.11 0.38 22.23 M.YõlmazYat.Ort. 1.25 9.36 2.07 0.26 -0.13 7.23 MarbaşBTipiYat.Ort. 1.25 15.13 0.92 3.54 0.21 15.10 MetroYat.Ort. 1.23 -4.55 2.94 -0.04 -0.14 -3.86 MerkezBTipiYat.Ort. 1.46 4.27 1.51 0.04 0.08 3.64 OyakYat.Ort. 0.73 19.15 0.71 1.36 0.08 18.20 TSKBYat.Ort. 0.85 25.84 0.64 12.82 0.33 25.63 TaçYat.Ort. 2.10 28.51 0.79 10.21 0.62 27.53 TaksimYat.Ort. 0.69 -5.14 1.82 -0.03 -0.08 -3.71 TacirlerYat.Ort. 0.91 26.31 0.87 10.73 0.23 26.23 VarlõkYat.Ort. 1.08 16.18 0.87 0.30 0.20 16.13 YapõKrediYat.Ort. 1.30 23.42 0.58 4.08 0.53 23.10 ARACIKURUMLAR İşY.Men.Değ. 2.96 17.24 1.10 0.38 0.53 2.54 İKİNCİULUSALPAZAR LafargeAslanÇimento 207.00 -11.48 10.05 -13.12 -2.54 -5.60 AltõnyunusÇeşme 6.05 -2.36 1.32 -19.72 -0.28 -1.98 BerdanTekstil 1.11 -28.18 -0.17 -102.68 -3.89 -20.48 BisaşTekstil 1.45 -307.47 -7.69 -90.06 -0.89 -20.80 BirlikMensucat 0.74 -5.56 0.36 -8.28 -0.93 -2.37 Dardanel 0.71 2.03 -0.09 10.64 -1.37 7.15 Doğusan 1.55 -6.61 2.36 -71.71 -0.06 -5.65 EgeProfil 9.20 8.45 5.71 5.86 0.00 2.92 OkanTekstil 0.80 -18.16 1.11 -0.15 -13.07 PetrokentTurizm 47.25 13.96 3.23 11.10 0.87 4.85 SönmezPamuklu 2.29 10.36 2.28 58.95 0.04 10.00 SönmezFilament 3.44 -7.46 3.74 -702.23 -0.13 -7.34 MetemturOtelcilik 2.58 -36.60 5.98 -40.04 -0.67 -5.10 ŞekerFin.Kir. 0.78 4.21 2.10 0.04 0.48 MertGõda 1.09 -73.34 3.16 -16.39 -0.55 -12.48 SilverlineEndüstri 0.84 -10.59 0.89 -7.22 -0.13 -4.91 FonFin.Kir. 2.18 1.06 0.76 -0.06 0.31 BirkoMensucat 0.75 -31.28 0.99 -24.37 0.00 -13.80 RanLojistik 3.90 42.73 2.76 34.68 0.00 23.51 İttifakHolding 25.50 0.40 0.68 0.26 -0.21 0.21 GözdeFinansalHiz. 1.41 0.00 YENİEKONOMİPAZARI ArmadaBilgisayar 1.42 8.35 0.73 1.29 0.14 2.92 DatagateBilgisayar 2.05 17.38 0.99 1.76 0.36 7.08 KURUMSALYÖNETİM Arçelik 5.45 16.20 1.45 8.55 0.47 6.25 AsyaKatõlõmBankasõ 3.78 13.50 2.09 0.34 1.98 AnadoluEfes 15.70 16.91 2.96 13.14 0.80 7.44 CocaCola 12.10 14.24 2.48 8.90 0.29 6.43 DoğanHolding 1.10 1.65 0.74 0.80 -0.01 0.61 DoğanYayõnHol. 1.91 -13.25 1.38 -8.41 -0.53 -3.47 DentaşAmbalaj 1.02 4.95 1.23 2.54 -0.26 1.40 LogoYazõlõm 1.95 -11.02 1.49 -44.47 -0.17 -9.93 HürriyetGzt. 1.84 0.59 1.22 0.85 -0.16 0.26 TofaşOto.Fab. 5.35 17.63 2.08 6.22 0.47 5.60 Tüpraş 27.00 17.25 1.90 4.16 -0.39 5.68 TürkTraktör 8.15 5.75 1.52 3.46 0.15 2.29 Otokar 16.90 12.48 2.55 6.28 0.63 2.98 Petkim 8.50 4.58 1.22 4.46 -0.16 3.35 Şekerbank 2.43 10.56 0.99 0.30 1.52 T.S.K.B. 1.84 13.34 1.11 0.25 2.00 Vestel 2.50 6.45 0.89 1.85 -0.64 1.51 YapõveKrediBank. 3.42 14.80 1.83 0.28 1.87 VakõfYat.Ort. 1.28 16.46 0.69 3.52 0.06 15.41 YveYGMYO 0.67 -4.80 0.96 -31.64 -0.05 -4.75 TAVHavalimanlarõ 6.05 9.71 2.96 4.94 0.17 1.81 TürkTelekom 4.76 27.37 3.33 17.51 0.41 10.34 TürkPrysmianKablo 1.17 -4.81 1.01 -1.95 0.00 -2.68 İşFin.Kir. 1.17 10.77 0.91 0.18 2.49 GÖZALTIPAZARI ÇbsBoya 0.32 -8.16 -0.08 -60.25 -1.13 -24.74 CeylanGiyim 1.04 -547.35 28.21 -18,317.18 -2.01 -9.39 EGSG.M.Y.O. 0.37 0.86 0.21 146.36 -0.01 0.66 Egeplast 0.87 8.54 -0.92 2.70 -0.62 1.95 EsemSporGiyim 0.72 -114.65 6.59 -27.51 -0.34 -4.84 MakinaTakõm 1.41 20.02 -2.25 23.72 -0.12 4.36 MensaMensucat 0.75 -46.76 4.66 -385.73 -0.33 -9.30 MazharZorluHolding 0.94 19.87 -0.38 8.79 -0.52 6.22 ÇBSPrintaş 0.32 -26.03 0.48 -71.92 -0.38 -5.31 SelçukGõda 0.41 26.59 1.16 95.01 0.08 15.13 TranstürkHold. 1.17 9.32 -0.69 15.60 -0.59 2.60 Tümteks 0.36 0.23 -0.41 1.03 -0.17 1.18 Bahriye Bayraklı Tavukçuoğlu. Güney Avrupa’nın tamamında artçı şoklar yaşandı ve ABD’de işsizlik verileri ile küresel kriz herkese “kendinize gelin!..” uyarısı yaptı. Bu artçı şoklar, kuşkusuz tüm diğer coğrafyalarda ve Türkiye’de de hissedildi: Hafta biterken Avrupa’dan esen sert poyraz borsada sert bir düşüş yaptı, dolar yeniden başını kaldırdı. Kimi “kanaat önderleri”, malum şablonu tekrarladılar: “Bu bir düzeltme, zaten bekleniyordu”. Düzeltme sözcüğü de her kapıyı açan maymuncuk oldu!.. Kriz, düzelte düzelte dipten çıkıyor herhalde. Bu arada düzelten kim, düzeltilen kim, o başka… IMF, şubat başında, 2009 yılı kriz bilançosunu tazelerken 2010 için büyüme beklentilerini de yükseltti. Dünya ekonomisinin tamamı için yüzde 4’e yakın bir büyüme öngörüsünde bulundu. Kaynak: IMF World Economic Outlook, 26 Ocak 2010 IMF’ye göre, 2009’da dünya ekonomisi yüzde 1’in biraz altında küçülmüştü. Dünya hasılasındaki payları yüzde 80’e yaklaşan merkez ülkelerde küçülme yüzde 3.2’yi bulmuştu. Çevre ülkelerde ise ancak yüzde 2 büyüme yaşanmıştı. Çin ve Hindistan, krizde tuzu kuru olanlardan. Türkiye ise çevre ülkeler içinde, yüzde 6 küçülme ile en olumsuz etkilenen birkaç ülkeden biri. IMF, son raporunda bilinen uyarılarını yapmaktan geri kalmadı. “Çıkış stratejilerinizi iyi belirleyin. Gerekirse hükümetler ikinci paketleri açsınlar. Vaktinden erken bütçe destekleri çekilmesin, ama korumayı da abartmayın vs.” 2008 ve 2009, banka ve firmaların batma yıllarıydı ve hükümetlerin bütçe kaynaklarını boca etmeleri ile yangınların daha da büyümesi -bir süre için de olsa- önlendi. 2010 ise bütçeden boca edilen kaynakların hesabının verileceği, bütçe açıklarının ve açıkları kapatmak için yapılan borçlanmaların hesabının sorulacağı yıl olacak. Daha önce, “2010, devletin mali kriz yılı olacak” demiştik. Şimdi yaşanan da o… AB’de, hükümetlerin kırılgan mali yapıları gürültü ile çökmeye başladı. Yunanistan’ı, Portekiz, daha da önemlisi İspanya izledi. İtalya da parlak değil. Kuzey’de İrlanda’nın sancıları biliniyordu, ardından İngiltere’nin durumunun da matah olmadığı daha yüksek sesle ifade edilir oldu. Bu sütunda 21 ve 23 Ekim 2009 tarihlerinde yayımlanan “AB Dağılabilir mi?” başlıklı yazılarımda sorduğum sorular, bugün daha çok önem kazanıyor. Küresel krize “yükselen-çevre ekonomisi” statüsünde yakalanan Doğu Avrupa ülkelerine, başta Almanya ve Fransa’nın dirsek göstermeleri ile başlayan AB içi güven bunalımı, şimdi Güney AB ülkelerinin mali krizleriyle ivme kazandı. Avro’nun değer kaybı, Maastricht kriterlerinin “badem olması” karşısında, özellikle Almanya’yı tedirgin ediyor ve kendini koruma refleksi öne çıkıyor. Öte yandan, özellikle kamu maliyesinde baş gösteren sıkıntılar, tıpkı bizde yaşandığı gibi AB ülkelerinde de sokağı hareketlendiriyor. Orada da bizde olduğu gibi, 2010 yılı sokağın yılı olacağa benzer. Bütçe açıklarını disipline etmek ve borç stokunu milli gelirin makul bir düzeyine çekmek için izlenen kemer sıkıcı politikalar, dönüp dolaşıp vergi ve kamusal harcamalara, oradan da halkın iş-aş meselelerine dokunuyor. İyice bürokratikleşen sendikalara, uykudan uyanma zamanının geldiği hatırlatılıyor. 2010, öncelikle Avrupa olmak üzere birçok ülkede politik mücadelelerin ön plana geçeceği, sendikaların silkeleneceği, erken seçimlerin telaffuz edileceği ve yönetim değişikliklerinin yaşanacağı bir yıl olmaya aday. Seçim sandıklarından, ülkesine göre, sol, sosyal demokrat yönetimler kadar sağcı, milliyetçi iktidarlar da çıkabilir. Avrupa’daki “düzeltme”, Türkiye’yi de “düzeltiyor”. Dış çalkantılar, içerideki gerilimlerle birleşince sıcak para çıkışlarını tetikledi ve önümüzdeki günlerde bu çıkışlar artabilir. Avro’dan ve borsadan çıkışlarla, dolara yöneliş eğilimi hızlanabilir. Bunun, IMF masasında hükümetin elini zayıflatmasını ve IMF şartlarının kabul edildiği bir anlaşmaya geçişi hızlandırmasını bekleyebiliriz. IMF’li dönemin, bugünden ne kadar farklı bir şey olacağını da ancak yaşayarak göreceğiz. [email protected] mustafasnmz.blogspot.com KÜRESEL KRİZDE KÜÇÜLEN-BÜYÜYEN ÖNEMLİ EKONOMİLER (2008-2009, Büyüme Oranı, %) 2008 2009 2008 2009 Merkez Ülk. 0.5 -3.2 Çevre Ülk 6.1 2.1 ABD 0.4 -2.5 Çin 9.6 8.7 Almanya 1.2 -4.8 Hindistan 7.3 5.6 Fransa 0.3 -2.3 Asyalı 5’ler 4.7 1.3 İtalya -1 -4.8 Brezilya 5.1 -0.4 İspanya 0.9 -3.6 Türkiye 0.9 -6 Japonya -1.2 -5.3 Meksika 1.3 -6.8 İngiltere 0.5 -4.8 Rusya 5.6 -9 Pardus 5 yaşında TÜ- BİTAK UEKAE bün- yesinde geliştirilen Li- nux temelli, özgür ya- zılım Pardus, 5. yaşını kutluyor. Pardus’un ilk ürünü olan Ç a l ı ş a n CD 2005 yılı Şubat a y ı n d a Gaziantep Üniversite- si’nde dü- zenlenen Akademik B i l i ş i m Konferansı’nda kamuya duyurulmuştu. Pardus, 2003 yılında TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Enstitüsü bünyesinde bir olur- luk ve planlama projesi olarak başlatıldı.