Katalog

14 OCAK 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B K ültürel miras “aklın tarihi”ni belgele- diği için “aydınlanma”nõn da “bilinç kaynağı”dõr. UNESCO’nun Dünya Mirasõ listesi ölçütlerinden birincisi aynen şöy- ledir. “Yaratıcı insan dehasının ürünü olma- sı…” Aklõn ve yaratõcõlõğõn gelişimini en gözle gö- rülür, elle tutulur açõklõkta “mimarlık tarihi” ka- nõtlar. Örneğin Ayasofya, onca depreme rağmen “duruyor”sa, bugünkü “akıl yoksunu” rant in- şaatçõlõğõnõn 1472 yõl önce henüz(!) “akla gel- memiş” olmasõndandõr.. Aydõn’a bağlõ Karacasu’daki zarif Afrodisias kentinin şaşõrtõcõ mükemmellikteki heykelleri de “hüner”li aklõn ürünüdür. Eski Roma yasalarõ- nõn kentin mimarlarõnõ ve heykeltõraşlarõnõ “ver- giden muaf” tutmasõ, sanatõn ve sanatçõnõn kut- sanmasõndan ötürüdür. Bu nedenle YÖK’ün, hu- kuk fakültelerinden Roma Hukuku dersini kal- dõrma niyetini duyunca düşünmüştüm: “Sakın akıl ve yaratıcılığa 2 bin yıl önce verilen de- ğeri bile hazmedemiyor olmasınlar?” BİLGİ ve KÜLTÜR KASABASI Kültürel mirasla aydõnlanmanõn buluşmasõ sadece düşünce ve uygarlõk tarihinde değil, Ka- racasu’da da gözleniyor. Afrodisias’la kol kola yaşayan “6 bin nüfus”lu ilçede okuma yazma oranõ “yüzde 99”… Karacasu Lisesi’nden baş- ka Anadolu Lisesi, Halk Eğitimi ile Mesleki ve Teknik Eğitim merkezleri de var… 10’u birleş- tirilmiş sõnõflõ 19 ilköğretim okulu ve anaokuluyla birlikte Adnan Menderes Üniversitesi’nin “Mem- nune İnci Meslek Yüksek Okulu” da burada… Liseyi ve ilköğretim okulunu “Karacasu’yu Sevenler Derneği” yaptõrmõş… İzmir’de 1996’da kurulan “Karacasu Geliştirme ve Eğitim Vak- fı” da bu “bilgi ve kültür kasabası”nõn daha da gelişmesine katkõlarda bulunuyor. MYO’da ders veren Afrodisias Müzesi uz- manlarõndan Arkeolog Umut Doğan, böylesi “aydın” bir kasabada “kültürel mirasın öne- mi”ni anlatmamõ isteyince, önce okulu merak et- tim… Henüz 10 yaşõndaki MYO’da, binden faz- la öğrenci muhasebe, ticaret, turizm ve otelcili- ğin yanõ sõra yöre sanatlarõndan beslenen “deri- cilik ve seramik”, “takı tasarımı ve süs eşya- ları” ile “mimari restorasyon” öğrenimi de gö- rüyor.. Öğrencilerin, çõkarõlan antik eserlerin temizlik ve bakõmlarõnõn yanõ sõra kültür envanteri çalõş- malarõna yaptõklarõ katkõlarõ da anlatan Doğan di- yor ki: “MYO’nun artık ‘restorasyon labora- tuvarõ’na kavuşması gerekiyor. Binası hazır; tamamlanmasını kim sağlarsa, laboratuvara adı verilecek...” ‘TİYATRODA DOĞMUŞ’… Anadolu uygarlõklarõyla iç içe bir eğitimin sa- dece öğrencileri değil, okulun emektarlarõnõ da nasõl “aydınlattığı”nõ MYO’nun Yozgatlõ şofö- rü Kenan Erdemir’den anlõyorum. Denizli- Çardak Havaalanõ’ndan iki saatlik yolculuğu- muzda “Eski evler ne durumda” diye sorunca diyor ki, “Başkan el attı ama hangi birini kur- tarsın? Keşke mimarlara önce bu evler öğre- tilse, o zaman yeni binaları da güzel yapar- lar”… Karacasu’ya 10 km. kala, MYO Müdürü Doç. Dr. Tuna Doğan, yardõmcõsõ Mehmet Çelik, okutman Mesut Gönenç ve Belediye Başkanõ Mustafa Özyapıcı’yla Afrodisias’taki Anatolia Restaurant’da buluşuyoruz; yani, “doğum yeri”ni soranlara “tiyatroda..” diyen Mehmet Çevik’in lokantasõnda... çünkü eski Geyre köyündeki doğduğu ev, antik tiyatronun da bulunduğu “akropol” tepesindeymiş. Şimdi o tiyatroyu gezen turistlere “kır” lokantasõnda “yöresel ye- mekler” ikram ediyor... Karacasu’da, öğrencilerle birlikte yöre köyle- rinden söyleşiye gelen “aydın” insanlarla da ku- caklaşõyoruz. Bir öğretmen, yoğun ilginin ne- denini şöyle özetliyor; “oy istemeye değil, öğ- retmeye geldiğiniz için”… Hõnca hõnç dolu sa- londa yaklaşõk 2 saat süren söyleşimizin her “an”õndaki o dikkatli ve merak dolu dinlemeyi ne sempozyumlarda gördüm, ne de üniversite- lerde... hele sonunda, o her biri yurt sevgisi do- lu sorularõ ve “katkı”larõ keşke yayõmlamak mümkün olsa... “Geçmişi korumak geriye git- mek için değil, geleceği köklerimizi yitirmeden kurabilmek için gerekli” diyebilen bir beledi- ye başkanõnõn “bu bilinçle seçildi”ğini de keş- ke bütün siyasiler gidip görebilse... BELEDİYENİN ÇABALARI Karacasu sanki “Cumhuriyet Devrimi”nin o efsanevi yõllarõndaki “Anadolu aydınlanması” heyecanõnõ yaşõyor. Geçen dönemin Belediye Baş- kanõ Emin Mete, 1867’den bu yana “ilçe” olan kasabaya 2007’de “Etnoğrafya Müzesi”ni ka- zandõrmõş. Seramik, dokuma, demircilik, ahşap işçiliği gibi tarihten gelen sanatlarõn sergilendi- ği müzede Osmanlõ mezar taşlarõ, halõlar, Cum- huriyetin ilk resmi mühürleri ve bir de 10. yõl anõ- tõ var... Yeni Belediye Başkanõ Büyükyapõcõ ise önceki dönem gerçekleşen Süleyman Rüşdi Türbesi, Çar- şõ Camisi ve Karşõyaka Köprüsü restorasyonla- rõna şimdi de “eski Karacasu evleri”nin kur- tarõlmasõ ile testi ve bardağõn yanõ sõra Ege’de ün yapan “Karacasu güveçleri”nin üretildiği geleneksel seramik “atölye”lerinin yaşatõlma- sõ çalõşmalarõnõ da ekliyor. İki tarihi sokağõn öz- gün dokusuyla düzenlenmesini ve koruma al- tõndaki evlerden “metruk” ve bakõmsõz olan- larõna belediyenin sahiplenmesi çalõşmalarõnõ da programõna almõş bile... O gün Afrodisias’ta ilk sistemli kazõlarõ 60’larda başlatan, 1990’da yitirdiğimiz Prof. Dr. Kenan Erim’i de andõk; Prof. Dr. Ronald Smith’in devraldõğõ kazõlarõn kesintisiz sürdü- ğünü sevinerek öğrendik... Sözün kõsasõ Karacasu’dan “aydınlanarak” ayrõldõk... Afrodisias’taki akõl ve yaratõcõlõk, M. İnci Yüksek Okulu’ndaki eğitimin de esin kaynağõ Aydõn’õn ‘Aydõn’larõ Karacasu’da 1 – 1990’da yitirdiğimiz Prof. Dr. Kenan Erim’in Afrodisias’daki mezarı.. 2 - Tarihi Karacasu evleri 3 – Geleneksel çömlek atölyesi 4 – Bin yılların ustalığı… ÇUKUROVA KİTAP FUARI Okurlarõn ilgisi büyük YUSUF BAŞTUĞ ADANA - Çukurova Kitap Fuarõ olanca hõzõyla sürüyor. Kitapse- verlerin büyük ilgi gösterdiği fua- rõn ikinci gününde çok sayõda söyleşi ve imza günü düzenlendi. Server Tanilli’nin rahatsõzlõğõ nedeniyle katõlamadõğõ fuarda ga- zetemiz yazarõ Adnan Binyazar da TÜYAP’õn düzenlediği, “Köy Enstitüleri Neydi, Ne oldular?” konulu söyleşiye katõldõ. Fuarda stand açan Cumhuriyet Ki- taplarõ’na okurlar büyük ilgi gös- terdi. Cumhuriyet Kitaplarõ stan- dõnda bugün 13.00-14.00 saatleri arasõnda Rasim Dirsehan Örs ve 18.30-19.30 saatleri arasõnda da Sevgi Özel kitaplarõnõ imzalaya- cak. Yarõn ise yine Sevgi Özel, Öner Yağcı ve Bahadır Selim Dilek, 16 Ocak’ta Ümit Zileli, İl- han Taşcı, Çetin Yiğenoğlu, Hikmet Çetinkaya ve Serdar Kızık, 17 Ocak’ta da Şükran So- ner, Mehmet Faraç, Alev Coş- kun ve Ataol Behramoğlu ki- taplarõnõ imzalayacak. Sevgi Özel ayrõca bugün 17.00-18.30 saatleri arasõnda “Gümüşana Di- ye Bir Kadın” isimli söyleşiye ka- tõlacak. Yarõn da Öner Yağcõ ve Sevgi Özel, “İş İşten Geçme- den”, 16 Ocak’ta Ümit Zileli ve İlhan Taşcõ, “Bölünmenin Eşi- ğinde Türkiye” ve 17 Ocak’ta da Mehmet Faraç ve Şükran Soner, “AKP’nin Kürt Açılımı” konu- lu söyleşide konuşacak. Kültür Servisi - Ortaoyuncular, 30. yõ- lõnõ ilk gösterimini bugün saat 20.00’de ya- pacağõ “Ruhundan Tramvay Geçen Adam” adlõ oyunla kutluyor. Ferhan Şensoy, Karl Valentin metinle- rinden derleyerek yönettiği ve aynõ za- manda rol de aldõğõ oyun için “2. Dünya Savaşı eksenli, özellikle Almanya’da Hitler dönemi ve seçimle başa gelen fa- şizmin hikâyesi...” diyor. Oyunda Ferhan Şensoy, Erkan Üçüncü, Ali Çatalbaş, Or- han Ertürk, Özkan Aksu, Elif Durdu, Ebru Soyuerden, Neslihan Çakıner, Be- güm Alpaslan, Tolga Kılık, Yavuzhan Doğan, Orkun Akyıldız ve aynõ zaman- da oyunun müziklerini yapan Grup Gün- doğarken rol alõyor. Oyun bu hafta 15 - 16 Ocak’ta saat 20.00’de 17 Ocak’ta ise saat 18.00’de Ortaoyuncular’da izlenebilir. (0 212 251 18 65) Kültür Servisi - Keman sanatçõsõ Je- senka Balic Zunic ile klavsen sa- natçõsõ Manami Haraguchi, ‘Barok Müzik Günleri’ kapsamõnda bugün saat 20.00’de Akbank Sanat’ta kon- ser verecek. Konser programõ J.S. Bach, A. Corelli, J.M. Leclair, F.Frenceur & F. M. Veracini’den oluşuyor. Jesenka Balic Zunic, Kopenhag ve İs- veç’te Concerto Copenagen ve Malmö Barockorchester gibi pro- fesyonel barok topluluklarõyla çalõştõ. Sanatçõ 2003 yõlõndan beri de Dani- markalõ besteci, org ve klavsen ic- racõsõ Jakob Lorentzen’in yönetti- ği Holmen Barokensemble’õn or- kestrasõnda başkemancõ olarak yer alõyor. Angers Konservatuvarõ’nda sürekli bas çalgõ grubunda eşlik ala- nõnda profesörlük görevine devam eden Haraguchi ise müzik kariyeri- ni Japonya ve Fransa başta olmak üzere dünyanõn dört bir yanõnda verdiği solo resitaller ve çeşitli top- luluklarla birlikte verdiği konserlerle sürdürüyor. Barok müzik günlerinde Zunic ve Haraguchi Kültür Servisi - Sedef Ecer’in Fransõzca kaleme aldõğõ “Eşikte” (Sur le seuil) oyunu, Elise Chatauret rejisiyle 15, 16 ve 17 Ocak’ta ‘Fransa’da Türkiye Mevsimi’ kapsamõnda Paris’te Centre Culturel de La Courneu- ve’de sahneleniyor. İki hal, iki kapõ, iki dün- ya arasõnda gidip gelen anlardan oluşan, eşikte sõkõşõp kalmõşlõğõ anlatan oyunda Fran- sõz oyuncularõn yanõ sõra, Türkiye’den Serra Yılmaz ve Tilbe Saran da rol alõyor. Ecer’e göre eşik bazen bir havaalanõ, bazen trans- seksüelliğe hazõrlanan bir travestinin hali, ha- mile bir kadõnõn karnõ, savaşta bir cephede sõ- kõşõp kalan iki düşman askerinin topraklarõ- nõn arasõndaki sõnõr ya da aşktaki delirme nok- tasõ... Birbirleriyle görünürde bağlantõsõ ol- mayan 25 karakterin canlandõrõldõğõ oyunda da birbirinden bağõmsõz ‘eşik’ öykülerinin merkezine oyunun başõnda ve sonunda iki zõt karakter, Melek ile Angelle oturuyor. “Eşikte”nin müzikleri ise yine iki ayrõ tarzõn mü- zisyenleri; ‘Piaf’ ve ‘Hayali Operet’ gibi mü- zikallere imza atan Jean ve Thomas Bello- rini kardeşler ve utla piyanoyu, kanunla gi- tarõ karõştõrarak Breton melodileriyle Arap tõ- nõlarõnõ harmanlayan Trio Khoury’e ait. Oyun 4 ve 5 Şubat’ta da Théâtre Le Passage / Fécamp’da sahnelenecek. Fransa’da Türkiye Mevsimi kapsamında sahnelenecek “Eşikte”de Serra Yılmaz ve Tilbe Saran da rol alıyor. İkilikler arasõnda ‘eşik’ öyküleri Leonardo mu, değil mi? Kültür Servisi - Leonardo da Vinci’nin olup olmadõğõ uzun süre tartõşõlan bir tablo, ünlü müzayede evi Sotheby’s tarafõndan New York’ta satõşa çõkarõlõyor. Sonradan Rönesans döneminin büyük ustalarõndan Leonardo’nun izleyicilerinden biri tarafõndan yapõldõğõ belirlenen tablonun, Milano Dükü Ludovico Sforza’nõn sevgilisi Lucrezia Crivelli’nin portresi olduğu belirtiliyor. Sotheby’s uzmanlarõ, tablonun 300 bin-500 bin dolar arasõnda bir fiyata alõcõ bulabileceğini, ama müzayede sõrasõnda fiyatõn çok daha yukarõlara tõrmanabileceğini öne sürüyorlar. Vatikan ‘Avatar’ı sevmedi Kültür Servisi - Bütün dünyada gişe rekorlarõ kõran “Avatar” filmi Vatikan tarafõndan sert bir biçimde eleştirildi. Vatikan gazetesi ve radyosundan yapõlan yayõnlarda, James Cameron’õn üç boyutlu filminde ağõrlõkla yer verilen doğaya bağlõlõk ve doğa sevgisinin dinin yerini alamayacağõ belirtildi ve büyüleyici özel efektlere karşõn filmin basit ve sõradan bir öykü anlattõğõ ileri sürüldü. Vatikan gazetesi L’Osservatore Romano’nun manşetinde, “Görüntülerin ardõnda pek bir şey yok!” denildi. Bugüne kadar en büyük gişe yapan ikinci film olan “Avatar”, Cameron’õn daha önce çevirdiği “Titanik” filminin gişe rekorunu zorluyor. Giacometti heykeli Sotheby’s’de Kültür Servisi - Sotheby’s’in şubat ayõnda Londra’da düzenleyeceği bir müzayedede, Paul Cezanne ve Gustav Klimt’in birer resminin yanõ sõra Alberto Giacometti’nin önemli bir bronz heykeli de satõşa sunulacak. 3 Şubat’ta yapõlacak Empresyonist ve Modern Sanat müzayedesinde, yalnõzca bu üç yapõtõn her birinin 15 milyon dolarõn üstünde bir fiyata alõcõ bulacağõ belirtiliyor. Müzayedede Henri Matisse, Rene Magritte, Joan Miro ve Henry Moore gibi sanatçõlarõn yapõtlarõ da yer alacak. ‘Seçimle başa gelen faşizmin hikâyesi’ ORTAOYUNCULAR’DAN ‘RUHUNDAN TRAMVAY GEÇEN ADAM’ Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. Şerafettin Karaağaç PANEL Kentleşme ve Yeni Siyaset Biçimleri 1. Salon Tarih: 15 Ocak 2010 Saat: 18.20 Yöneten: Ali IŞIK Konuşmacılar: Sönmez TARGAN Vakõf Başkanõ Prof. Dr. Adnan GÜMÜŞ, Fikret BABUŞ Kitap İmzası: Deniz Gezmiş’in ağabeyi Bora Gezmiş, vakõf yayõnlarõndan çõkan THKO Davasõ Savunma kitabõnõ 1. Salon 204/E standõmõzda imzalayacaktõr. 68’liler BİRLİĞİ VAKFI ADANA KİTAP FUARI ETKİNLİKLERİ