Katalog

CMYB C M Y B 23 EYLÜL 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr Irkçı mektuplara soruşturma BERLİN (AA) - Berlin Savcõlõğõ, Almanya’da 27 Eylül’de yapõlacak genel seçimler için, aralarõnda Türklerin de bulunduğu göçmen kökenli milletvekili adaylarõna gönderilen õrkçõ mektuplarla ilgili olarak aşõrõ sağcõ, Almanya’nõn Milliyetçi Demokratik Partisi (NPD) hakkõnda soruşturma başlattõ. Berlin Savcõlõğõ sözcüsü, NPD hakkõnda kõşkõrtõcõlõk yaptõğõ şüphesiyle soruşturma başlatõldõğõnõ bildirdi. Hür Demokrat Parti’den Markus Löning, bu şekilde milletvekili adaylarõnõn sindirilmek istenilmesinin kabul edilemeyeceğini kaydetti. Genel seçimler için milletvekili adayõ olan Yeşiller Partisi Berlin Eyalet Meclisi üyesi Özcan Mutlu’ya ve Tempelhof-Schöneberg ilçesinden aday olan Sol Partili Figen İzgin’e de gönderilen ve NPD’nin imzasõnõ taşõyan õrkçõ mektuplarda, “yabancõlarõn düzenli şekilde ülkelerine gönderilmelerinin kurallarõ” yer alõyor ve yabancõlarõn “buna hazõrlõklõ olmalarõ gerektiği” belirtiliyor. Tahran’da güç gösterisi TAHRAN (AA) - İran-Irak Savaşõ’nõn başlangõcõnõn yõldönümü nedeniyle dün ülke çapõnda “Kutsal Savunma Haftasõ” törenleri düzenlendi. Tahran’daki törene katõlan Cumhurbaşkanõ Mahmud Ahmedinejad, “bölgedeki yabancõ güçlerin kendi ülkelerine dönmeleri gerektiğini” belirterek, İran’a yönelik saldõrõlara izin vermeyeceklerini söyledi. Ahmedinejad, “Yabancõ güçlerin binlerce kilometre öteden gelip bölgemize asker yõğmasõ, ülkeleri işgal etmesi, insanlarõ öldürmesi, tehdide kalkõşmasõ ve halklar arasõna ihtilaf salmasõ kabul edilebilir bir şey değil” dedi. Bir Filistinli İsrail ateşinde öldü TEL AVİV (AA) İsrail askerleri, Batõ Şeria’da bir askeri kontrol noktasõnda aracõyla “dur ihtarõna uymayan” bir Filistinliyi vurarak öldürdü. Ordu radyosuna göre, olay Kudüs’ün güneyindeki Beitar İllit yerleşimi yakõnõndaki kontrol noktasõnda meydana geldi. Habere göre, kontrol noktasõndan geçen sürücü uyarõlara rağmen durmayõp aracõnõ sürdü ve bir askere de çarparak hafif şekilde yaralanmasõna neden oldu. Bunun üzerine askerlerin araca ateş açtõğõ ve içindeki adamõ vurarak öldürdüğü bildirildi. ‘Bin Ladin’in hizmetindeyiz’ NAİROBİ (AA) - Somali’deki aşõrõ dinci El Şebab militanlarõ, internette yayõmladõklarõ bir görüntüyle El Kaide lideri Usame bin Ladin’e bağlõlõklarõnõ ve hizmetinde olduklarõnõ ilan ettiler. İnternetteki forum ve sitelerde bayram dolayõsõyla pazar gününden bu yana yayõmlanan 48 dakikalõk “Hizmetindeyiz Usame” adlõ videoda, Somali’deki aşõrõ dinci militanlarõn sokak çatõşmalarõ ve silahlõ eğitimleri ile askeri araçlarla geçit törenleri, askeri marşlar eşliğinde gösteriliyor. Darbeden yaklaşõk üç ay sonra ülkesine dönen Honduras lideri, barõşçõl diyalog istediğini vurguluyor Zelaya darbeye meydan okudu Dış Haberler Servisi - Honduras’ta ana- yasa değişikliği için referanduma gitmek is- tediği sõrada darbeci askerlerin evine yaptõğõ baskõnla 28 Haziran’da ülkeden kaçõrõlan Devlet Başkanõ Manuel Zelaya, yaklaşõk üç ay aradan sonra ülkesine dönmeyi başardõ. Daha önce bir defa uçakla, bir kez de kara- yoluyla ülkesine dönmeyi deneyen, ancak darbe hükümetinin tehditleriyle karşõlaşan Zelaya, önceki sabah gizli yollarla başkent Tegucigalpa’ya ulaştõ. Zelaya’nõn döndüğü haberini alan binlerce kişi, ilk önce Honduras liderinin bulunduğu belirtilen Birleş- miş Milletler binasõ önünde toplandõ. Daha sonra Ze- laya’nõn Brezilya Büyükelçiliği’nde olduğu ortaya çõk- masõ üzerine halk, darbecilerin sokağa çõkma yasağõna rağmen buraya akõn etti. Yardõmcõlarõ ve eşiyle birlikte bulunduğu büyükelçilik binasõnda kendisini karşõla- mak üzere toplanan binlerce destekçisine balkondan hitap eden Zelaya, “Bizi kimse buradan çıkaramaz, darbeciler iktidardan inene kadar buradayız” de- di. Uluslararasõ kamuoyundan “seçilmiş bir başkan olarak” kendisini desteklemesini isteyen Zelaya, halka da kendisine yönelik herhangi bir tutuklama ya da suikast girişimine karşõ örgütlenme çağrõsõ yaptõ. Zelaya, darbecilerin kendi hareketinin örgütlenme kapasitesini fazla küçümsediğini belirterek “Hon- duras halkı demokrasiyi destekliyor” diye konuştu. Elçilik çevresinde küçük bir polis grubunun top- lanmasõ ve helikopterlerin uçuş yapmasõ dikkat çek- ti. Brezilya Büyükelçiliği’nin bulunduğu bölgede elektriklerin kesilmesi üzerine gece boyunca elçilik önünde bekleyen Zelaya yanlõlarõ mum yaktõ. Göste- rilerin büyümesini engellemek isteyen askerler, baş- kente girişleri ve kentteki havaalanõnõ kapattõ ve yol- larda bariyerler kurdu. Brezilya Dõşişleri Bakanõ Celso Amorim, Zelaya’ya ya da elçilik çalõşanlarõna yönelik her türlü tehdidin uluslararasõ yasalarõn ihla- li anlamõna geleceğini kaydetti. Darbeciler önce inanmadı Darbe yönetimi, ilk önce Zelaya’nõn ülkeye döndüğü haberlerini reddetti. Darbe yönetiminin devlet başkanõ olarak atadõğõ Roberto Micheletti, önceki gün dü- zenlediği basõn toplantõsõnda, “Zelaya şu anda Ni- karagua’da bir otelde” dedi. Daha sonra Zela- ya’nõn ülkeye döndüğünün ortaya çõkmasõ üzerine ön- ceki gece sokağa çõkma yasağõ ilan eden Micheletti, Brezilya’dan Zelaya’yõ kendisine teslim etmesini is- tedi. Ülkede meydana gelebilecek şiddet olaylarõndan Brezilya’yõ sorumlu tutacaklarõ tehdidinde bulunan Micheletti, radyo ve televizyonda yayõmlanan ko- nuşmasõnda, ülkede kanun ve düzenin devam ettiği- ni, Zelaya’nõn dönmesinin bir şeyi değiştirmeyeceğini savundu. Zelaya’nõn amacõnõn 29 Kasõm’da yapma- yõ planladõklarõ seçimleri engellemek olduğunu ileri süren Micheletti, bunun kendi iç sorunlarõ olduğunu söyledi. Manuel Zelaya, El Cezire’ye telefonla yap- tõğõ açõklamada, ülkesine dönmek için çeşitli yollara başvurmak zorunda kaldõğõnõ belirterek “Birçok en- geli, askeri kontrol noktasını aşmak zorunda kal- dım. Saatlerce dağların kenarından, bazen vadi- lerde ilerleyerek buraya ulaştım” dedi. Geri dönmesinin darbeci orduyu zor duruma sok- tuğunu kaydeden Zelaya, sorunu şiddete başvurmadan barõşçõl yollarla çözmek istediğini vurguladõ. Zelaya, BBC’ye yaptõğõ açõklamada da orduya halka karşõ şid- det kullanmama çağrõsõ yaptõ. Amerika Devletleri Ör- gütü (OAS) Genel Sekreteri José Miguel Insulza, Ze- laya’nõn iktidara geri dönmesi için yürütülecek diya- log sürecine katkõda bulunacağõnõ açõkladõ. Latin Amerika için Bolivarcõ Alternatif (ALBA) ülkeleri de iktidarõn kayõtsõz şartsõz Zelaya’ya iade edilmesi ge- rektiğini bildirdi. Avrupa Birliği, ülkede şiddetin yükselmemesi amacõyla itidal çağrõsõ yaptõ. Zelaya’nõn ülkesine dönüşünü “sürpriz” olarak ni- telendiren Venezüella Devlet Başkanõ Hugo Chavez, Honduras liderini “kahramanca” hareketinden dolayõ kutladõ. New York’ta bir araya gelen ABD Dõşişleri Bakanõ Hillary Clinton ile taraflar arasõndaki gö- rüşmelerde arabulucu olan Kosta Rika Devlet Başkanõ Oscar Arias, Zelaya’nõn dönüşünün siyasi krizin çö- zülmesi için olanak yaratabileceğini belirttiler. Chavez ABD’yi suçlamıştı Darbecilerin anayasa değişikliğiyle iktidarõnõ sür- dürmeye çalõşmakla suçladõğõ Zelaya, iddialarõ redde- derek anayasa referandumunun amacõnõn ülkede yok- sulluğu azaltacak reformlarõ hayata geçirmek olduğu- nu belirtmişti. Geçmiş yõllarda birçok darbeye sahne olan Latin Amerika ülkelerinin liderleri, Honduras’taki darbeye büyük tepki gösterirken Venezüella lideri Chavez, darbenin ardõnda ABD yönetiminin olduğunu savunmuş, Washington ise bu suçlamayõ reddetmişti. Latin Amerika ülkelerinin desteğini alan Zelaya, 5 Temmuz’da uçakla ülkeye dönmeye çalõşmõş, ancak uçağõnõn inişine izin verilmemişti. 25 Temmuz’da da Nikaragua sõnõrõndan ülkesine dönmeye çalõşan Zelaya, askerler tarafõndan engellenmişti. Darbeye karşõ so- kaklara dökülen göstericilerle polis arasõnda çõkan ça- tõşmalarda da iki Zelaya yanlõsõ ölmüştü. BİNLERCE DESTEKÇİSİ KARŞILADI - Ülkesindeki Brezilya Büyükelçiliği balkonundan kızıyla birlikte binlerce destekçisine hitap eden Zelaya, “Bizi kimse buradan çıkaramaz, darbeciler iktidardan inene kadar buradayız” dedi. (Fotoğraflar: AP) Darbeyle görevinden uzaklaştõrõlan ve bugüne kadar ülkesine dönme çabalarõ sonuçsuz kalan Honduras’õn seçilmiş Devlet Başkanõ Manuel Zelaya, tutuklama tehditlerine rağmen zorlu yollarõ aşarak gizlice ülkesine döndü. Zelaya’nõn sürpriz dönüşüyle şaşkõna dönen darbe yönetiminden önce “Zelaya Nikaragua’da bir otelde” açõklamasõ geldi, ardõndan Zelaya’nõn tutuklanacağõ tehdidi yinelendi. İlk görüşme Yahudi lobisiyle BEHZAT BARIŞ NEW YORK - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve G-20 zirvesi için ABD’de bulu- nan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ABD temaslarõna dün Yahudi kuruluşu tem- silcilerini kabul ederek başladõ. Gezisi sü- resince kalacağõ Plaza Otel’e yerleşmesinin hemen ardõndan, yaklaşõk 50 Yahudi kuru- luş temsilcisini kabul eden Erdoğan, Yahu- di kuruluşlarõn İran Cumhurbaşkanõ Mah- mud Ahmedinejad’õn Yahudi soykõrõmõnõ inkâr ettiği konuşmalarõndan kaygõ duy- duklarõnõ belirtmesi üzerine, Türkiye’nin her türlü kitle imha silahõna karşõ olduğunu, İran’õn Türkiye’ye nükleer programõnõ barõşçõl amaçlarla yürüttüğünü anlattõğõnõ söyledi. Yahudi kuruluşlarõ temsilcilerinin Erdo- ğan’a İsrail’i yakõnda ziyaret etmesinin gün- demde olup olmadõğõnõ sormasõ üzerine Başbakan, henüz kesinleşmiş bir şey olma- dõğõnõ, ancak BM toplantõlarõ sõrasõnda Türk ve İsrail dõşişleri bakanlarõnõn görüşebile- ceklerini açõkladõ. Erdoğan, daha önce Tür- kiye’nin aracõlõğõnda yapõlan, ancak İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldõrõsõ nedeniyle duran İs- rail ile Suriye arasõ dolaylõ görüşmeler ko- nusunda, iki tarafõn da talebi olmasõ halinde Türkiye’nin süreci devam ettirme konusun- da elinden geleni yapacağõnõ ifade etti. Davos’tan sonra ilk temas Ermeni soykõrõmõ iddialarõna bir dönem verdikleri destekle tartõşmalara yol açan ABD’deki en güçlü Yahudi kuruluşlarõndan İnkâr ve İftiraya Karşõ Birlik (ADL) Başka- nõ Abraham Foxman, ANKA’ya yaptõğõ açõklamada görüşmeyle Davos zirvesinde ya- şanan “One Minute” krizinin artõk tarihe gö- müldüğünü söyledi. Musevi kuruluşlarõnõn “One Minute” krizinin ardõndan ilk kez Er- doğan ile bir araya geldiklerini belirten Foxman, “Toplantıda ne Erdoğan ne biz bu konuyu açmadık. Çok olumlu bir gö- rüşme oldu. Biz zaten Davos olayını tari- he gömdük” diye konuştu. Foxman, “Bizim açımızdan en önemli- si, Erdoğan’ın New York’a gelir gelmez ilk önce bizi kabul etmesidir, çünkü Erdoğan bize verdiği önemi göstermiştir. Bu, Er- doğan’ın Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilere ne kadar önem verdiğinin bir gös- tergesidir” dedi. BILL CLINTON’IN ANILARI ABD BAŞKANI OBAMA Yeltsin sarhoş olunca... Dış Haberler Servisi - Eski ABD Başkanõ Bill Clinton’õn, başkanlõğõ sõrasõnda tarihçi Taylor Branch’a verdiği ve önceki gün açõklanan röportajlarõ ilginç bir olayõ açõğa çõkardõ. Boris Yeltsin, 1995 yõlõnda Washington’u ziyareti sõrasõnda o kadar sarhoş olmuş ki, gizli servis ajanlarõ zamanõn Rusya liderini Beyaz Saray’õn birkaç yüz metre uzağõnda sadace iç çamaşõrõyla pizza yemeye gitmek için yoldan bir taksi çevirmeye çalõşõrken bulmuş. Uluslararasõ bir krize dönüşmeden örtbas edilen bu olayõn yanõ sõra kayõtlarda Clinton, Monica Lewinsky ilişkisi konusunda da bazõ açõklamalarda bulunuyor. Clinton, Lewinsky skandalõyla ilgili, annesinin ölümü ve Kongre’nin 1994 yõlõnda Cumhuriyetçiler’in hâkimiyetine geçmesi üzerine hem kişisel hem de siyasi yaşamõndaki zorluklar nedeniyle o zamanlar sağlõklõ kararlar alamadõğõnõ söylüyor. BM Genel Kurulu ve G-20 zirvesi için New York’a giden Erdoğan’la görüşen Yahudi kuruluşu İnkâr ve İftiraya Karşõ Birlik Başkanõ Foxman ‘One Minute krizi artõk tarihe gömüldü’ dedi Dış Haberler Servisi - ABD Başkanõ Barack Obama, önceki akşam katõldõğõ bir televizyon programõnda eski ABD Başkanõ Jimmy Carter dahil kimi destekçilerinin, “sağlık planına muhafazakârların karşı çıkmalarının ardındaki güdünün ırkçılık” olduğu söylemine esprili gönderme yaptõ. ABD’li yapõmcõ David Letterman’õn talkshow’una katõlan Obama, gülerek “Seçimlerden önce de siyahtım” dedi. Bu sözler üzerine kahkahaya boğulan stüdyodaki seyircilerden büyük alkõş alan Obama, sözlerine “Ne zaman bir başkan, özellikle de ekonomik tedirginlik zamanlarında, önemli değişiklikler yapmak istese halkın bir kısmı buna karşı çıkar” diye devam etti. ‘Seçimlerden önce de siyahtõm’ BM zirvesi için New York’ta bulunan Obama önceki gün yardımcısı ile birlikte basketbol oynamaya gitti. (Fotoğraf: AP)NEW YORK (Cumhuriyet) - AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana, İran ile 6 büyük ülkenin bir araya geleceği toplantõnõn İsviçre’nin Cenevre kentin- de yapõlacağõnõ açõkladõ. Solana, nükleer programõnõ durdur- mayõ reddeden İran’a yönelik yeni yap- tõrõmlar uygulanõp uygulanmamasõ ko- nusunda Rusya ve Çin’in Batõlõ ülkeler- den farklõ görüş ortaya koymamasõnõ beklemediğini söyledi. Solana, daha önce İran ile Batõlõ ülkeleri 1 Ekim’de bir araya getirmesi öngörülen görüşme- lerin muhtemelen Türkiye’de yapõlaca- ğõnõ belirtmiş, ABD ve diğer ülkeleri İranlõ müzakereci Said Celili ile bir araya getirecek görüşmenin büyük ola- sõlõkla Türkiye’de yapõlacağõnõ düşün- düğünü ifade etmişti. İran, 5 artõ 1 ülkeleriyle (ABD, Rusya, Çin, Fransa, Büyük Britanya ve Alman- ya) gelecek ay başlayacak görüşmelerde nükleer faaliyetleri dõşõnda her konuyu tartõşmaya hazõr olduğunu bildirmişti. ABD Başkanı Barack Obama İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile üçlü zirvede bir araya geldi. New York’ta Birleşmiş Milletler 64. Genel Kurulu toplantıları çerçevesinde iki liderle önce ayrı ayrı görüşen Obama, üçlü zirve öncesinde taraflara gö- rüşmelere bir an önce başlamaları çağrısında bu- lundu. Filistinlilere tahrikleri durdurmaları ve İs- raillilere yerleşimlerin sınırlandırılması için hare- kete geçmeleri çağrısında bulunan Obama, Arap devletlerinin de barışı sağlamak için somut adım- lar atmasını istedi. “Tüm engellere, tüm tarihe ve tüm güvensizliğe karşı ilerlemek için bir yol bul- malıyız” diye konuşan Obama, “Görüşmelere baş- lamanın zamanı çoktan geçti. Artık ilerme sağla- manın zamanı. Hedeflerimize ulaşmak için esnek- lik, sağduyu ve uzlaşı göstermenin zamanı geldi” dedi. Üçlü görüşme öncesi Netanyahu ve Abbas’ı el sıkışmaya ikna eden Obama, ABD’nin Ortado- ğu Temsilcisi George Mitchell’in önümüzdeki haf- ta İsrail ve Filistinli yetkililerle yeniden görüşece- ğini de sözlerine ekledi. (Fotoğraf: AP) Netanyahu ile Abbas ABD’de buluştu İran ile 6 ülkenin görüşmesi Cenevre’de