Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 4 TEMMUZ 2009 CUMARTESİ 14 EKONOMİ YAHYA ARIKAN [email protected] YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Boşanmada Paylaşõlan Mal Varlõğõ Vergiye Tabi V eraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nda verginin konusu şu şekilde tarif edil- miştir; veraset suretiyle veya herhan- gi bir suretle olursa olsun ivazsız (bedelsiz- karşılıksız) bir tarzda mal iktisap edilmesi ve karşılığında herhangi bir ödeme yapılmaksı- zın elde edilen her türlü hak ve yararlanmalar ivazsız intikal kapsamındadır. Evliliğin sona er- dirilmesi karşılığında sahip olunan menkul ve gayrimenkul mallar, maddi ve manevi bir za- rar karşılığında tazminat sayılmayacağı gibi bir haktan feragat edilmesi şeklinde gerçekleşen bedelsiz devir olarak kabul edilir. Bu neden- le boşanma sonucu eşlerden birine ivazsız su- retle intikal eden menkul ve gayrimenkul mallar veraset ve intikal vergisine tabidir. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 1’in- ci maddesinde, “Türkiye Cumhuriyeti tabii- yetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türki- ye’de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarz- da, bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir” hükmüyle açıklanır. Ay- nı kanunun 2’nci maddesinde, “İvazsız İntikal tabirinin hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları (maddi ve manevi bir za- rar mukabili verilen teminatlar ivazsız sayılmaz) ifade edeceği” belirtilmiştir. Yukarıda yer alan kanun hükümlerinden an- laşılacağı üzere, verginin konusunu veraset su- retiyle veya herhangi bir suretle olursa olsan ivazsız bir tarzda mal (menkul ve gayrimenkul) iktisap edilmesi teşkil etmekte olup, karşılığında herhangi bir ödeme yapılmaksızın elde edilen her türlü hak ve yararlanmalar ivazsız intikal kapsamında bulunmaktadır. Boşanmaya ilişkin mahkeme ilamında be- lirtilen menkul ve gayrimenkul malların ev- lilik akdinin sona erdirilmesi karşılığında ik- tisap edilmesi (sahip olunması), maddi ve manevi bir zarar karşılığındaki tazminat ol- mayıp, bir haktan feragat edilmesi şeklin- de gerçekleşen ivazsız bir intikaldir, Vera- set ve İntikal Vergisi’ne tabidir. Evlenmeden önce Emekli Sandığı’ndan yetim maaşı alıyordum. Evlenince ke- sildi. Eşim 1991 yılında öldü. (Eşim de Emekli Sandığı’na bağlıydı.) 10 yıl hiz- met süresini doldurmadığı için eşimden bana maaş bağlanmadı. Ben de ye-tim maaşını tekrar almaya başladım. Sadece kızıma okuyuncaya kadar alabi- lir diyerek maaş bağladılar. Bu yeni yasayla ölen eşimden maaş bağlanmasıiçin tekrar başvurdum. Soru 1: Eşimden maaş bağlanırsa babamdan aldığım maaş kesilir mi, yok- sa kazanılmış hak diye almaya devam edebilir miyim? Soru 2: Kızım okuyuncaya kadar mı, evleninceye kadar mı maaş alır? Soru 3: Sadece birini seçeceksiniz denirse hangisi avantajlı olur? Özden Çetindal 5510 sayılı kanunla yapılan değişiklikle birlikte, 5 yıl hizmeti olan Emekli Sandığı iştirakçilerinin vefatı halinde eş ve çocuk- larına ölüm aylığı bağlanmaktadır. SGK (Emekli Sandığı) size hem yetim hem de dul aylığı ver- mez. Birisini (yüksek olan hangisi onu alın) alırsınız. Kızınız ev- leninceye kadar maaş alır. Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr ad- resine mail ata- bilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek ce- vaplanacaktır. Aynõ anda dul ve yetim aylõğõ alõnmaz SOSYAL GÜVENLİK REFORMU SONRASINDA SAKATLIK VERGİ İNDİRİMİNİN EMEKLİLİĞE ETKİSİ 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar- dan; sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden ya- rarlandığı kanunun yürürlük tarihinden önce ve- ya sonra tespit edilen sigortalıların mülga 506 sayılı kanunda öngörülen aylığa hak kazanma koşulları, 5510 sayılı kanunda aynen korundu. Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden ya- rarlananların sevk ve kontrol muayene işlem- leri mülga 506 sayılı kanun uygulamasında ol- duğu şekilde yapılmaya devam edilecek. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Ka- nunu’nun 53’üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranın- da) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigorta- lılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan be- ri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün ma- lûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar. Diğer bir ifadeyle, bunların ilk sevk işlemleri yine Maliye Bakanlığı’nın ilgili birimi (vergi dai- releri, defterdarlıklar) tarafından yapılacak ve sağlık kurulu raporları Maliye Bakanlığı Gelir- ler Genel Müdürlüğü Merkez Sağlık Kurulu ta- rafından “Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Ra- porları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre değerlendirilecektir. Bunların kontrol muayenelerine gönderil- meleri yine SGK tarafından yapılacak ancak sağlık kurulu raporları yine değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kuru- lu’na gönderilecektir. Buna göre, özürlü sigortalılar için Mülga 506 sayılı kanunda kademeli bir geçiş öngörülmüş olup aşağıda belirtilen sigortalılık süreleri ve prim gün sayılarıyla yaşlılık aylığından yarar- lanacaklardır. Sigorta başlangıç tarihi 18 ya- şın dolduğu tarihten başlar. 5510 sayılı kanun 1 Ekim 2008 gününde yürürlüğe girmiş olup SSK ve Bağ-Kur’lular ile reformdan sonra ilk defa işe girecek olan memurlar için geçerlidir. Yeni düzenleme- ye göre aşağıdaki prim bildirilmiş olanlar yaşa bağlı olmadan özürlü sıfatıyla erken emek- li olabilecekler. Bağ-Kur (4-1/b) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSK’liler gibi erken emekli ola- mayanlara da artık erken emeklilik hakkı getirildi. İlk defa sigortalı olduğu tarihten önce ma- lul (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüz- de 40 ile yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunma- ları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler. BAĞ-KUR’LU ÖZÜRLÜLERİN EMEKLİLİĞİ 23 firma enerji, mücevherat, tekstil, demir çelik alanõndaki potansiyeli değerlendirecek Ekonomi Servisi - Dõş Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Çin İş Konseyi, 7 Temmuz 2009 tarihinde İstanbul’da, Türk-Çin İş Forumu düzenleyecek. DEİK’ten yapõlan açõklamaya gö- re, Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül’ün ziyareti sõrasõnda kurul ta- rafõndan Çin’in Pekin, Xi’an, Shenz- hen ve Urumçi kentlerinde gerçek- leştirilen iş forumlarõnõn ardõndan Çin’deki üst düzey firmalar, Türk fir- malarõ yerinde ziyaret edecek. Çin’in gelişmiş eyaletlerinden bi- ri olan Zhejiang’dan üst düzey 23 fir- manõn katõlacağõ forum çerçevesin- de, firmalar, enerji üretimi ve sant- rallarõ, müteahhitlik, inşaat malze- meleri ve makineleri, motorlu araç- lar, mücevherat, tekstil sanayii, ayak- kabõ, hazõr giyim, tarõmsal yan ürün- ler, zeytinyağõ ve bakõr ticareti, de- mir-çelik, elektromekanik ekip- manlar, elektrikli makine ve akse- suvarlarõ, tarõmsal makineler, en- düstriyel motorlar, depolama ve lo- jistik nakliye ekipmanlarõ alanla- rõnda potansiyel yatõrõm ve ticari iş- birliği olanaklarõnõ değerlendirmek üzere bir araya gelecek. İzmir’den CEO’lara özel davet İzmir Ticaret Odasõ Yönetim Ku- rulu Başkanõ Ekrem Demirtaş, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 23 büyük şir- ketinin üst yöneticileri (CEO) mek- tup göndererek İzmir’e davet ettik- lerini açõkladõ. Her CEO için ayrõ içerikli mektup hazõrlanarak sektörleriyle ilgili İz- mir’deki imkânlar konusunda kõsa- ca bilgi aktarõldõğõnõ belirten De- mirtaş, “Davet mektuplarıyla bir- likte İzmir’i tanıtıcı broşür ve do- kümanları da ilettik” dedi. Demirtaş, “Çin, 17 milyar do- larlık ticaret hacmiyle en büyük 3. ticaret ortağımız. Ancak Türkiye arasındaki ticaret dengesi ülkemiz aleyhinde. 2008 yılında, ihracatı- mız 1 milyar 437 milyon dolar, it- halatımız 15 milyar 658 milyon do- lar. Çin ile dış ticaretimiz genelde Türkiye’nin bu ülkeye başta de- mir-çelik olmak üzere sınırlı sayıda üründe ihracat yapması ve buna karşılık Çin’den daha çeşitli ürün- de çok daha yüksek hacimde it- halat yapması şeklinde gerçekle- şiyor. Bu nedenle, iki ülke arasın- daki ticaretin dengeli hale getiril- mesi gerekiyor. Ülkemizdeki Çin yatırımlarının sadece 60 milyon dolar” dedi. Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül’ün Çin ziyareti sõrasõnda DEİK tarafõndan Çin’in Beijing, Xi’an, Shenzhen ve Urumçi kentlerinde gerçekleştirilen iş forumlarõnõn ardõndan Çin’deki üst düzey firmalar da Türk firmalarõnõ yerinde ziyaret edecek. BMD’DENERBİLÇIKARMASI Türkmarkalarõnõn hedefi Kuzey Irak Ekonomi Servisi - Birleşmiş Mar- kalar Derneği (BMD) öncülüğün- de Hewa Group’un davetlisi olarak 20 Türk markasõ yetkilileri Kuzey Irak’õn ticaret merkezlerinden Er- bil’e gitti. BMD’den yapõlan açõk- lamada, dernek öncülüğünde Hewa Group’un davetlisi olarak Kuzey Irak’õn ticaret merkezlerinden Er- bil’e giden yaklaşõk 20 Türk mar- kasõ yetkililerinin yeni yatõrõm ola- naklarõnõ incelediği belirtildi. BMD Başkanõ Ekrem Akyiğit Kuzey Irak’ta gerçekleştirdikleri etkinliğe ilişkin, Türk perakende sektörünün, markalaşma yolunda büyük geliş- me gösterdiğini dile getirerek ge- lişmiş Batõ ülkeleri ka- dar gelişme süreci içinde olan komşu ülkelerin de bü- yük potansi- yeller barõn- dõrdõğõnõ ifa- de etti. Akyiğit, Erbil’e yaptõklarõ ziyarette Hewa Group’un yaptõr- dõğõ Majidi MALL Alõşveriş Merkezi ile diğer alõşveriş merkezi yatõrõmlarõnõ in- celediklerini be- lirtti. BMD’nin iki gün süren Erbil gezisine Mavi, Koton, Colin’s, İnci, Collezione, Flo, Kiğõlõ, Opmar, YKM, Zen, Altõn- baş, Ayakkabõ Dünyasõ, Bun De- sign, Çilek Mobilya, Zen Põrlanta, İGS, Tergan, Askõ Giyim yöneti- cilerinin katõldõğõ belirtildi. ‘En büyük tehlike kurların düşmesi’ Ekonomi Servisi - Türkiye İhracat- çõlar Meclisi (TİM) Başkanõ Mehmet Büyükekşi, TİM’in dünkü Genel Ku- rulu’nda yaptõğõ konuşmada, kriz süre- cinin hayli uzun süreceğini, bu noktada gelecek fõrsatlarõ değerlendirmeyi bil- menin ve Türkiye’yi bekleyen tehditle- ri savuşturacak esnekliği göstermenin ge- rekli olduğunu vurguladõ. Büyükekşi, şunlarõ söyledi: “ Merkez Bankamızın gayretlerine rağmen ih- racatımız ve ülkemiz için önümüzde- ki dönemin en büyük tehlikesi hala kurların düşmesidir. IMF ile anlaş- manın da bu meseleleri dikkate alan bir biçimde mütalaa edilmesinde fay- da görüyoruz. IMF ile şu ön koşulda anlaşmalıyız: Türkiye’nin bütçe me- selesini, sıcak paraya kendini beğen- dirmek için değil rekabet gücünü ar- tırabilmek için kullanabilme serbes- tisi.” Öte yandan TİM üyeleri, düzenledik- leri teşekkür yemeğinde, eski Dõş Tica- retten Sorumlu Devlet Bakanõ Kürşad Tüzmen’e ihracat ailesine yaptõğõ katkõlar nedeniyle gümüş kupa verdi. Acelecigirişimgerilimyaratıyor Ekonomi Servisi - Türk Sana- yicileri ve İşadamlarõ Derneği (TÜSİAD), askeri-sivil yargõ ay- rõmõnõn, demokratikleşme süreci ve AB uyumu kapsamõnda ele alõnmasõ gereken bir konu oldu- ğunu belirterek, “Demokratik tartışma sürecinden geçmesi gereken yapısal düzenlemele- rin, son örnekte görüldüğü gibi bir usulle gerçekleştirilmesi, te- mel ekonomik, siyasal ve sosyal sorunların çözümünde TBMM’den beklenen uzlaşının sağlanmasını zorlaştırmakta- dır” değerlendirmesinde bulundu. TÜSİAD, TBMM’de kabul edi- len ve asker kişileri bazõ suçlarda sivil yargõya tabi kõlan kanun de- ğişikliği ile ilgili yazõlõ açõklama yaptõ. Açõklamada kanun deği- şikliği için takip edilecek en uy- gun yolun, yargõ reformunu veya en azõndan askeri yargõyõ bütün- cül bir şekilde ele alan bir paket içinde gerçekleştirmek olduğu kaydedildi. Değişikliğin yapõlõş usulünün, düzenlemenin TBMM’de kabul edilmeden önce tartõşõlmasõ ve dolayõsõyla TBMM ihtisas komisyonlarõnda görüşül- mesi olanağõnõ ortadan kaldõrdõğõ ifade edilen açõklamada, “Bu tür aceleci girişimler, anayasanın kapsamlı bir değişikliğe tabi tutulması gereği yaygın olarak dile getirilmekteyken, yeni ge- rilim alanlarının doğmasına yol açmaktadır” denildi. MUMBAI Siemens’tenenerjiüreten elektrikli otomobil Ekonomi Servisi - Sie- mens Corporate Techno- logy, Cenevre Motor Show’da sergilenen 2 adet elektrikli otomobil proto- tipinin sürüş sistemlerini gerçekleştirdi. Siemens elektrikli oto- mobillerin hem ulaşõm ara- cõ hem de mobil enerji kaynağõ olarak kullanõla- bilmesi için çalõşmalar yü- rütüyor. Geleceğin elek- trikle çalõşan araçlarõnõn fosil yakõtlara bağõmlõlõğõ ortadan kaldõrõrken, aynõ zamanda kendi kendini yenileyen enerjiyi üreterek ulaşõmda daha esnek ve güvenilir bir çözüm su- nacak. Şirketin enerji ve endüstri sektörlerinin be- raber yürüttüğü projede, enerji üretimi ve dağõtõmõ, trafik ve enerji yönetimi, akõllõ ölçümler, güç elek- troniği, yazõlõm, sensör- ler, elektrik donanõmõ ve enerjinin depolanmasõ ve doldurulmasõ gibi konular üzerinde Ar-Ge çalõşmalarõ devam ediyor. Nükleerde acele yok ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanõ Taner Yıldız, Rusya’nõn da içinde bulunduğu ortaklõğõn tek katõlõmcõ olduğu nükleer santral ihalesinde, ka- rarõn Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlõğõ’nõn elinde olduğunu belirterek, “Kararı önü- müzdeki günler demiyorum, süreç içinde de- ğerlendireceğiz” dedi. Bakanlõkta yaptõğõ basõn açõklamasõnda Rus- ya gezisini değerlendiren Rus yetkililerden Baş- bakan Tayyip Erdoğan ile Rusya Başbakanõ Vladimir Putin’in Ankara’da yapacaklarõ toplantõnõn somut sonuçlarõ olmasõnõ talep et- tiklerini belirtti. Bakan Yõldõz, Nabucco konusundaki, Ener- ji ve Tabii Kaynaklar Bakanlõğõ tarafõnda ke- sinleşmiş bir tarih olmadõğõnõ, ancak olgun- laşmõş bir müzakere sürecinin bulunduğunu söyledi. Çelebi Hindistan’da işbaşı yaptı Ekonomi Servisi - Çelebi Hava Ser- visi A.Ş (ÇHS) Hindistan’da kazandõğõ Delhi-kargo ve Mumbai/Bombay yer hizmetleri ihalelerinin ardõndan Mum- bai Chhatrapati Shivaji Uluslararasõ Havalimanõ’nda ilk hizmetini British Airways’e verdi. ÇHS’den yapõlan açõklamada, ÇHS’nin, çoğunluk hissesine sahip ol- duğu yerel ortaklõğõ Celebi NAS Air- port Services India Pvt. aracõlõğõyla, British Airways’e verdiği ilk hizme- tinde 214 gelen ve 245 de giden yol- cu bulunuyordu. Şirket Mumbai’de, British Airways dõşõnda anlaşma yaptõğõ diğer havayolu kuruluşlarõ arasõndan, Lufthansa, Bah- rain Air, Air Arabia ve Midex Freig- ter’a da ay içinde hizmet vermeye baş- layacak. ÇHS / NAS India konsorsi- yumu, 2008 sonunda ihalede en iyi tek- lifi vererek Mumbai havalimanõnda 10 yõl süre ile yer hizmetleri verme hak- kõna sahip olmuştu. THY ÇİN MALI UÇAK ALACAK Türk Hava Yollarõ (THY) Yönetim Kurulu Başkanõ Candan Karlıte- kin, THY’nin Çin yapõmõ 60-70 kişilik jet uçaklardan alabilece- ğini söyledi. Karlõtekin, “Çin’in yaptığı yeni uçaklarla ilgili görüşme- lerde bulunduk. Bize önerilen uçaklar 60, 70 koltuklu jet uçaklar. Bu konuda yapılan öne- rileri hem THY’nin iş mo- deline hem de Türkiye pazarına uy- gunluğu yönünden değerlendireceğiz. Ziya- retler sırasında en somut bağlantımız bu ko- nu oldu” dedi. Çinli firmalar keşfe geliyor TÜSİAD, askeri-sivil yargõ ayrõmõnõn, demokra- tikleşme süreci ve AB uyumu kapsamõnda ele alõnmasõ gereken bir konu olduğunu açõkladõ Teşekkür yemeğine TİM eski başkanı Oğuz Satıcı, Tüzmen ve Büyükekşi katıldı.