Katalog

CM C M Y B BYCMYB C M Y B DOĞU TÜRKİSTAN4 22 TEMMUZ 2009 ÇARŞAMBA DM turizm yayõnda Turizm sektörü yeni bir yayõn daha kazandõ. İnternet ortamõnda okuyucularõyla buluşacak olan DM Turizm “e dergi” formatõnda hazõrlandõ. Ücretsiz okunabilecek olan DM Turizm’in yayõn yönetmenliğini Kerem Köfteoğlu yapõyor. www.dergimerkezi.com Genç tatil Ekin Grubu gençlere yönelik bir tatil rehberi hazõrladõ. Ege ve Akdeniz’i kapsayan genç tatil kitabõ gençlerin ilgisini çekecek tatil yörelerini anlatõyor. Tek başõna veya grup halinde tatile çõkmak isteyen gençlere rehberlik ediyor. SEKTÖRDEN KISA KISA... D oğu Türkistan’õn (Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi) Kaşgar kentinden çocuk yaşta ailesinden ayrõlarak tek başõna Türkiye’ye göç et- mek zorunda kalan babamõn bir daha ya- şamõ boyunca dönemediği vatanõna, onun gelişinden tam 72 yõl sonra onun anõsõna ve onun gibi hasret gidenler adõ- na gittim. Babamõn sadece düşlerini süslemekle kaldõ vatanõ. Ne yazõk ki, gi- demeden, dönemeden ailesine, rahmet- li oldu. Ben Aralõk 2008’de, babamõn ya- pamadõğõ yolculuğa, yani; ‘düş’ten ger- çeğe dönüşen yolculuğuma çõktõm. GRİ BAŞKENT Urumçi, Uygur Özerk Bölgesi’nin, 12 bin kilometrekarelik alana yayõlmõş, 2.7 milyon nüfuslu başkenti. Bölgeye “Sincan Uygur Özerk Bölgesi” denme- sine rağmen, göçlerin sonucunda; Urum- çi kentinin nüfusunun çoğunluğunu Çinli halk oluşturuyor. Bu yüzden uçak- tan inince insanlar şaşkõnlõk içinde ken- disine “ben neredeyim” sorusunu sor- maktan alõkoyamõyor. Eski adõ “Dihui” olan ve 1955 yõlõn- dan sonra; Moğolca “güzel ve zevkli do- ğal otlak” manasõna gelen “Urumçi” adõ- nõ alan başkente eğer benim gibi kõş ayõnda gittiyseniz kent sizi soğuk, kar- lõ ve kasvetli havasõyla karşõlõyor. Do- ğu, batõ ve güney yönünde, üç yanõ “Tan- rõ dağlarõ” ile çevrili olan kent yeterin- ce rüzgar alamadõğõndan, kirli ve sisli bir havaya sahip. Hava kirliliğinin nedeni sa- dece rüzgârsõzlõk değil. Kent oldukça fazla yer altõ kaynaklarõna (petrol, do- ğalgaz, özellikle kömür vb.) sahip. Bu kaynaklardan yararlanmak amacõyla oluşturulmuş bir çok endüstri kuruluşu ve fabrikalarõn olduğu kentte, fabrika- lardan çõkan kirli duman da başkentin üs- tünü kara bir bulut gibi kaplõyor. Bu kap- kara is yüzünden binalarõn hemen hemen hepsinin dõş cepheleri grileşmiş. Pen- cereler sanki uzun süredir temizlenme- miş hissi veriyor insana. Başkentin bu isli havasõ içinde gün boyu dõşarõda dolaşõp otelinize geldiğinizde aynada yü- zünüzün bile renginin değiştiğini fark ediyorsunuz. Bu açõdan Urumçi’de ya- şayanlarõn kõş aylarõnda oldukça sağ- lõksõz havayõ teneffüs ettiklerini söyle- yebilirim. Üstüne bir de sis bastõrõnca, karanlõk ve soğuk hava insanõn ruhunu da grileştiriyor doğrusu. Bu açõdan Urumçi’ye gideceklere sõcacõk, güneş- li yaz aylarõnda seyahat planõ yapmala- rõnõ öneririm. Urumçi dõşarõdan gelen ziyaretçilere, geceleri õşõl õşõl olan tüm geniş caddele- ri ve sokaklarõyla bölgenin başkenti ol- duğunu hissettiriyor. Başkent aynõ za- manda Uygur Özerk Bölgesinin Üni- versite kenti. Fen-Edebiyat, Tõp, Eko- nomi, Pedogoji Üniversiteleri ve Galibiyet Yolu Caddesi üzerindeki “Sincan Üni- versitesi” kentin önemli üniversitelerin- den. 2002 yõlõnda 80. yõlõnõ kutlayan Şin- can Üniversitesi, son yõllarda eklenen ye- ni ek binalarõyla oldukça büyük bir kam- püse sahip olmuş. Urumçi’ye giderseniz “Dabazar” adõ verilen Uygur pazarõna muhakkak git- melisiniz. Bir meydan üzerinde kurulu “Dabazar’da sağlõ sollu dükkânlar ve bü- yük bir kapalõ çarşõ bulunuyor. Yine bu çarşõnõn kenarõndan başlamak üze- re, Uygurlar tüm cadde boyunca el arabalarõ üze- rinde her türlü yi- yecek, içecek ve giyim eşyasõ satõ- yorlar. Neler yok ki; her türlü kuru- yemişler, kurabi- yeler, dilim dilim satõlan Turfan ken- ti karpuzlarõ, ka- vunlarõ... Tezgah üst- lerinde nar sularõ sõkõlõyor, buram buram kokan et kebaplar, ciğer kebaplar pişiri- lip satõlõyor. İnsana görsel olarak çok can- lõ gelebiliyor ilk bakõşta ama her türlü sos- yal güvenceden yoksun, yoksul Uygur halkõ içimi acõtõyor. Sonsuz yeraltõ ve yer- üstü kaynaklarõna sahip bir ülkenin hal- kõnõn fakirlik içinde olmasõ insanõ dü- şündürüyor. Bayram nedeniyle yoğun kalabalõğõn sardõğõ pazar tezgahlarõnõn arasõndan sõyrõlõp, renkli vitraylarla süslü bir yapõ- ya yaklaşõyorum. Adõnõn “Güney Büyük Cami” olduğunu ve burada“Dungan” adõ verilen sonradan Müslüman olan Çinli Müslümanlarõn ibadet ettiklerini öğ- reniyorum. Mimari olarak bildiğimiz cami özelliklerini pek taşõmõyor. Dõş cephesi rengarenk boyanmõş. Yine aynõ sõrada, 500 metre kadar ilerisinde “Ak Mescid Cami” var. Burasõ Türk mima- risinin özelliklerine sahip ve Uygurlarõn gittiği camilerden bir tanesi. Turistlerin en çok rağbet ettikleri yer- lerden biri de “Kõzõl Dağ Parkõ”. Dağõn üzerine kurulmuş parkõn içinden merdi- venlerle dağa tõrmanõyorsunuz. Tõrmanõş sonrasõ Budist tapõnağõ sizi karşõlõyor. An- cak tapõnak işlevsel değil, sadece görsel amaçlõ olarak sonradan turistler için in- şa edilmiş. İki katlõ tapõnağõn ilk katõnõn duvarlarõnda Urumçi’nin fotoğraflarõ ve ortada Urumçi’nin eski halini gösteren maket var. İkinci katta yine kentin fo- toğraflarõ ve bu sefer yeni yapõlanan şimdiki Urumçi’nin maketini görüyor- sunuz. Tapõnağõn terasõndan tepeden başkenti seyrediyorsunuz. Ne yazõk ki ben kõşõn ziyaret ettiğimden, sisten ve kirli ha- vadan başka bir şey gördüğümü söyle- yemeyeceğim. ÇARŞILAR, PAZARLAR... Urumçi’de yiyecek, içecek ve ulaşõm bizim paramõza göre çok ucuz. Rahatlõkla her yere taksiyle, dolmuş fiyatõ kadar bir ücretle ulaşabiliyorsunuz. Şehir içinde, taksilerle en uzun mesafeye gidin en faz- la vereceğiniz para 50 yuan. Yani 10 TL. civarõ. Türkistan’a gidip, Uygur yemek- lerini yedikten sonra çok beğenip, o muhteşem lezzetleri hep arayacağõnõzõ bi- liyorum. Doğal ortamda yetişen etten, süt- ten, sebzeden yapõlan yemekler, bir de mahir ellerde yapõlõnca tadõna doyulmu- yor. Size Uygurlarõn nice özgün yemekle- rini yiyebileceğiniz bir restoran adõ da vermek isterim. Da- bazar’õn çok yakõ- nõndaki “Korgan” sizi unutulmaz “Uygur Mutfağõ” ile tanõştõracaktõr. Eğer alõşveriş yapmak isterse- niz şehir merkezi “Da şi zi” de lüks alõş- veriş merkezleri dikkat çekiyor. Eğer alõş- verişten hoşlanmõyor, müze gezmeyi se- viyorsanõz Sincan Uygur Özerk bölge- sinin tam anlamõyla çok donanõmlõ bir müzesiyle tanõşacaksõnõz demektir. Baş- kent Urumçi’nin Altay yolu üzerinde bu- lunan, “Sincan Uygur Özerk Bölgesi Müzesi” gerek şõk dõş mimarisiyle, gerek üç kattan oluşan bembeyaz mermerlerle yapõlmõş iç mimarisiyle insanõ hemen et- kiliyor. Milattan önce 1800 yõllarõna ait mumyalanmõş insan yüzü iskeletinin, yine milattan önce 3800 yõlõna ait mum- yalanmõş Tibetli bir kadõn iskeletinin, mi- lattan önce 1000 yõllarõna ait sürahi, ça- tal, bõçak gibi ev aletlerinin, milattan ön- ce 1800 yõllarõna ait kovalarõn ve yünle- rin, 618-907 yõllarõna ait ayakkabõlarõn, resimlerin, 1937 yõllarõndan sonra baş- layan yakõn tarihin silahlarõnõn, fotoğ- raflarõnõn yer aldõğõ müzede, yine ayrõ bir bölüm de yapõlmõş ki, o bölümde; Çin- lilerin, Uygurlarõn, Tibetlilerin, komşu ül- kelerin: Ruslarõn, Kazaklarõn daha bir çok ülkenin kültür ve sanatõnõ yansõtan, tari- hi değer taşõyan koleksiyonlar sergileni- yor. Uygurlara ait bölümde Uygurlarõn köklü tarihine ait koleksiyonlarõna hay- ran kalõyorsunuz. Özellikle tarihi Uygur halõlarõ inanõlmaz güzel. [email protected] Yazı ve fotoğraflar Eser SAKA Düşüngerçeğedönüştüğü URUMÇİURUMÇİ Vista’dan burs Vista Turizm 10 yõl boyunca 2 bin 400 turizm meslek yüsekokulu öğrencisine burs verecek. Sabancõ Vakfõ işbirliğinde dokuz üniversitede hayata geçecek projede ilk etapta iki yõl boyunca 420 öğrenci burslu okuyacak. THY yolcularõ arttõ Türk Hava Yollarõ‘nõn yolcu sayõsõ, yõlõn ilk yarõsõnda, geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 9.1 artõşla 10.3 milyondan 11.2 milyona yükseldi.