Katalog

CMYB C M Y B 3 HAZİRAN 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 N âzõm’õn başka bir gelişin- de Paris yakõnlarõnda bir yer olan St. Denis’de be- raber bir toplantõya gittik- lerini anlatan Topuz, o gün için şunlarõ söyledi: ‘‘Arabada ben, oğlum Kerem, Av- ni, Henriette, Nâzõm, Güzin toplantı- ya gittik. Arabada Nâzım’a ‘teybimi aldõm, bak senin konuşmalarõnõ banda alacağõm’ dedim. Ama ses kaydı otomobil gürültüsü yüzünden o kadar bozuk çıktı ki, ondan çok az şey kul- lanabildim. Ama o kayıtları kullan- dım. Bütün bozulmayan şeyleri sak- ladım, hâlâ duruyor. Oradaki ko- nuşmalarımdan aklımda kalanlar şunlar: Havana’dan dönüyor Nâ- zım o zamanlar ve ‘Havana Röporta- jõ’nı yazmış. Ve Fidel’i anlatıyor. Fi- del Nâzım’a demiş ki: ‘Yahu çocuk- ken ben seni tanõrdõm, bilirdim, sen şim- di bizden gençsin, nasõl oluyor bu iş?’ Çok hoşlanmış bu sözlerden Nâzım ve sonra Fidel, Nâzım’a bir puro vermiş. Nâzım o puroyu bana verdi sonra, yıl- larca sakladım ben o puroyu anı di- ye.. Fidel’in Nâzım’a verdiği bir pu- ro.. Ondan sonra toplantıya gittik, toplantı da sosyalistlerin, komünist- lerin düzenlediği bir toplantıydı. Yine yolda Abi- din, Nâzım ve be- nim konuşmala- rımızın çok il- ginç yanları var- dı. Anekdodik notlar çıktı o konuşmamızda. Sonra bir Fransız kız arkadaşım Nâzım için bir şiir yazmış, bana onu vermişti. ‘Sen bir gün Nâzõm’õ görürsen şiiri kendisine ver’ demişti. Ben de ‘Bu şi- ir senin için’ diyerek kâğıdı uzattım. Nâzım, ‘Kõz nasõldõ?’ dedi. ‘Çok hoş’ dedim. ‘Şimdi veriyorsun yanõmda Ve- ra varken, yalnõzken versene’ dedi.’’ ‘Onun sayesinde Orhan Kemal oldum’ B en Paris’e giderken Orhan Ke- mal bana ‘Bak orada Nâzõm’õ görürsen kendisine sevgilerimi ilet. Ben bugün yazar olduysam onun sayesinde; beni o yetiştirdi’ dedi. Or- han Kemal anlattı uzun uzun. Or- han benim yakın arkadaşımdı, hep buluşurduk gazetede. Melih Cevdet, Orhan, Oktay Akbal, Oktay Rifat ga- zeteye gelir giderlerdi. Böyle bir topluluktuk. Orhan Kemal’den din- lediğime göre; Orhan, Bursa Hapis- hanesi’nde yatıyordu. Nâzım’ın şi- irlerini okumak ve komünistlikten mahkûm oluyor ve mahkûm olduk- tan bir süre sonra Nâzım’ın da o hapishaneye geleceğini öğreniyor- lar. ‘Nâzõm baba’ buraya gelecek di- ye bunlar heyecan içinde. Düşün Nâzım yüzünden hapse girmiş ve Nâzım da o hapishaneye gönderili- yor. Ve bunlar bir iki solcu, heye- canla bekliyorlar. Bunlar bir ilah gibi bekliyorlar Nâzım’ı. Nâzım ge- liyor, tanışıyorlar ve bir de bakı- yorlar ki Nâzım çok sempatik bir insan, hepsiyle ilgileniyor. Ve Or- han o zaman hikâyeler falan yazı- yor, şiirler yazıyor. Bir süre sonra Nâzım’a ‘Orhan Kemal’in yazdõğõ şi- irleri var, ama okumaya çekiniyor’ di- yorlar. Nâzım da ‘okusun bakalõm’ diyor. Müthiş korka korka okuyor Orhan, ‘Nasõl?’ diye soruyorlar. Nâzım ‘berbat’ diyor. Müthiş mora- li bozuluyor Orhan’ın, başka bir şeyler yazıyor, bir süre sonra yine gösteriyor. Nâzım ‘Rezalet’ diyor. Hiç tutmuyor Nâzım onun şiirlerini ‘Ama ben sana bir şeyler öğretece- ğim’ diyor. Evvela Fransızca öğ- retmeye kalkıyor, ders veriyor, ede- biyatı öğretmeye kalkıyor, yazıyı öğretmeye kalkıyor, uğraşıyor yani eline alıyor hakikaten Orhan’ı. Orhan Kemal söyledi V e Orhan bir gün hikâye yazı- yor. Nâzım ‘Aaa! Çok iyi, işte sen bunda karar kõl, bõrak sen şiiri, hikâye yaz diyor’ diyor. Or- han’ın şiirleriyle çok alay ediyor. Orhan da vazgeçiyor tamamen ve hikâyeye dönüyor. Ve Orhan Ke- mal bana, ‘Nâzõm’õ görürsen ona söyle, ben onun sayesinde Orhan Ke- mal oldum’ diyor. S Ü R E C E K A ra vermeden başka bir anõsõnõ anlatõyor Topuz, ‘‘Bir gün Nâzım’a ‘Senin se- sini daha düzgün bir şekilde banda al- mak isterim’ dedim. Nâzım ‘Yarõn otele gel’ dedi. Ertesi gün boynumda Nagra makinesi ile yanına gittim. Bana 1 saat şi- ir ve Havana röportajını okudu. Hava- na’dan yeni dönüyordu. ‘Saçlarõ Saman Sarõsõ...’ Vera’ya yazdığı şiiri okudu. ‘Eski şiirlerinden bir şey okuyamaz mõsõn?’ dedim. Mesela, Salkım Söğüt. Nâzım, ‘Ben onlarõ ezbere bilmem’ dedi. Çok tu- hafıma gitmişti, yani bir şiir yazdıktan bir süre sonra okurken karıştırmaktan çe- kindi. Ama yanında başka şiirler vardı. Eski şiirlerinden, yeni şiirlerinden, onları okudu ve onları banda aldım. Çok sev- diğim şiirler oldu, benim en kıymet ve- rerek sakladığım bel- gelerden biridir Nâzım’ın şiir kayıtları. ‘KONGO’DA NÂZIM İÇİN ŞİİR YAZAN GAZETECİ’ S onra ben görevli ola- rak Kongo’ya git- tim. Ben Kongo’day- ken Nâzım’ın öldüğünü haber aldım. Onu da nere- den haber aldım? Kon- go’da gazete yoktu tabii ki. Bir Kanadalı arkadaşım vardı, uzman olarak oraya gelmişti. O da Nâzım’ı bili- yordu. Nereden nereye de- ğil mi? Yıl 1963, Nâzım’ı bilen beraber çalıştığımız bir Kanadalı arkadaş, ‘Bak sana çok üzüleceğin bir haber vereceğim. Gaze- tede okudum, Nâzõm ölmüş’ dedi. Ondan sonra tabii ki mateme, yasa büründük. Ertesi gün Kanadalı arka- daşım ‘Bak ben Nâzõm için bir şiir yazdõm’ dedi. Uzun bir şiir yazmıştı Nâzım için. Yani Kanadalı bir ga- zeteci, yazar, Kongo’da görevde, Nâzım’ı tanıyor ve onun için şiir yazıyor. O şiiri ben Abidin’e verdim döndükten sonra, sakla- madığıma çok üzülüyo- rum. ‘Bak sen bunu kulla- nõrsõn herhalde’ dedim. Nâ- zım ile benim ilişkilerim bunlar oldu. Tabii ki Nâ- zım’ın birçok arkadaşıyla dost oldum. Kimler vardı aralarında: Vâlâ, Şevket Süreyya, Sabahattin Ali, Pertev Boratav o ekip ile Nâzım’ın ölümünden son- ra da ahbaplığım devam etti. Onlardan birçok hi- kâye dinledim. Yazık olur V e Nâzım bizim için bir idol oldu. Zaten öyleydi, ben kendi- mi bildim bileli Nâzım’a büyük bir hayranlığım vardı. Tanıdıktan sonra da o hayranlığım büsbütün arttı. Sonra Moskova’ya gidince mezarını gördüm. ‘Mezarõ getirtilsin mi?’ diye sorarsanız vallahi ben ge- tirtilmesinden yana deği- lim. Korkuyorum burada yobazlar, şeriatçılar, geri- ciler taşlarlar diye. Yazık olur, orada rahat rahat anıt gibi duruyor. Burada o anıtı muhafaza edemeye- ceğimizi düşünüyorum. Onun için orada yatsın da- ha iyi. Orada bir anıt o, burada o anıt yıkılır. Bir çınar ağacının altında me- zarı olsun istemem yani bir anıt olsun. Nerede olursa olsun bir anıt olsun. Yani burada o anıt kal- maz. Onun için orada anıt olarak kalması daha iyi. Bende o kadar kemikleri nerede olacak diye bağlı değilim. Onun yarattığı bir imaj var, Nâzım’ın bir adı var, düşünceleri var, onlar yıkılmaz. Nâzım’ın yarattığı şey kemikleri de- ğil eserleridir.” Fidel, Nâzõm’a demiş ki: “Yahu çocukken ben seni tanõrdõm, bilirdim, sen şimdi bizden gençsin, nasõl oluyor bu iş?” Çok hoşlanmõş bu sözlerden Nâzõm... SESİNİ BANDA KAYDETTİĞİ OTEL ODASINDA NÂZIM’DAN GELEN İLGİNÇ YANIT: ‘Salkım Söğüt’ü ezbere bilmem’ ‘Çocukken seni bilirdim sen şimdi bizden gençsin’ İstanbul’da Nâ- zõm Hikmet Kültür Mer- kezi’nde düzenlenen et- kinlikler, bu yõl “Nâzım Hikmet ile Bertolt Brecht Günle- ri” başlõğõnda düzenleniyor. Bugün, kültür merkezinin desen atölyesi ögrencilerinin “Nâzım’a Saygıyla” adlõ sergisi açõ- lõrken diğer etkinlikler 20.30’da başlayacak. “Biyografiler: Nâ- zım Hikmet - Bertolt Bercht” başlõklõ sinevizyon gösterisi- nin ardõndan, Efe Duyan 20.45’te “Nâzım Hikmet - Bertolt Brecht Değişme ve Değiştirme Tutkusu” başlõklõ açõş ko- nuşmasõnõ, Orhan Aydın’õn “Seni Düşünmek” başlõklõ mü- zikli ve şiirli sunumu izleyecek. Etkinlikler, yarõn “Nâzım, Brecht ve Tiyatro” konusunu Yılmaz Onay, Zeliha Berk- soy, Mediha Göbenli ele alacaklar. Kadõköy Belediyesi Barõş Manço Kültür Merkezi’nce ha- zõrlanan etkinliğe ise Ahmed Ahmedov, Müslim Çelik, Arif Damar, Refik Erduran, Mustafa Öneş, Afşar Timuçin ka- tõlacaklar. Gecenin şiir-gösteri bölümünde Zafer Diper, şiir seslendirmesi yanõ sõra KASDAV Oyuncularõ’nõn katõlõmõy- la Taranta Babu’ya Mektuplar adlõ yapõttan kurguladõğõ bir bölümü yorumlayacak. Cezmi Ersöz şiir okurken Tiyatro Açõk- ça ve Muzaffer Özdemir, Nâzõm Hikmet’in şiirlerinden bes- telenmiş şarkõlar sunacaklar. (Barõş Manço Kültür Merkezi: 0 216 418 95 49 - NHKM: 0 216 414 22 39) Halkevleri Film Atölyesi, bugün saat 18.00’de İstanbul Halk- evi’nde ‘Mavi Gözlü Dev’ adlõ film gösterimi yapacak. Gösterimler ücretsiz. İSTANBUL İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin düzen- lediği Edip Akbay- ram’õn katõlacağõ Nâzõm Hikmet’i Anma Konseri, bugün sa- at 21.00’de, Fuar Açõkhava Tiyatrosu’nda gerçekleştirilecek. İzmirliler, konserin ücretsiz davetiyelerini Fuar İsmet İnönü Sanat Merkezi gişesinden alabilecek. İzmir’i Sevenler Plat- formu’yla İzmir Kültür ve Sanat Derneği, Nâzõm Hikmet’le 39 yõl önce yaşamõnõ yitiren Orhan Kemal’i, Kültürpark’ta- ki Nâzõm Hikmet Anõtõ’nõn önünde gerçekleştirilecek tören- le anacak. Tören saat 13.00’te başlayacak. Konak Belediye- si’nin düzenlediği “Kuvayi Milliye Destanı” adlõ müzikli şi- ir gösterisi, bugün saat 19.30’da Dr. Selahattin Akçiçek Kül- tür Merkezi’nde yapõlacak. Aydõn Belediyesi de saat 21.00’de Aytepe Amfi Tiyatro’da etkinlik düzenleyecek. Anma gecesinin “Nâzım Hikmet ve Vatan Sevgisi” imza ve söyleşi bölümüne de yazarlar De- mirtaş Ceyhun, Mucize Özünal, Şükran Soner ve Işıl Öz- gentürk katõlacaklar. Yazarlar, Mustafa Balbay, Erol Ma- nisalı ve Prof. Dr. Türkay Saylan’õn kitaplarõnõ imzalayacaklar. İZMİR-AYDIN Nâzım Hikmet Kültür Merkezi tarafõndan bir dizi etkinlikler düzenlenecek. Et- kinlikler kapsamõnda bugün Küba Büyükelçisi Ernesto Go- mez Abascal ve Jose Marti Küba Dostluk Derneği üyesi Nahide Özkan Birdal’õn konuşmacõ olarak yer aldõğõ “Tür- kiye’den Küba’ya Bir Devrim Şarkısı: Nâzım Hikmet” konulu bir söyleşi gerçekleştirilecek. Yazlõk Sinema’da sa- at 20.00’de başlayacak söyleşinin ardõndan “Nâzım’ın Kü- ba Seyahati” konulu belgesel film izlenime sunulacak. Ar- dõndan da yönetmen Çağrõ Kõnõkoğlu bir söyleşi gerçek- leştirecek. Cuma günü saat 21.00’de “Yolcu” isimli oyun sergilenecek. (Nâzõm Hikmet Kültür Merkezi, Adres; Ka- ranfil Sokak, numara 58 - Kõzõlay; tel: 0 312 417 56 59) ANKARA Usta şair Nâzõm, Adana’da ADD Genç- lik Kolu ve Aydõn Gençlik Hareketi ile birlikte anõlacak. Nâzõm Hikmet bel- geselinin izleneceği, müzik eşliğinde Nâzõm şiirleri ve bes- telenmiş şarkõlarõnõn dinleneceği, “Nâzım Hikmet Mem- leket, Memleket Nâzım Hikmet” adlõ etkinlik yarõn 18.15’te Eczacõlar Odasõ Toplantõ Salonu’nda yapõlacak. ADANA anılıyor T ürk şiirinde serbest ölçünün ilk uygulayõcõsõ, çağdaş Türk şiirinin öncüsü Nâzõm Hikmet’in ölümünün üzerinden 46 yõl geçti. “Mavi Gözlü Dev” için yurdun dört bir yanõnda etkinlikler düzenlenecek.