Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 27 ŞUBAT 2009 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 11 CMYB C M Y B 19 bankayı kapsayan stres testlerinin sonucunda, sermaye girişinin çö- züm olacağı veya olmayacağı bankalar ortaya çıkarılacak. ABD’de stres testleri başladõ çürük bankalar ayõklanacak DB Türkiye Direktörü, Türkiye’de artan bir istihdam sõkõntõsõ yaşanacağõnõ söyledi Gölcük ve İnönü’de Ford fabrikalarõ üretimi durdurdu Ekonomi Servisi - Kriz nedeniy- le ayda ortalama 10 gün çalõşma ya- põlabilen Ford Otosan’õn Gölcük ve Eskişehir’deki İnönü fabrikalarõnda üretim, 16 Mart’a kadar durduruldu. Küresel krizin en fazla etkilediği sek- tör olan otomotiv sektöründe sõkõn- tõlar sürüyor. Ford Otosan Gölcük Fabrikasõ 16 Mart’a kadar tüm işçi- lerini yeniden izne çõkardõ. Türk Metal Sendikasõ Gölcük Şu- be Başkanõ Yücel Yücel, 6 bin 400 işçinin ücretli izine çõkarõldõğõnõ ve üretime ara verildiğini söyledi. Ekonomi Servisi - İngiltere’nin ikinci büyük ve krizi tetikleyen ban- kalarõndan olan İngiliz Royal Bank of Scotland (RBS) geçen yõl 34.3 milyar dolar zarar etti. Bu İngiltere’de bir şir- ketin tarihindeki en büyük yõllõk kay- ba tekabül ediyor. İngiliz hükümetinin geçen yõl kur- tardõğõ RBS, bu rekor zararõn 23 milyar dolarlõk kõsmõnõn Hollandalõ ABN Am- ro Bankasõ’nõn 2007’de satõn alõnmasõ dahil çeşitli alõmlardan, yaklaşõk 11 mil- yar dolarlõk kõsmõnõn ise faaliyet za- rarlarõndan kaynaklandõğõnõ açõkladõ. Önceki yõl yaklaşõk 10 milyar dolar kâr eden banka, hisse senedi çõkararak 18 milyar dolar sermaye arttõrõmõna gitmeyi ve masraflarõnõ 3.5 milyar dolar kõsmayõ amaçlõyor. Bankanõn bulunduğu 54 ülkeden 36’sõndaki faaliyetleri azaltõlarak ya da satõlarak kesintiye gidilecek. Bankanõn tasarruf tedbirlerinin 20 bin kişinin işine mal olacağõ belirtiliyor. Ekonomi Servisi - Amerikan General Motors, geçen yõ- lõn son çeyreğinde, 9.6 milyar dolar zarar açõkladõ. General Motors firmasõnõn, 2008 yõlõndaki toplam zararõ ise 30.9 mil- yar dolara ulaştõ. Sõkõntõdaki General Motors, ABD yönetiminden 13.4 milyar dolar kredi yardõmõ aldõ. Şirket 30 milyar dolar- lõk daha kredi almayõ planlõyor. 7.5 dolar beklenen hisse başõna zararõn 15 dola- rõn üzerinde açõklanmasõnõn, şirketin resmen iflas etmiş olabileceği anlamõnõ taşõdõğõ belirtiliyor. Ekonomi Servisi - ABD’deki büyük bankalarõn dayanõklõlõğõnõ ölçen stres testleri başladõ. ABD Başkanõ Barack Obama’nõn kurtarma paketinden çõkan stres testleri, 19 büyük bankanõn uzun sü- reli resesyona dayanõklõlõğõnõ ölçecek. Mali sektördeki “çürük bankaların” or- taya çõkacağõ konusunda tedirginlik ya- ratan stres testinin nisan ayõ sonuna ka- dar tamamlanmasõ planlanõyor. Test kapsamõnda varlõklarõ 100 milyar dolarõn üzerinde olan bankalar arasõndan mali portresi ve sermaye yapõsõ zayõf an- cak yardõmla hayatta kalabilecek olanlar seçilecek. Bankalara önce özel kaynak- lardan sermaye bulmasõ için fõrsat veri- lecek ancak bunun mümkün olmamasõ durumunda Hazine bankalardan dönüş- türülebilir imtiyazlõ hisse alacak. Bankalarda zararlarõn artmasõ duru- munda imtiyazlõ hisseler adi hisseye çevrilerek, devlet bankaya doğrudan or- tak olacak. Ancak test sonucu çok zayõf (mali yapõsõ ve sermaye yapõsõ çok bo- zuk) olan bankalar hiçbir destek sağlan- madan tasfiye edilecek. Yörükoğlu: Bizimkiler sağlam Ekonomi Sevrisi - Merkez Bankasõ Başkan Yardõm- cõsõ Mehmet Yörükoğlu, bankacõlõk sektörünün tah- sili geçmiş alacaklardaki 15 puanlõk bir şok artõş ih- timalinde bile sermaye ye- terlilik rasyosunun yüzde 8 olan yasal sõnõrõn altõna in- meyeceğini söyledi. Yörükoğlu, söz konusu sağ- lamlõğõ 2001’de yapõlan “başarõlõ düzenlemeler”in de etkisine bağladõ. Ban- kalarõn, 2008 sonu itiba- rõyla sermaye yeterlilik rasyosu ortalama yüzde 18 düzeyinde bulunuyor. Tariş organik zeytinyağõ Almanya’da düzenlenen dünya- nõn en büyük organik gõda fuarõ Biofach’dan ödülle döndü. Fuar katõlõmcõlarõ ve ziyaretçilerinin tadõmlarõy- la kazananõn belirlendiği yarõşmada, Tariş, “Tariş Or- ganik” ürünü ile 72 zeytinyağõ firmasõ arasõnda 4’üncü oldu. Ürünün iç ve dõş pazarlarda büyük ilgi gördüğü- nü belirten Tariş Zeytin ve Zeytinyağõ Birliği Başkanõ Cahit Çetin, “Buradan dördüncülükle dönmek, hem ül- kemiz hem de Tariş adõna çok önemli bir başarõdõr. Bu başarõ Türk çiftçilerinin neler yapabileceğini göstermesi açõsõnda da önemlidir” dedi. EVLİLİK FUARI KRİZ TANIMIYOR Türkiye’nin tek gelinlik, damatlõk, abiye giyim fuarõ “IF Wedding Fashion İzmir”e ekonomik krize karşõn, çok sayõda yerli ve yabancõ ziyaretçi katõldõ. 140 firmanõn katõlõmõyla, 20 bin metrekare alan üzerinde kurulan fuarda firmalarõn Ortadoğu, Balkanlar başta ol- mak üzere 33 ülkeyle sektörel bağlantõ kurduğunu söyleyen Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) Başkanõ Nedim Örün, “ABD, Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Rusya, Suudi Arabistan ve Yu- nanistan’dan gelen alõm heyetleriyle firmalarõmõz çok güzel anlaşmalar yaptõ” dedi. Örün, hedeflerinin İzmir’i 5 yõl son- ra Avrupa’da tanõnan gelinlik, damatlõk, abiye merke- zi haline getirmek olduğunu da sözlerine ekledi. TSKB, TESCO KİPA İLE ANLAŞTI Türkiye Sõnai Kalkõnma Bankasõ (TSKB) Gayrimenkul Yatõ- rõm Ortaklõğõ AŞ (TSKB GYO), Pendik’te 2009’un son çey- reğinde açõlmasõ planlanan Pendorya Alõşveriş Merke- zi’ndeki hipermarketin kiralanmasõna yönelik Tesco Kipa ile anlaştõ. Pendorya Alõşveriş Merkezi projesine 40 milyon Av- ro yatõrdõklarõnõ belirten TSKB GYO Genel Müdürü Korkut Ün global krize karşõn yatõrõmlarõnõ askõya almadõklarõnõ vur- gulayarak, “Söz verdiğimiz gibi 2009 yõlõnõn son çeyreğinde kapõlarõmõzõ açmak üzere yolumuza kararlõlõkla devam ediyoruz. Kipa gibi perakende sektörünün önde gelen bir şirketinin pro- jemize gösterdiği ilgi ve güven de bunu teyit ediyor” dedi. Ekonomi Servisi - Küresel kriz ve Türkiye’nin durumu ulusal ve uluslararasõ pek çok temsilcinin katõldõğõ bir toplantõyla masaya yatõrõldõ. Küresel ticaretin azaldõğõna ve krizin bir süre daha devam ede- ceğine dile getirilen toplantõda, Türkiye’yi 2001’den daha büyük bir krizin beklediğine dikkat çekildi. Uluslararasõ Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Hüseyin Sami, dõş borç seviyesine bakõldõğõnda iyi bir konumda olduğu görülen Tür- kiye’nin dõş borcunun, benzer ül- kelere göre daha düşük olduğunu kaydetti. AB ihracatı etkiliyor 3. Risk Yönetimi Zirvesi’nde konuşan Sami, küresel ekonominin daha da kötüleşmiş durumda ol- duğunu ve küresel ticaretin de son birkaç ayda düştüğünü anlattõ. Dünyada enflasyonun zayõf- ladõğõnõ, 2009 ve 2010’da bu za- yõflamanõn devam edeceğini tah- min ettiklerini kaydeden Sami, “Ancak, ABD ve Japonya gibi ülkeler için deflasyon ortaya çıkabilir” dedi. Sami, küresel ekonominin 2009 ve 2010’da yükselmesinin 3 şar- ta bağlõ olduğunu, birinci şartõn finansal şartlarõn iyileşmesi, ikin- ci şartõn maliye ve parasal teş- viklerin uygulanmasõ, üçüncü şartõnsa ABD ve dünyadaki ko- nut satõşlarõnõn dengeye gelmesi olduğunu belirtti. Türkiye ile ilgili olarak Hüseyin Sami, ülkenin gücünü, eforunu, fi- nansal sektöre vermesi gerektiğini belirterek büyümenin düştüğünü di- le getirdi. AB ülkelerinin perfor- mansõnõn da Türkiye ihracatõnõ et- kilediğini, Türkiye’nin yeni pa- zarlarla bu durumu bertaraf edebi- leceğini vurgulayan Sami, “Tür- kiye, yeni pazarlarla perfor- mansını kaydadeğer bir şekilde arttırabilir” dedi. Bu kriz 2001’den ağõr olacak Sami: Türki- ye’nin, dış borç seviyesi- ne bakıldığın- da iyi bir ko- numda olduğu görülmekte- dir. Türki- ye’nin dış bor- cu, benzer ül- kelere göre daha düşük- tür. Bütün es- nekliğe karşın GSMH daha zayıflayacak ve tahminleri- mize göre 2009’da da düşmeye de- vam edecek. 2009 sonunda hedeflenen en- flasyon tah- minlerden da- ha düşük olur. MB zamanın- da önlemler alıyor. Türki- ye pahalı kur- tarma prog- ramlarından kaçınmalı. BDDK Başkanõ Bilgin: Bankacõlõğõn temel risk alanõ kredi geri dönüşleri olacak Ekonomi Servisi - Bankacõlõk Dü- zenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanõ Tevfik Bilgin, Türk bankacõlõk sektöründe sorunlu, toksik türev ürünler bulunmadõğõnõ belirterek, “Bu, son bir yıl- dır test edildi. Hala test ediliyor. Bu ko- nuda rahatız” dedi. Active Academy tarafõndan düzenlenen 3. Risk Yönetimi Zirvesinde konuşan Bilgin, bugünlerde risk ve riskin algõlanmasõnõn öne- minin daha da fazla kavrandõğõnõ ve riskin tanõmõnõn devamlõ değiştiğini söyledi. DIŞ KREDİ ŞOKU CİDDİ Bilgin, 23 Şubat 2009 itibarõyla tüm dün- yada yaşanan kayõplarõn 1,1 trilyon dolara ulaştõğõnõ, IMF’nin zararlarõn 2 trilyon do- larõ aşabileceği tahmininde bulunduğunu ha- tõrlattõ. Dünyada gerçekten bir yangõnõn söz konusu olduğunu, bu yangõnõn boyutu- nun ülkeden ülkeye değiştiğini, etkilenme- nin derecesinin de dünya ekonomik düzeni ile bütünleşme derecesine bağlõ olduğunu vurgulayan Bilgin, Türkiye’nin geçtiği yõl- larda kat ettiği yol ve global sistemle olan ilişkilerinin, krizin bu ülkeyi de et- kilemesine yol açtõğõnõ söyledi. Bilgin, Türkiye için söz ko- nusu krizin aslõnda bir dõş fi- nansman ve dõş kredi şoku olduğunu ifade etti. Tür- kiye’nin bağõşõk olduğunu söylemediğini belirten Bil- gin, “Biz de farkında- yız. Aslında belkide en büyük risk, riskin farkında ol- mamak...En büyük ris- kin, farkında olmamak olduğunu da gayet iyi biliyoruz” dedi. Bilgin, “Şu anda takibe dönüşüm oranõ yüzde 3.9. Bu oran geçen yõlõn sonun- da yüzde 3.8’ler düze- yindeydi” bilgisini de verdi. Ekonomi Servisi - Türki- ye’yi istihdam açõsõndan sõkõntõlõ bir sürecin bekle- diğini dile getiren Dünya Bankasõ Türkiye Driktörü Ulrich Zachau, bu dönem- de en önem taşõyan konu- nun yeni istihdam alanlarõ yaratmak olduğunu be- lirtti. Düşüşün daha da hõzlanabile- ceğini, işlerin biraz daha kö- tüye gidip sonra iyileşeceği- ni ifade Zachau çözüm ola- rak, makro ekonomik politi- kalarõn uygulanmasõnõn can alõcõ derecede önem taşõdõ- ğõnõ dile getirdi. Zachau, Türkiye’nin kõsa va- dede yapmasõ gereken işler- den birinin, daha esnek yarõ zamanlõ işlerle istihdamõ ar- tõrmak olduğunu, bunun özel- likle kadõn ve genç işsizlerin istihdamõna katkõ sağlaya- cağõnõ sözlerine ekledi. İnternette sertifikalı usta dönemi Hükümet birliklerden çekilecek ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Anayasa Mahkemesi, Bakan- lar Kurulu’na, ithalatçõ birlikleri ve bunlarõn üst kuruluşlarõnõn teş- kilatlanma, işleyişleri, gelirleri, ge- lirlerinin kullanõm esaslarõ, iştigal sa- halarõ, denetimleri, organlarõ ve üyeliğe ilişkin esaslarõ ile üyelerinin hak ve yükümlülüklerini gösteren statülerini belirleme yetkisi tanõ- yan yasa hükmünü iptal etti. Resmi Gazete’de yayõmlanan Anayasa Mahkemesi kararõnda, Danõştay 10. Dairesi’nin, “bir- lik üyeliğinden çıkarılma işle- minin iptali için açılan davada ve- rilen ret kararının temyiz aşa- masında”, Hazine Müsteşarlõğõ ile Dõş Ticaret Müsteşarlõğõ Teşkilat ve Görevleri Hakkõnda Kanun’un 6. maddesinin (c) fõkrasõnõn, anayasaya aykõrõlõğõ savõyla iptali ve yürürlü- ğünün durdurulmasõnõ istediği be- lirtildi.Yüksek Mahkeme, söz ko- nusu hükmün yürürlüğünün durdu- rulmasõ istemini, koşullar oluşma- dõğõndan oy birliğiyle reddetti. Başvuruyu esastan inceleyen mahkeme, yasama yetkisinin Türk milleti adõna TBMM’nin olduğunu nun anayasada açõk olarak göste- rildiğini anõmsattõ. Birliklerin, mevcut yapõlarõyla, iş- levleri ve nitelikleri itibariyle kamu kurumu niteliğindeki meslek kuru- luşlarõna benzemekle birlikte, ku- ruluş ve tüzel kişiliklerinin yasay- la oluşturulmamasõ, organlarõn se- çiminin yargõ gözetiminde yapõl- mamasõ ve bağlõ kuruluş olarak gösterilmeleri nedeniyle anayasanõn 135. maddesinde yer alan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarõ kapsamõna da gir- medikleri vurgulandõ. Karar- da, “Bu birlikler, Anayasa’nın ne 123. ne de 135. maddesine gö- re tüzel kişilik kazanan kuruluş niteliğindedir. Açıklanan neden- lerle itiraz konusu kural anaya- sanın 7., 123. ve 135. maddeleri- ne aykırıdır. İptali gerekir” de- nildi. Çanakkale Seramik hem sertifikalı usta ağını ge- liştirmek hem de tüketiciye kaliteli hizmet sunmak için internette sertifikalı usta portalı oluşturdu. Üre- ticiden nihai müşteriye akan süreçte bayi satış ça- lışanları, seramik ustaları ve sektör profesyonel- lerinin kendi aralarında koordineli çalışmasının he- deflendiği platformda 10 binin üzerinde sertifikalı usta hizmetinden yararlanılması bekleniyor. Krizitetikleyenbankalardan RBS zarar etti 16 MART’A KADAR İŞ YOK 31 MİLYAR DOLAR NET ZARAR İNGİLİZ BANKASI MERKEZ BANKASI TARİŞ ORGANİK’E ULUSLARARASI ÖDÜL  Dünya Bankasõ: Altõ ay içinde her şey herkes için dramatik bir şekilde değişti. Bu sadece risk değil, artõk gerçek. Bu düşüş hõzlanabilir, işler biraz daha kötüye gittikten sonra iyileşebilir.  IMF: Küresel ekonomi daha da kötüleşmiş durumda. Küresel ticaret de son birkaç ayda daha da düştü. Ancak Türkiye’nin borç miktarõ benzer ülkelere göre daha düşük.  BDDK: Ülke değerlerinin yurtdõşõna taşõnmasõ kabul edilemez ve varlõk barõşõndan yararlanmamalarõ da affedilemez. Bu yurttaşlara, yabancõ bankalarõn sağlam olup olmadõklarõnõ sorgulamalarõnõ öneririm. Asıl risk, farkında olmamak ‘Dünyada bir yangõn var, bu yangõnõn boyutlarõ ülkeden ülkeye değişiyor’ diyen Bilgin, Türkiye’nin en büyük sorunun dõş kredi olduğunu dile getirdi. Birliklerin tüzel kişilik kazanmõş kurumlar niteliğinde olduğundan Bakanlar Kurulu’nun yetkisini iptal eden karar, altõ ay sonra yürürlüğe girecek. GeneralMotors’tandevzarar Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Hüseyin Sami Zachau: Zor günler kapõda