Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 5 ARALIK 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Duvara Çarptı Birden fazla gazeteci arkadaşım, AKP iktidar i- craatlarına ilişkin farklı konulardaki değer- lendirmelerinde, durumu özetlerken “duvara çarpma” kavramını kullandılar. İki güncel gündem üzerinden duvara çarpmaya ilişkin son gelişmeleri gözden geçirmekte yarar var.. Eczane sahiplerinin, eczacı odaları öncülüğünde “İflas edeceğiz” haykırışı ile dün gerçekleştirdikleri eylemlerin özeti, AKP’nin ken- disine fazlası ile oy kazandıran sağlık reformu politikalarının iflası. Sağlıkla ilgili meslek, sendikal örgütleri zamanında hep birden şiddetle karşı çıkmışlar, Başbakan Erdoğan’ın halka hizmet o- larak ballandıra ballandıra anlattığı hizmetlerin ters tepen silah işlevi ile sonuçta iflas edeceğini, en çok da yoksul halkı vuracağını anlatmaya, ka- muoyunu uyarmaya çalışmışlardı... AKP’nin bir yandan yoksulluk kriteri yanına yandaşlık kriterini eklediği yeşil kartlılar patla- ması, diğer yandan özel sağlık kurumlarının sosyal güvenlik kartlılarının hizmetine açılması halk kitlelerinin gözünü boyamaya yetti de arttı bile. Kimseler “Bu değirmenin suyu nereden geliyor”u sorgulamayacaktı. Dahası Dünya Bankası, IMF gibi emperyal düzenin kurumlarının reçetelerinin başında yer alan “sağlık reformu” ile aslında kamu eliyle sağlık harcamalarının daraltıl- masının temel ilke, amaç olduğu gerçeği at- lanacaktı.. Erdoğan hükümetleri icraatları ilk dönemler için, pratikte tersine işledi. Yandaş özel hastanel- er, laboratuvarlar, eczaneler pıtrak gibi çoğalıp, kârlarına kâr kattılar. Sosyal güvenlik kapsamın- daki yoksul ve dar gelirliler özel sağlık hizmet- lerinden yararlanmaktan, eczanelerden kolaylıkla ilaçlarını almaktan çok mutlu oldular. Bunun bor- cunu AKP’nin artan oyları ile ödediler. Sağlık har- camalarında tasarruf beklenirken, bütçe rakam- ları, siyasi deyimi ile kara delik büyüdü... En çok da ilaç harcamaları kalemlerinde katlanma oldu. Özel sağlık kurumlarının işçi-memur-emekli-yeşil kartlılar eliyle, kamudan soygun boyutunda kazanç sağlamaları da cabası.. Şimdi dudak uçuklatan istatistiklerin de göster- diği üzere ilaç firmalarının, eczanelerin dönem içindeki kârlarına Erdoğan hükümeti “dur” dem- eye çalışıyor. Kendi kurduğu sisteme dokun- madan geçmiş yılların kazançlarından geriye dönüş isterken de ipin ucunu kaçırıyor. Sistemi- nin duvara çarptığını biliyor, ancak seçimlere kadar halkla çok fazla yüz yüze gelmemeye, bu yüzden oy kaybetmemeye çalışıyor. Sistemin krizinin acısını oy kaybına dönüşmeyecek ecza- cılardan çıkararak bugün için işin içinden çık- maya bakıyor. Doğrusu kamu sağlık harcamalarında ilaç kalemlerinin patlamasında tek faktör ilaç alımın- daki kolaylık değil. Hastalar sağlık hizmetlerine u- laşmada özel sağlık kurumlarının kurtarıcı ol- madığını, giderek daha yüksek rakamlarla ödedikleri paylarla çok çabuk gördüler. Yine de işin içinde sağlık, yaşam hakkı olunca para bula- bileni kamu sigortası ile, fark ödeyerek özel sağlık kurumlarına gitmekten kendini alıkoyamıy- or. Hiç değilse sigortasının ödediği payların düşülmesini, ilaç alabilmeyi kendine kâr sayıyor.. Kürt açılımında Erdoğan hükümetinin çarptığı duvarın görüntüsü, gündemi çok daha simgesel, iç acıtıcı; “Apo’nun cezaevindeki odasının me- trekaresi”. Apo adına konuşan DTP’liler ile AKP’li bakanların metrekare hesapları arasında anlamlı tutursızlıklar olsa da, sonuç değişmiyor; Apo yeni odasında daralmış, sorununu Kürt açılımının o- dağına taşımakta kararlı.. Gerçi mermi gibi öne sürülen çocukların, duvarlara yazılmış yanlış yun- luş yazıları, kameralar karşısında açıklamaları ile Apo’nun derdi büsbütün anlaşılmaz oluyor. Hoş DTP’lilerin, avukatlarının açıklamalarında da ek- sene metrekare hesabı oturtulunca, kulağa an- laşılır, inandırıcı gelmiyor... En çok da içtenlikle Kürt açılımından sonuç bekleyen her cepheden daha esnek, barış yandaşlarını kızdırıyor... Oysa Apo’nun gerçek derdi, yeni yerinde nefes alamaz oluşu çok daha anlaşılır bir şey. İşin şakası yok; Kürt açılımında liderliği ile pazarlığın odağına oturamazsa, zaman, hele de barışçı çözümlere yönelik yol alış, hem liderliğini hem P- KK’nin varlığını tüketecek... Apo’nun yeni odası- na geçiş, daha doğrusu başka PKK’li tutukluların yanına getirildiği haberini duyduğumda, “AKP cephesi Apo cephesine bir gol attı” diye düşün- müştüm. Apo cephesi, zamanında “tecrit” sloganı ile dünyaya kampanya açar, AB İnsan Hakları örgütlenmelerine, Mahkemesi’ne başvururlarken kendi kendilerini bağlamışlardı. AKP cephesi ince bir zamanlama ile tecridi kaldırma gerekçesiyle, Apo’nun tartışılmaz tek lider görüntüsünü yıkıyor, PKK’li mahkûmlar imajını öne çıkarmış oluyordu. Apo’cu cephe, “Apo herhangi bir PKK’li sıradan mahkûm değil” diyemeyeceğine göre isyan bayrağını metrekare üzerinden kaldırıyor... soner@cumhuriyet.com.tr GÜNÜN İÇİNDEN İş Bankasõ, altõn işleyen veya altõn üzerinden işçilik ge- liri elde edenlere 12-18 aya kadar altõn kredisi veri- yor. Altõn kredisiyle, ihracat finansmanõ için altõn ih- racat kredisi ürünü yer alõyor. Bayramda kartla 1 milyar TL harcadık Bankalararasõ Kart Merkezi, arife günü ve Kurban Bay- ramõ’nda denk kredi kartlarõyla 11 milyon 269 bin 966 adet işlem gerçekleştiğini ve 1 milyar 56 milyon 862 bin lira tutarõnda harcama yapõldõğõnõ açõkladõ. 24 bin eczacõyõ sokağa döken, 700 ilaçta iskontoyu yüzde 11’den 24’e çõkaran yönetmelik dün yürürlüğe girdi Ekonomi Servisi - Eczacõya bir günlük kepenk kapat- tõran ilaç indirimleri, dün iti- barõyla hayata geçti. 20 yõl- lõk olarak belirlenmiş ilaçlardan depocuya sa- tõş fiyatõ 6.79 liranõn üzerinde olanlara refe- rans fiyat alana kadar yüzde 23 iskonto uygula- nacak. Jeneriği olmayan orijinal ilaçlar için de iskonto oranõ yüzde 23 olacak. Refe- ransõn altõnda fiyat almõş jeneriği olmayan orijinal ilaçlar ile orijinali ol- mayan jenerik ilaçlar için yapõlacak mahsuplaşma işleminde ilave yüzde 12 is- konto dikkate alõnacak. Mevcut iskontosu yüzde 23’ün üzerinde olan ilaçlar için ila- ve yüzde 12 iskonto uygulanmayacak. 2008 Yõlõ Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlõk Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapõlmasõna Dair Tebliğ Resmi Gazete’de yayõmlandõ. Tebliğ- le ilaçlarda uygulanacak indirim oranlarõyla ilgili 14.1’inci maddede değişikliğe gidildi. Buna göre, depocuya satõş fiyatõ 3.56 liranõn altõnda olan ilaçlar için perakende satõş fiyatõ (KDV dahil) üzerinden yüzde 4 indirim uygulanacak. Ayrõca indirimli bedel üzerinden eczacõ indirimi yapõ- lacak. 20 yõllõk olarak belirlenmiş ilaçlardan depocuya sa- tõş fiyatõ 6.79 liranõn üzerinde olan ilaçlara referans fiyat alana kadar yüzde 23 iskonto uygulanacak. (Baz iskonto yüzde 11+ yüzde 12 birlikte.) Jeneriği olmayan orijinal ilaç- lar için iskonto yüzde 23 olacak. Referansõn altõnda fiyat almõş jeneriği olmayan orijinal ilaçlar ile orijinali olmayan jenerik ilaçlar için yapõlacak mahsuplaşma işleminde ilave yüzde 12 iskonto dikkate alõ- nacak. 20 yõldan eski ilaç statüsü kazanmõş ve depocuya sa- tõş fiyatõ 6.79 liranõn altõnda olan ilaçlar, depocuya satõş fiyatõ 3.56 liranõn altõnda olan bütün ilaç- lar, reçetesiz ilaçlar, kan ürünleri, tõbbi ma- malar, radyofarmasötik ürünler ve enteral beslenme ürünlerine yüzde 23 iskonto uygulanmayacak. Türkiye’de ilaç fiyatlarõ devlet tarafõndan belirleni- yor. 2004’ten beri Bakanlar Kurulu’nun fiyat kararnamesi uygulanõ- yor. Kararnameyle Türkiye ‘referans’ fiyat uygulamasõna başladõ. Bu- na göre Avrupa’da ilaç fiyatlarõ ekonomik olan 5 ülke (Yunanistan, Fransa, Portekiz, İspanya, İtalya) baz alõnõyor. İlaçta üç “orjinal”, “jenerik” ve “20 yõllõk koruma süresi geçmiş orijinal” olmak üzere üç kategori ne çõkõyor. Orijinalde; Dünden itibaren orijinal ilacõn fiyatõ referans fiyatõn yüzde 60’õna indiriliyor. Devlet alõmlarõnda bunun üzerinden yüzde 11 iskontoya devam edecek. 20 yıllık orijinalde; Orijinal fiyata yüzde 11 iskonto uygulanõyor.Yeni uygulamayla buradaki iskonto yüzde 24’e çekiliyor. Jenerikte; Jenerik ilacõn fiyatõ en fazla orijinalin yüzde 80’i olabili- yor. Devletin jenerik ilaç alõmõnda da yüzde 11 iskonto var. Yeni uy- gulamayla, fiyatta yüzde 80 değil yüzde 60 baz alõnacak. Bunun üze- rinden de yüzde 11 iskonto uygulanacak. Eczacılar sokağa döküldü Altõn uçtu, borsa 50 bini aştõ Ekonomi Servisi - Altõnõn fiyatõ 1226 dolarõ aşarak yeni rekorunu kõrdõ. İç piyasada en çok talep gören altõn türü çeyrek altõnõn fiyatõ da 100 liraya yaklaştõ. Son zamanlarõn en fazla talep gören yatõrõm aracõ haline gelen altõn fiyatlarõndaki yükseliş tüm hõzõyla sürüyor. Altõnõn ons fiyatõnõn psikolojik eşik olan 1200 dolarõ aşmasõ sonrasõnda ralli hõz kesmedi. Altõn bugün 1226.10 dolarla yeni tarihi zirveyi gördü. Fiyatlardaki yükselişte Dubai’ye ilişkin kaygõlarõn azalmasõ ve zayõf dolar etkili oldu. Piyasanõn tüm temel göstergelerinin altõndan yana olduğuna dikkat çeken uzmanlar, altõnõn 2010’da da güçlü bir seyir izleyeceğini öngörüyor. Öte yandan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin notunu yükseltmesi sonrasõnda Moody’s’ten de benzer bir adõm beklenmesi ve IMF anlaşmasõna yönelik beklentilerin etkisiyle yükselişini sürdüren IMKB, akşam saatlerinde 50 bin seviyesini aşarak 50 bin 102 puandan kapandõ. Arap Cemere’si şoförleri bezdirdi ŞEHRİBAN KIRAÇ Türkiye’nin ticaret yaptõğõ en zor kapõla- rõn başõnda gelen Irak ile Türkiye arasõnda- ki Habur sõnõr kapõsõnda yük taşõyan şoför- lerin sorunlarõ ağõrlaşõyor. Yõllõk 510 bin araç ile yaklaşõk 3 milyon insanõn geçiş yaptõğõ kapõdan geçiş yapan her TIR’dan 42 TL Arap Cemeresi adõ altõnda vergi alõnõyor. 2 yõldõr uygulamaya konulan Arap Cemeresi, ABD askerlerine mal taşõ- yan TIR’lardan alõnmõyor. Türkiye’nin Irak’a açõlan ve ihracatõn can damarõ niteliğindeki Habur’da yaklaşõk bir yõl önce yaşanan ve 20 kilometreye kadar va- ran kuyruklar ile 15 günlük beklemeler ya- põlan çalõşmalar sonucunda kõsmen azaltõl- mõş durumda. Ancak yine de taşõma ya- pan şoförler, Türkiye tarafõnda çõ- kõşlarda yaklaşõk 5 gün, Irak’ta da yükü boşalttõktan sonra dönüş- lerde yaklaşõk 15 gün boyunca beklediklerine işaret ediyor. Şõrnak Ticaret ve Sanayi Odasõ Başkanõ Osman Geliş, Arap Cemeresi’nin daha önce sadece tankerlerden alõndõğõna işaret ederek bunun son 2 yõldõr transit geçişler hariç Habur’dan geçen tüm Türk TIR’la- rõndan alõndõğõnõ söyledi. Geliş, Irak hü- kümeti tarafõndan alõnan bu verginin kal- dõrõlmasõ için girişimlerde bulunduklarõnõ kaydederek “Hem Irak hükümeti hem de bizim hükümetle görüştük. Ama şu an- da bu verginin kaldırılması için bir uy- gulama söz konusu değil. 42 TL nakli- yecimiz için çok büyük bir para” dedi. Türkiye’nin Irak’a açõlan sõnõrõ Habur’da taşõma yapan şoförler her geçişte ödedikleri 42 TL’lik Arap Cemeresi’nin kaldõrõlmasõnõ istiyor. Kelle koltukta yük taşõyoruz Şõrnak’õn Silopi ilçesinde bu- lunan Habur sõnõr kapõsõndan yük taşõyan TIR şoförleri İnayet Sa- raç, Cemal Cemiloğlu, Hüse- yin Yıldız ve Hüseyin Ayar en büyük sõkõntõlarõnõn Irak pazarõn- da can güvenliklerinin bulunma- masõ olduğunu dile getirdiler. Şoförler Habur’da ve Irak pa- zarõnda yaşadõklarõ sorunlarõ şu şekilde özetledi: “Bizim ilk so- runumuz can güvenliğimiz yok. Kelle koltukta gidiyoruz. İkin- ci sırada Arap Cemeresi geli- yor. 10 liradan başladılar, şim- di bunu 42 liraya çıkardılar. Bu paranın nereye gittiğini de kimse bilmiyor. Habur’dan Irak’a geçişte bu parayı öde- mezseniz içeride bunun iki ka- tı ceza alıyorlar. Irak paza- rında kasko sigorta işlemiyor. Şoförün başına bir şey geldi- ğinde bir güvenlik yok. Silo- pi’den Habur’a çimentonun tonunu 4 dolara çekiyorlar. Bu insafsızlıktır, kimse bu du- rumda para kazanmıyor. İs- tanbul’dan Irak’a 2 bin dolara mal taşıyorsanız bunun 1500 doları masraflara gidiyor, ge- riye size kalan 500 dolar. Şo- förler Irak’tan 200-300 litre mazot getiriyor, bunu Türkiye tarafında satıyor. Şoförün tek kârı budur, ayda 3 sefer yapsa 600 milyon TL gelir anlamına geliyor. Yükü boşalttıktan son- ra gelişlerde 15 güne varan yoğunluklar oluyor, beklemek zorunda kalıyoruz. Türkiye tarafında da 5 güne çıkan yo- ğunluklar söz konusu.” Türk bankası yok Irak pazarõnda faaliyet göste- ren nakliyecilerin ve şoförlerin yaşadõğõ önde gelen sorunlar ise şöyle: “Irak tarafında bir Türk bankası bulunmuyor. İhracatçının mal emtia kas- kosu yok. Erbil’de Türk kon- solosluğu yer almıyor.” İş Bankası’ndan altın kredisi GM Çin ile Hindistan’da oto üretecek General Motors, Çinli otomobil firmasõ SAIC ile Hin- distan’da ortak otomobil üreterek satma kararõ aldõ. Bu yıl 79 milyon kişi uçtu Kasõmda havayoluyla seyahat edenlerin sayõsõ, geçen yõlõn aynõ dönemine göre 840 bin 811 kişi arttõ. Ha- valimanõ ve havaalanlarõnda 79 milyon 343 bin 839 yol- cuya hizmet verildi. 20 yõllõk olarak belirlenmiş ilaçlardan depocuya satõş fiyatõ 6.79 liranõn üzerinde olanlara referans fi- yat alana kadar yüzde 23 iskonto uygulanacak. Jeneriği olmayan orijinal ilaçlarda iskonto yüz- de 23 olacak. Mevcut iskontosu yüzde 23’ün üzerin- deki ilaçlarda ek yüzde 12 iskonto uygulanmayacak. Fiyatlar nasõl oluşuyor? İlaçta yeni dönem başladõ Rakamlarla Habur (Yıllık): Geçiş yapan araç sayısı: 510 bin. Geçiş yapan kişi sayısı: 2-3 milyon. Fotoğraf: VEDAT ARIK ANKARA / İSTANBUL (Cum- huriyet Bürosu) - Türkiye genelindeki 24 bin eczanenin büyük bir bölümü Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanõ Ömer Dinçer’in “Vatandaşı mağdur ederlerse gereğini yaparım” diye gözdağõ vermesine karşõn, ilaçta ta- sarruf uygulamasõnõ protesto etmek amacõyla dün kepenklerini kapattõ. Nöbetçi olarak hizmet vermeye devam eden eczanelerde büyük yoğunluk yaşanõrken Ankara’da eczacõlõk yapan AKP Niğde Milletvekili Muharrem Selamoğlu, eczanesini açarak eyleme uymadõ. Türkiye’de İstanbul, Ankara, İz- mir, Adana, Mersin, Malatya ve Amas- ya olmak üzere tüm iller ve ilçelerde sağlõk hizmeti veren yaklaşõk 24 bin eczane Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlõğõ ile Sosyal Güvenlik Kuru- mu’nun (SGK) ilaçta tasarruf uygu- lamasõnõ protesto etmek için dün ke- penk kapattõ. Ülke genelinde yalnõz- ca nöbetçi eczanelerle hastalara hizmet verilirken ilaç firmalarõnõn ilaçlarõnõ ec- zanelere ilettikleri depolarda ise kar- maşa yaşandõ. Yeni ilaç fiyatlarõnõn stoklara hemen girilememesi nedeniyle bazõ ilaçlar ec- zanelere 2-3 saat içinde ulaştõrõlabil- di. Çalõşma Bakanõ Dinçer’in önceki gün “Vatandaşı mağdur ederlerse gereğini yaparız. Gerekirse sözleş- melerini iptal ederiz” diyerek gözdağõ vermesine karşõn, kepenk kapatma eylemine hemen hemen bütün ecza- cõlarõn destek verdiği belirtildi. Kepenk kapatan eczanelerin camlarõna “Ec- zaneler can çekişiyor” ve “Teker te- ker kapanacaktık, hep beraber ka- pattık. Bugün kapalıyız, yarını bil- miyoruz” yazõlõ afişler asõldõ. Türk Eczacõlarõ Birliği (TEB) Baş- kanõ Erdoğan Çolak, dün Çukuram- bar semtindeki bir eczaneye gelerek temsili olarak kepenk indirdi. İstan- bul’de eczacõlar Taksim’den Tünel’e kadar yürüdü. Provizyon kapatıldı Eylem sürerken, nöbetçi eczane- lerde hastalara sosyal güvencesine göre ilaç verilmesini sağlayan SGK Provizyon Sistemi’nin kapatõlmasõ sõ- kõntõ yarattõ. TEB’den yapõlan açõklamada 24 bin eczaneye kesintisiz hizmet vermesi gereken sistemin 2 bin 500 nöbetçi ec- zaneye bile yetmediği belirtilerek, “Her bölgeden, her siyasi görüşten eczacının eyleme yüzde 100 deste- ğini, hastalarımızın desteğini gö- ren, hastaların mağdur edilmeme- si için oluşturulan nöbetçi eczane sis- temimizin işleyişinden rahatsız olan- lar provizyon sistemini kapatarak hasta mağduriyeti yaratmaya çalı- şıyorlar” denildi.