Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 30 ARALIK 2009 ÇARŞAMBA 14 EKONOMİ CMYB C M Y B Ordu’nun arazisi Antalya’dan pahalı Merkez Bankasõ’na göre küresel risk algõlamalarõndaki iyileşme kredi piyasasõna olumlu yansõdõ Faizler uzun süre düşük kalacak Ekonomi Servisi - Emlak ver- gisinde 2010’da uygulanacak arazi birim değerleri belirlendi. Taban arazilerin metrekaresi- ne 8 lira değer biçilen Ordu, Türkiye’nin arazisi en pahalõ ili oldu. Ordu’da kõraç arazilerin metrekare birim değeri de 4 lira şeklinde tespit edildi. Arsa birim değerlerinden sonra arazi değer- lerinde de iller arasõndaki büyük dengesizlikler öne çõktõ. İl ve ilçelerin arazi değerleri, her ilde valinin başkanlõğõnda defterdar, Tarõm Orman ve Köy- işleri Bakanlõğõ il müdürü ile Ticaret ve Ziraat Odasõ temsil- cilerinden oluşan arazi değer tes- pit komisyonlarõnca belirlendi. Ordu’da genellikle fõndõk bah- çelerinin bulunduğu alanlarda 8 lirayõ bulan metrekare birim de- ğer, sahil kenarlarõnda 5 ve 7 yõl- dõzlõ otellerin dikildiği Antal- ya’da 1.54 lira, Muğla’da 1.52 li- ra, İzmir’de ise 30 kuruş oldu. Arazi değerleri art arda lüks ko- nutlarõn inşa edildiği İstanbul’da 40 kuruş ile 3.5 lira arasõnda değişirken en yüksek arazi değeri Ankara’da 4 lira, Yalova’da 7 li- ra, Bartõn’da 4.55 lira, Artvin’de 3 lira, Bursa’da ise 50 kuruş olarak belirlendi. Emlak Vergisi birim değerlerini neye göre belirlediniz? TBMM (AA) - CHP Adõya- man Milletvekili Şevket Köse, emlak vergisine esas oluşturan ra- yiç bedellerin nasõl belirlendiği- ni, belirlenen miktarõn denetlenip denetlenmediğini sordu. Köse, Maliye Bakanõ Meh- met Şimşek’in yanõtlamasõ is- temiyle verdiği soru önergesin- de, “Rayiç bedellerin bazı yer- lerdeki miktarının tartışma- lara neden olduğunu” belirte- rek şu sorularõ yöneltti: “Rayiç bedeller nasıl belir- lenmektedir? Hesaplamanın ardından çı- kan rakamlar denetleniyor mu? Denetleniyorsa hangi ku- rum bunu yapıyor? Elazığ’da ortaya çıkan rakamlar ile İs- tanbul’daki rakamlar arasın- daki fark adaletli midir?” Köse, Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan’õn yanõtlamasõ is- temiyle verdiği önergede ise “Markette ilaç satımının” ül- ke ekonomisi ile eczacõlar ve ça- lõşanlarõna etkisi konusunda araştõrma yapõlõp yapõlmadõğõnõ sordu. Ekonomi Servisi - Merkez Bankasõ Para Politikasõ Kurulu (PPK), 17 Aralõk’ta gerçekleştir- diği ve faizi sabit tuttuğu toplan- tõsõna ilişkin özetleri yayõmladõ. Özette şu saptamalar ve değer- lendirmeler yer aldõ:  Faiz oranlarõnõn uzun bir süre düşük düzeylerde tutulmasõ gerekecek. Kasõm ayõnda yõllõk en- flasyondaki yükseliş büyük ölçü- de geçici unsurlarõ ve baz etkisi- ni yansõtmakta, enflasyonun ana eğiliminde bir bozulmaya işaret et- memekte.  Aralõk ayõnda yõllõk enflas- yonda belli bir artõş gözlenecek, ancak temel enflasyon gösterge- leri olumlu seyrini sürdürecek.  Ekonomi yavaş fakat istik- rarlõ bir toparlanma eğilimine gir- di. Orta Vadeli Program’da yer alan hedefler hayata geçirilirse or- ta vadeli politika faizinin tek ha- nede kalmasõ mümkün.  Sermaye girişlerinin hõzlan- masõ durumunda kõsa vadede en- flasyon üzerinde aşağõ yönlü risk- ler artabilecek, böyle bir durum- la karşõlaşõlmasõ halinde politika faizlerinin geçici olarak daha dü- şük seviyelere çekilmesi söz ko- nusu olabilecek.  Faiz indirimlerinin etkisi ve küresel risk algõlamalarõndaki iyi- leşmenin desteği ile kredi piya- sasõnda olumlu gelişmeler gözle- niyor. Merkez Bankasõ PPK “enflas- yonda baz etkilerinin güçlü ol- duğu bir döneme girildiğine ve bu nedenle özellikle aralık ayın- da yıllık enflasyonda belirgin bir artış gözleneceğine” dikkati çe- kerken buna karşõlõk temel en- flasyon göstergelerinin olumlu seyrini sürdüreceği öngörüsün- de bulundu. PPK değerlendirmesine göre, gayri safi yurtiçi hasõlada (GSYİH) dönemlik büyüme eği- limi yavaşlayarak sürdü. Vergi in- dirimlerinin kademeli biçimde geri alõnmasõyla, özel tüketim ta- lebi ikinci çeyrekteki kayda değer yükselişin ardõndan daha zayõf bir seyir izledi. Özel yatõrõmlarda uzun bir aradan sonra dönemlik bazda sõnõrlõ da olsa ilk kez to- parlanma gözlendi. “Son dö- nemde açıklanan verilerin, ik- tisadi faaliyette ılımlı bir to- parlanma sürecine girildiğini gösterdiğine” işaret edilen de- ğerlendirmede, sanayi üretimi- nin ekimde yõllõk yüzde 6.5 ora- nõnda arttõğõ, üretimde yõllõk baz- da uzun süredir gözlenen düşüş eğiliminin sona erdiği hatõrlatõldõ. Açõklamada, “Salt ekim ayı ar- tışı dikkate alınarak üretimde güçlü ve kalıcı bir toparlanma olduğu yönündeki tespitlerin sağlıklı olmayacağı not edilme- lidir” denildi. PPK değerlendirmesine göre, sermaye girişlerinin hõzlanmasõ durumunda kõsa vadede enflasyon üzerinde aşağõ yönlü riskler artabilecek, böyle bir durumla karşõlaşõlmasõ halinde politika faizlerinin geçici olarak daha düşük seviyelere çekilmesi söz konusu olabilecek. EMİNKORAMAZ: Ekonomik ve sosyal bunalõm derinleşecek Ekonomi Servisi - TMMOB Makina Mü- hendisleri Odasõ Başka- nõ Emin Koramaz, 2010 bütçesinin, yatõ- rõmlar ve sosyal harca- malarõn düşüklüğü, ön- görülen bütçe açõğõ, ver- gilerin yüksekliği itiba- rõyla mevcut ekonomik sosyal bunalõmõn derin- leşeceğini gösterdiğini bildirdi. Koramaz şun- lara dikkat çekti:  2010 bütçesi, yatõrõmlar ve sosyal harcamalarõn düşüklüğü, öngörülen bütçe açõğõ, borç faiz gi- derleri, çalõşanlarõn ver- gileriyle bütün halkõ et- kileyen dolaylõ vergilerin yüksekliği itibarõyla mevcut ekonomik sosyal bunalõmõn derinleşece- ğini gösterdi.  Harcamalar 286.9 mil- yar lira, gelirler de 236.7 milyar lira olarak belir- lendi. 50.1 milyar lira ile yüzde 23.61 açõk ön- görülen bütçenin en önemli gideri, 58.8 mil- yar lira ile bütçenin yüz- de 27.67’sine tekabül eden faiz ödemeleri.  Giderlerde yüzde 7.6, gelirlerde yüzde 18.2 oranõnda artõş öngö- rülmüştür. Bu artõş zam- lar yoluyla tamamen hal- ka fatura edilecektir. Ge- lirlerin 212.5 milyar lira olarak öngörüldüğü büt- çede çalõşanlardan 42.9 milyar TL gelir vergisi, 2009’a göre yüzde 10 artõş ile yine en yüksek bütçe gelirini oluştur- maktadõr. CHP’Lİ KÖSE SORU ÖNERGESİ VERDİ: Asgari ücret 31 lira artarak 577 olarak belirlendi. Sendikalar isyan etti Emekçiye sefalet ücreti ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Asgari ücret, 16 yaşõndan büyükler için 1 Ocak 2010’dan iti- baren yaklaşõk 31 lira artõşla net 577 lira olarak belirlendi. Türk-İş’in yer almadõğõ, sadece işveren ve hükümet kesiminin ka- tõlõmõyla toplanan İşçi Asgari Üc- ret Tespit Komisyonu, yeni asga- ri ücreti tespit etti. Buna göre; as- gari ücret, 16 yaşõndan büyükler için yõlõn birinci 6 ayõnda yüzde 5.2 arttõrõlacak. Böylelikle asgari üc- ret, brüt 729, net 577.01 liraya yük- selecek. Yõlõn ikinci 6 ayõnda, as- gari ücret, 16 yaşõndan büyükler için yüzde 4.3 oranõnda arttõrõlacak. Böylece asgari ücret, brüt 760.50, net 599.58 lira olacak. 16 yaşõndan büyükler için asgari ücrete yapõlan zam 2010’da kümülatif yüzde 9.74’ü bulacak. Asgari ücretin bi- rinci 6 ayda işverene maliyeti 885.73, ikinci 6 ayda 924.01 lira- ya çõkacak. Asgari ücret, 16 yaşõ- nõ doldurmamõş işçiler için gelecek yõlõn birinci 6 ayõnda brüt 621, net 499.62 liraya ulaşacak. Yõlõn ikin- ci 6 ayõnda, asgari ücret, 16 yaşõ- nõ doldurmamõş işçiler için brüt 648, net 518.97 liraya çõkacak. 16 yaşõnõ doldurmamõş işçiler için asgari ücretin işverene maliyeti yõ- lõn birinci 6 ayõnda 793.94, ikinci 6 ayõnda 828.39 liraya ulaşacak. Kapõcõlar için asgari ücret, yõlõn ilk 6 ayõnda brüt 729, net 619.65 lira, yõlõn ikinci 6 ayõnda brüt 760.50, net 646.42 lira olacak. Asgari üc- ret, halen 16 yaşõndan büyükler için brüt 693, net 546.48 lira, 16 yaşõndan küçükler için brüt 589.50, net 472.32 lira olarak uygulanõyor. İşveren fazla buldu! Öte yandan beklenenden uzun süren komisyon toplantõsõnda iş- veren kesimini temsil eden TİSK, hükümetin teklifini yüksek bula- rak itiraz etti. Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Bakanõ Ömer Dinçer’in devreye girmesiyle asgari ücret da- ha yüksek belirlendi. ‘Açlık ücreti bile değil’ Türk-İş Yönetim Kurulu’ndan yapõlan açõklamada ise, “Siyasal iktidar, demokratik gelenekleri ve sosyal diyalog yaklaşımını bir yana bırakarak, önceden belirlenen asgari ücreti dayat- mak yolunu tercih etmiştir” de- nilerek, şunlar kaydedildi: “2010 yılında geçerli olacak asgari üc- ret güvenilir, objektif ve bilim- sel veriler yerine hükümetin keyfi yaklaşımı ile belirlenmiş- tir. İşveren kesimi temsilcileri de bu sorumluluğa ortak olmuştur. İnsanca bir yaşama düzeyi sağ- lamaktan uzak, ‘açlõk ücreti’ bi- le değildir. Çalışanların yoksul- luğunu yaygınlaştıracaktır.” Asgari Ücret Tespit Komisyo- nu’nun dünkü karar toplantõsõna Türk-İş temsilcilerinin “oynanan oyunun parçası olmamak ve hü- kümetin yaklaşımını protesto etmek” için katõlmadõklarõ ifade edilen açõklamada, “Çalışanlar, teğet geçtiği ileri sürülen eko- nomik krizin faturasını ödeme- ye zorlanmaktadır” denildi. ‘Harçlık diye vermezler’ Bağõmsõz Kamu Görevlileri Sen- dikalarõ Konfederasyonu (BASK) Genel Başkanõ Resul Akay da yaptõğõ açõklamada, “çay-simit hesabı yaparak işbaşına gelen” hükümetin, sekizinci kez açõkladõğõ asgari ücretle hayal kõrõklõğõ ya- rattõğõnõ belirtti. Açõklanan asgari ücretin, sefalet ücreti olduğunu ifa- de eden Akay, “Asgari ücrete ya- pılan artış iktidar mensuplarının çocuklarının bir günlük harçlı- ğı bile değildir” değerlendirme- sinde bulundu. Hükümetin, kendini asgari üc- retlinin yerine koyarak empati yapmasõnõ isteyen Akay, “Asgari ücretli, memur ve emekli 2009 yılını kara bir yıl olarak ana- caktır, 2010 yılının da çetin ge- çeceği ortadadır. Hükümet, bu durumu göz önünde bulundur- malı, memur maaşlarını, asgari ücreti ve emekli aylıklarını ye- niden belirlemeli, Asgari ücreti vergi dışı bırakmalıdır” dedi. KARAR ÖNCESİ EYLEM - Herkese Sağlık Güvenli Gelecek Plat- formu ile Halkevleri, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun kararı ön- cesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstanbul Bölge Mü- dürlüğü önünde açıklama yaptı. Emekçiler asgari ücretin insanca ya- şamaya yetecek düzeyde olmasını istedi. (Fotoğraf: SERKAN YILDIZ) 98 kişilik işe 1700 başvuru Karaman genelinde- ki okullarda 6 ay sü- reyle hizmetli olarak 98 kişinin görevlendi- rileceği işe 1700 kişi başvurdu. Kura çeki- minin yapıldığı salo- na sığmayan yurttaş- lar sonuçları salon dışında bekledi. (AA)