Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 27 EYLÜL 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 15 CMYB C M Y B YAHYA ARIKAN malicozum@ismmmo.org.tr YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Vergi hatalarõnõ düzeltmek için yapõlacak işlemlerVerginin hesaplanmasõnda mükellef ya da ilgili vergi dairesi tarafõndan yapõlan işlemlerde bazõ ha- talar meydana gelebiliyor. Bu hatalar sonucunda mü- kellef ile vergi daireleri arasõnda dava konusu ola- bilecek uyuşmazlõklar doğuyor. Bu hususlarõn yar- gõ organlarõna intikal etmeden, doğrudan ilgili Vergi Dairesi’ne başvurarak başlangõç aşamasõnda “düzeltme” yolu ile çözümlenmesi de olanaklõ. Vergi hatalarõnõ hesap hatalarõ ve vergilendirmede yapõlan hatalar olmak üzere ikiye ayõrmak mümkün:  HESAP HATALARI 1. Matrah hataları: Vergilendirme ile ilgili be- yanname, tahakkuk fişi, ihbarname, inceleme raporu ve kararlarda matraha ait rakamlarõn veya indi- rimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesap- lanmõş olmasõyla oluşan hatalarõ bu çerçevede de- ğerlendirebiliriz. Örneğin; Verilen gelir vergisi beyannamesinde gösterilen matrahtan mahsup edilmesi gereken geçmiş yõl zararlarõ veya düşülmesi gereken şahõs ve bireysel emeklilik sigorta primlerinin düşülme- mesi gibi yanlõşlõklar matrahõn fazla ya da eksik gös- terilmesi sonucunu doğuran hatalar. 2. Vergi miktarında hatalar: Vergi oran ve ta- rifelerinin yanlõş uygulanmasõ, mahsuplarõn yapõl- mamõş veya yanlõş yapõlmõş olmasõ, verginin eksik veya fazla hesaplanmõş veya gösterilmiş olmasõ bu hatalarõn oluşmasõna yol açar. Örneğin; Tahakkuk fişi veya vergi/ceza ihbar- namesinde gösterilen matraha vergi tarifesinin yanlõş uygulanmasõ, ödenen geçici verginin mah- sup edilmemesi veya ödenmeyen geçici verginin mahsup edilmesi sonucunda verginin eksik veya faz- la tarh edilmesi durumunda vergi miktarõndaki ha- ta düzeltme yolu ile giderilir. 3- Verginin mükerrer olması: Aynõ vergi ka- nunu uygulanarak, belli bir vergilendirme dönemi içinde, aynõ matrah üzerinden bir defadan fazla ver- gi istenmesi veya alõnmasõ.  VERGİLENDİRME HATALARI 1. Mükellefin şahsında hata: Bir verginin ger- çek borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi ve- ya alõnmasõ. Örneğin; Aynõ vergi dairesinin gelir vergisi yö- nünden aynõ ad ve soyadõnõ taşõyan iki mükellefi ol- duğunu düşünelim. Birisinin basit usulde diğerinin ise gerçek usulde vergilendirilmesi gerekirken gerçek usulde vergiye tabi olan mükellefin vergi bor- cunun basit usule tabi olan mükelleften istenilme- si, mükellefin şahsõnda hata olarak değerlendirilir. 2.Mükellefiyette hata: Açõk olarak vergiye ta- bi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alõnmasõ olarak tanõmlanabilir. Örneğin; Veraset yoluyla mal intikal eden bir ki- şiden, mirasõ üç aylõk süre içinde reddetmesine rağ- men veraset ve intikal vergisi istenmesi mükelle- fiyette hatadõr. 3. Konuda hata: Açõk olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan ge- lir, servet, madde, kõymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alõnmasõ. Örneğin; elde edilen alacak faizlerine in- dirim oranõ uygulandõktan sonra kalan tu- tar beyan sõnõrõnõ aşmamasõna rağmen gelir vergisine tabi tutulmasõ konu- da hataya girer. 4. Vergilendirme veya mua- fiyet döneminde hata: Aranan vergi ile ilgili vergilendirme dö- neminin yanlõş gösterilmesi veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmasõ. Örneğin; Her verginin kendi vergi kanununda be- lirtilen vergilendirme dönemi var. Gelirin yanlõş yõl- da vergilendirilmesi, 2007 yõlõna ait olup 2006 yõ- lõnda peşin tahsil olunan kira bedellerinin ödeme- nin yapõldõğõ yõl olan 2006 yõlõnda vergilendirilmesi, vergilendirme ve muafiyet döneminde hatayõ oluş- turur.  HATANIN MEYDANA ÇIKARILMASI İlgili memurun hatayõ bulmasõ veya görmesi ile, Üst memurlarõn yaptõklarõ incelemeler netice- sinde hatanõn görülmesi ile, Hatanõn teftiş sõrasõnda meydana çõkarõlmasõ ile, Hatanõn vergi incelenmesi sõrasõnda meydana çõkarõlmasõ ile, Mükellefin müracaatõ ile vergi hatalarõ ortaya çõkar.  VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ Re’sen düzeltme; idarece tereddüde olanak vermeyecek derecede açõk olan hatalar vergi dai- resince vergi dairesi müdürünün kararõyla re’sen düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme, mükellefin le- hine ya da aleyhine olabilir. Mükellef lehine vergi dairesince yapõlan dü- zeltme sonucunda nakden iade çõkabilir. Mükellef lehine yapõlan düzeltmelerde, mü- kellefe düzeltme fişinin bir örneği tebliğ edilir. Ha- talõ tarhiyatõn dayanağõ tahakkuk fişi veya ihbar- name, düzeltilen tutar dõşõnda kalan kõsmõ ile ge- çerliliğini korur. Mükellefin, düzeltme fişinin tarafõna tebliğ edil- diği tarihten itibaren 1 yõl içinde nakden iade ve- ya mahsup talebi için vergi dairesine müracaat etmesi gerekir. Mükellef vergi dairesine bu alacağõ için bah- sedilen sürede müracaat etmediği takdirde, ala- cak hakkõ ortadan kalkar. Mükellef aleyhine yapõlmõş düzeltme işle- minde ise ilave verginin düzeltme fişi ve eki ih- barname ile mükellefe tebliği zorunludur. Dü- zeltme konusu tarhiyatõn daha önce tahakkuk fi- şi veya ihbarname ile yapõlmõş olmasõ sonucu de- ğiştirmez. Kendi aleyhlerine düzeltme yapõlan kimsele- rin düzeltmeye karşõ vergi mahkemesinde dava açma haklarõ saklõdõr. Talep üzerine düzeltme; Mükellefler, vergi muamelelerindeki hatalarõn düzeltilmesini ver- gi dairesinden bir dilekçe ile talep ederler. Di- lekçedeki şekil noksanlõklarõ düzeltme talebini ge- çersiz kõlmaz. Düzeltme talep dilekçeleri elden vergi dairesine verilebileceği gibi posta ile ta- ahhütlü olarak da gönderilebilir. Düzeltme talebini içeren dilekçeler, vergi ala- cağõnõn doğduğu takvim yõlõnõ takip eden yõlõn ba- şõndan başlayarak 5 yõl içinde verilmeli. Düzeltme talebi yerinde görüldüğü takdirde dü- zeltme makamõ olan vergi dairesi müdürünün uygun görmesi halinde gereği yapõlõr, uygun görülmeyen hallerde ise durum mükellefe ya- zõ ile tebliğ olunur. Düzeltme talebinin reddedilmesi ; Düzeltme talebinin reddi üzerine davanõn açõlmasõ gereken mahkemenin, düzeltilmesi istenen vergileri tarh eden, cezayõ kesen ve ta- hakkuk ettiren vergi dairesinin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesi olduğu unutulmamalõ. Mükelleflerin vergi/ceza ihbarnamesinin teb- liğinden itibaren 30 günlük dava açma süresi geç- miş olsa dahi ilgili vergi dairesine düzeltme ta- lebinde bulunma olanağõ bulunuyor. Şikâyet dilekçesini takiben 60 günlük süre için- de Bakanlõğõn cevap vermemesi halinde istek red- dedilmiş sayõlõr. İdarenin şikâyeti reddetmesi ya da altmõş günlük süre içinde cevap vermemesi ha- linde dava açma süresi içinde, konusuna göre İda- re ve Vergi mahkemelerine dava açõlabilir. Şikâyet yoluyla düzeltme talebi üzerine Ma- liye Bakanlõğõ mükellefin düzeltme talebini de- ğerlendirerek düzeltme yapõlmasõ gerektiği so- nucuna ulaşõrsa, düzeltme işlemlerinin yapõlmasõ için ilgili Vergi Dairesi Başkanlõğõ’na veya Def- terdarlõğa durumu yazõ ile bildirir. Vergi hatasõnõn düzeltilmesi sonucunda mü- kellefe iade edilmesi gereken bir tutarõn ortaya çõkmasõ halinde, düzeltmeye ilişkin düzeltme fi- şinin tebliğ tarihinden itibaren, mükellefin söz ko- nusu tutarõ almak için 1 yõl içinde müracaat etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu hakkõ ortadan kalkar ve böyle bir alacağõ yok sayõlõr. EMEKLİ MEMUR TİCARET YAPTIĞINDA DESTEK PRİMİ ÖDER MADENDE ÇALIŞANIN EMEKLİ OLMA SÜRESİ KISALIR MI? Eylül 2001 tarihinde devlet memurluğundan emekli ol- muş (İzmir Bölge Hõfzõssõhha Enstitüsü) ve o tarihten itibaren de Su Analizleri yapan bir lâboratuvarõn sahi- biyim. Öğrenmek istediğim konu şu: Devlet memuru emekli- si olarak, DESTEK PRİMİ ödemem gerekiyor mu, ge- rekiyorsa miktarõ nedir? Eskiye dönük ödemem gere- kiyor mu, cezasõ yani faizi var mõ, var ise ne kadar öde- mem gerekiyor? Bu konuda yardõmõnõza ihtiyacõm var. Zira, danõştõğõm uzman (!) kişilerin hemen hepsinden farklõ bilgiler al- dõm. Ahmet Lûtfü GÖNÜL T.C. Emekli Sandõğõ emeklisi olup 1479 Sayõlõ Bağ-Kur Kanunu kapsamõnda ticari kazanç veya serbest meslek kazancõ dolayõsõyla gerçek veya basit usulde gelir ver- gisi mükellefi olanlar ile adi ortaklõk, kolektif şirket, ko- mandit şirket ve donatma iştiraki ortaklarõ, limited şir- ket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket or- taklarõ ile anonim şirketlerin kurucu ortaklarõ ve yöne- tim kurulu üyesi olan ortaklarõ Bağ-Kur destek primi ke- sintisine tabi tutulacaktõr. Çalõşmaya başladõklarõ ayõ ta- kip eden ay başõndan itibaren, çalõşmalarõnõn sona er- diği ay dahil, on ikinci gelir basamağõnõn %10’u oranõnda sosyal güvenlik destek primi ödeyeceklerdir. Ancak, Sos- yal Güvenlik Reformu ile yapõlan düzenlemeye göre 1 Ekim’den itibaren emeklilerin almakta olduklarõ ay- lõklarõnõn yüzde 12’si oranõnda uygulanacak. Bu oran, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren takip eden her yõlõn Ocak ayõnda bir puan artõrõlarak yüzde 15’e çõ- kacak. Bunun için ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvurmalarõ ve matbu olarak hazõrlanan formlarõ dol- durmalarõ gerekir. V ergi hatalarõnõ düzeltme talebinde bulunmak için talep dilekçeleri elden vergi dairesine verilebileceği gibi posta ile taahhütlü olarak da gönderilebilir. Düzeltme talebini içeren dilekçeler, vergi alacağõnõn doğduğu takvim yõlõnõ takip eden yõlõn başõndan başlayarak 5 yõl içinde verilmeli. Talep yerinde bulunursa vergi dairesi müdürü tarafõndan gereği yapõlõr. Düzeltme talebinin reddi üzerine davanõn açõlmasõ gereken mahkemenin, düzeltilmesi istenen vergileri tarh eden, cezayõ kesen ve tahakkuk ettiren vergi dairesinin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesi olduğu unutulmamalõ. Benim 3850 günü maden yeraltõ olmak üzere şu ana kadar 7260 işgünüm var. 22 yõllõk sigortalõlõk sürem var. Cumhuriyet’teki yazõnõza göre maden yeraltõ günlerimin 25 yõllõk sigorta sürecimi kõsaltmam mümkün olabile- cek gibi anladõm. Bilginizi rica ediyorum. Mehmet Bü- lent Karaimer (Doğum tarihim: 22 /02 /1961. İlk sigorta başlangõcõ 06/08/1986) 506 sayõlõ Kanunun 60. maddesi B fõkrasõ (a) bendinde, 50 yaşõnõ doldurmamõş olmakla beraber, en az 20 yõldan beri sigortalõ olarak Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlõğõ’nca tespit edilen maden işyerlerinin yer altõ iş- yerlerinde sürekli çalõşan ve bu işlerde en az 5000 gün malullük, yaşlõlõk ve ölüm sigortalarõ primi ödeyen si- gortalõlara yazõlõ talepleri üzerine yaşlõlõk aylõğõ bağla- nacağõ hükme bağlõ. Yine 506 sayõlõ Kanunun 60. maddesi B fõkrasõ (b) ben- dinde, 50 yaşõnõ doldurmamõş olmakla beraber en az 25 yõldan beri sigortalõ olarak Çalõşma ve Sosyal Gü- venlik Bakanlõğõ’nca tes- pit edilen maden işyerle- rinin yeraltõ münavebeli işlerinde çalõşan ve bu iş- lerde en az 4000 gün ma- lüllük, yaşlõlõk ve ölüm si- gortalarõ primi ödeyen si- gortalõlar da 8100 gün prim ödemiş sigortalõlar gibi yaşlõlõk aylõğõndan yararlanacaklarõ hükme bağlanmõştõr. Sorularınız için m a l i c o - zum ismm- mo.org.tr adre- sine mail atabi- lirsiniz. Tüm so- rular e-posta ile tek tek çevap- lanacaktır. PART-TİME ÇALIŞANLARIN SSK GÜN SAYISI İ şyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapõlan emsal çalõşmanõn üçte ikisi oranõna kadar yapõlan çalõşma kõsmi süreli çalõşma olarak değerlendirilir. Kõsmi süreli çalõşma, işveren ile sigortalõnõn yazõlõ yapõlan iş sözleşmesinin niteliğine bağlõ, ay- lõk ücret karşõlõğõ çalõşma biçiminde imza- lanmõşsa, sigortalõ haftalõk çalõşma süresi- ne bakõlmaksõzõn tam ay olarak bildirilir. İş sözleşmesi saat ücreti karşõlõğõ yapõl- mõş ise, kõsmi süreli çalõşan sigortalõlarõn ay içinde çalõştõğõ toplam sürenin, 4857 sa- yõlõ İş Kanununa göre günlük çalõşma sü- resi olan 7,5 saate bölünmesiyle, ayda kaç gün sigortalõ bildirileceği hesaplanõr. Bu şe- kilde yapõlacak hesaplamalarda 7,5 saatin altõndaki çalõşmalar 1 güne tamamlanõr. 20/4/1967 tarihli ve 854 sayõlõ Deniz İş Kanunu ve 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayõ- lõ Basõn Mesleğinde Çalõşanlarla Çalõştõ- ranlar Arasõndaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkõnda Kanun kapsamõnda çalõşan si- gortalõlarõn ay içinde çalõştõğõ toplam süre- nin 8’e bölünmesiyle, ayda kaç gün sigor- talõ bildirileceği hesaplanõr. Bu şekilde ya- põlacak hesaplamalarda 8 saatin altõndaki ça- lõşmalar 1 güne tamamlanõr. Yazõlõ sözleşme ile sigortalõnõn yapma- yõ üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ih- tiyaç duyulmasõ halinde, iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştõrõldõğõ çağ- rõ üzerine çalõşmalarda, çalõşma süresi gün, hafta ve ay olarak belirlenmiş ise, bu süre- ler üzerinden; taraflar arasõnda çalõşma süresi gün, hafta ve ay olarak belirlenme- miş ise, sigortalõnõn aylõk çalõşma süresi yu- karõdaki fõkralar hükmünce hesaplanan gün sayõsõ üzerinden bildirilir. Ancak, çalõşma süresinin gün, hafta ve ay olarak belirlenmiş süreden fazla olmasõ ha- linde, çalõşma süresi bu süre dikkate alõnarak yukarõdaki fõkralar hük- münce hesaplanan gün sayõsõ üzerinden bil- dirilir. Bu fõkranõn uygulanmasõnda 4857 sayõlõ İş Kanunu’nun 14’üncü mad- desi hükümle- ri de dikkate alõnõr. OTEL ve APARTSIFIR TURUNÇ - - - Tüm Odalarda Dijital Receiver_Uydu TV, Saç Kurutma www.diplomathotel.com.tr 252-476 7145 veya 537-825 7979 Nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. SEÇİL YAVUZ Nüfus cüzdanımı ve öğrenci pasomu kaybettim. Hükümsüzdür. BURAKCAN AY TURGUTLU 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN/BAŞKANLIĞI’NDAN ESAS NO: 2008/34 Esas DAVACI: FAHRETTİN İÇÖZLÜ, Bayram oğlu 1934 d.lu. Yõlmazlar Mah. 7 Eylül Yolu, No:96-TURGUTLU DAVALILAR: 1 - HASİBE DAĞDELENLİ, Cumhuriyet Mahallesi, Selçuklu Sokak, No:56 Turgutlu/MANİSA 2- NAİME YENER Demirci Köyü, Torbalõ/İZMİR 3- ŞERİFE KASAP, Koşukavak Mah. 4202 Sokak No:6, Bornova/İZMİR Davacõ tarafõndan davalõlar aleyhine mahkememize açõlan, Gaipliğe Karar Verilmesi davasõnõn yapõlan yargõlamasõnda; Mahkemenizce, GAİPLİĞİNE KARAR VERİLMESİ İSTENİLEN SEBAHATTİN İÇÖZLÜ hakkõnda, adresi olmadõğõndan tebli- gat yapõlamamõştõr. Adres araştõrmasõndan da bir netice alõnamadõğõndan, dava dilekçesi ve duruşma gününün ilanen tebliğine karar verilmiştir. Gaipliğine Karar verilecek olan, SEBAHATTİN İÇÖZLÜ, Duruşma Günü: 10/10/2008 günü, saat: 09.50'de duruşmada bizzat hazõr bulunmanõz, veya kendinizi bir vekille temsil ettirmeniz veya bu şahsõ tanõyan ve bilenlerin yerini mahkememize bildi- rilmesi, Aksi taktirde H.U.M.K.'nun 3156 sayõlõ yasa ile değişik 213/2 maddesi uyarõnca, yargõlamaya yokluğunuzda devam oluna- cağõ hususu, Dava Dilekçesi ve duruşma günü yerine geçerli olmak üzere ilanen tebliğ olunur. 22.09.2008 (Basõn: 52116)