Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 HAZİRAN 2008 CUMARTESİ 8 HABERLER Enerji Bakanlığı'mn sunduğu rapor 2009'dan itibaren üretimin tüketimi karşılamayacağrnı ortaya koydu MGK'de felaket senaryoları GÖREVDEN ALINMAKİSTENİYOR MAHMUT GURER ANKARA - Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında Tür- kiye'nin enerji alanında yaşaması beklenen sıkıntılar da masaya ya- tırıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ililnıi Güler tarafmdan kurula sunulan raporda, Türki- ye'nin 2009 yılından itiraben kurulu 30 bin megavat enerji üretiminiıı Türkiye'ye yetersiz gelmeye baş- layacağı, 2016'da da açığın yüzdc 40'ın üzerine çıkacağı ve sıkıntıla- ra neden olacağı vurgulandı. Ra- porda bunun yanı sıra, ilk kez ayrı bir başlık olarak gündeme alınan küresel ısmmanın, barajlardan sağ- lanatı hidroelektrik enerjisini yüz- de 70 oranında azalrtığı ifade edil- di. Bunun çözümü için ise kömür- den sağlanacak enerji ile elektrik üretiminin arttınlması öneriliyor. Edinilen bilgilere göre, önceki gün gerçekleştirilcn MGK toplantı- sında Enerji Bakanı Hilmi Gü- ler'in sunduğu rapor Türkiye'nin önünıüzdeki yıllarda büyük enerji sı- kıntısı çekeceğini gösterdi. Sununıu 3 saatte görüntülü olarak gerçek- leştirilen raporda, küresel ısınma ilk kez ayn bir başlık altında ele alın- dı. Bunun yanı sıra raporda, elektrik sıkmhsının ulaştığı boyut da gözlcr önüne serildi. Raporda ilk önce Al- manya ile tspanya'daki rüzgâr ener- jisi ile Fransa'daki nükleer enerji kul- lanımının verileri ve nasıl planlan- dığı grafıklerle anlatıldı. Talep tahminlerin üzerinde Raporda Türkiye'nin enerji sı- kıntısı yaşamasının temel nedenle- ri, talebın tahmin edildiğinden faz- la olması, hidroelektrik santrallara gelen su miktannın tahmin edilenin çok altuıda kalnıası, yakıt arzında ve kalitesinde kısıtlamalarla karşıla- şılması, santrallarda uzun süreli an- Boru hatları ve Nabucco \ Elektrik enerjisininyanı sıra raporda Türkiye'nin enerji kori- âoru olması konusu da değerlendirildL Bu kapsamda mevcut ve yapılması planlanan projeler ile bunların taşıyacağı kaynaklara yer verildi. Boru hatları konusundakien o Türkiye-ÂBJOoğalgazBoru Hattı Projesi (N jjrtiu JSubtıcco'ııun kaynağının Azerbay Irak'tan karşılanmasının ö li çalışmoların yapıldığı Bıınıın yanı sıra, Türkiye-Yunanistan-ltalya Doğalgaz Boru hattı, İran ile halen pazarlık aşamasmda olan doğalgaz anlaşması konu- sundakison durum ileRusya'nm enerjipolitikalarının Türkiye'ye et- kisi de MGK'nin gündemyne geldi. Raporda petrol fiyatlamndaki artıs da ayrı bir başlık olarak değer- lendirildL Raporda, petrplfiyatınAı 2009yılı içerisinde 300 dolarayak- laşmasının öngörüldüğü,fiyatuybu deııliyüksek seyıclmesidıııııııııımla Türkiye'de 'jdariaaımn artmasma neden olacağı"bildirildL //' unsur olarak ise ccolgösterifdi. Ra- ile \büyük \lütılırken, bu- zalann olması, tesis halindeki ve li- sans almış santrallann öngörülen ta- rihlerde işlehneye girememesi ola- rak sıralandı. Raporda özetle şu bil- gilere yer verildi: ^ Türkiye'de elektrik üretimi 2009 yılında ilk kez negatif değer- lere inecek. lnşa halinde olan ve li- sans almış işletmeler en kısa süre- de ya da öngörülen tarihlerde dev- reye girse dahi enerji açığı 2011 yı- lında ortaya çıkacak ve talep üreti- len elektrikten yüzde 3.5 daha faz- la olacak. 2016 yılında ise Türki- ye'nin toplam elektrik üretimi ek- siği yüzde 40.4 olacak. Bu da Tür- kiye'nin sadece yüzde 60'lık bölü- müne elektrik verilebileceği anla- mına geliyor. 2015 tedbirleri • 2015 yılına kadar yılda orta- lama yüzde 8.4 oranında artması beklenen elektrik talebinin karşı- lanması için tedbir olarak 8 bin 478 MW'ı rüzgâr ve hidrolik, 17 bin 820 MW'ı tennik olmak üzere toplam 26 bin 298 MW yeni kapasite ila- vesine gerek duyulacak. Bu da Türkiye'nin kurulu olan 30 bin MVV'lık enerji ihtiyacına neredey- se eş bir değer taşıyor. %/ Bu nedenle elektrik üretim özelleştirmelerine bir an önce baş- lanarak elektrik üretimi için yatı- rımların arttırılmasını sağlamak gerekiyor. Bunun için Türkiye'nin enerji hatlarının 5'er bin MW'lık paketler halinde özelleştirilmesi ve bu santralların gereken tamir- lerinin gerçekleştirilerek üretimin 30 binden 45 binler seviyesine çı- karılması öngörülüyor. • Küresel ısınmanın da etkisiyle yeterli yağışın gerçekleşmemesi ve barajlarda yeterli doluluk oranının yakalanamaması, yıllık ortalama 12 bin MW olan hidroelektrik enerjisi- nin yakalanmasını engelliyor. Bu ne- denle Türkiye'nin ulusal kaynaklar arasında öneınli bir yer tutan kömürü daha fazla kullanması gerekiyor. • Nükleer enerji kullanımı Tür- kiye'ye ciddi bir kaynak olsa da ta- lebi tek başına karşılaması henüz söz konusu değil. OTOMATÎK FlYATLANDIRMA Elektrikte domino etkisi Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov 1-2 Temmuz'da Türkiye'yi ziyaret edecek Gündem: Ortadoğu MURAT K1ŞLALI ANKARA - Arz eksikliği yaşanan elektrikte tcmmuzda başlayacak otomatik fîyatlan- dınna, devletin fıyatlandırma mekanizmasından çıknıası ne- deniyle tüketiciye otomatik zaın halinde yansıyacak. Sade- ce elektrikte değil, doğalgaz ve kömürde de otomatiğe bağla- nacak zamlar enflasyonu azdı- racak. Devletin denetiminin kalktığı ortamda tüketici ve sanayicinin cebinden belli bir kesime rant aktanlacak. Hükümetin temnıuz başından itibaren geçmeye karar verdiği elektrikte otomatik fıyatlandır- ma ile yıl başındaki yüzde 20'lik zammın üstüne, ilk etap- ta elektriğe yüzde 22 civannda zam daha yapılacak. Elektrik Mühendisleri Odası'nın çalış- nıasına göre elektrikte otoma- tik fiyatlandırmaya geçilmesi- Güler'e göre az bile Ekonomi Servisi - Ener- ji Bakanı Hilmi Güler, ye- ni zamla birlikte yıl başın- dan bu yana yüzde 50'ye yaklaşan elektrik zammını "fazla" bulmadı. Petrol fî- yatlarının her gün rekor kırdığını ve Türkiye'nin eneıji ithalatının bu yıl 50 milyar dolan bulacağını anlatan Güler, "Geçen yı- la göre petrol fiyatları yüzde 100 arttı. Elektriğe sadece yüzde 22 zam ya- pıldı" dedi. Tüketiciyi Ko- rumaDenıeği BaşkanıAli Er ise konutlarda yüzde 11 lik elektrik zammını in- safsızlık olarak niteledi ve zammın iptali için yargıya başvuracaklarını söyledi. Er, "Bu zamlar yanlış enerji politikalarının ce- remesinin tüketiciye yük- lenmesidir" dedi. nin etkileri şöyle olacak: Otomatik fiyat, otomatik zam: AKP döneminde kamuya enerji alanında yatınm yaptı- rılmadı. Arz kısıtlı kalınca kâr garantili elektrik üretme da- yatmasına teslim olundu. ilk adım Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) sistemi ile atıldı. Kânn garanti cdilmesi serbest piyasa mantığına ters ol- masına karşın kamu üretimi arttıncı yatınmlara girişmeyip bu sistem yürürlükte kaldıkça, kısıtlı arz ve kâr garantisi ne- deniyle elektrik fiyatlan art- maya devam edecek. Yaz ayları fiyatları arttıra- cak: Otomatik fiyatlandınnaya yaz aylarında geçilmesi, ülke- deki yatınm açığı nedeniyle DUY sistemi üzerindcn fıyat- ların daha da yukan çıkmasına neden olacak. Doğalgaz ve kömür de oto- matiğe bağlanacak: Hüküme- tin aldığı Yüksek Planlama Kurulu karanna göre elektrik üretimine hammadde sağlayan kamu kuruluşlanmn dafiyatar- tışlannın otomatiğe bağlanma- sı söz konusu. BOTAŞ aylık zam yapacak. Elektrik üretim fi- yatlan daha da yükselecek. Sanayi de etkilenecek: En- flasyon artacak, sanayinin gir- dileri artacağı için kârlılığı dü- şerken istihdam seviyesi de azalacak. Devlet denetimi kalkacak: Elektrik Üretimi AŞ ve Türki- ye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ için de otomatik fıyatlan- dırma öngörülmesi, kamunun DUY'a müdahale etme olana- ğını ortadan kaldıracak. De- netimsiz sektörde halkın üs- tünden özel sektöre aktanlacak garantili kâr katlanacak. Özelleştirmeden de rant sağlanacak: Otomatik fıyat- landırmaya geçişin ardmdaki bir başka temel neden de dağıtım özelleştirmelerinin yapılacak olması. Şirketlere kâr garanti- li bir yapılanma teslim edilerek yaratılacak ranttan hükümet yararlanmak istiyor. SayalarRüzgâr Santralı devrede Manisa'nın Sayalar ilçcsinde Po- lat Enerji ile Demirer Enerji'nin ortak yatırınu olan 34.2 megavat (ımv) kurulu güçteki Sayalar Rüz- gâr Santralı devreye girdi. Açılış törenine, Enerji Bakanı Hilmi Gü- ler, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Soner Aksoy, Manisa Valisi Celalettin Güvenç, EPDK Başkanı Hasan Köktaş, Po- lat Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, Demirer Enerji Yöne- tim Kurulu Başkanı Önder Demi- rer, enerji bürokratları katıldı. Gü- ler, Türkiye'nin, enerjide kurtuluş savaşı verdiğini, bu savaşın yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilerek kazanılacağını söyledi. Güler, "Ben de özel sektör- deyken bu işe girmiştim. Ama bü- rokrasi çok zorladı. Göreve geldi- ğinıde engelleri çözmeye çalıştım. Türkiye'nin her noktasında rüzgâ- rın hangi hızla estiğini tespit ettik. Ülkede 48 bin mw rüzgâr enerjisi potansiyeli var. Göreve geldiğimde rüzgâr enerjisi kurulu gücü 17 mw'tı. Yakında 475 mw'a ulaşa- cak" diye konuştu. (Fotoğraf: AA) PETROL FİYATLARI TAM GAZ Ekonomi Servisi - ABD ham petrolünün varil fıyatı dün 141.71, Brent petrol ise 141.98 dolarla rekor kırdı. Petrol fıyatlannın yüksclişinde, Lib- ya'nın üretimini kısabileceği tehdidi ile Petrol Ilıraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Başkanı'ndan gelen açıklamalar etkili oldu. Libya Ulusal Petrol Şirketi Başkanı Şokri Ganem, ABD Kongresi'nde, ABD Adalet Bakanlı- ğı'na, petrol arzını sınırlayan OPEC üyelerine dava açabilme yetkisi ve- ren yasaya kai'şılık olarak üretimi kısma olasılığını değerlendirdiklerini söyledi. OPEC Dönem Başkanı Şekip Halil ise "Fiyatların bu yaz 150- 170 dolar arasında olabileceğini tahmin ediyorum" demişti. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye'nin lsrail ile Suriye arasındaki görüşmelere aracılık etmesi ve Irak'ta- ki girişimleri Moskova yönetimini ha- rekete geçirdi. Rusya Federasyonu Dış- işleri Bakanı Sergei Lavrov'un 1-2 Temmuz günlerinde yapacağı Türkiye ziyaretinin ana gündem maddesi Orta- doğu olarak belirlendi. Edinilen bilgilere göre Lavrov, Anka- ra'da lsrail-Suriye görüşmeleri ve Türki- ye'nin son dönemde Lrak'ta başlattığı gi- rişimlere ilişkin ilk elden bilgi alacak. Lavrov'un bir başka önemli gündem mad- desi ise Türkiye'nin Irak'taki faaliyetleri- nin enerji boyutu olacak. 2004'te Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan çok boyutlu ilcri ortaklık belgesinin ar- dından yapılan dört görüşmenin son hal- kasını oluşturacak tcmaslarda ana hatlanyla şu konular ele ahnacak: Ortadoğu: Lavrov, lsrail-Suriye ara- sındaki soruna ilişkin Türkiye'nin aldığı ini- siyatife destek verecek. "Iki ülke arasın- da rekabet yok, ikili işbirliği var" me- sajını yineleyecek olan Lavrov, Türki- ye'nin yaptığı aracılık konusunda ilk elden bilgi alacak, sürecin başanya ulaşması için atılması olası adımlan gündeme geti- recek. Ortadoğu bağlamında ikinci gündem maddesi ise lrak olacak. Özellikle son dö- nemde Türkiye'nin lrak'ta başlattığı siya- sal açılım konusundaki aynntıları yine ilk elden Türk mevkidaşından dinleyecek olan Lavrov, Irak'a ilişkin işbirliği ola- naklannı da soracak. Ekonomi: Görüşmelerde, ekonomik iş- birliği potansiyelinin daha ileri noktalara taşınması konusunda zemin aranacak. Ha- len 30 milyar dolar seviyesinde olan tica- ret hacminin daha da yükseltilmesi, Tür- kiye'ye gelen yaklaşık 2 milyon Rus turistin sayısının arttınlması, Türk işadamlannın Rusya'daki yatınmlannın arttınlması, Tür- kiye'deki iş olanaklannın Rus yatınmcılann dikkatine getirilmesi konulan ele ahnacak. Enerji: Lavrov'un ziyaretinde enerji ko- nusu da gündemde olacak. Rusya'nın ih- raç ettiği yeni doğalgaz yollan konusu ele ahnacak. Lavrov, yeni gaz yollan konu- sunda "Bu yollar Türkiye'den de geçe- bilir. Türkiye'yi dışlamamız söz konu- su değildir" mesajı verecek. Bu bağlam- da Türkiye'deki doğalgaz santrallan ve da- ğıtımı ihalelerinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Görüşmelerde bölgesel ko- nulann yanı sıra ikili ilişkiler de ele ah- nacak. Afganistan'daki son gelişmeler, lran-Amerika gerginliği ve 7 Haziran'da Rusya Federasyonu'nun yasakladığı do- mates ithalatı konulannın da görüşmeler- de ana hatlanyla ele alınması bekleniyor. Şen: Girişim politikamaçlı İ stanbul Haber Servisi - Türkiye Araştımıalar Merkezi (TAM) Vakfi Direktörü Faruk Şen, Mus- evi lşadamı tshak Alaton'un "Antisemitizmden çok rahatsızım" sözlerine destek vermek amacıyla kaleme aldığı "Almanya'daki Türklerle, Türki- ye'deki Yahudilerin" benzer aynmcı zihniyet ta- rafından toplumdan dışlandığını anlatan yazısı ne- deniyle kurucusu olduğu ve 23 yıldır yönetiminde bulunduğu TAM'daki görevinden alınmak istenme- sinin politik amaçlı olduğunu söyledi. Şen, "TAM Yönetim Kurulu'nun girişimini utançla karşılı- yorum. Hakkımı Almanya mahkemelerinde ve Avrupa Adalet Divam'nda arayacağım" dedi. Almanya'nın Essen kentinde bulunan TAM'ın direktörlüğü görevini yürüten Şen'in Referans ga- zetesinde 19 Mayıs'ta yayımlanan yazısmın ardın- dan, TAM Yönetim Kurulu, Şen'in görevine son verilmesi teklifıni Icra Kurulu'na götürdü. Yazınm amacınm, Almanya'yı küçük düşürmek değil, Ala- ton'un yayımlanan röportajında, "Almanya'da baskı altındaki Yahudüere kapılarını açan ve her türlii baskı ve ahlaksız teklife rağmen ken- dilerine kol kanat geren Türkiye'de bugün bu duruma nasıl geldik?" sözlerinin kendisinde ya- rattığı üzüntü olduğunu belirten Şen, şunlan söyle- di: "Ben de yazımda, 'Almanya'daki Türkler ola- rak, sizin bu ülke için öneminizi biliyoruz. Avru- pa'nm 'yeni Yahudileri' olarak sizi en iyi Avup- ra'da yaşayan 5 milyon 200 bin kaderdaşmız an- lar. Türkiye'deki belirli çevrelerin antisemitik yak- laşımları sizi üzmesin. Türk halkı ve Avrupa'nın yeni Yahudileri olarak arkanızdayız' ifadelerine yer verdim. Burada yer alan 'Avrupa'nın yeni Yahudileri' sözleri ile de Almanya'daki Türkle- ri kastederek, onların sorunlarına dikkat çek- mek istedim..." Görevden alınmasına karşı huku- ki mücadele yürüteceğini belirten Şen, özetle şöy- le konuştu: "Almanlar, hem yabancılar politika- ıııızı kötülüyorsun hem de Musevilere hakaret ediyorsun diye propaganda yaptılar. Oysa, Al- manya'nın önde gelen Musevi örgütleri de bana hak verdi. Hukuksal olarak mücadele edece- ğim. Başka bir ülkede gerçekleşen eylem hak- kında Almanya'da cezalandırılmanın Avru- pa'da nasıl algılanacağını merak ediyorum." ZAMAN ZAMAN YAŞANABtLtRMlŞ Erdoğanpolis şiddetini savundu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Tayyip Erdoğan, son 1 Mayıs kutlamalan başta olmak üzere zaman zaman kullandığı şiddetle eleştirilen polis teşkilatmı savundu. Türkiye'de bugün faali meçhul cinayctlerin ve işkence iddia- lannın gündemden düştüğünü ileri süren Erdoğan, "Bu olumlu gidişata rağmen güvenlik güçleri- ınizin vicdan ve insaf ölçüsünü aşan derecede, adeta hakarete varacak seviyede eleştirilere mağruz kalmasını doğru bulmuyoruz" dedi. Polis Akademisi ve Güvenlik Birimlcri Fakülte- si'nin mezuniyet töreni Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Erdoğan'ın da katılımıyla ger- çekleştirildi. Polis teşkilatının zaman zaman kimi çevrelerce "kıyasıya eleştirildiğini" anlatan Erdo- ğan şunlan kaydetti: "Böyle büyük teşkilatın içinde zaman zaman hataların, olumsuzluklann yaşanması doğaldır. Güvenlik güçlerimizin son dönemde gerçekleştirdiği onca başarılı çalışma- ya rağmen olumsuzluklann, hataların gündem- de tutulmaya çalışılmasını yadırgıyoruz. Bugün Türkiye'de işkence iddiaları, faili meçhul cina- yetler gündemden düşmüştür. Kapkaçtan uyuş- turucu kaçakçılığına kadar bir dizi asayiş soru- nu neredeyse gündemden düşmüştür. Trafik kazaları bile ciddi oranlarda gerilemiştir. Gü- venlik güçlerimizi yıpratmaya çalışanlar en başta karşılarında milletimizi bulacaklardır." 'HAYATA DÖNÜŞ' PROTESTOSU 'Zamanaşımı unutturamaz' tstanbul Haber Servisi - Cezaevlerindeki ölüm oruçlarını sonlandırmak amacıyla 19-22 Aralık 2000'de düzenlenen "Hayata Dönüş" operasyonu sırasmda, 1stanbul Bayrampaşa Cezaevi'nde 12 tutuklu vc hükümlünün ölümüne neden olmakla suçlanan 1460 kamu görevlisini yargılandığı dava- nın zamanaşımı nedeniyle düşürülmesi demokra- tik kitle örgütleri tarafından protesto edildi. Sultanahmet Adliyesi önünde toplanan Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyeleri davaya en son bakan hâkim Ali Belen hakkında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na şikâyet dilekçesi gön- derdiler. Çok sayıda demokratik kitle örgütü tem- silci de ÇHD'nin Taksim'deki lstanbul Şube- si'nde basın açıklaması yaparak davanm düşürül- mesini kınadı. Grup adına açıklama yapan Veysel Şahin, operasyonun ardından açılan göstermelik davalarla aradan 8 yıl geçtiğine dikkat çekerek "Bu insanlığa karşı işlenen suç zamanaşımı ve başka yöntemlerle unutturulamaz. Zamanaşı- mı ile bu gcrçek değiştirilemez ve halkın hafı- zasından silinemez" diye konuştu.