Katalog

7 MART 2008 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER ABD, Türkiye ile PKK’yi uzlaştırarak Irak’ın kuzeyinde doğacak güç boşluğunu engellemeyi planlıyor 7 DÜZ YAZI ORHAN BİRGİT Washington’ın İran kaygısı BAHADIR SELİM DİLEK Durumdan Vazife Çıkaran ABD’li Komutanlar!.. Eskilerin “fartı hassasiyet” dediği, aşırı duygusallık, öyle umulur ki; üç günlük atışmadan sonra yerini, ilgililerinin “Sahi biz niçin böyle yaptık?” sorusuna içtenlikle yanıt aramalarına bırakmış olsun. Sadece siyasal partilerin ve basının değil; demokratik bir ülkenin vergi ödeyen her yurttaşının da tüm anayasal kurumlar üstünde, gözlem ve denetim hakkı bulunduğunu hatırlatmaya gerek yok. Ama bu hakkı kullanırken, insafı, ölçüyü kaçırmamayı; dahası hedefi tam ve doğru olarak saptamış olmayı da aynı şekilde unutmamaya özen göstermenin ne kadar gerekli olduğunu Orgeneral Büyükanıt ile Deniz Baykal ve Bahçeli arasındaki gereksiz gerginliğin seslendiriliş yöntemi ortaya koydu. Bu tartışmalara belirli bir “taraf”tan bakan gazetenin, ilgililerin ibret almasını gerektirecek kadar düşündürücüydü: “PKK’ye vurdular. Ankara dağıldı” deniliyor ve Ankara’nın, Genelkurmay’ı bir daha kara harekâtı yaparken fazladan iki defa düşündürecek kadar birbirine girdiği yorumu yapılıyordu. Ama sanırım bugünlerde Ankara’da sivilasker herkesin ikiden çok daha fazla düşünmesini gerektirecek olan olgu, önce o “taraf”ın aşina olduğu dört yıldızlı bir ABD’li askerden geldi. İki hafta öncesine kadar Irak’taki ABD İşgal Kuvvetleri’nin iki numaralı komutanı olan Korgeneral Odierno, bizim askerlerimizin başına çuval geçirme olayını da içeren bir dizi “başarılı” görevinden sonra şimdi Washington’da ABD Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcılığına başlamak için gün sayarken, özellikle bizim kamuoyumuzu koşullandırmak için özel çaba gösteriyor. ANKARA ABD yönetiminin son dönemde yüksek sesle dile getirmeye başladığı ve Türkiye’nin PKK ile masaya oturmasını öngören “siyasallaşma” talebinin arkasında, Washington yönetiminin İran kaygısı çıktı. Ankara’nın bir an önce PKK ve bölgesel Kürt yönetimi ile temasa geçmesi için zemin oluşturmaya çalışan ABD’nin, Irak’ın kuzeyindeki “güç boşluğunu” İran’ın doldurmasını istemediği için Türkiye’yi devreye sokma çabasında olduğu belirtildi. Üç aşamalı takvimin güncel koşullara bağlı olarak eşzamanlı yürütülmesinin de söz konusu olabileceği dile getirildi. Edinilen bilgilere göre Washington yönetimi “siyasallaşma projesi” için üç aşamalı bir takvim öngördü. Buna göre takvimin ilk aşamasını, Türkiye’nin merkezi Irak yönetimi ile “güvenlik ve işbirliği” konusunda anlaşması oluşturacak. Türkiye’nin Bağ ? Ankara’nın bir an önce PKK ve bölgesel Kürt yönetimi ile temasa geçmesi için zemin oluşturmaya çalışan ABD’nin, Irak’ın kuzeyindeki “güç boşluğunu” İran’ın doldurmasını istemediği için bölgede müttefiki olan Türkiye’yi devreye sokma çabasında olduğu belirtildi. dat yönetimi ile daha yakın işbirliği içine girmesini, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin Ankara’da ağırlanmasını, iki ülke arasında askeri ve güvenlik konularında işbirliğinin geliştirilmesini isteyen Washington yönetimi, tavrını, Ankara’nın özellikle güvenlik ve askeri konularda Bağdat ile ilişkilerini kurumsallaştırmasından yana koydu. Talabani’nin ziyareti öncesinde hem ABD’li hem de Iraklı yetkililerden gelen, “Askeri önlemler dışında da önlem alınmalı” yönündeki açıklamalar, Washington yönetiminin söz konusu politikasının uzantısı olarak yapıldı. ABD böylece, Irak’tan asker çekmesi durumunda bölgesel güvenlik bağlamında çıkarlarını koruyacak bir yapıya zemin hazırlanmasını öngördü. ABD’nin söz konusu sürecin ilk aşamasına yönelik bir başka gerekçesi de enerji güvenliğinin sağlanması oldu. Hatta, 18 Mart’ta Irak’taki petrol yasasının ele alınacağı toplantı öncesi Washington yönetimi girişimlerini hızlandırdı. Son dönemde AnkaraWashington hattında hızlanan diplomasi trafiğinin önemli konu başlıklarından biri de petrolün ve doğalgazın güvenli bir şekilde uluslararası piyasalara çıkarılması oldu. Siyasallaşma projesinin ikinci aşamasında ise terör örgütünün kendi içinde ayrıştırılması ve Türkiye’nin bölgesel Kürt yönetimi ile ilişkilerini “normalleştirmesi” girişimleri öngörüldü. Buna göre hava ve kara operasyonları konusunda Türkiye’nin önünü açan ABD, bir taraftan terör örgütünün “kontrol edilebilir” çerçevede zayıflatılmasını sağlarken, diğer yandan da PJAK’ı güçlendirip, Tahran yönetimine gözdağı vermiş oldu. Terör örgütünün kendi içinde ayrıştırılması, ABD açısından Türkiye’nin PKK ile görüşme masasına oturmasına zemin hazırlarken, İran’a karşı da yeni bir mevzi oluşturulmasına katkı sağlamış oldu. Türkiye’nin PKK ile masaya oturması, Ankara’nın bölgesel Kürt yönetimi ile ilişki kurup bu yapıyı meşrulaştırmasının önünü açacak. ABD açısından, Washington yönetiminin bölgedeki en yakın iki müttefiki arasındaki anlaşmazlık ortadan kalkmış olacak. Bu da özellikle Tahran yönetiminin etkinlik sağlamak için çaba gös terdiği Kuzey Irak’ta siyasal ve askeri güvenlik boşluğunu giderecek. Üçüncü aşamada ise ABD açısından Türkiye’nin terör örgütü ile masaya oturması sonucu sağlanacak görece istikrar, İran’ın bölgesel etkisini sınırlayacak. Böylece, Türkiye Irak’ın işgal edilmesinden sonraki süreçte İran’a karşı PKK politikası üzerinden dengeleyici bir rol üstlenmiş olacak. Bu rol askeri önemlerin yanı sıra enerji ve ekonomi alanlarında da pekiştirilecek. Ahmedinejad oyunu gördü... Öte yandan, İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad’ın, ABD’nin oyununu gördüğü ve önce Irak’ı sonra da Türkiye’yi ziyaret ederek, projeyi engelleme çabası içine girdiği belirtildi. Ahmedinejad’ın, TürkiyeIrak ve İran arasında üçlü güvenlik mekanizması önermesinin arkasında da ABD’nin Irak’ın kuzeyindeki boşluğu Türkiye üzerinden doldurma girişiminin önüne geçme kaygısı olduğu belirtildi. TSK ile karşı karşıya gelme gelenekleri olmadığını vurgulayan Baykal ‘Hakaretler bizi açıklama yapmaya zorladı’ dedi CHP genel görüşme isteyecek PKK’YLE SİYASİ ÇÖZÜM BASKISI ‘PKK ile anlaşın’ tavsiyeleri! Kuzey Irak’ta uzun vadeli çözümün askeri olmadığını söylemekle yetinmiyor. “Açıkça PKK üzerinde baskı oluşturmalı ki böylelikle bu terörist unsurlarla konuşmaya ve müzakere etmeye başlayalım” diyor. Generalin, ABD ordusunun özellikle kurmay subayları için gerekli görev ve yol haritalarını içeren ve Amerikan Ulusal Savunma Komitesi tarafından hazırlanmış olan 40 sayfalık bir raporda yer alan görüşleri Pentagon’daki bir çalışma toplantısından sonra yinelemiş olmasının elbette özel anlamı olmalıdır. Dün de Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi toplantısında bir milletvekilinin sorusunu yanıtlayan ABD Merkez Komutanlığı Centkom’un Komutanı Oramiral Fallon da aynı görüşü yineleyerek “Bana göre gerçek çözüm bu grupla (PKK ile) bir çeşit uzlaşma olmalıdır” dedi... Bizim “komutanlarımız”ın yeterince uzmanlaşamadığı “halkla ilişkiler” ya da “kamuoyunu hazırlama” gibi konuları çok iyi bilen ABD Ordusu için hazırlanmış olan söz konusu raporda, “siyasi çözüm için bir genel affın arkasından PKK’nin eş zamanlı olarak silah bırakması ve en az bir yıllık bir ateşkes süresi ile ortamın yumuşatılmasının” gerektiği söyleniyor. Ondan sonrası için de PKK’nin, öteki Kürt grupları ile birlikte Ankara ile masaya oturabileceği üstündeki egsersizlere sıra geleceğinden söz ediliyor. Oramiral Fallon’un dün yinelediği o “bana göre”li görüşleri, öyle anlaşılıyor ki artık sık sık duyacağız. Çoğu kimse için yabancı olmayan bu görüşleri yeri gelmişken yinelemeyi, elbette son tartışmalara kendilerini kaptıranların dikkatlerini asıl konunun üstüne odaklamalarına yardımcı olmak için gerekli gördüm. Silahlı Kuvvetlerimizin son kara harekâtının, elbette PKK’yi bölgeden tamamen atmayı amaçladığı gibi bir varsayıma dayanmadığını herkes kabul etmelidir. Ancak kamuoyunda bu harekât dolayısı ile oluşan, ne yazık ki önemli bir bölümü ulusal televizyon kanallarımızın haber sorumlularının reyting kaygısı ile pompalanan beklentilerine Genelkurmay Başkanlığı’nın seyirci kaldığı da gerçektir. ABD’li komutan Fallon’dan da ‘uzlaşı’ çağrısı ? ABD’nin Irak’tan sorumlu Merkez Komutanlığı Komutanı Oramiral William Fallon Türkiye’nin PKK sorununa “uzun dönemli bir çözümün bir çeşit uzlaşıyla” bulunacağını söyledi. ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON ABD Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcısı olarak göreve başlaması beklenen Korgeneral Ray Odierno’nun PKK ile görüşmelere başlanmasına yönelik açıklamalarının ardından, ABD’nin Irak’tan sorumlu Merkez Komutanlığı Komutanı Oramiral William Fallon da PKK ile “bir çeşit uzlaşı” sağlanması gerektiği açıklamasını yaptı. Üst düzey askeri yetkililerin açıklamalarının ardından Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino ise ABD’nin PKK ile görüşmediğini, görüşmeyeceğini ve Türkiye’den de bunu yapmasını beklemediğini bildirmesi dikkat çekti. ABD Temsilciler Meclisi’nin Silahlı Hizmetler Komitesi’nde konuşan Oramiral Fallon, Türkiye’nin kara harekâtına yönelik bir soruyu yanıtlarken, PKK sorununa “uzun dönemli bir çözümün bir çeşit uzlaşıyla” bulunacağını söyleyerek Türkiye’yi “siyasi çözüm bulması konusunda kuvvetle teşvik ettiklerini” ifade etti. Fallon ayrıca Türk askeri istihbaratına “dolaylı destek” sağlayarak operasyonun “taktik başarısına katkıda” bulunduklarını da dile getirdi. Fallon, Türkiye’yle ilgili olarak şunları söyledi: “Kilit mesele Türklerin PKK sorunu ile yüzleşmesi için bir yol bulunması ve PKK’yi sadece askeri yöntemlerle tasfiye etmeye çalışmamaları. Elbette ki PKK çok sorun çıkardı ve Türkiye’de çok sayıda can kaybına neden oldu. Ancak bu durumun son bulması için bana göre gerçek bir çözüm bu grupla bir çeşit uzlaşıya varmak olacak. Kürdistan’daki herhangi bir istikrarsızlık bizim Irak’taki operasyonlarımız için potansiyel olarak zararlı ve istikrar bozucu. Bu yüzden konuya ölçülü yaklaşmaya çalıştık. Türklerin yaşadıkları acıları anlıyoruz. Ancak biliyoruz ki uzun dönemli bir çözüm PKK’nin kaşıntısını giderecek bir çeşit uzlaşı olacak.” ? CHP Merkez Yönetim Kurulu toplantısında, sınır ötesi harekâtın TBMM’de kapalı oturumda da ele alınabileceği değerlendirmesi yapıldı. Tartışma sürecini değerlendiren Baykal, “ABD’nin etkisi olduğu açık. Eleştirilerimizin muhatabı hükümettir. Ama Genelkurmay Başkanı kendisini muhatap gibi görmüştür” diye konuştu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP, TSK’nin Irak’ın kuzeyine gerçekleştirdiği sınır ötesi kara harekâtının sona erdirilmesine ilişkin zamanlama konusunda TBMM’de genel görüşme açılmasını isteyecek. TSK ile karşı karşıya gelme gelenekleri olmadığını kaydeden CHP lideri Deniz Baykal, “Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada partilerine yönelik hakarete varan suçlamalar yapılması üzerine belli açıklamalar yapmak zorunda kaldıklarını” bildirdi. CHP Merkez Yönetim Kurulu’nun dünkü toplantısında (MYK) harekâtla ilgili gelişmeler değerlendirildi. Genel görüşme açılması için girişimde bulunulması kararı alınırken, bu konunun kapalı oturumda da ele alınabileceği değerlendirmesi yapıldı. Yurtiçinde operasyonlar sürüyor Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, (TSK) sınır ötesi operasyonlarının ardından yurtiçinde PKK’ye yönelik operasyonları sürüyor. Şırnak’ın Gabar Dağı eteklerindeki Kasrik bölgesinde konuşlanan zırhlı birlikler tatbikatlarını sürdürüyor. Şırnak’ın dağlık kesimlerinde ise korucuların da katılımıyla operasyonlar devam ediyor. Diyarbakır 2. Hava Kuvvet Komutanlığı bünyesindeki 8. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda savaş uçaklarının hareketliliği dün de sürdü. Sabah saatlerinden itibaren aralıklarla kalkan yaklaşık 20 F16 savaş uçağının operasyonların sürdüğü Şırnak ve Hakkâri’ye uçtuğu görüldü. Sınır ötesi kara harekâtının ardından PKK’deki çözülme de hız kazandı. Hakkâri Yüksekova Esendere Sınır Kapısı’ndan giriş yapan 3 PKK’li R.T, G.Ş. ve E.Ç. güvenlik güçlerine teslim oldu. Hakkâri ve ilçelerinde son bir haftada 10 PKK’li terörist teslim oldu. ‘Duygusal davrandılar’ Toplantıda Genelkurmay Başkanlığı ve CHP’den yapılan açıklamalarla yaşanan tartışma süreci de gündeme gelirken, Baykal’ın şu değerlendirmeleri yaptığı öğrenildi: “Sınır ötesi operasyonun süresi kısa, kapsamı dar tutuldu. Kara harekâtının sona erdirilmesinde yaşanan süreç, kararda ABD’nin etkisinin bulunduğunu açıkça gösteriyor. ABD Savunma Bakanı Gates ve ABD Başkanı Bush’un açıklamaları ortada. Harekâtın bitirilmesinde ABD’nin etkisi olduğu açık. Beyaz Saray’dan ‘PKK ortak düşman’ vurgusu ABD’li üst düzey askeri yetkililerin görüşlerinin art arda basına yansımasının ardından açıklama yapan Beyaz Saray Sözcüsü Perino ise “K. Irak’taki durumu gözlemeye devam ediyoruz. PKK ortak düşman. Türkiye’nin, PKK ile savaşma çabalarını güçlü bir şekilde destekliyoruz” dedi. Perino, PKK’ye karşı, Ankara ile Bağdat arasında yürütülen diyalogdan Washington’ın “cesaretlendiğini” söyledi. Öte yandan ABD Savunma Bakanı Robert Gates, PKK sorununa yönelik olarak “Bence asıl hedef azılı teröristlerle, uzlaşmaya yakın ve siyasi sisteme yeniden katılabilecek unsurların birbirinden ayrıştırılması olmalı” açıklamasını yaptı. Korgeneral Odierno’nun PKK ile müzakerelere başlanmasına yönelik açıklamalarına yönelik soruyu yanıtlayan Gates, Ankara’daki temaslarına değinerek “PKK’ye karşı güvenlik önlemleriyle, Kürt nüfusu içinden PKK’ye katılımlar konusunda bazı sivil endişelerin giderilmesine yönelik çabaların birlikte ilerlemesi konusunda konuştuk” dedi. Gates, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Tayyip Erdoğan’ın “kültürel, ekonomik ve siyasi alanlarda” öneriler sunduğunu da dile getirdi. Gates, “Konuştuğum hiç kimse PKK ile görüşme düşüncesinde değildi” dedi. Kamuoyunun görüşü de yabancı basındaki değerlendirmeler de bu yönde. Muhalefet partisi olarak sorgulamak durumundayız. Eleştirilerimizin muhatabı hükümettir, Başbakan’dır. Ama ne yazık ki Genelkurmay Başkanı kendisini muhatap görmüştür, duygusal davranmıştır. Görüşlerimize hakarete varan üslupla cevap vermiştir. Son derece rahatsız olduk. Orduyu hep korumaya, tartışmaların içine girmesini önlemeye çalıştık. Ancak yanlış gördüğümüzde tavrımızı koymaktan çekinmedik. Rahmetli Bülent Ecevit ile benim de içinde ol duğumuz ekip, 12 Mart’a karşı tavır almıştır. 12 Eylül’e karşı da tavrımız bellidir. Zincirbozan’a hapsedildik. O zaman ‘Ordu yanlış yapmıştır’ görüşümüzü açıkça söyledik, bedelini ödedik. Şemdinli iddianamesi ile o zaman Kara Kuvvetleri Komutanı olan Yaşar Büyükanıt’ın Genelkurmay Başkanlığı’nın önünü kesmek üzere yapılan girişimlere de karşı çıktık. Kim yanlış yapmışsa ona karşı çıkarız. “ ‘Orduya karşı siyaset değil’ Edinilen bilgiye göre Baykal, yaşananların “orduya karşı siyaset yaptıkları anlamı na gelmeyeceğini” vurgularken “Grup konuşmamda operasyonda görev alan herkese şükranlarımı sundum. Ama Genelkurmay Başkanı yanlış yapıp hakarete varan suçlamalarda bulununca ona cevap vermek mecburiyetinde kaldık” dedi. MYK’de Engin Altay’ın görevinden istifa ettiğini basından duyduğunu bildiren Baykal’ın “Yanlış yaptı, üzüldüm” dediği aktarıldı. CHP Grup Başkanvekili Hakkı Suha Okay, görüşme açılması için gerekli çalışmaların yapıldığını ve en geç pazartesi gününe kadar başvuruda bulunacaklarını dile getirdi. Niçin Çukurca’dan değil de Ankara’dan? Yedek subaylığını 50’li yıllarda ve Kore Savaşı devam ederken Genelkurmay Başkanlığı’nda Temsil Bürosu denilen kuruluşta sorumluluk yüklenerek yapan, politik yaşamını “sözcülük” görevlerinin ne olduğu bilinci ile sürdüren ve o arada Kıbrıs Barış Harekâtı’nda da böyle bir görevi üstlenmiş olan çok eski bir gazeteci olarak söyleyeceğim: Bu son harekâtta Genelkurmay Başkanlığı, medya ile ilişkilerini başkentten değil, kara harekâtının da yönetildiği Çukurca’da oluşturacağı bir merkezde kurmalıydı. Son yazımda da savunduğum gibi deneyimli, sivil ve profesyonel bir iletişim uzmanı, orada toplanmış gazete ve televizyoncularla günde en az iki kez bir araya gelir ve olan biteni anlatırdı. Asker, tam tersini yaptı. Doğal olarak Çukurca’da toplanmış olan habercilerin haberleri doğrudan kendi kuruluşlarından ülkeye, hatta dış dünyaya yayılırken, Genelkurmay internet sitesinde “resmi bildiri” biçiminde bilgilerle işin yürüyeceğini sandı. O zaman da bölgedeki sivil hava trafiğine uygun olarak uçakların bıraktığı izler ekranlara taşınarak Kandil’e yönelik düşsel harekât haberlerinin uçurulması da kaçınılmaz oldu. Beklentiler, beklenmeyen o gerginliği tetikledi. Zaman, durumdan vazife çıkarmak değil; yapılan yanlışlardan deneyim kazanmak zamanı olmalıdır. Bir son hatırlatma da CHP ve MHP liderlerine... Sizler asıl duyarlığı, kara harekâtını biz sıradan yurttaşlarla birlikte medyadan öğrendiğiniz anda Başbakan’a göstermeli ve “TBMM’de bizimle birlikte aldığınız sınır ötesine müdahale harekâtının başladığını demokratik nezaket gereği telefonla olsun niçin bildirmediniz?” diye sormalıydınız. ‘Yeni bir harekât düşünülüyor’ Amerikan medyasında yer alan haberlerde Türkiye’nin kara harekâtının ardından yaptığı hava akınları, operasyonların süreceğinin işareti olarak algılandı Dış Haberler Servisi Amerikan medyası, TSK’nin son sınır ötesi hava akınlarını, terör örgütü PKK hedeflerine karşı operasyonların sürdürüleceğinin işareti olarak değerlendirdi. Washington Post gazetesi, hava akınlarının, Türkiye’nin askerlerini Kuzey Irak’tan çekmesinden 5 gün sonra düzenlenmesine dikkat çekerek bunun Iraklı yetkililerce operasyonun devam edeceğinin sinyali olarak görüldüğünü belirtti. Washington Times gazetesi de “Irak operasyonunun başarısı sorgulanıyor” başlıklı yazısında, diplomatlara dayanarak “Türk askerlerinden gelen kafa karıştırıcı sinyaller, Irak’ta yapılan sekiz günlük operasyonun başarısı konusunda soru işaretleri yaratırken benzer yeni bir harekâtın planlandığı sinyalleri alınıyor” diye yazdı. NATO’nun ikinci büyük ordusu olan Türk ordusunun, Kuzey Irak’tan ABD baskısıyla çekildiği yolundaki iddiaları reddettiğini belirten gazete Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın “ABD etkisi ispatlansın üniformamı çıkarırım” dediğini hatırlattı. Washington Times, Türk askerlerinin Irak’ta “sıcak takip” yapabilmek için “geçen yazdan beri izin istediği”ni ileri sürerek ABD ve Irak hükümetininse bölgede istikrarsızlığa neden olabileceği korkusuyla harekâta karşı çıktıklarını yazdı. Gazetenin yazısında, “Üst düzey Türk generallerinin son açıklamaları, operasyonun sonuçlarının hedefin gerisinde kaldığını ve Washington ile Bağdat’ın uyarılarına rağmen yeni bir operasyon düşünüldüğünü doğruladı” denildi. Faks: 0 216 302 82 08 obirgit?ekolay.net CUMHURİYET 07 K