Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 MART 2008 PAZAR 10 ÇEVRE 5 Nisan’da Çanakkale’de ‘Kazdağları’nda ve Madra Dağı’nda Altına Hayır’ mitingi yapılacak ‘İda’nın çocukları altıncıları kovacak’ GÜZEL GÖKÇE UYGUN Dünyanın en önemli ekosistemlerinden biri olarak bilinen Kazdağları’ndaki insan, hayvan ve bitki yaşamı, altın madencilerinin tehdidi altında. 2004 yılından beri bölgede altın aranmasına karşı mücadele yürüten “Kazdağları ve Madra Dağı Çevre Platformu”, 5 Nisan’da Çanakkale’de kitlesel mitingle “Kazdağları’nda altın aramaya hayır” diyecek. Platformun Yürütme Kurulu Üyesi, eski Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Salih Sönmezışık, “Kazdağları savunması vatan savunmasıdır” diyor. Salih Sönmezışık, bölge halkı, yerel yöneticiler ile sivil toplum örgütlerinin verdiği mücadele ve bundan sonraki gelişmelere yönelik sorularımızı yanıtladı. Kazdağları’nda altın aranmasına neden karşı çıkıyorsunuz? Çünkü altın çıkarmak madencilik değil, kimyasal bir işletmeciliktir. Geride dönüşü olmayan ekosistemler bıraktığı için kamu yararı taşımaz. Altının kullanım alanı çok az.. Ancak bunun karşılığında çıkarıldığı bölgeyi, ot dahi bitmeyecek şekilde tahrip ediyor. “Kazdağları ve Madra Dağı Çevre Platformu” Yürütme Kurulu Üyesi, eski Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Salih Sönmezışık, “Kazdağları savunması vatan savunmasıdır” diyor. Salih Sönmezışık, bölge halkı, yerel yöneticiler ile sivil toplum örgütlerinin verdiği mücadele ve bundan sonraki gelişmelere yönelik sorularımızı yanıtladı. Yasa sömürü ve vurgun yaratıyor Bu mücadelenin siyasi boyutu hakkındaki görüşünüz nedir? Krize giren kapitalizm, geri kalmış ülkelerin kaynaklarını sömürmek istiyor. Bence Kazdağları’ndaki altın faaliyetleri, Büyük Ortadoğu Projesi’nin Türkiye’deki yeni ayağı. Ha Ortadoğu’nun petrolü, ha İda’nın altını... Şöyle bir durum var; altın, yanında uranyum gibi çok stratejik bir maddeyle beraber çıkar. Uranyum da altından daha değerlidir. Ayrıca şunu da gözardı etmemek gerek; bu uluslararası altın şirketleri, çıkardıkları altının sadece yüzde 3’ünü bize bırakacaklar ki o da beyan ederlerse! Eğer altını dışarıda rafine ederlerse de (ki çoğu bunu tercih ediyor) o zaman uranyum da yurtdışında kalacak ve altının da sadece yüzde 1’i Türkiye’de kalacak. Dolayısıyla Maden Yasası, bir sömürü ve vurgun yaratıyor. Türkiye’nin alanı 767 bin kilometrekare, bunun 155 bin kilometrekaresi ruhsatlandırıldı madencilere. Yani ülkenin yüzde 60’ı yabancıların elinde. Peki Maden Yasası’na karşı ne yapıldı? CHP, 2004’te yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Ama mahkeme yaklaşık 4 yıldır bu konuyu gündemine bile almadı. CHP’nin başvurusuna sahip çıkmasını istiyoruz. Taleplerinizi özetler misiniz? “Kazdağları ve Madra Dağı Çevre Platformu” olarak, siyanür liçi yöntemiyle altın işletmeciliğine Türkiye’nin her bölgesinde karşıyız. Türkiye’de altın aranmasına derhal son verilsin, verilen ruhsatlar iptal edilsin. Nihai hedefimiz de Maden Yasası’nın iptal edilmesi ve kamu yararları doğrultusunda yeni bir yasa hazırlanmasıdır. Kıyı talanına ‘yurtsever mührü’ MUĞLA (Cumhuriyet) Güvercinlik Pina Yarımadası’nda 3 haftadır denizi izinsiz olarak dolduran ve basında çıkan haberlerden sonra Muğla Valiliği’nce çalışması durdurulan MNG Holding, dün bir grup çevreci tarafından kaçak dolgu yapılan alanda protesto edildi. .“Yağmacı MNG Bodrum’dan defol”, “Talana geçit yok, yurtseverler burada” sloganlarıyla yürüyen Bodrum Yurtsever Cephe üyeleri, şirket şantiyesini sembolik olarak “mühür”ledi. Üyeler kaçak dolguyu görmeyen Muğla Valisi Lütfi Yiğenoğlu, Milas Kaymakamı Bahattin Atçı ve orman bölge müdürlüğü hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi. Canlı yaşamı tehdit altında Peki altının özellikle siyanürle aranmasına mı karşısınız? Aslında siyanür dışında yöntemler de var, ancak çok pahalı olduğu için tercih edilmiyor. Siyanürlü ya da siyanürsüz farketmiyor.. altın aranan dağlar 400500 metre derinlikte, 1 km çapında ay kraterleri gibi yerler haline getiriliyor. Altının toz haline getirilişinden sonra ortaya çıkan ağır metaller havaya, suya karışarak canlı yaşamını tehdit ediyor. Türkiye’de Kazdağları dışındaki yerlerde de altın madenciliği siyanürle mi yapılıyor? Evet.. her yerde öyle. Ancak Kazdağları’nın önemi, dünyanın en önemli yaşam alanlarından biri olmasından kaynaklanıyor. Mitolojideki adı İda olan bölge, en önemli 200 karasal ekosistemden biri. En önemli flora cenneti. Burada 101 familyaya ait 906 bitki çeşidi var ki bunların 43’ü endemik (yalnızca o bölgede yetişen). Üstelik hepsi de neoendemik, yani evrim sürecini henüz bitirmemiş. En acılı savaş ve aşkların yaşandığı yer. Kısacası İda, tarihsel, toplumsal, ekonomik ve kültürel değerleri ile bambaşka bir yer. 3. ODTÜ Bilim Şenliği ANKARA (AA) Bilimi insanlara farklı yönleriyle tanıtmak amacıyla ODTÜ tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen ODTÜ Bilim Şenliği CEPA Alışveriş Merkezi’nde dün başladı. ODTÜ Malzeme Bilimleri Bölümü tarafından organize edilen ve bugün sona erecek etkinlikte, ODTÜ öğrenci topluluklarının bilimsel etkinlikleri yer alıyor. Etkinlik kapsamında ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi’nin klasik araçlar koleksiyonunda bulunan değişik modellerde 5 klasik otomobil ile öğrenci toplulukları tarafından üretilen hidrojen ve güneş arabaları da sergileniyor. ÇİRKİN Sönmezışık 3. kurtuluş savaşı hücum etti. 2004 yılında 21 ruhsat verildi ki, bunun 14’ü altın ruhsatı. O zaman biz buna karşı çıkmaya başladık, sempozyum düzenledik, halkı bilgilendirdik. Yasa ile şirketlere verilen bazı imtiyazlar var sanırım... Evet, 5 yıl vergiden muafiyet, elekrik, su, sigorta primi ve KDV’de yüzde 50 indirim hakkı kazanıyorlar. Altın arama safhasında şirketlerden Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu istenmiyor. Ayrıca şirketler bu aşamada rezervin yüzde 10’unu Türkiye’ye sormadan yurtdışına götürebiliyor. Bu taleplerinizi 5 Nisan Çanakkale mitinginde bir kez daha dile getireceksiniz. Mitinge nasıl hazırlanıyorsunuz? Kazdağları bölgesinin belediye başkanları, hukukçular, çevre örgütleri, meslek odaları ve akademisyenlerden oluşan Kazdağları ve Madra Dağı Çevre Platformu’nca düzenlenecek bu miting, Türkiye’de şimdiye dek yapılmış en büyük çevre mitingi olacak. Çok geniş katılım yaşanacak.. sanatçı Sadık Gürbüz de konuşmalardan önce küçük bir dinleti sunacak. Ancak işi yalnızca çevresel boyuta indirgemek, bunu halkın gözünde romantizme kaydırmak demek. Olayın siyasi boyutu çok önemli. Mitingde, Truva Savaşı ve Çanakkale Savaşı’nın ardından 3. bir Kurtuluş Savaşı başlatacağız. Kazdağları savunması vatan savunmasıdır. Kazdağları’nın çocukları, altıncıları kovacak. Platform olarak tüm yasal haklarımızı kullanarak eylemlerimizi sürdüreceğiz. Eyleme komşumuz Yunanistan’dan da yetkililerin katılacağı belirtiliyor, neden? Çünkü Midilli’ye su, Kazdağları’ndan gidiyor. Midilli halkı bu konuda bizden daha kaygılı. Bu nedenle de mitinge destek verecekler. Kazdağları, yalnızca ülkemizin değil, dünya mirasıdır. Kazdağlarını korumak da bu mirasa sahip çıkmaktır. Yasa değişince hızlandılar Mücadelenin ne zaman ve nasıl başladığını anımsatır mısınız? AKP’nin iktidara gelişiyle birlikte Maden Yasası değiştirildi, ulusal ve uluslararası şirketlerin altın arama faaliyetleri hız kazandı. Bu değişiklik ile ormanlar, ağaçlandırma sahaları, özel koruma bölgeleri, milli parklar, meralar, sit alanları, su havzaları, kıyı alanları, turizm bölgeleri, askeri yasak bölgeler ve şahsa ait özel alanlar madencilik faaliyetine açıldı. Yani Çankaya Köşkü ya da Anıtkabir’in altında maden olduğu bilinse ve bir şirket başvursa, bunu engelleyemeyiz. Çünkü buna yasa izin veriyor. Altın arama faaliyetleri süreci, yasadan sonra nasıl ilerledi? Yasa çıkar çıkmaz madenciler, altın şirketleri Türkiye’ye hücum etti. Ancak Kazdağları’nda ilginç bir gelişme oldu. Yasadan yaklaşık 1 ay sonra, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çanakkale’de dünyanın dev şirketlerine bir brifing verdi. Bakanlık yetkilileri 1 gün boyunca Kazdağları’nın potansiyelini sunumlarla anlattılar, koordinat vererek nerede altın var, nerede hangi maden var diye... Bu toplantıdan bir ay sonra da bütün şirketler Kazdağları’na Ot bitmeyen topraklar Bölgedeki altın arama ve işletme faaliyetlerinin çevresel zararlarını özetler misiniz? Altın işleme sırasında 3 gram altın elde edebilmek için 3 ton su kullanılıyor. Yani dünya susuzluğa giderken su kaynaklarımıza el koyacaklar. Tarım ölecek, insanlar aç kalacak. Şirketler gittikten sonra bize üzerinde ot bile bitmeyen topraklar kalacak. Bize hiçbir ekonomik girdisi olmadığı gibi maliyet de yaratacak. Çünkü yapılan bir hesaplamaya göre şirketler gittikten sonra bölgeyi arındırmak için 1.4 trilyon dolar harcamamız gerekecek. Farzedin ki bu para bulundu. Asıl önemli olan Fok katliamı sürüyor CAPAUXMEULES (AA) Birçok uluslararası kurum ve bazı hükümetler tarafından eleştiri oklarına hedef olmasına ve engellenmeye çalışılmasına rağmen Kanada’da başlayan fok avında, ava çıkanları taşıyan bir teknenin alabora olması sonucu 3 ya da 4 kişinin öldüğü bildirildi. Yaklaşık 5.5 milyon fokun yaşadığı Kanada’da geçen yıl 270 bininin avlanmasına izin verilmiş, ancak 330 bin fokun avlandığı iddia edilmişti. Fok avı, derileri zarar görmemesi için fokların sopalarla dövülmesi ve canlı canlı yüzülmesi sebebiyle tepki görüyor. YETKİLİLER D U YA R S I Z AŞIRI SOĞUK NEDENİYLE OKSİJENSİZ KALDILAR Mersin’in suyu kirleniyor ABİDİN YAĞMUR C MY B C MY B MERSİN Mersin ve Tarsus’un içme suyu gereksiniminin karşılandığı Berdan Havzası’nın yerleşimler ve tarım faaliyetleri nedeniyle kirlendiğine dikkat çeken Doç. Dr. Zeynel Demirel, KazanlıKaraduvar arasındaki yeraltı sularına deniz suyunun karıştığını, şehir merkezindeki çöp depolama alanı ile sanayi tesislerinin de yeraltı sularını kirlettiğini söyledi. Demirel, “Mersin’in su politikasını belirleyecek kişiler, su miktarımız çok diye umutlanmasınlar. Çünkü suyumuzun kalitesi giderek düşüyor” dedi. Mersin Valiliği’nin düzenlediği “Mersin’in Su Politikaları” konulu panele katılan Mersin Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Demirel, dünyadaki su varlığının sadece yüzde 2’sinin kullanılabildiğini, bu nedenle suyun kalitesinin korunmasının, yani kirlenmesinin önlenmesinin en önemli sorun olduğunu vurguladı. Kentin akarsu potansiyelinin 7.28 milyar metreküp, yeraltı suyu potansiyelinin ise 51.7 milyar metreküp olduğunu belirten Demirel, “Eğer doğru su politikaları geliştirilmezse Mersin’in su varlığı kullanılmaz hale gelecektir” dedi. Sülüklü Ğölü’nde balıklar dondu ENVER HAYKIR SEYDİŞEHİR Konya’nın Seydişehir ilçesine bağlı Ketenli beldesindeki Sülüklü Gölü’nde aşırı soğuk nedeniyle yüzlerce balık oksijensiz kalarak öldü. Küresel ısınmanın etkileri, Seydişehir’e yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunan Sülüklü Gölü’nde gözle görülür hale geldi. Göldeki su büyük oranda çekilirken, taban bataklığa döndü. Kar ve yağmur yağışının yetersiz kalmasıyla gölde yaşam adeta durdu. Kış mevsiminin soğuk geçmesi nedeniyle de göl üzerinde yaklaşık 15 santimetre kalınlığında buz tabakası oluştu. Bu da yüzlerce balığın oksijensiz kalarak ölmesine neden oldu. Gölün çevresindeki iki köyde yaşayan yurttaşların geçimlerini sağladığı göldeki balık ölüm leri paniğe yol açtı. Yöre sakinleri, geçen yıllarda da benzer durumla karşılaştıklarını, ancak belediye yetkililerinin su altına hava ulaşabilmesi için buzları kırdığını anlattılar. Bu kez belediyenin böyle bir önlem almadığını belirten yurttaşlar, “Ölen sazan balıklarının ağırlığı 510 kilogram arasında değişiyor. Yüzlerce balığın ölümünün hesabını kim verecek?” dediler. Eski Ketenli Belediye Başkanı Abdullah Göktepe, yöre halkının balıkçılıkla geçimini sağlaması için yıllar önce göle sazan balıkları attıklarını ifade ederek “Balıkların yaşaması için belli bir su seviyesinin olması gerekiyordu. Fakat göl ile yeterince ilgilenilmedi. Yetkililer suçludur. Buz tutan göle gidilip o buzlar kırılmış olsaydı bu katliam yaşanmayacaktı” diye konuştu. (Fotoğraf: NURPERİ DEĞİRMENCİ) ise Kazdağları’nın eski haline dönmesi için 400 yıl gerekecek. İşte bu nedenlerle karşı çıkıyoruz. Kazdağları’ndaki son durum nedir? Sayı sürekli artmakla birlikte şu an 21 şirket 37 bin 802 hektar alanda fiilen altın arıyor, 100’ün üzerinde şirket de ruhsat aldı. Kazdağları’nın tamamı, yani 258 bin hektarın ruhsatlandırıldığı söyleniyor. Bu, Bergama’nın 11 bin katı. ÇEVRE’DEN