Katalog

11 OCAK 2008 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Etkinlik 15 Ocak’ta TÜYAP Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi’nde başlayacak 15 KEDİ GÖZÜ VECDİ SAYAR Çukurova’nın da Kitap Fuarı var Kültür Servisi TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım AŞ ile Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Adana Büyükşehir Belediyesi, Altın Koza ve ÇUFAŞ Çukurova Fuarcılık AŞ katkılarıyla düzenlediği 1. Çukurova Kitap Fuarı, 15 Ocak Salı TÜYAP Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi’nde açılacak. 20 Ocak Pazar akşamı kapanacak olan fuara yaklaşık 100 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katılacak. Fuar boyunca yapılacak söyleşi, panel, şiirdinletisi gibi 60 etkinlik ve imza günlerine Doğan Hızlan, Ercan Karakaş, Muzaffer İzgü, Pınar Kür, Buket Uzuner, Can Dündar, Hıfzı Topuz, Ayşe Kulin, Server Tanilli, Mustafa Balbay, İpek Ongun, Nihat Behram, Zeynep O Ashura “Tarih boyunca Yahudiler Hıristiyanları, Hıristiyanlar Müslümanları, Müslümanlar Yahudileri, Yahudiler Müslümanları, Hıristiyanlar Yahudileri...’Homojen’ bir toplum yaratmak uğruna din değiştirmeye, sürgüne ve ölüme zorladı. ‘Öteki’ şeytanlaştırılarak tarih yazıldı. Birlikte yaşamayı, ‘öteki’ ile barışmayı, karışmayı başaramadı insanoğlu. Çokkültürlü bir hayatı reddedip azaldı. Ama hep özledi, bütün dinlerin, dillerin, kültürlerin bir araya geldiği, birbirini anladığı bir dünyayı özledi. Aşure, aşur, aşura… Hicri yılın ilk ayı olan muharremin onuncu günü. Dünyanın yaratıldığı gün… Hz. Âdem ile Havva’nın cennetten kovulduğu ve Hz. Âdem’in pişman olduğu gün… Hz. İbrahim ve Hz. Musa ve Hz. İsa ve Hz. Yahya’nın doğduğu gün… Hz. Musa ve kavminin Mısır’dan göçtüğü gün… Hz. Yakup’un, oğlu Yusuf’a kavuştuğu gün… Hz. Eyyub’un yaralarının iyileştiği gün… Hz. Nuh’un gemisinin Cudi dağına oturduğu gün… İmam Hüseyin’in Kerbelada şehit edildiği gün… Hz. Nuh, tufandan kurtuldukları gün, bir şükran borcu olarak arta kalan yiyeceklerden bir yemek pişirdi ve buna aşure denildi. Aşure gününü Tevrat, ‘kefaret’ günü olarak gösterir… Hıristiyanlar, mahşer gününün aşure günü geleceğine inanırlar. İslamdan önce Yahudiler, aşure günü oruç tutardı. Cahiliye devrinde Araplar, aşure günü oruç tutardı. Müslümanlar, ramazan ayında oruç farz oluncaya kadar aşure günü oruç tutardı. Şiiler, İmam Hüseyin’in Kerbela’da şehit edildiği gün olan 10 Muharrem’i matem günü sayarlar ve muharremin biri ile onu arasında gülmez, et yemez, yeni giymez, yeni bir işe başlamazlar. 10 Muharrem dövünme ve yas günüdür…” Garajistanbul, işte bu kutsal günde “Ashura” oyununu sergilemeye başladı yeniden. Türkiye’nin çokkültürlü toplumsal yapısı, kaybolan diller, zorunlu göç ve kimlik temalarını irdeleyen bu yapımda yönetmen ve oyuncu olarak görev alan Mustafa ve Övül Avkıran’ı, müzik düzenlemesini yapan Cumhur Bakışkan’ı, farklı kültürlerin şarkılarını seslendiren Sema, İhsan Kılavuz, Harun Ateş’i ve müzisyen arkadaşları yürekten kutluyorum. Üçüncü kez izlediğim “Ashura”nın yıldızı Yüksel Aymaz’dı. Aymaz’ın tasarladığı ışık düzeni, ışığı oyunun temel aktörlerinden biri yaparak yapıtın estetik bütünlüğüne önemli bir katkı sağlıyor. Bu ayın 24’üne kadar her gün sahnelenecek olan “Ashura” yı kaçırmayın derim. Oyun sonunda aşurenizi kaşıklarken Garajistanbul gibi yenilikçi tiyatroların çoğalmasını dileyeceksiniz… Hemen bir müjde vereyim: Mahir Günşiray ve Mehmet Ergen gibi iki önemli tiyatro yönetmenimiz, kendi mekânlarını açmak üzere hazırlanıyor. Yani, tiyatro dünyamız yeni heyecanlara gebe… ??? Son günlerde, kültürsanat politikası üzerine yoğunlaşan tartışmalar, güncel olaylara değinme şansı bırakmadı bize. Oysa, önemli konserler, sergiler ve filmler geldi geçti…Sinemamız, geçen yıl uluslararası planda önemli başarılar kazandı. “Takva”, “Yaşamın Kıyısında”, “Yumurta”, “İklimler”, “Beynelmilel”, “Mutluluk” katıldıkları festivallerden ödüllerle döndüler. Gerek yönetim, gerekse oyunculuk açısından evrensel düzeyde yapımlardı hepsi de. Şu sıralar sinemalarımızda gösterilen “Rıza” da, son dönemin başarılı yapımlarından biri. Tayfun Pirselimoğlu, küçük bir öyküden büyük bir film çıkarmış. Alçak sesle konuşan, ama iz bırakan bir yapım… Ömer Vargı’nın “Kabadayı”sı, ucuzluğa ve duygu sömürüsüne kaçmadan da popüler sinema yapılabileceğini kanıtlayan başarılı bir örnek. Bu filmde de tüm oyuncu kadrosu çok başarılı. Sinemamızın, İran sinemasının ulaştığı düzeyi yakalamakla kalmayıp geçeceğine inanıyorum, çok kısa bir sürede… Yeter ki devletimiz sinemaya hak ettiği desteği sağlasın. Yalnızca maddi destekten söz etmiyorum. Bir yasal düzenlemeyle “Türkiye Sinema Kurumu”nun kurulmasının tam zamanıdır diye düşünüyorum. Kültür ve Turizm Bakanımızın bu konuya eğilmesini ve 1970’li yıllardan beri ısrarla üzerinde durduğumuz bu ihtiyaca bir çözüm getirmesini bekliyoruz. Yıllardır tartıştığımız bir başka konu da özerk bir “Sanat Kurumu” kurulması ihtiyacı. Bu savın takipçisi Özerk Sanat Konseyi, önceki gün Yıldız Teknik Üniversitesi’nde düzenlediği panelde, “Anayasa ve Sanat” konusunu tartışmaya açtı. Anayasamızın “sanatın korunması, değerlendirilmesi ve desteklenmesi”ni öngören 64. maddesinin yeni anayasa taslağında yer almaması (ya da kamuoyunda böyle bir izlenim yaratılması) üzerine, tepkisini dile getirdi. Haftaya, bu panele ilişkin düşüncelerimizi paylaşırız. [email protected] ? 20 Ocak Pazar akşamı kapanacak olan fuara yaklaşık 100 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katılacak. Fuar boyunca yapılacak söyleşi, panel, şiirdinletisi gibi 60 etkinlik ve imza günlerine yaklaşık 300 yazar konuk olacak. ral, Ataol Behramoğlu, Deniz Kavukçuoğlu, Zeynep Aliye, Çetin Yiğenoğlu, Cezmi Ersöz, Gülten Dayıoğlu, Üstün Akmen, Selim Temo, Yüksel Pazarkaya, Sennur Sezer, Hikmet Çetinkaya, Sevgi Özel, Salih Bolat, Müslim Çelik gibi yaklaşık 300 yazar konuk olacak. Fuar kapsamında düzenlenen bir diğer önemli etkinlik ise Altın Koza Edebiyat Festivali. Adana Büyükşehir Belediyesi, Altın Koza ve Adana Özgür Pencere Edebiyat ve Sanat Derneği ile TÜYAP’ın katkılarıyla düzenlenen Edebiyat Festivali kapsamında, yurtdışından Muhtar Shanov (Kazakistan), Elçin Efendiyev (Azerbaycan); Türkiye’den Hıfzı Topuz, Gökhan Cengizhan, Zeynep Aliye, Pınar Kür, Tarık Günersel, Zeki Tombak gibi pek çok değerli yazar ve şairin katılımıyla söyleşi ve paneller yapılacak. Oğuz Aral yönetiminde çıkan Gırgır dergisinin çizerleri Çiçeği Burnunda Karikatürcüler’in ilk kez bir araya geleceği fuarda, fotoğraf sanatçısı Özcan Ağaoğlu da Küba halkının günlük yaşamını yansıtan “Sokakların Sesi: Küba” başlıklı bir sergi açacak. Fuarın bir diğer sergisi ise Çiçeği Burnunda Karikatürcüler’in açacağı, Gırgır dergisi kapakları ve Çiçeği Burnunda Karikatürcüler’in çizimlerinden oluşan karikatür sergisi. Uluslararası Exlibris Yarışması seçkisi, İMOGA’da Kitabın seçkinlik belgesi KAYA ÖZSEZGİN Pera’da bir ‘Venedik Taciri’ Kültür Servisi W. Shakespeare’den Nesrin Kazankaya’nın çevirip yönettiği “Venedik Taciri” oyununun galası bugün 20.00’de Tiyatro Pera’da yapılıyor. Hıristiyan ve Musevilerin iş dünyasının eğlenceli ve gerilimli ilişkilerinde para, güç, mevki, aşk, ticaret, adalet kavramlarının sorgulandığı oyunda Mehmet Ali Kaptanlar, Can Başak, Nesrin Kazankaya, Kayhan Teker, Mehmet Aslan, Başak Meşe, Zeynep Özden, Erdinç Anaz, Aytunç Şabanlı, Okan Kayabaş, İlker Yeğen rol alıyor. (0 212 245 44 60) luslararası Simavi Karikatür Yarışması gibi, Uluslararası Exlibris Yarışması’na da Türkiye’nin ev sahipliği yapması, ülkemiz adına güzel ve onur verici ikinci bir geleneğin de kökleşmeye başladığı anlamına geliyor. Karikatür gibi Exlibris de çizgi sanatıdır. Bu ortak yön, Batılı anlamda desen ustalarını kısa bir oluşum süreci içinde yetiştirmiş olmakla övünç duyması gereken çağdaş sanat geleneğimiz açısından şaşırtıcı görünmemeli. Çizgiyi temel alan sanat etkinliğine yatkın bir gen taşıdığımızı mı gösteriyor bu, yoksa resim sanatının yapısal temel taşında çizgi unsurunun tartışma götürmez önceliğini çok iyi algıladığımızın bir işareti midir? Eğer ikinci olasılık ağır basıyorsa, sanat eğitiminde vazgeçilmez bir işleve sahip olan desen çizimine bundan böyle öncelik tanımayı sürdürmekten daha doğal ne olabilir... U zamanda Exlibris’e yönelik merakı da körükleyebileceği düşünülebilir. Ancak onun da ötesinde, kitapseverliğin sanatseverlikle eşdüzeyde olacağı bir aşamaya gelmiş olmak da gerekiyor. Çünkü Exlibris, sonuçta küçük boyutlara indirgenmiş bir sanatsal üründür. Bu üründeki estetik tadı algılamak ve kitapseverlikle bu “tad”ı bağdaştırmak da ayrı ve belki daha önemli bir gerekliliktir. ÜLKEDEN BİNE YAKIN SANATÇI Değişik ülke sanatçılarından gelen Exlibris örnekleri, farklı özgün baskı tekniklerini ve özgün yaşam felsefelerini içeriyor. Bu farklılıklarda, özgün yaşam ve birey yorumlarının büyük payı var. Adlarına Exlibris kompozisyonlar düzenlenmiş kişiler, birer yaşam ve kültür odağından görülüp yorumlandığından, türlere dayalı çeşitlilik de alabildiğine özgür bir espri yelpazesi oluşturuyor. Bu işler, sergide olduğu gibi, yan yana konulup bakıldığında, ülke ve sanatçı gerçekliği, kimi yerde alabildiğine netleşmekte, kimi yerde de fantezi ve yaratım unsurlarını öne çıkarıcı bir zenginliği yansıtmaktadır. Derneğin çalışmasında ve yarışmanın rayına oturmasında gönüllü bir çaba üstlenen Hasip Pektaş dostumuzun katkısı yadsınamaz. 43 ülkeden l000’e yakın sanatçının 3000’i aşkın Exlibris örneğiyle katıldığı yarışma ürünleri, zaman içinde İMOGA’ya paralel bir Exlibris müzesine, belki de dünyada ilk kez ülkemizin ev sahipliği yapma sürecini hızlandıracaktır. kayaozsezgin@yahoo. com.tr (Sergi 25 Ocak’a kadar görülebilir.) Tel: 0216 470 32 92) 43 Nâzım Hikmet Haftası açılıyor Kültür Servisi Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde büyük şairi anma etkinlikleri bugün başlıyor. “Nâzım’ın Barışı” başlıklı etkinliklerin açılışını, saat 19.00’da İstanbul Değişim Atölyesi Oyuncuları “Tanya (Partizan)” adlı oyunla yapacak. Nevzat Süs’ün yönettiği oyunda Nâzım Hikmet’in şiirini Metin Coşkun seslendiririyor. Oyunun müzikleri Şostakoviç’ten. Işık Uğur Atay ve Uygar Cengiz’e, çevre düzeni İsmail Kurt’a ait. Oyunda, Müge Saut, Bülent Erdoğan, Cansu Fırıncı, Metin Gökcan, Şenol Şahin, Beran Soysal, Özgür Şefkatli, Özden Gökçe, Öznur Bozkurt, Nazlı Can, Çağdaş Mandalı, Nebi Köksal, Ebru Özbir, Sevgi Alver, Ezgi Eroğlu rol alıyor. Yarın, NHKM Ruhi Su Salonu’nda saat 18.00’de yapılacak “Nâzım’ın Barışı” panelinin konuşmacıları Erden Akbulut, Aydemir Güler, Efe Duyan. (0 216 414 22 39) Benim de kurucu üyeleri arasında bulunduğum Ankara Exlibris Derneği’nin kuruluşu üzerinden on yılı aşkın bir süre geçti. Geçen yıl ikincisi düzenlenen ve şimdi o yarışmada başarılı görülmüş parçalar arasından geniş bir “seçki”yle karşımıza gelen sergi, bu grafik ürününün “gizli” ustalarını konunun meraklısı önüne çıkardığı gibi, Exlibris (Ekslibris) konusu çevresinde önceden tahmin edilemeyecek uluslararası düzeyde bir ilgi alanının varlığını da kanıtlamış oluyor. Türün kitapla ve kitap meraklısıyla bağlantılı olduğu gerçeğinin bir kez daha altını çizelim. Okumayı seven bir ulus olmadığımız üzerinde bugüne kadar çok durulmuş, sorun sık sık gündeme getirilmiştir bilindiği gibi. Durum böy ‘EXLIBRIS’IN GİZLİ USTALARI leyken, Exlibris olgusuna Türkiye’nin ev sahipliği yapması ilk bakışta şaşırtıcı değil midir? Kitap sevmekle kitap okumak arasında dönüşümlü bir ilişkinin varlığı söz konusu olduğuna göre, sınırlı sayıdaki kitap okurunun hiç değilse kitaplığına yerleştireceği eserin sahipliğini ve kendi kimliğini belgeleyici Exlibris olgusundan da haberli olması gerekmez mi? Kuşkusuz dilimizdeki yaygın deyimiyle “kitap kurdu” olmaktan geçer böyle bir tutku. Böyle bir “kurt”luk insan yapınızda yoksa, kitabı saklamak ve Exlibris aracılığıyla belgelemek gibi bir tutkunuz da olamaz. Demek oluyor ki, Exlibris belgesine sahip olmanın yolu, gerçek kitapseverlikten ya da kitap düşkünlüğünden (“bibliomanie”) geçiyor. Yayın dünyamızda titiz ve özenli kitap basımında bugün ulaşılan düzeyin gene de küçümsenecek bir noktada olmadığı düşünülürse, kitapseverliğe yöneltici bir etken olan bu durumun, belki yakın bir İSTANBUL CUMOK ÇAĞRISI 13 OCAK 2008 PAZAR Saat: 11.00 “2008 VE GETİRDİKLERİ” KONUŞMACI EROL MÜTERCİMLER TÜRK KALP VAKFI ‘Sigara içenler, Bugün kendinize bir fırsat yaratın Sigarayı bırakın’ 19 Mayıs Cad. No:8 Şişli / İSTANBUL Tel: 0212.212 07 07 Pbx http://www.tkv.org.tr Ü SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ İLETİŞİM: 0533 438 50 22 – 0537 871 82 34 YER: ADEN OTELİ (KADIKÖY RIHTIM) KAHVALTI EDERİ: 18 YTL LÜTFEN YERİNİZİ AYIRTINIZ [email protected] CUMHURİYET 15 K