Katalog

10 NİSAN 2007 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Mutfak tüpündeki vergi yüzde 48’leri buldu. 35 YTL ’lik bir büyük mutfak tüpünün 17 YTL ’si vergiye gitti 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Bu vergi ocağı da yakar yemeği de ? 5.2 milyar dolarlık LPG sektörünün 2.5 milyar dolarının devletin kasasına vergi olarak gittiğine dikkat çeken İpragaz Genel Müdürü Şiper, “Doğalgazı olan İstanbullu 1 lira vergi öderken Muş’taki vatandaş 28 lira vergi ödüyor” dedi. NECDET ÇALIŞKAN Uzlaşma Türkçenin zenginliğinin, azizliğinin payı olabilir mi? “Uzlaşma” sözcüğünü, vurgulamaların yerini değiştirerek seslendirdiğimizde tam zıt anlamı, uzlaşmamayı kastetmiş olabiliyoruz. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın nabız yoklama turlarında çok yuvarlak sözcüklerle dillendirilen uzlaşma dileklerini, tam tersi yorumlamayla, uzlaşmamak olarak değerlendirmişe benziyor. Uygulama projesinde bir değişiklik yapmadan, kendi kafasında çizdiği plan ve programa göre, bildiği gibi yoluna devam ediyor.. AKP kadroları ile zaman kazanmak, kamuoyu önünde şov yapmak üzere programlanmış görüşmelerin, parti içi diktatörlüğünün onaylanmasının ötesinde bir anlamı yok. AKP kadrolarının seçim öncesi, zaten başından beri iktidar icraatlarının nerede ise bütünü için geçerli olan, dikte ettirme, bağımlılığın, sadakatin değerlendirilmesi ötesinde bir işlevi yok.. Doğrusunu söylemek gerekirse, Erdoğan’ın, karar açıklama, dikte ettirme öncesi, sivil toplum örgütleri ile yaptığı şov görüşmenin de bir anlamı yok. Görüşme için seçilen sivil toplum örgütlerinin, kamuoyuna, tabanlarına karşı ayıp olmasın çizgisinde, çok da anlamı anlaşılmayan yuvarlak sözcüklerle uzlaşmadan söz edecekleri biliniyordu. İşveren örgütleri, TÜSİAD bir dönem önce biraz daha anlamlı olarak uzlaşmanın altını çizerken, kapalı kapılar arkasında yaşanan gelişmeler bağlantılı söylemini, uzlaşma arayışını iyice anlaşılmaz ölçeklerde yumuşatmış, çizgi değişikliğini yönetim değişikliği ile de perdelemişti. Erdoğan’ın görüştüğü en anlamlı karşı görüşü temsil etmesi gereken Türkİş’in de Ankara’daki varlığını nerede ise unutacak noktadayız. Yıllardır Ankara’da bir ağırlığı yok. Nedenleri, açıklaması çok derin. Düzenin sendikal haklara vurduğu darbe, 12 Eylül artı küresel saldırı, özelleştirmeler, özel sektörün sendikal hakları reddetmesi ile bağlantılı gelen büyük üye kaybı, moral değerler çöküşü.. her biri tek başına çok önemli ve anlamlı güç kaybına, sendikal değerler algılamasını, kimliğini yitirmiş sendika lider kadrolarını ekleyin. Başbakan Erdoğan ile kankalık ilişkilerine girmiş, iktidarından bu yana sendikal söylemi yazılı metinlerde bırakmış, eylemlerinde ne yapıp edip AKP iktidarına destek olmaya çalışan icraatlarını unutmayın. Başta Başbakan Erdoğan, siyaseti, toplumsal yaşamı biraz bilen herkes Türkİş’in Başbakan Erdoğan karşısında, kararından döndürücü, caydırıcı güç olmaya niyeti olmadığını biliyor. Tabandan, belki de daha çok rejimi, Cumhuriyeti, laikliği savunan bireyler, örgütlerden korkarak, sendikal örgütün başındaki liderler olarak, “Sayın Başbakan sizi Köşk’te görmek istiyoruz” demeyi isteyenlerin ya da istemeseler de karşısında olmayı göze alamayanların, anlamsız sözcüklerle eveleyip gevelemelerle, bir şeyler söylemeden, bir şeyler söylemiş oldukları bir şovdu bu. Tabii bu şovu başaktörü Başbakan Erdoğan, adaylık açıklaması öncesindeki günlere yayılmış görüşmeler, fikir almalar mizanseninde, oynamayı, rol almayı, çok sayıda oyunun sergilenmesi boyutunda sürdürecek. Bu şovun en kimliksiz oyuncuları ise elbette, sonunda seçim oylamasında da karara uygun parmak kaldıracak AKP milletvekilleri. Onlar seçildikleri günden bu yana, hiçbir oylamada milletin vekili olamamış, lidere deyim yerinde ise kul ölçeğinde bağımlı, hep talimatla, birçoğunda içeriğini bile bilemeden parmak kaldırmanın, oy kullanmanın ayıbını taşıyorlar. Medyasermayesiyaset çıkar sarmalında, demokrasinin (d)sini içermeyen biçimde, biçimsel olarak sandık demokrasisi kurallarında uygun koşulları yakalamış Başbakan Erdoğan, AKP yönetimi kritik bir dönemeç noktasında. Ya nasılsa içeriğine gönülden bağlı olmadıkları insan hakları, demokrasi, TC Anayasası, Cumhuriyet, laiklik ilkelerini özünden ayaklar altına almak anlamına gelen, ancak kendilerince biçimsel, hukuksal savunulabilir stratejilerinde yollarına devam edecekler. Bugünkü yeterli olduğunu savladıkları parmak hesabına dayanarak, Erdoğan’ın kendisi ya da kafasındaki bir başka ismi, uzlaşmasız seçmek üzere yollarına devam edecekler. Bu uğurda Erdoğan’ın herkesle kavga ederek, demokrasinin olmazsa olmaz düzeni, kurumlarını yok sayarak, uzlaşmadan yürüdüğü yolda önlerinin açık olduğunu savlamak ne büyük bir aymazlık. Meclisin, Cumhurbaşkanlığı için yeterli oyçokluğu olmadan toplanamayacağı hukuk tartışması, yargının vereceği karar, uzlaşmayı gerçekten isteyen toplumsal büyük çoğunluğu yok saymanın gerilimi, cepheleşmeyi pervasız tırmandırmanın bedelleri bir yana, Başbakan Erdoğan kimliğinde, AKP kadroları, hükümet icraatlarında, ülkemiz, geleceğimiz için tehdit algılamasını öylesine hızlı tırmandıran gelişmeler peş peşe geliyor ki.. Türkiye’ye yönelik siyasetleri bağlantılı, günümüz koşullarında Talabani ile görüşmenin sakıncaları sayılıp durulmuşken Başbakan Erdoğan’ın kimseleri dinlemeyip ne yapıp edip görüşmesinin üzerinden hafta geçmeden, Barzani Türkiye’yi tehdit edebiliyor. Üstüne ABD kaynaklı tehditler de eklenince, iki günde PKK terörü bağlantılı 10 askerimiz şehit edilince.. Erdoğan hükümeti, Erdoğan’ın sorumsuz, başına buyruk dış politika icraatları adına geri dönüşü olmayan bir tablo ortaya çıkabiliyor.. Yoksa siz hâlâ Cumhurbaşkanlığı seçimi, arkasından seçimler dönemecinde, birey ve örgütlülük sorumluluğunu üstlenmeden, olup bitenleri hafife alanlardan, tehlikenin farkında olmamakta direnenlerden misiniz? [email protected] EVE GİREN HER T Ü P S İ G O RTA L I ürkiye’de satılan her tüpün yasal zorunluluk olarak sigortalı olduğunu söyleyen Şiper, “Türkiye’de yılda ortalama 80 LPG kazası oluyor. Geçen yıl İpragaz olarak bu sigorta için 1 milyon YTL’lik prim ödedik. Aslında sigorta sektörü için de iyi bir müşteriyiz” dedi. Kullanıcının hatası olsun veya olmasın tüpün karıştığı herhangi bir kazada (yangında) bu sigorta ile tüm hasar tazmin ediliyor. Gerekli olan belge ise itfaiye raporunda yangının çıkış sebebinde tüp olup olmadığına bakılıyor. Birleşmiş Milletler’in UNDP aracılığıyla yürüttüğü, “Kalkınmada Temiz Enerji Projesi”ne LPG Derneği olarak destek verdiklerini anlatan Şiper, şöyle konuştu: “Ankara’nın 30 kilometre uzağında bile tezekle ısınan insanlar var. Böyle yerlerdeki LPG kullanımını artırmak amaçlanıyor. 3 pilot bölge tespit edildi. Ankara, Artvin, Diyarbakır veya Urfa. Sivil toplum kuruluşları mikrokredilerle özellikle kadınlara yönelik iş yaratma modelini işletecekler, biz de LPG şirketleri olarak destek vereceğiz.” T İZMİR LPG’deki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi’nin (KDV) yüzde 48’i bulduğunu ve Türkiye’nin bu alanda dünyanın en yüksek vergi ödeyen ülkesi olduğunu söyleyen İpragaz Genel Müdürü Selim Şiper, “İstanbul’da enerjide birim başına 1 lira vergi ödüyorsak, LPG kullanmak durumunda olduğu için Muş’taki 28 lira ödüyor” diye konuştu. Doğalgazın büyükşehirlerde yaygınlaşmasına karşın özellikle doğuda vatandaşın tüpe olan ihtiyacının sürdüğünü söyleyen Şiper, “Bir öğünlük yemek pişirmek için ortalama 1000 kalori gerekiyor. Bu işi doğalgazla yapıyorsanız 1 lira; tüp ile yapıyorsanız 28 lira vergi ödüyoruz. Doğalgaz olmayan bir yerdeki fakir vatandaş, doğalgaz olan yerdeki bir zengine göre 28 katı vergi ödüyor. Bu dünyanın hiçbir yerinde yok” diye tepki gösterdi. Türki Motor sporlarına destek Otomobil Sporları Federasyonu tarafından İzmir’de düzenlenen Türkiye Ralli Şampiyonası’nın ilk ayağı olan İpragaz Rallisi’nde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Selim Şiper, “Otogazda varlığımızı göstermek için motorsporlarına iki yıldır destek veriyoruz. Enerji takımı sloganımız da bu sayede çıktı” dedi. ye’nin en çok vergi ödeyen sektörlerinin başında yer aldıklarını söyleyen Şiper, “LPG sektörünün geçen yılki toplam cirosu 5.2 milyar dolar. Bu büyüklüğün 2.5 milyar doları devletin kasasına vergi olarak giriyor” dedi. Şiper, geçen yıl 850 milyon dolar ciro elde ettiklerini ve pazarda yüzde 15’lik paya sahip olduklarını da sözlerine ekledi. LPG pazarının doğalgazın yaygın laşması ile birlikte 2000 yılından bu yana daraldığına dikkat çeken Şiper, “Tüplü tüketim geçen yıl yüzde 78 daraldı. Bu yılın sadece ilk 3 ayında yüzde 10 azaldı. Piyasada 57 şirket var. Doygunluk noktasına geldi fakat daralsa da önemli bir pazar. Yıllık 3.5 milyon tonluk üretimle Türkiye, dünyada ilk 10’a, Avrupa’da ise ilk 5’e girer” diye konuştu. Dünyada doğalgaz üretmediği halde ihraç etmeye çalışan tek ülkenin Türkiye olduğuna dikkat çeken Şiper, şöyle konuştu: “Enerjide birim başına vergilendirmeye gidilmeli ve LPG’nin ÖTV’si düşürülmeli, doğalgazınki yükseltilmeli... Aklı başında olan ülkelerin yaptığı şudur: Yumurtaları aynı sepete koyma. Ama biz ana enerjimizi doğalgaz haline getirdik.” TMSF Başkanı Ahmet Ertürk. Ürdün ve Suriye üzerinden ulaşacak boru hattı için mutabakat zaptı imzalandı Mısır’dan doğalgaz geliyor Ekonomi Servisi Mısır Petrol Bakanı Samih Fehmi, Türkiye ve Suriye ile bir doğalgaz boru hattı projesinin 5. ve 6. aşamalarının yapımı için mutabakat zaptı imzaladıklarını bildirdi. Boru hattı, Mısır’dan başlayarak Suriye ve Ürdün üzerinden Türkiye’ye ulaşacak. Doğalgaz ihracatçıları toplantısı için Katar’da bulunan Fehmi’nin yaptığı açıklamaya göre, yaklaşık 140 milyon dolara mal olacak 5. aşamayla boru hattı SuriyeTürkiye sınırına ulaşacak. Türkiye sınırları içindeki 6. aşama ise yaklaşık 80 milyon dolara mal olacak. Boru hattından Türkiye’ye ilk doğalgazın 2.5 yıl sonra ulaşacağını söyleyen Fehmi, hattın 3. ve 4. aşamalarının inşaatının devam ettiğini ve 2007 sonuna kadar biteceğini belirtti. Boru hattından ihraç edilecek doğalgazın miktarı ise şimdilik Mısır, Suriye ve Türkiye arasında müzakere konusu. Mısır Petrol Bakanı ayrıca, Süveyş bölgesindeki bir Mısır rafinerisinin, 1.5 ile 2 milyar dolar arasında tahmin edilen bir maliyetle tevsii için Kuveyt’ten Sagr Group ile görüşmelerin sürdüğünü de söyledi. Hattın tamamlanmasının ardından Mısır gazının Türkiye’den Yunanistan’a oradan da Avrupa Birliği ülkelerine ihracı hedefleniyor. Mısır doğalgazının Rus ve İran gazından daha ucuza geleceği belirtiliyor. Mısır doğalgazını Türkiye’ye getirme projesi, Rus doğalgazını Karadeniz’in altından Türkiye’ye ulaştıran Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı Projesi daha ortada yokken 1996 yılında gündeme gelmişti. Ertürk: Satış seçim sonrasına kalabilir Ekonomi Servisi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanı Ahmet Ertürk, el konulan Merkez ve Bilgin Grubu medya şirketlerinin satışının 46 ay içinde tamamlanabileceğini belirterek, “Seçimin sıcak ortamında satışı gerçekleştirmek doğru olmayabilir. Seçim sonrasına bırakarak daha yüksek gelir elde etmek gibi bir düşüncemiz olursa, bunu da kullanırız” dedi. NTV ve CNBCe ortak yayınında soruları yanıtlayan Ertürk, satışta, yöntemi seçerken TMSF’nin alacaklarının belirleyici olacağını dile getirerek Bilgin’in ihaleye katılamayacağını ancak Ciner Grubu’nun girip girmeyeceğinin henüz belli olmadığını söyledi. Medya şirketlerini büyük ve küçük olmak üzere iki grup halinde satabileceklerini söyleyen Ertürk, küçük yatırımcıları koruyacakları sözünü verdi. Ertürk, Bilgin Grubu’nun borcunun 800 milyon dolar civarında olduğunu belirterek satışın bu borcu karşılamasını umduklarını ifade etti. Yapılacak satışa yabancı ilgisi olacağına dikkat çeken Ertürk, “Bir yabancı girişini sağlamamız bizi mutlu eder. Yüzde 25’lik bir sınırlama var; bu da talebi düşüren bir faktör. Kısıtlamalar var ama yabancı yatırımcıya satış daha olumlu olur” dedi. ‘DOĞALGAZ OPEC’İNE DOĞRU Ekonomi Servisi Doğalgaz ihracatçısı ülkelerin enerji bakanları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) benzeri bir tekel oluşturmak üzere Katar’ın başkenti Doha’da bir araya geldi. Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu (GECF) adı altında toplanan 15 ülke arasında dünyadaki doğalgaz rezervinin yüzde 70’inden fazlasını kontrol eden Rusya, İran, Katar ve Venezüella başı çekiyor. Doğalgaz tekeli fikri, özellikle dünya doğalgaz rezervinin yüzde 30’una, üretimin de yüzde 20’sine sahip olan Rusya tarafından destekleniyor. Doğalgaz ithal eden Batılı ülkeler ise bir tekel kurulması halinde fiyatların yükselmesinden ve bağımlılığın artmasından endişe ediyorlar. Toplantı öncesinde konuşan Venezüella Enerji Bakanı, “Doğalgaz OPEC’inin çok iyi bir fikir olduğunu düşünüyoruz ve böyle bir oluşumu destekliyoruz” derken, İran Enerji Bakanı Kazım Veziri Hamaneh toplantıya katılan tüm ülkelerin doğalgaz OPEC’i fikrine destek verdiğini söyledi. Ancak Mısır Enerji Bakanı Sameh Fahmi uluslararası kamuoyunun henüz böyle bir fikre hazır olmadığı görüşünü savundu. Doğalgaz ihracatçısı ülkeler, OPEC benzeri bir tekel oluşturmak amacıyla Katar’da toplandı. Rusya ve İran doğalgazda tekel oluşturma fikrinin en büyük destekçileri. Doğalgaz ithal eden Batılı ülkeler ise fiyatların artmasından endişe ediyor. TMSF OPERASYONU M A L İ Y E Y A Ş A M I N D A N / M U S T A F A P A M U K O Ğ L U pamukm?superonline.com Ciner, yargıya başvurdu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Turgay Ciner, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF), aralarında Sabah gazetesi ve atv kanalının da bulunduğu Medya Grubu’nun yönetim ve denetimini devralması işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay’da dava açtı. Turgay Ciner’in avukatı Kenan Tekdağ dün yaptığı yazılı açıklamada, TMSF’nin, Medya Grubu şirketlerinin temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimini devralması işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay’da dava açtıklarını bildirdi. 5615 sayılı kanun, 4 Nisan 2007 tarih ve 26483 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanunla bazı vergi kanunlarında değişiklik yapıldı. Çoğu kişiyi ilgilendiren bazı değişiklikleri açıklamaya çalışalım. Evde yapılan bazı işler esnaf muaflığı sayıldı Evinizde tarhana, erişte ve mantı pişirip veya dantel, tığ, örgü ve boncuk işleri yapıp satarsanız gelir vergisi ödemeyecekseniz. Esnaf muaflığının evde yapılan işlerle ilgili kısmı biraz genişletildi. 4 Nisan 2007 tarihinden itibaren uygulama başlayacak. Asgari geçim indirimi geldi. Ancak 2008’de uygulanacak Ücretin ödendiği yılın başında geçerli olan sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyüklere uygulanan asgari ücretin brüt yıllık tutarı asgari geçim indirimine esas olacak. Örnek olarak 2007 rakamını alırsak, asgari ücret 562,50 YTL olduğundan uygulanacak tutar yıllık 6.750 YTL’dir. Mükellefin kendisi için yüzde 50, 2007 için 3. 375 YTL; çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan (örneğin kira geliri) yüzde Vergi Kanunlarında Yapılan Son Değişiklikler Yabancı ülkelere yapılacak ödemeler Gayrimenkullerin satışındaki vergiye 10,2007 için 675 YTL; ilk iki çocuk için yüzve tahakkuklarda yüzde 30 vergi kesinde 7,5, 2007’de 1. 012,5 YTL; sonra gelen tabi olmama süresi 5 yıla çıktı 2007 yılında iktisap edilen mal ve hak tisi uygulanacak çocuk için yüzde 5, 2007 için 337,5 YTL uyBakanlar Kurulu’nca ilan edilecek ülkegulanacak. Bu durumda 3 çocuklu bir aile ların 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doiçin 2007’de toplam asgari geçim indirimi ğan kazançlar gelir vergisine tabi olacak. 5 lerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara, Türkiye’de mukim kişilerin bu ülkelerde yıl bir gün içinde satılanlar vergiye tabi oluygulanacak tutar 5400 YTL olacaktır. bulunan işyerlerine, Asgari geçim indirim tutarı, bulunan bu mayacak. yapılan nakden veya hesaben öderakama yüzde 15 gelir vergisi oranının Beyanname verme süreleri değişti melere veya ödeme yapılmazsa bile uygulanmasıyla hesaplanacaktır. Bu Verilecek beyanname Eski süresi Yeni süresi tahakkuk eden tutarlara yüzde 30 geda 810 YTL/yıl yapar. beyanname Her ayın 20’si Her ayın 23’ü lir vergisi kesintisi uygulanacaktır. Bu sistemin uygulama ve mahsup Muhtasar Katma değer vergisi Her ayın 20’si Her ayın 24’ü Bazı ödemeler için Bakanlar Kurudönemlerini Maliye Bakanlığı belirle Gelir vergisi yıllık beyanname Mart ayının 15’i Mart ayının 25’i lu ödeme, faaliyet ve sektör ayrımı yayecektir. Bu nedenle uygulama için Basit usulde beyanname Şubat ayının 15’i Şubat aynın 25’i parak kesinti oranını ayrı ayrı belirlemetebliği beklemek gerekiyor. Geçici vergi beyannamesi 3 ayı izleyen 2.ayın 10’u 3 ayı izleyen 2.ayın 14’ü ye, sıfıra kadar indirmeye ve tekrar yaBu sistem 01.01.2008’den itiba2007 yıldan önce iktisap edilenler için sal sınıra getirmeye yetkili kılınmıştır. ren uygulanacak. Yurtdışından finans kurumlarından yaGelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. 4 yıllık süre devam ediyor. Bu durumda maddesinde düzenlenen vergi iadesi sis 2006 yılının son günlerinde satın alınanlar pılan borçlanmalarla ilgili olarak anapara, faiz, kâr payı ödemeleri ile sigorta ve reasütemi yürürlükten kalktı. Ancak ücretlilerin için bir yıl kazanılmış oldu. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı bu süre rans kurumlarına yapılan ödemelerden ke2006 yılına ilişkin 2007 yılında ödeyecekleri gelir vergisinden mahsup edilecek vergi lerden 1 ayı geçmemek üzere beyanname sinti yapılmayacaktır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesiindirimi ile ilgili işlemler bu maddeye göre verme ve ödeme vadesinin son gününü nin içinde yer alan bu yenilik, 5520 sayılı Kubelirlemeye yetkili kılındı. yapılacak. rumlar Vergisi Kanunu ile uyumu sağlamak için getirilmiştir. Yatırımların ve istihdamın teşviki kapsamında bazı yeni düzenlemeler yapıldı 5084 sayılı kanun kapsamında olan illerde uygulanan gelir vergisi stopaj teşvikinde en az 30 işçi çalıştırma zorunluluğu kaldırıldı. Bu sayı 10 olarak tespit edildi. 1.4.2005 tarihinden önce işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için de en az on kişi çalıştıranların da fiilen çalıştırdıkları işçiler bu teşvik kapsamına alındı. Asgari on kişi çalıştırma sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanmak için de yeterli olacak. Bedelsiz yatırım yeri tahsisi yerine kırk dokuz yıllık irtifak hakkı tesisi getirildi. Bu hak tesisi bağımsız ve sürekli olacak. Tahsis edilecek arsa veya araziler üzerinde kamuya ait ve ihtiyaç dışı bina ve müştemilat bulunması halinde, bunlar da irtifak hakkının konusu olacak. Gelir vergisi stopajı, sigorta primi işveren hissesi ve enerji teşvikinden Bozcaada ve Gökçeada’daki işletmeler de yararlanacak. CUMHURİYET 13 K