Katalog

8 HAZİRAN 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Piyasa karşıtlığını İslami ‘Anlayış’ dergisinde ilan eden Turhan, son dakika operasyonuyla faiz kararına imza attı 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kimsenin ders aldığı yok! ? Merkez Bankası Başkanlığı’na yapılacak atamayla ilgili sürecin kötü yönetilmesi sonucu iş dünyasında yaşanan şok yetmiyormuş gibi, tarihinin en kritik toplantısını yapan Para Politikası Kurulu’na (PPK) son dakikada yapılan atama piyasalarda soğuk duş yarattı. İlk seansta 277 puan yükselen İMKB endeksi, atama kararından sonra 1.032 puan düştü. Sonuçta, Başbakan Erdoğan’ın söylediklerinin tam tersine, “gerilimden medet umanlara” ekmek çıktı. Ekonomi Servisi Piyasaları gereksiz yere geren ve TÜSİAD’ın ‘‘hükümetin çok kötü yönettiğini’’ ileri sürdüğü Merkez Bankası Başkanlığı’na yapılacak atamayla ilgili süreçte ismi Başkan Yardımcılığı için geçen İbrahim Turhan, dün tarihinin en kritik toplantısı için bir araya gelen Para Politikası Kurulu (PPK) üyeliğine son dakikada atanınca, piyasalarda ikinci bir şok yaşandı. İlk seansta 277 puan yükselen İMKB endeksi, atama kararından sonra tam 1.032 puan düştü. Gazeteci Büyük tirajlı gazetelerden birinde köşesi yoktu. Kemal Saydamer’in ismi sizin için yabancı. ‘‘Parlamento Muhabirleri Derneği eski başkanı öldü’’ cümlesini duyduğumda, içim burularak televizyonun önüne koştum. Her zaman gülümseyen yüzü ile karşılaştım. Kendisini tanıyan siyasetçi, gazetecilerin tümünün katılacakları gibi, ‘‘meslekte saygın bir gazetecinin, onurlu bir insanın daha sessiz sedasız bu dünyadan göçüp gittiğini..’’ düşündüm. Büyük holding patronlarının siyasete ağırlıklarını koymaları yüzünden, işçiler için bile kabul edilen güdük yasal düzenlemedeki iş güvencesinin gazetecilere çok görülmesi günlerinde çok sık görüşmek zorunda kalmıştık. Meclis’te, siyasetin içinde oyun içinde oyun oynanmış, iş güvencesinde en donanımlı olması gereken gazetecinin en kolay işten atılacak işçi olmasını sağlamak üzere yapılmadık kalmamıştı. İşveren sendikalarının başkanları bile medya patronlarının küçük ayak oyunlarından bunalmış olarak ‘‘Biz işçinin iş güvencesi ile ilgili yasal düzenlemeye karşıyız. Ancak yasa çıkacaksa, bir tek gazetecilerin dışında kalmasını da savunmuyor, haksızlık olarak görüyoruz..’’ türünden açıklamalar yapmışlardı. Ecevit Hükümeti’nin son günlerinde yapılan görüşmeler, sıkı pazarlıklarda, Anavatan işverenlerden yana olmuş, DSP ve MHP yasadan yana tavır almışlardı. Saadet Partisi baştan iş güvencesini savunur görünüyordu. Son günü seçimlerde büyük medyanın desteği karşılığında gazetecilerin iş güvencesi kapsamında olmaması yolunda anlaşmaya varılmıştı. Saadet Partisi, bugünün Başbakanı Erdoğan ve AKP kadroları içinde olarak hem oy kullanmada, hem kürsü konuşmalarında bir o yandan bir bu yandan, özellikle de gazetecinin iş güvencesinin karşısında olmuşlardı. Medya patronlarının baskısı öylesine adam adama markaj niteliğindeydi ki, madde düzenlemesi, gerek komisyonlar, gerekse Meclis görüşmesinin her aşamasında metinden görünmeyen eller tarafından çıkarılıveriyor, bizim de sıkı markajımızla yeniden kalemle ek olarak konuluyordu. Ecevit eski bir gazeteci olarak, bozuk sağlığına rağmen gecenin dördüne kadar bizimle birlikte nöbet tutmasaydı, biz yine harcanmış olacaktık. Kayıtsız, kuralsız, yasal hukuk düzeninin geçerli olmadığı medya ortamında ne işe yaradığı ayrı bir tartışma konusu. Genç yaşta ölen arkadaşımıza, o tarihte Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanımıza dönelim; gazeteci milletvekilleri desteğinde yaptığımız kulis çalışmalarında baştan sona yanımızdaydı. Milletvekillerinin kendisine duydukları saygı hep dikkatimi çekmişti. Yumuşak, dost, güler yüzlü, ama insan ilişkilerinde çok ilkeliydi. Basının tüm sorunlarına ilişkin ne zaman başımız sıkışsa en özverili koşturanların başındaydı. Gazeteci derneklerini, Cemiyet ve Sendika’yı buluşturmada da öncü rol üstlenmişti. Gazeteciliğin onuru ve hakları için üstlendiği role öylesine kızdılar ki, cezalandırdılar. Çalıştığı gazetede şeflik görevinden alındı. Tenzili rütbe olarak haberciliğe çekildi. Hiç yakındığını duymadım... Gazeteciliğin en üst görevinin habercilik olduğuna inananlardan, dinozorlardandı. Günümüz yıldız, marka köşe yazarlarının in, gerçek habercilerin off sayıldığı yıllar. Gerçek bilgi, habere ulaşma hakkınız için ne büyük bir katliam olduğunu bir bilseniz? Doğru bilgiye, gerçeğe ulaşmak, araştırmacı gazetecilik, habercilikten geçer. Marka olmuş köşe yazarlarının yorumlarının ana haber sayıldığı gazetecilik anlayışı gerçeğin saptırılmasıdır. Marka olmuş köşe yazarı art niyetli olmasa da.. Haber, haberciliğin olmazsa olmaz unsurlarının, tamamlanabilmesi ile oluşur. Yorumda haber unsurlarının tamamlanmış, yani kanıtlanmış olması zorunluluğu yoktur. Günümüzde siyasi liderlerin, haber kaynaklarının sadece ve sadece marka olmuş yorumcuları kendilerine muhatap kıldıkları da düşünülürse.. Kemal Saydamer’i saygı ile sevgi ile uğurlayalım.. soner?cumhuriyet.com.tr O zaman da piyasaları germişti İbrahim Turhan, 2004’te Merkez Bankası Meclisi’ne atanana kadar bir grup İslamcı yazarla çıkardığı ‘‘Anlayış’’ isimli dergide yayın yönetmenliği ve sorumlu yazıişleri müdürlüğü yapmıştı. Turhan, ‘‘Topluyorum’’ başlığıyla yazdığı yazılarda ekonomi ve finans çevrelerinin tepkilerine neden olan şu görüşleri savunuyordu: ‘‘...‘Kardeşim, ne piyasası? Piyasa dediğin nedir ki?’ diyebilme cesaretini gösteremedikten sonra, bu balkondan aşağıya atlanması lazım. Ben, konuya iktisadi olarak baktığımda, ne yüzde 6.5 faiz dışı fazlanın, ne tasarruf tedbirlerinin Türkiye’nin yapısal problemlerini çözebileceğine ihtimal vermiyorum.’’ ‘‘Ben piyasaların hiç de o kadar masum olduğunu düşünmüyorum. Dolayısıyla ben serbest piyasaya inanmıyorum, müdahaleye inanıyorum, müdahale edilmesi gereklidir.’’ ‘‘IMF, tarihinde ilk defa Türkiye’de, ödemeler bilançosu problemi hiç olmayan bir ülkede, bir ekonomik program uygulayarak, ödemeler dengesi problemine yol açmıştır, döviz krizine yol açmıştır.’’ ‘‘Özelleştirme dediğimiz şey problemdir. Liberalleşme dediğimiz şey problemdir.’’ PPK’ye son dakikada atanan İbrahim Turhan’ın ekonomiye İslami bakış açısını yansıtan görüşleri, gazetemizin 18 Mart 2006 tarihli ekonomi sayfasında ayrıntılarıyla yer almıştı. Kuran’dan adil çözüm yolu Turhan, 2004’te Banka Meclisi üyeliğine seçilinceye kadar ‘‘Anlayış’’ isimli dergide dile getirdiği ekonomik görüşleriyle tartışma yaratmıştı. IMF ve özelleştirme karşıtı görüşlerini ‘‘Piyasa dediğin nedir ki?.. Ben, piyasaların masum olduğuna inanmıyorum... Dolayısıyla ben serbest piyasaya da inanmıyorum, ben müdahaleye inanıyorum’’ sözleriyle ifade eden Turhan, katıldığı panellerde gelirler politikasıyla ilgili düzenleme konusunda Kuran’daki ayetlerden çözüm yolları önermişti. Türkiye’nin de dahil olduğu müşterek savaş uçağı projesinde Kale Kalıp motor parçası üretecek Hayalet uçağa Kale damgası ? Görünmezlik ve sesten hızlı uçma özelliklerine sahip çok rollü savaş uçağı olan F35, Amerika, İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Danimarka, Norveç ve Türkiye’nin oluşturduğu ortak konsorsiyum tarafından üretilecek. Ekonomi Servisi Dünyanın en büyük savunma ve havacılık projesi olarak değerlendirilen F35 Müşterek Savaş Uçağı (JSF) projesi kapsamında Kale Grubu bünyesinde yer alan Kale Kalıp, uçağın motor üretiminden sorumlu Pratt Whitney ile sözleşme imzaladı. Kale Grubu Teknik ve Kimya Grup Başkanı Osman Okyay ile Pratt Whitney JSF F135 Program Başkanı Bill Gostic tarafından imzalanan, 150 milyon dolar tutarındaki anlaşmaya göre, Kale Kalıp, F35’lerin motor kısmı olan F135’lerin tahrik sisteminin kritik parçalarının üretimini gerçekleştirecek. İmza töreni öncesinde bir konuşma yapan Osman Okyay, eylül ayında Kale Kalıp’ın Tuzla’da faaliyete geçecek olan fabrikasında havacılık alanında aralarında Boeing’in de bulunduğu dünyanın önde gelen şirketleri için üretim yapacaklarını açıkladı. Görünmezlik ve sesten hızlı uçma özelliklerine sahip çok rollü savaş uçağı olan F35, Amerika, İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Danimarka, Norveç ve Türkiye’nin oluşturduğu ortak konsorsiyum tarafından üretilecek. Ağustos ayında F135 motorunun ilk test uçuşu gerçekleşecek. 20 yılda 6 bin uçak üretilmesi bekleniyor. Bu da hattan her gün bir uçağın çıkması anlamına geliyor. İmza törenine Savunma Bakanı Vecdi Gönül de katıldı. Gönül, Türkiye’nin projeye katkı payının 1011 milyar dolar olduğunu, bugüne kadar 3 milyar dolarlık projenin gerçekleştiğini ve bu rakamı 5 milyar dolara çıkarmak istediklerini kaydetti. Piyasaları kim geriyor? PPK’nin alacağı faiz kararını beklerken söz konusu atama kararı ile piyasalarda yaşanan gerginliğin, bir gün önce Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘‘içeride gerginlik oluşturup rant sağlamaya çalışanlara’’ yönelik uyarısının ardından gelmesi dikkat çekti. Erdoğan, önceki gün yaptığı konuşmada şunları söylemişti: ‘‘Şimdi burada maalesef, çok tehlikeli bir oyunun oynanmaya çalışıldığını görüyoruz. Ekonomide bu küresel dalgalanmayı fırsat bilenler, içeride gerginlik oluşturup buradan bir rant sağlamaya, bir çıkar sağlamaya çalışıyorlar. Çok açık söylüyorum, buradan onlara ekmek çıkmaz.’’ Sözleşme Kale Grubu Teknik ve Kimya Grup Başkanı Osman Okyay ile Pratt Whitney JSF F135 Program Başkanı Bill Gostic tarafından imzalandı. Hassas parçalar üretilecek Kale Kalıp Nisan 2004’te de dünyanın önde gelen savunma ve havacılık şirketi Lockheed Martin ile F35’in uçak gövdesi ve kanat parçalarına yönelik uzun süreli bir anlaşma imzalamıştı. JSF programının tedarikçilerine yönelik ‘‘Yüksek Değer Yaratmak’’ felsefesi kapsamında en katı performans kriterlerini yerine getirerek ‘‘Yıldız Tedarikçi’’ seçilen Kale Kalıp, F35 Savaş Uçağı’nın son derece hassas parçalarını üretecek. Kale Kalıp F35’in elektrik ve sıvı ikmal sistemlerinin korunmasını sağlayan kanat parçalarını ve uçak gövdesine yönelik elektrik güç dönüştürücü destek parçalarını geliştirecek. Bu anlaşma Türk sanayisinin F35 Müşterek Savaş Uçağı programındaki rolünü daha da güçlendirecek. Tüm yönetim AKP döneminden Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, Para Politikası Kurulu’nun dün yaptığı toplantıya Durmuş Yılmaz, Erdem Başçı, Prof. Güven Sak’ın yanı sıra üç yeni üyenin de katıldığı bildirildi. Başkan Yardımcısı Burhan Göklemez ve Başkan Yardımcısı Mehmet Yörükoğlu’nun yanı sıra Para Politikası Kurulu üyeliğine dün itibarıyla seçilen Banka Meclisi üyesi Turhan da ilk kez kurul toplantısına katılarak oy kullandılar. Böylece 6 isimden oluşan Para Politikası Kurulu’nda, ağustosta görev süresi dolacak olan Güven Sak dışındaki 5 üye de AKP döneminde göreve gelmiş oldu. PPK’nin yeni üyelerinden Burhan Göklemez 31 Mayıs’ta, Mehmet Yörükoğlu ise 3 Haziran’da başkan yardımcılığına atanmıştı. Yüksek vergi, LPG sektörünü bunalttı Ekonomi Servisi Aygaz veTürkiye LPG Derneği (TLPGD) Başkanı Mehmet Ali Neyzi, Türkiye’de LPG sektörünün en büyük sıkıntısının yüksek vergiler olduğunu belirterek, 13 Mart 2005’te çıkan LPG Yasası’nın geçici 2. maddesindeki ek süresinin 13 Haziran’da dolacağını ve yaklaşık 1000 civarında istasyonun kapanacağını söyledi. TLPGD’nin düzenlediği basın sohbet toplantısında konuşan Neyzi, Türkiye’de 5 bin 700 istasyonun 4 bin tanesinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) lisans aldığını anlattı. Şu anda komisyonda bekleyen taslağın belirsizlikler barındırdığını ifade eden Neyzi, ‘‘Taslakta istasyonlarla ilgili netlik var ama dolum tesisleri konusunda elimizde bilgi yok. 138 dolum tesisi için kritik bir konu. Umuyoruz ki hükümet bu taslağı değerlendirmez’’ dedi. Türkiye’de LPG sektöründeki vergi oranlarının çok yüksek olduğuna işaret eden Neyzi, sektörün cirosunun 5.2 milyar Avro olduğunu ve 2.2 milyar Avro vergi ödediklerini dile getirdi. Neyzi, otogaz istasyonlarında LPG doldurmanın cezasının 200 bin YTL olduğunu, ancak ceza uygulanmadığı için otogaz istasyonlarının sayısının arttığını bildirdi. Cari açık tarihi zirvede ? Ekonomi Servisi Ekonomideki en önemli risk unsurlarından olan cari işlemler açığı, nisanda dış ticaret açığının rekor seviyeye çıkması ve turizm gelirlerinin beklentilerin altında kalmasıyla yüzde 62.3 artarak, 4.1 milyar dolarla aylık bazda en yüksek noktasına çıktı. Merkez Bankası ödemeler dengesi verilerine göre bundan önceki en yüksek aylık cari açık, 3.7 milyar dolarla geçen yılın aralık ayında gerçekleşmişti. Günün içinden Nemada son taksit ödemeleri bugün başlıyor. Uluslararası Ayakkabı Moda Fuarı (AYMOD) bugün açılıyor. RDF Fuarcılık’ın CNREkpo’da düzenlediği ve 336 firmanın katılacağı 35. AYMOD Fuarı’nda 20062007 sonbaharkış modelleri sergilenecek. Fuar 11 Haziran’a kadar açık olacak. İş Bankası 1 yıl vadeli 600 milyon dolar tutarında sendikasyon kredisi için yetki verdi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Koçbank ve Yapı Kredi Bankası’nın birleşme işlemlerine başlamasına izin verdi. Rekabet Kurulu’nun Erdemir ihalesine ilişkin Danıştay Genel Kurulu’na yaptığı itiraz reddedildi. FRANSIZ EURONEXT VE NEW YORK BORSASI ANLAŞMIŞTI Chirac, Wall Street ile birleşmeye karşı ? Fransa Cumhurbaşkanı, Paris merkezli Euronext’in, New York Borsası ile birleşmesine karşı çıkarak Euronext’in Alman borsasıyla birleşmesinin daha uygun olacağını belirtti. Ekonomi Servisi Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, New York Borsası (NYSE) ile Paris merkezli borsa operatörü Euronext’in birleşmesine karşı çıktı. Chirac, Euronext’in Alman borsası Deutsche Börse ile birleşmesinin daha uygun olacağını söyledi. NYSE ile Euronext birleşme konusunda anlaşmaya varmışlardı. Euronext hissedarları arasında da 10 milyar dolarlık birleşme anlaşmasına karşı sesler yükselmeye başladı. Hissedarlar çok acele edildiği kanısında. Son gelişmelerin Deutsche Börse’yi karşı teklif verme konusunda cesaretlendireceği belirtiliyor. Bu arada Euronext, NYSE’ye karşı elini güçlendirmek amacıyla Milano merkezli Borsa Italiana ile birleşme görüşmelerini de sürdürüyor. NYSE ile Euronext’in birleşmesi halinde ilk kez Atlantik ötesi iki borsa birleşmiş olacak ve şirketin değeri 21 milyar doları geçecek. Dünyanın büyük borsaları arasındaki birleşme eğiliminin mali piyasalarda büyük değişimlere yol açacağı ve borsaların 2015’ten itibaren yatırım bankalarıyla doğrudan rekabete gireceği belirtiliyor. CUMHURİYET 13 K