Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 HAZİRAN 2006 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr Knesset’e seslenen Sezer, İsrail’le işbirliğinin her alanda geliştirilmesi yönünde kararlı olduklarını söyledi Türkiye, İsrail’le ilişki tazeledi Lübnan Başbakanı Fuad Siniora’nın hatası iki lideri kahkahaya boğdu. (Fotoğraf: AA) Siniora güldürdü: Erdoğan Türkiye’nin de dostudur ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dün Lübnan Başbakanı Fuad Siniora’yı kabul etti. Başbakanlık’taki görüşmenin ardından iki başbakan ortak basın toplantısı düzenledi. Bu sırada Siniora’nın yaptığı bir dil sürçmesi salonda bulunanları güldürdü. Siniora, bir basın mensubunun Türkiye’nin, Suriye ile Lübnan arasında arabulucu olup olmayacağına yönelik sorusunu yanıtlarken ‘‘Sayın Erdoğan benim de, Lübnan’ın da, Türkiye’nin de dostudur’’ dedi. Bu sözler salonda bulunanları güldürürken Erdoğan da yüksek sesle güldü. Siniora da gülerek ‘‘Afedersiniz, Sayın Erdoğan benim de, Lübnan’ın da, Suriye’nin de dostudur’’ dedi. Dış Haberler Servisi Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) üyesi olan ve Arap ülkeleriyle tarihsel dostluk bağları bulunan, Avrupa Birliği (AB) üyeliğine aday, aynı zamanda NATO ve Avrupa Konseyi üyesi olan Türkiye’nin, İsrail’in komşularıyla kalıcı barış kurması için elinden geldiği ölçüde yardımcı olmaya hazır olduğunu söyledi. İsraillilerin ve Filistinlilerin dostluk ve güvenini sağlayabilmiş olma ayrıcalığını taşıyan Türkiye’nin, bu ayrıcalığı bir sorumluluk olarak gördüğünü belirten Sezer, İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in en kısa zamanda Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmelere başlamasını beklediklerini söyledi. Resmi ziyaret için önceki akşam İsrail’e giden Sezer, dün İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav ile görüştü ve İsrail Parlamentosu’na (Knesset) hitap etti. Knesset’e gelişinde Meclis Başkanı Dalia İtzik tarafından törenle karşılanan Sezer, konuşmasında, İsrail’e yaptığı ziyaretten duyduğu mutluluğu dile getirdi. Sezer, Türkiye’nin pek çok alanda komşuları, dostları ve bağlaşıklarının da yararlanabilecekleri olanaklar sun esmi ziyaret için İsrail’e giden Sezer, dün İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav ile görüştü ve İsrail Parlamentosu’na (Knesset) hitap etti. İsrail Meclis Başkanı İtzik de yaptığı konuşmada, Atatürk’ün kendilerine örnek teşkil ettiğini vurguladı ve ‘‘Onun izindeyiz’’ dedi. (Fotoğraf: AA) duğunu belirterek enerji alanının, çarpıcı bir örnek oluşturduğunu kaydetti. BakuTiflisCeyhan ham petrol boru hattının resmi açılış töreninin temmuz ayında gerçekleştirileceğini anımsatan Sezer, DoğuBatı Enerji Koridoru’nun en değerli parçasını oluşturan bu hattın, bölgede istikrar ve ekonomik kalkınma açısından yaşamsal önem taşıdığını vurguladı. Sezer, ‘‘İsrail ile işbirliğimizi enerji alanına da genişletme yolunda birlikte çalışmaya başladığımızı vurgulamak isterim. Türkiye ile İsrail arasında çoklu enerji ve su iletim hatları tasarısının yapılabilirliği konusunda araştırma çalışmaları gündemdedir’’ diye konuştu. da özel bir anlamı vardır.’’ Sezer, İsrail’le işbirliğinin her alanda geliştirilmesi yönünde kararlı olduklarını kaydetti. Sezer, konuşmasını İbranice barış ve selam anlamına gelen ‘‘Şalom’’ diyerek tamamlarken yine İbranice ‘‘Toda raba’’ sözleriyle teşekkür etti. Sezer, Knesset üyelerince uzun süre ayakta alkışlandı. Knesset Başkanı İtzik de Mustafa Kemal Atatürk’ün kendilerine örnek teşkil ettiğini vurguladı ve ‘‘Onun izindeyiz’’ dedi. R İsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, Atatürk’ü ‘‘Unutulmaz önder’’ olarak nitelendirerek ‘‘Birçok bakımdan, 20. yüzyılda, dünyada onun kadar uzağı gören önder olmamıştır’’ dedi. Atatürk’ün dinsel kuruluşların bir ülkeyi yönetmemeleri gerektiğini de anladığını belirten Peres, bunu çağdaş bir adım olarak nitelendirdi. Peres, Türkiyeİsrail işbirliğinin yalnız askeri alanda değil sivil alanda da yoğunlaşması gerektiğini vurguladı. Sezer, Abbas’la görüşecek Ana muhalefet partisi Likud’un Başkanı Benjamin Netanyahu, Türkiye konusunda İsrail’de iktidar ve muhalefet ayrımı bulunmadığını, herkesin Türkiye ile ilişkileri desteklediğini kaydetti. Sezer, İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav tarafından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda resmi törenle karşılandı. İki ülke ulusal marşlarının seslendirilmesinin ardından Sezer, tören kıtasını denetledi. Sezer ve Katsav, heyetler arası görüşmelere başkanlık ettikten sonra ortak bir açıklama yaptılar. Sezer, bugün Ramallah’a geçerek Filistin Devlet Başkanı Abbas’la bir araya gelecek. ABD ile ortaklık öncelikli Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecinin, bölge üzerinde stratejik yansımalarının olacağını ifade eden Sezer, şöyle devam etti: ‘‘ABD ile stratejik ortaklığımız dış siyasal önceliklerimizin en önemli halkalarından biridir. İsrail ile işbirliğimizin bu bağlamda L ÜKSEMBURG TOPLANTISI PP ’NİN ÖNERİSİNE RET Gündemde Hariri suikastı da vardı Erdoğan ile Siniora arasındaki görüşmelerin ana maddesini Lübnan’ın eski Başbakanı Refik Hariri suikastı ve İran oluşturdu. Erdoğan, Hariri suikastının aydınlatılmasının bölge barışı için hayati önemde olduğunu belirterek Siniora’dan suikastın bir an önce aydınlatılmasını istedi. Siniora da bu suikastı aydınlatmanın kendileri için de büyük bir görev olduğunu belirtti. Erdoğan ile Siniora, bölgede kitle imha silahı bulunmaması konusunda da ortak görüş belirterek İran’a üstü kapalı uyarıda bulundular. Ankara’da AB sıkıntısı ANKARA (Cumhuriyet nünde bir ifadenin yer alaBürosu) Ankara, Gayrires cağının ortaya çıkması Anmi Dışişleri Bakanları Top kara’da rahatsızlık yarattı. lantısı ile Hükümetlerarası Dışişleri Bakanlığı SözcüKonferans öncesinde sü Namık Tan haftalık baAB’nin ortak tutum belge sın toplantısında Avrupa Birsini görmek istiyor. Belge liği içindeki müzakereleri de Ankara’nın kabul ede izlediklerini ve gerekli girimeyeceği koşulların bulun şimlerde bulunduklarını ması durumunda ise Lük söyledi. Tan, AB içerisinde semburg’a gidilmeyebilir. ortak tutumun tespiti bakıTürkiye, 12mından bazı 13 Haziran gün? Türkiye’nin toplantıların solerinde Lüknuçlarını bekgelecek hafta semburg’da dülediklerini söyyapılacak zenlenmesi ledi. AB Ortaklık planlanan HüAnkara hakümetlerarası zırlıklarını OrKonseyi Konferans’ta taklık Konseyi Toplantısı ve bilim ve araştırToplantısı ve Hükümetlerarası ma faslındaki HükümetleraKonferans’a müzakerelerin rası Konferans katılmaması açılması ve kayapılacakmış panması, eğitim gibi sürdürülüolasılığı ve kültür faslınyor. Ancak ortaya çıktı. daki müzakereTürkiye, toplerin de açılmalantılardan önsını amaçlamasına karşın, ce, Avrupa Birliği tarafının işler düşünüldüğü gibi git ortak tutum belgesini görmedi. Fransa’nın bunu en mek istiyor. Diplomatik kaygelleyecek düzenlemeler ta naklar, belge görülmeden lep etmesi ve Avrupa Birli Lüksemburg’a gidilmesinin ği’nin Ortak Tutum Belge anlamlı olmayacağı değersi’nde, ‘‘Türkiye’nin liman lendirmesini yapıyorlar. Bu larını Rum gemi ve uçakla noktada, bugün gerçekleşrına yıl sonuna kadar açma tirilecek olan COREPER ması durumunda müzake toplantısından çıkacak sorelerin askıya alınacağı’’ yö nuç önemli bir işaret. Batasuna ile diyaloğa vize Dış Haberler Servisi İspanyol meclisi, önceki akşam yasadışı Batasuna partisiyle siyasi diyaloğa başlanmamasını içeren bir önergeyi reddetti. Ana muhalefetteki Halk Partisi (PP) tarafından sunulan önergeyle ilgili oylamada, PP dışında meclisteki tüm partiler ‘‘hayır’’ oyu kullandı. 144 ‘‘evet’’, 193 ‘‘hayır’’ sonucunun çıktığı oylamayla ‘‘Batasuna ile hiçbir siyasi diyalog başlamamalı ve ETA’nın ortadan kalkması diğer tüm girişimlerin önünde olmalı’’ şeklindeki önerge reddedilmiş oldu. PP, Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşan ETA’nın ateşkes ilanının ardından başlayan barış sürecinde hükümete verdiği desteği çekmişti. ‘Ciddi kaygı duyuyoruz’ Rusya’dan Kiev’e uyarı Dış Haberler Servisi Rusya Parlamentosu’nun alt kanadı Duma, Ukrayna’nın NATO’ya katılma girişiminden ‘‘ciddi kaygı duyduğunu’’ vurguladığı bir karar tasarısını 435’e karşı 0 (sıfır) oyla onayladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Duma’da yaptığı konuşmada, Ukrayna ve bir diğer eski Soyvet Cumhuriyeti Gürcistan’ın NATO’ya katılmasının büyük bir jeopolitik dönüşüm anlamına geleceğini söyledi. Moskova’da bu gelişmeler yaşanırken Ukrayna Parlamentosu’nda da ‘‘yabancı askerlerin ülke topraklarına girişini’’ öneren bir tasarı gündeme getirildi. Tartışmalı oturum sonucunda tasarının oylanması 14 Haziran’a ertelendi. 14 Haziran, NATO’nun Deniz Meltemi 2006 adlı tatbikatının da başlaması planlanan tarihti. Bağdat’ta patlayan bir bombanın ardından yaralılar hastaneye götürüldü. (Fotoğraf: AP) Bağdat morgunda 6 bin ceset Dış Haberler Servisi Irak’ın başkenti Bağdat’taki morga 2006 yılı başından bu yana yaklaşık 6 bin cesedin getirildiği bildirildi. İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin, Irak Sağlık Bakanlığı verilerine dayanarak verdiği haberde, Bağdat’taki morga ocak ayında 1068, şubatta 1110, martta 1294, nisanda 1115, mayısta 1398 kişinin cesedinin getirildiği belirtildi. Irak’ta ölenlerin sayısının bu rakamın üzerinde olduğuna dikkat çekilen haberde çok sayıda cesedin morga getirilmediği, bazılarınınsa morga getirilmeden gömüldüğü kaydedildi. Bağdat’ın çeşitli bölgelerinde dün vurularak öldürülmüş, 2’si kadın 5 kişinin cesedi bulundu. 4 polisin öldürüldüğü başkentte, havan topu mermisinin bir eve isabet etmesi sonucu bir kişi yaşamını yitirdi. Kerkük’te, Kuzey Petrol Şirketi için çalışan 2 Şii mühendis kaçırıldı. Bağdat’ta pazartesi günü polis üniforması giymiş kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından çeşitli nakliye şirketlerinden kaçırılan 50 işçiden 17’si dün serbest bırakıldı. Dün Bağdat’a giden İtalya Dışişleri Bakanı Massimo D’Alema, ‘‘bu yıl sonuna kadar Irak’taki askeri varlıklarının son bulacağını’’ açıkladı. Basın toplantısı engellendi PP, Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun, ‘‘ETA ile diyaloğa başlamak için meclisten onay alınmasının ardından Bask bölgesinde Sosyalist İşçi Partisi yasadışı Batasuna ile diyaloğa başlayabilir’’ açıklamasına karşı olduğu için bu önergeyi gündeme getirmişti. PP dışındaki tüm partiler Batasuna ile diyaloğun başlamasından yana olduklarını açıkladılar. Öte yandan, dün Batasuna’nın basın toplantısı, Ulusal Mahkeme’nin emriyle polisçe engellendi. Pamplona’da dün sabah bir otelde yapılan basın toplantısı, 5 dakika sonra polislerce sona erdirildi. Moskova Şen’lendi âzım Hikmet’i ölüm yıldönümünde anmak bir gelenektir Moskova’da. 43 yıllık bir gelenek. Her yıl gücümüz yettiğince çeşitli etkinlikler yaparız 3 Haziran’da. Önce Nâzım’ın Novodeviçye Kabristanı’ndaki mezarı başına buluşuruz. Şairin yaşayan dostları, okurları, Ruslar ve Türkler kucaklaşır. Mezara kırmızı karanfiller bırakılır. Konuşmalar yapılır, şiirler okunur... Nâzım’ı anma geleneği, son on yılda Türkiye’den ünlü konukların davet edilmesiyle daha bir zenginleşti. Yüze yakın sanatçı ve gazeteci 3 Haziran’larda Moskova’da ağırlandı. Bu yıl da anma etkinliklerinin organizatörü Rus Türk Araştırmaları Merkezi’nin (RUTAM) iki konuğu vardı: Ünlü aktör Şener Şen ve yapımcı Mustafa Oğuz. İkisi de etkinliklere renk kattı; Moskova’daki Türk topluluğuna moral verdi. Şen ve Oğuz’un da katılımıyla RUTAM, 3 Haziran akşamı Gönül Yarası filminin gösterimini gerçekleştirdi. Nâzım’ın birçok kez konuşma yaptığı tarihi Edebiyatçılar Evi’nde yüzlerce Türk ve Rus bir araya geldi. Yıllardır böyle bir kalabalık ve böylesine bir coşku görülmemişti burada. Nâzım’ın doğumunun üzerinden 104, ölümünün üzerinden 43 yıl geçti. Türkiye ile Rusya arasında ondan daha güçlü kültür köprüleri oluşturmak kolay değil. PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY ırım kitlesel eylemlerle K sarsılıyor. ABD ile birlikte Deniz Meltemi 2006 tatbikatına hazırlanan Ukrayna yönetimi ve Amerikan askerleri protesto ediliyor. ABD askerleri taşlanıyor, sığındıkları binalardan çıkamıyorlar. Neredeyse oybirliğiyle yarımadayı ‘‘NATO’ya kapalı bölge’’ ilan eden Kırım Parlamentosu, tatbikatın iptalini istiyor. Kiev yönetimi, özerk Kırım’ı kontrol altına alamıyor. ??? 2004 ‘‘Turuncu Devrimi’’ lideri, ABD yanlısı Başkan Yuşçenko, partisinin üçüncü geldiği 26 Mart milletvekili seçimlerinden sonra kamuoyu desteğini kaybetmeye devam ediyor. Üstelik iki ayı aşkındır bir türlü koalisyon hükümeti kurulamadığından dolayı, ülkede siyasi krizden söz ediliyor. Ocak ayında Rusya ile yaşanan doğalgaz anlaşmazlığında kısa vadeli uzlaşma dönemi tamamlanmak üzere; Kiev, bin metreküp gaz için eski fiyat 50 dolar yerine 95 dolar ödüyordu; şimdi bu fiyatın da iki kat artması halinde Ukrayna ekonomisi ve iktidar ağır darbe alabilir. Doğalgaz krizi, Rusya’ya nispeten sıcak bakan eski Başbakan Yanukoviç’i iktidara taşıyabilir. [email protected] N Ukrayna Karışık, Kırım Başkaldırıyor Ama Doğu ve Batı Ukrayna’nın birbirinden çok farklı siyasi eğilimlerde olduğu göz önüne alınırsa, ülkenin karışması, iç savaş çıkması ve devletin bölünmesi ihtimali de göz ardı edilemez. Yuşçenko, ülkesini kısa sürede AB ve NATO’ya üye yapmak istiyor. Ekonomik nedenlerle halk AB’ye sıcak ğerleri Biz, insanları kendi de kları için değil, bizde buldu riz. ve değerlerden dolayı se Lord Byron bakıyor, ama 47 milyonluk ülke nüfusunun üçte ikisi NATO’ya karşı. ??? 1954’te dönemin Sovyet lideri Hruşçev tarafından Ukrayna’ya hediye edilen Kırım, geleneksel olarak Rusya’ya yakın. Son yıllarda Kırım’ın Rusya’ya bağlanması önerileri sıkça dile getiriliyor. Rusya, Karadeniz Filosu için Kırım’da 2017’ye kadar üs kiralıyor. Bölge halkı, ABD ile tatbikatların Kırım’da ABD üssü kurulması planının bir parçası olduğu kanısında. Jirinovski gibi Rus milliyetçileri, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’na atıfta bulunarak ‘‘Kırım ya Türkiye’ye verilmeli ya da Rusya’ya!’’ diye çok yönlü provokasyonlara açık bir çağrı yapıyorlar. Nüfusunun önemli bir bölümü de Tatarlardan oluşan Kırım’daki gerginlik kanlı olaylara yol açabilir ve tüm Ukrayna’ya yayılabilir. Rus Salatası, Türk Hıyarı ışişleri Bakanı Lavrov Türkiye’deydi... CumD hurbaşkanı Sezer Rusya’ya gidecek... Putin ile Erdoğan birkaç ayda bir görüşüyor... İkili ticaret hacmi yılda 25 milyar dolara koşuyor... Nereden nereye!.. 25 yıl önce ben Moskova’ya ilk ayak bastığım sıralarda çoğu Rus Türkiye’nin haritadaki yerini bilmezdi. Şimdi Rusların en çok gittiği yer Türkiye. Türkler ise kuzey komşusu üzerine ‘‘Rusya’da kadınlar ortak’’ gibi masallarla doyurulurdu. Kim derdi ki binlerce Türk Rus evliliği gerçekleşecek?.. Bugün Türk Rus dostluğu üzerine nutuklar dinlerken bıyık altından gülüyorum. Bugün böyle konuşanların kaçı geçmişte yaşananları hatırlıyor? Örneğin, Rus salatası konusunu! ‘‘İdeolojik tehlike’’ bulduğumuz bu zavallı salatanın adını, mesela ‘‘hürriyet salatası’’ olarak değiştirmedik; tuttuk Amerikan salatası dedik! Bir taşla iki kuş vurmak buna derler! Hatta üç kuş: Birini reddet, ötekine yağ çek, salatayı da mideye indir!.. Sahi, Rus salatasının adının Amerikan salatası olarak değiştirilmesi kimin işiydi acaba? TBMM yemekhanesinde salatanın adının değiştirilmesini öneren milletvekilleri kimlerdi? Acaba adı değişen salatanın kimyasal bileşiminde bir farklılık ortaya çıktı mı? Örneğin, salata yapımında kullanılan Türk hıyarı, salatanın tadında Rusya’dan Amerika’ya doğru bir evrim gözlenmesine yol açtı mı?.. Salatada ‘‘ideolojik etki’’ arayan kaç ülke biliyorsunuz? Şu ünlü Guinness rekorlar kitabında ‘‘öküz altında buzağı arama’’ bölümü olsaydı, rekoru kim kırardı sizce?.. Rus Cehennemi Bir Rus ve bir Amerikalı öldükten sonra cehenneme giderler. Girişte yol ikiye ayrılır: Amerikan ve Rus cehennemleri. Aralarındaki farkı sorarlar: ‘‘Amerikan cehenneminde günde bir kova pislik yedikten sonra serbest kalırsınız. Rus cehenneminde ise iki kova.’’ Amerikalı, hemen kendi cehennemine yönelir. Rus ise öteki tarafta da milliyetçidir ve iki kova yemeyi göze alır. Bir hafta sonra sınırda karşılaşırlar. Amerikalı günde bir kova pislik yediğini, sonra boş gezdiğini anlatır. Rus ise yakınır: ‘‘Burası da aynen Rusya gibi düzensiz. Ya pislik getiren kamyonlar bozulur, ya kova yetmez. Bir halt yediğimiz yok!’’ CUMHURİYET 10 K