Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 EKİM 2006 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 2005’te başlayan müzakereler birinci yılını doldurmadan Kıbrıs’ta kriz tehlikesi çıktı Özgürgün, AKP ve CTP’ye ateş püskürüyor AB yolunda erken çıkmaz ELÇİN POYRAZLAR BRÜKSEL 3 Ekim 2005’te başlayan Avrupa Birliği üyelik müzakereleri birinci yılını doldururken TürkiyeAB ilişkileri Kıbrıs konusunda çıkmaza sürüklendi. Müzakerelerin başlamasının ardından Ankara’ya reformlarda yavaşlama ve ek protokol konularında eleştiriler getiren Avrupa Birliği, KKTC’nin izolasyonunun kaldırılmasına yönelik 26 Nisan 2004 tarihinde verdiği sözleri geçen yıl da yerine getiremedi. Lüksemburg’da 3 Ekim’de Avusturya imtiyazlı ortaklık talepleriyle müzakere çerçeve belgesi görüşmelerini tıkarken belgenin son halinde AB’nin hazmetme kapasitesi, müzakerelerin ucunun açıklığı, Türkiye’nin ? 20 Ekim 2005’te başlayan tarama sürecinin 13 Ekim’de tamamlanması bekleniyor. Buna karşın Rum Kesimi Türkiye limanlarını Güney Kıbrıs’a açmadığı sürece diğer başlıkların açılmayacağı konusunda açık mesaj verdi. üyelik yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda Avrupa yapılarına bağlanması gibi koşullar yer aldı. ‘‘Kutlama bitti şimdi iş zamanı’’ şeklinde çağrı yaptı. ABTürkiye arasında TCK’nin 301. maddesinden yargılanan yazar Orhan Pamuk davasına yönelik gerilimin ardından birlik bu maddenin değiştirilmesine yönelik çağrılarını artırdı. Müzakerelerin ilk adımı olan tarama sürecinde ilk başlık olan ‘‘bilim ve araştırma’’da herhangi bir sorun yaşanmazken bazı AB ülkeleri ‘‘eğitim ve kültür’’ başlığında siyasi kriterlere atıf yapılmasını isteyerek süreci tıkadı. Türkiye 12 Haziran’da Rum Kesimi’nin tehditleri altında yalnızca ‘‘bilim ve araştırma’’ başlığı altında fiili müzakerelere başlayabildi. AB aynı gün Ankara’ya Ortaklık Konseyi toplantısı çerçevesinde reform süreci ve Kıbrıs konularında ağır eleştiriler getirdi. 20 Ekim 2005’te başlayan tarama sürecinin 13 Ekim’de tamamlanması bekleniyor. Buna karşın Kıbrıs Rum Kesimi Türkiye limanlarını Güney Kıbrıs’a açmadığı sürece diğer başlıkların açılmayacağı konusunda açık mesaj verdi. ‘Kutlama zamanı değil’ Müzakerelerin ardından 9 Kasım’da Katılım Ortaklığı Belgesi ve İlerleme Raporu’nu yayımlayan AB Komisyonu Ankara’ya ifade özgürlüğü, dini azınlıklar ve kültürel haklar, sivilasker ilişkileri, yargının bağımsızlığı, Güneydoğu’daki durum ve Kıbrıs konularında uyarılarda bulundu. Genişleme Komiseri Olli Rehn, rapor sonrası Türkiye’ye Straw’dan Kıbrıs mesajı AB Dönem Başkanı Finlandiya, KKTC’ye yönelik doğ rudan ticaret konusunda taraflar arasında görüşmelerini sürdürüyor. AB kaynakları bir Kıbrıs krizinde en son kararı AB liderlerinin aralık ayında yapacakları dorukta alacağı yorumunu yapıyor. İngiltere’nin eski Dışişleri Bakanı Jack Straw, Türkiye’nin ek protokolü uygulaması dışında bir seçenek göremediklerini söyledi. TÜSİAD ve Avrupa Politika Merkezi tarafından düzenlenen ‘‘AvrupaTürkiye Haftası’’ çerçevesinde yapılan konferansa katılan Straw, ‘‘Türkiye’nin istikrarlı bir dostu olarak Türkiye’nin ek protokolü uygulaması dışında başka bir seçenek göremiyorum’’ dedi. Straw buna paralel olarak AB’nin de Kuzey Kıbrıs’a karşı sözlerini tutması gerektiğini kaydetti. KKTC’de siyaset toz duman kardeşi Fahri Yönlüer’in Suudi Arabistan eğitimli oldukları söyleniyor… LEFKOŞA KKTC, AKP hüküme Suudi Arabistan’da okula gittikleri tinin doğrudan müdahalesiyle siyaset doğru. Serdar Bey zaten Fahri Yönlüsahnesinin allak bullak edildiği iddiala er nedeniyle Ahmet Yönlüer’i tanıyor. rıyla çalkalanıyor. Buradaki Din İşleAhmet Yönlüer’in ilişkileri Türkiri Başkanı Ahmet Yönlüer’in aracılı ye’de o boyutlara geldi ki Şaban Dişğıyla AKP’den Şaban Dişli’nin Özgür li’yi sürekli arayıp, “Şaban, bak. Bulük ve Reform Partisi’nin (ÖRP) ku rada şunlar şunlar oluyor” diyordu. rulması için gerek ana muhalefet UBP Çavuşoğlu ve Dişli’yle zaman zaman ve gerekse de DP milletvekillerine çen konuşmalarımda Yönlüer’in o davragel atması, KKTC’nin birinci gündem nışlarından rahatsızlık duyduklarını maddesi. Yönlüer, şu anda ortada yok... hissettirmelerine rağmen ona bir şey UBP’nin şu andaki Genel Başkanı Hü söyleyemiyorlardı. seyin Özgürgün’le partinin buradaki Bunun nedeni Tayyip Erdogenel merkezinde buluşuyoruz. Öz ğan’a yakınlığı mıydı? gürgün, AKP’ye ve KKTC hükümeti Evet. Çok yakın. Hatta Erdoğan nin baş ortağı CTP’ye ateş püskürüyor. buraya geldiğinde bize on dakika Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ayırdı. Sonra gitti, Yönlüer’in kızıçevresini ağır bir dille eleştiriyor. nın düğününde saatlerce kaldı. Kıbrıs’ta Rum zulmünü yaşamış Ya sizin arkadaşlara ne demeli? olan eski kuşak, Annan Planı’na evet Bizim genel sekreter ve öbür arkaoyu verdi. Yani, Kıbrıs Türkü’nün ha daşlar UBP’den nasıl ayrılırız da mufızası bu kadar mı zayıfladı? halefetten kurtuluruz, kaygısı içindeHÜSEYİN ÖZGÜRGÜN Bu ta lermiş. Erdoğan haziran ayında bizi İsmamıyla iç kavgalardan kaynaklandı. tanbul’a çağırdı. Dolmabahçe SaraDış siyaseti bir tarafa bıraktılar. İkti yı’nda görüştük. Ben Turgay Avcı ve darı ele geçirmek için slogan ürettiler. Enver Öztürk’ü de götürdüm. Bunun Yani, “Türkiye, ne seni, ne paranı ne için Avcı ricacı olmuştu. Meğer bu işde ordunu isteriz” gibi. leri tezgâhlamışlar da haberimiz olma Türkiye buraya hâlâ mış. Erdoğan o dönemde para gönderiyor, onbize gayet sıcak mesajlar da kabul ediyor. Bu lar verdi. “UBP’ye ihnasıl bir çelişki? tiyaç var” dedi. Evet, ama o söylemBu hükümetin dağıllerle bunlar iktidara gelması ve bütün bunların diler. İşin bir de dış boolması Ferdi Sabit Soyutu var. Bugün bu aryer’in bu ortaklıkla yükadaşlara Annan Plarütemiyoruz, ısrarıydı. nı’na nasıl oy verirsiÇavuşoğlu daha sonra niz, diye sorsanız belki anlattı. Erdoğan, kendiçoğu evet demeyecek. sine “Neden UBP’yle Ama o zaman iktidar koalisyon kurmuyoriçin, “Rumlarla yaşasunuz” diye sormuş. rım. Türklerle yaşaBen de, “Bakın Soaşkanlıktan mam” diyebildiler. Buyer Türkiye’den para gün iktidarı ele geçirgelmezse maaşları ödeayrılacağını diler ya. Söylemleri hiç yemez. O zaman ona söyleyen o yönde değil. sırf gücenmesin diye Özgürgün, memleketi kökten berDişli’nin temasları “Önemli olan hava edecek işleri mi Siyaset hallaç payaptıracaksınız? Ben sağ siyasi kesimi muğu gibi dağıtılmış bir daha bu konuda birleştirmek” durumda. Bu neden konuşmak istemiyodiyor. yapıldı? rum” dedim. Bakın, bunlar Tür Peki, kurultayda kiye diyor, ama Ankakimin şansı yüksek ra’daki hükümeti biz Türkiye olarak olur? Tahsin Ertuğruloğlu genel başalgılamıyoruz. Türkiye’deki hükü kanlığa aday. Eski Başbakan Derviş meti kullanarak burada siyaseti dar Eroğlu adaylığını koyarsa ne olur? madağın eden yine bunlar. Derviş Bey kurultayı alır. Tah Geçtiğimiz yaz Şaban Dişli’nin sin Ertuğruloğlu kazanırsa parti üç defalarca buraya takma isimlerle ayda biter. 1990’lı yılların başlarıngelip temaslar yaptığı, Din İşleri da sağda Derviş Bey’le Denktaş Bey Müdürü Ahmet Yönlüer’in aracılı arasında başlayan çatışmalar da iç siyaseti bugün bu noktalara getirmişğını kullandığı doğru mu? Ben kendisiyle görüştüğümde Sa tir. 2003 Annan Planı ve AKP’nin yın Şaban Dişli olanları teyit etti. Si Türkiye’de iktidara gelmesi felaket olzin Genel Sekreter bana geldi görüştük, muştur. Tabii bunlar tesadüf değil. dedi. (Burada cep telefonuna Şaban Hatırlayın, ondan önce Talat, yüzde Dişli’nin gönderdiği SMS’i gösteriyor.) 10’luk bir partinin genel başkanıydı. Peki, ne oldu? Mevlut Çavuşoğlu benim Türki Birden AKP oldu. Hatta ABD’nin, ye’den arkadaşım. Şaban Bey’i defalarca aradım, konuşmak istemedi. Onun AB’nin hiç alakası yok. Türkiye’den üzerine Çavuşoğlu’nu aradım, “Şa pompalandı. Milletvekilleri, bakanlar, ban Bey böyle işlere karışmış” de başbakan, hepsi CTP’ye kefil oldu. O dönemde AKP’nin kimi Kürt dim. Bana o mesajı gönderdi. İstişare milletvekillerinin buradaki Kürt tamahiyetinde görüştüklerini belirtti. Aracı da Ahmet Yönlüer miydi? banı örgütlemek için gelip temaslar Tabii. Zaten Din İşleri Daire Baş yaptıkları doğru muydu? kanı olması tamamıyla Erdoğan’ın ona AKP’nin Kürt milletvekilleri tabii yıyladır. O dönemde Serdar Bey’in ki buraya gönderildiler. Bunların hep(Denktaş) de Yönlüer’le ilişkisi vardı. si açıkça belgelendi. CTP Kürt oyla Ahmet Yönlüer ve bir zamanlar rın tamamını aldı. Yani hayatta almaEnformasyon Dairesi memuru olan dığı oylara sahip oldu. LEYLA TAVŞANOĞLU K UZEY KORE Nükleer silah deneyecek Dış Haberler Servisi Kuzey Kore, ilk kez ‘‘gelecekte’’ bir nükleer silah denemesi yapacağını açıkladı. Temmuz ayında aralarında uzun menzilli Taepodong2’nin de olduğu 7 füze denemesi yaparak uluslararası toplumun tepkisini çeken Pyongyang yönetimi bu kez de nükleer silah deneyeceğini duyurdu. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, denemenin savunma amaçlı olacağı belirtildi. Ülkenin resmi haber ajansı KCNA da, ABD’nin nükleer tehdidinin ve yaptırımların Kuzey Kore’yi nükleer deneme yapmaya zorladığını, bunun nükleer caydırıcılığı desteklemek için gerekli bir süreç olduğunu belirtti. Haberde, denemenin zamanıyla ilgili bilgi verilmedi.Kuzey Kore’nin az sayıda nükleer savaş başlığı geliştirdiği tahmin ediliyor. Ancak Pyongyang yönetimi bugüne kadar bu başlıkları deneyeceğine ilişkin bir açıklama yapmamıştı. Pyongyang yönetiminden gelen açıklamaya başta Japonya olmak üzere ABD, Fransa ve İngiltere’den sert tepki geldi. Japonya Dışişleri Bakanı Taro Aso, Kuzey Kore’nin nükleer deneme planının ‘‘kabul edilemez’’ ve buna uluslararası toplumla uyum içinde ‘‘sert’’ yanıt vereceklerini kaydetti. ABD konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne götüreceklerini belirtti. Fransa, ‘‘Kuzey Kore’nin nükleer deneme yapmasının, uluslararası güvenlik için tehdit oluşturacağı’’ yönünde görüş bildirdi. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, nükleer bir denemenin ‘‘son derece kışkırtıcı bir eylem’’ olacağını ve ‘‘ciddi sonuçlar’’ doğuracağı uyarısında bulundu.Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Pyongyang’ın nükleer dosyasının çözüme kavuşması için, ABD ile Kuzey Kore’nin ‘‘doğrudan temas’’ kurması çağrısı yaptı. B Vietnam ve Filipinler’i etkisi altına alan Şangsane tayfununda ölenlerin sayısı artıyor. Filipinler’de tayfundan 197 kişi öldü. Tayfun nedeniyle 1 milyondan fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kalırken, 146 bin evin yıkıldığı ve 171 bin kişinin barınaklara yerleştirildiği Şangsane tayfunu Asya’yı vurdu bildirildi. Vietnam’da 41 kişi yaşamını yitirirken, on binlerce kişinin yerlerinden olduğu belirtiliyor. Tayfundan en çok etkilenen Danang liman kentinde, 26 kişi çoğunlukla evlerin çökmesi sonucu öldü. Şangsane tayfununda çok sayıda kişi de kayboldu. (Fotoğraf: AFP) Koordinatör olarak Hassun’un değil Şirvan el Valili’nin atandığı açıklandı Irak’ta temsilci karmaşası MAHMUT GÜRER ANKARA Irak’ın PKK konusundaki özel temsilci konusunda Ankara ile Bağdat arasında yoğun diplomasi trafiği yaşandığı öğrenildi. Ankara’nın, Irak’ın atadığını açıkladığı özel temsilci Amir Hassun ile ilgili bilgi istediği, Bağdat yönetiminin ise böyle bir atama yapmadığını ilettiği öğrenildi. Bunun ardından Irak, Türkiye’nin Irak Büyükelçiliği’ne ve Türk Dışişleri Bakanlığı’na, PKK ile Mücadele Özel Temsilci olarak, Savunma Bakanı Şii Şirvan el Valili’yi atadığını bildirdi. Bu karmaşa Ankara’da şaşkınlık ile karşılandı. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, PKK konusunda Irak, ABD ve Türkiye arasındaki koordinasyonsuz luk halen büyük sorun yaratıyor. Irak’ın atadığı açıklanan PKK ile mücadele özel temsilcisi konusunda da Ankara ile Bağdat arasında yoğun bir diplomasi trafiği yaşandı. Ankara, ABD’nin PKK ile Mücadele Koordinatörü Joseph Ralston’ın önümüzdeki günlerde Türkiye’ye gelecek olması nedeniyle, Bağdat’a PKK koordinatörlüğüne atanan Amir Hassun’a ilişkin bilgi istedi. Ancak Bağdat’tan beklenmeyen bir yanıt aldı. ‘Hassun’u atamadık’ Irak Dışişleri Bakanlığı Ankara’ya Hassun’u bu göreve atamadıklarını iletti. Edinilen bilgilere göre, Hassun’un bu göreve getirilmesi, hükümetteki Şiiler ile Sünniler arasında gerginliğe neden oldu. Bu kapsamda Bağdat yönetimi de Sünni Has sun’u atamaktan vazgeçerek yerine, Şii Şirvan el Valili’yi getirdi. Valili’nin daha önce Irak’ta savunma bakanlığı iç politikalardan sorumlu müsteşarlık görevinde bulunduğu, seçimlerden sonra bu bakanlığın bir türlü paylaşılamaması nedeniyle de bakanlık koltuğuna oturduğu ifade edildi. Ankara’nın bu ismi konumundan dolayı kabul ettiği ifade ediliyor. Öte yandan Irak’a ilişkin ilk 3’lü toplantının 13 Ekim tarihinde yapılacağı belirtiliyor. Bu toplantıya IrakABD ve Türkiye’nin koordinatörlerinin yanı sıra beraberindeki heyetlerin de katılacağı vurgulanıyor. İlk toplantıdan çıkacak sonucun ise Türkiye’nin 3’lü toplantıları sürdürüp sürdürmeyeceği konusunda belirleyici olacağı bildiriliyor. CUMHURİYET 10 CMYK