Katalog

28 OCAK 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 İsrail, ‘silah bırak’ baskısıyla karşı karşıya olan Hamas’lı bir hükümetle görüşmeyeceğini açıkladı... Hamas’a hükümet görevi Almanya’nın eski başkanı Rau öldü ? BERLİN (AA) Eski Almanya Cumhurbaşkanı Johannes Rau öldü. Rau’nun bürosundan yapılan açıklamada, bir süredir hasta olan eski cumhurbaşkanının 75 yaşında evinde yaşama veda ettiği bildirildi. Johannes Rau, 19992004 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevinde bulunmuştu. İran: Rusya’nın teklifi yetersiz ? TAHRAN (AA) İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, Rusya’nın İran için nükleer yakıt üretme ve atıkları geri alma yönündeki teklifinin yetersiz olduğunu söyledi. Resmi İran ajansı, Laricani’nin Çin’den dönüşünde yaptığı açıklamada, ‘‘Rusya’nın teklifi, İran’ın nükleer enerji ihtiyaçlarını karşılamak için yetersizdir’’ dediğini aktardı. Haberde, Laricani’nin, teklifin hâlâ müzakere edilmesi gerektiğini ifade ettiği kaydedildi. Morales maaşını düşürdü ? Dış Haberler Servisi Bolivya’nın yeni sosyalist Devlet Başkanı Evo Morales, maaşını yüzde 57 oranında azalttı. Yeni kararla, ayda 1800 dolardan biraz fazla alacak olan Morales’in bu kararı, hiçbir yetkili devlet başkanından daha fazla kazanamayacağı için kamu sektöründe çalışanların maaşlarının yeniden gözden geçirilmesini de birlikte getirecek. Morales, seçim kampanyası sırasında da söz verdiği gibi maaşından yaptığı kesintinin ülkedeki doktor ve öğretmen sayısının arttırılması için kullanılacağını söyledi. Morales, vekillerin de maaşlarını indirmesi gerektiğini belirtti. Dış Haberler Servisi Filistin’de geçen çarşamba yapılan meclis seçimlerini kazanan radikal Hamas örgütüne ‘‘Silah bırak, terörü kına’’ baskısı sürerken bölgenin ve barış sürecinin geleceği belirsizliğini koruyor. İsrail Hamas’lı bir hükümetle görüşmeyeceğini bildirirken Hamas üyeleriyle El Fetih yandaşları arasında çatışma çıktı. El Fetih militanları, örgüt liderliğini istifaya çağırdı. Hamas, meclisteki 132 sandalyenin 76’sını kazanarak mutlak çoğunluğu elde etti. Örgüt, El Fetih’i büyük yenilgiye uğratarak yüzde 60.3 oranında oy aldı. Devlet Başkanı Mahmud Abbas, dün seçimlerde en fazla oyu alan partiden hükümeti kurmasını isteyeceğini söyledi. Mahmud Abbas, ‘‘Tüm gruplarla bağlantı halindeyiz ve elbette çoğunluğu kazanan partiden hükümeti oluşturmasını isteyeceğiz’’ dedi. Abbas, önceki gece yaptığı konuşmada ise yeni hükümetin ilk görevinin, başkenti Kudüs olan, bağımsız bir Filistin devletini kurmak olduğunu söyledi. İsrail ile görüşme sürecine sadık kalacağını belirten Abbas, bir yıl önce seçildiğinde İsrail ile başlatılan programın, görüşmelere ve barışçı çözüm esasına dayandığını hatırlattı. Abbas, gelecekte İsrail ile görüşmelerin Filistin Kurtuluş Örgütü aracılığıyla yürütüleceğini söyledi. ‘‘FKÖ’yü yeniden canlandıracağız’’ diyen Abbas’ın bu şekilde İsrail ile yapılacak görüşmelerde Hamas’ı safdışı bırakmayı amaçladığı belirtiliyor. Hamas’ın kuracağı hükümetin sorumluluk alanı sağlık, eğitim ve işsizlik gibi iç meselelerle sınırlı kalacak. Barış görüşmeleri ve dış politika konuları Abbas’ın yetkisinde olacak. Hamas lideri İsmail Haniye de Abbas ile ‘‘siyasi ortaklık’’ konusunu görüşmek üzere bir araya geleceğini söyledi. Haniye, ‘‘Gelecek günlerde siyasi bir ortaklık kurul İSRAİLLİLER TEMASTAN YANA Dış Haberler Servisi İsrail’de hükümetin, Filistin seçimlerini kazanan Hamas örgütüyle masaya oturmayacağını açıklamasına karşın halkın yarısı örgütle görüşülmesinden yana. Yedioth Ahronoth gazetesinin yaptırdığı kamuoyu yoklamasına göre, İsraillilerin yüzde 48’i, Hamas liderliğindeki Filistin hükümetiyle görüşülmesinden yana olduğunu belirtti. Halkın yüzde 43’ü ise buna karşı olduğunu bildirdi. Gazetenin, kamuoyu yoklamasını ilk resmi sonuçlar açıklanmadan önce yaptığı bildirildi. İsrail Başbakan Vekili Ehud Olmert, İsrail’i yok etmek isteyen ve çok sayıda intihar saldırısının arkasında olan Hamas örgütünün dahil olduğu bir hükümetle herhangi bir görüşme yapılmayacağını belirtmişti. da, ‘‘Bir ayağınızın terörde, öbür ayağınızın siyasette olamayacağı görüşünü teyit ettik’’ dedi. Rice, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Giora Ailand’a, uluslararası topluluğun Hamas’tan İsrail’i tanımasını isteyeceği güvencesini verdiğini de belirtti. Ortadoğu Dörtlüsü de Hamas’tan taleplerini açıkladı: ‘‘Çatışmaya iki devletli bir çözüm bulunması; demokratik sürece katılan herkesin terörü kınamasını, İsrail’in var olma hakkını tanımasını ve silahsızlanmasını gerektiriyor.’’ Hamas’a Fransa ve Avustralya’dan da şiddete son verme çağrıları yapıldı. bbas, hükümeti kurma görevini Hamas’a verecek. Meclis binasına yeşil bayrak çeken Hamas militanları, El Aksa’yı da yeşil bayraklarla donattı. Hamas’ın zaferini protesto eden El Fetih militanları, Abbas’ı istifaya çağırdı. Han Yunus’ta El Fetih militanlarıyla Hamas militanları arasında çatışma çıktı. (Fotoğraflar: AP/AFP) A masını ve halkımızın sorunlarını görüşmek üzere bir araya geleceğiz. Haklarımızı elde etme yöntemleri konusunda siyasi görüş ayrılıklarımız mevcut, ancak bu Hamas’ın Filistin Yönetimi Başkanlığı ile çatışması demek değil’’ dedi. Han Yunus’ta çatışma Hamas üyeleriyle El Fetih yandaşları arasında ise gerilim yaşanıyor. Gazze Şeridi’ndeki Han Yunus kentinde El Fetih ve Hamas yandaşlarının seçim sonuçları yüzünden çatışması sonucu 2 kişi yaralandı. El Fetih taraftarı 500 militan, Hamas’ın zaferini protesto için Gazze kentinde yürüyüş yaptı. Militanlar, Abbas ile örgütün yöneticilerini istifaya çağırdı. Militanlar yürüyüş sırasında havaya ateş açarken Hamas, çatışma çıkmasını önlemek için taraftarlarından sokakları boşaltmasını istedi. Seçim zaferinin ardından örgütün Şam’da sürgünde bulunan lideri Halid Meşal’in gelecek hafta Gazze Şeridi’ne geri dönebileceği ileri sürüldü. İsrail Başbakan Vekili Ehud Olmert, Hamas’ın yer aldığı bir hükümetle temasa geçmeyeceklerini söyledi. Olmert, önceki gece kabinenin olağanüstü toplantısın dan sonra yaptığı açıklamada, ‘‘İsrail’in, İsrail devletini yok etmek isteyen terörist bir örgütün de parçası olduğu bir Filistin yönetimiyle ilişkiye geçmeyeceğini’’ belirtti. Savunma Bakanı Şaul Mofaz da Abbas’tan, terör örgütlerinin silahsızlandırmasını talep etmeye devam edeceklerini söyledi. Dışişleri Bakanı Vekili Tzipi Livni, uluslararası toplumdan, Hamas liderliğindeki bir Filistin hükümetini tanımamasını istedi ve seçimin ‘‘terör gruplarını aklamayacağını’’ söyledi. İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesinin, barış yolunda bir ‘‘pencere’’ açtığını kay deden Livni, ‘‘Filistinliler Hamas’ı seçerek onu kapattılar’’ diye konuştu. Sağcı Likud partisinin lideri ve eski Başbakan Benyamin Netanyahu, Filistinlilere ekonomik yaptırım uygulanmasını istedi. 4’lüden Hamas’a baskı ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, arabuluculuk yapan büyük güçlerin, Hamas’ın şiddeti kınaması gerektiği konusunda anlaştığını söyledi. Rice Rusya, ABD, BM ve AB’den oluşan Ortadoğu Dörtlüsü’nün üst düzey yetkilileri arasında telefonla yapılan görüşmelerden sonra yaptığı açıklama Erdoğan: Fırsat verilmeli ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Filistin seçimlerinin galibi HAMAS’a ‘‘fırsat verilmesi gerektiğini’’ söyledi. İran konusundaki gelişmelerin Türkiye’yi ‘‘psikolojik olarak olumsuz etkilediğini’’ belirten Erdoğan, BM Güvenlik Konseyi’nin bu ülkeyle ilgili bir karar alması durumunda Türkiye’nin de bu kararın gereğini yerine getireceğini dile getirdi. Önceki akşam bir televizyon kanalının Davos’tan canlı yayımlanan programına katılan Başbakan Erdoğan, gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Erdoğan’ın değindiği konular ana hatlarıyla şöyle: ? HAMAS’a fırsat verilmeli: Filistin halkının tercihine saygı duyulmalı. Burada HAMAS’a bu fırsat verilmelidir. Önyargıyla önü kesilmemelidir. Geleceğe yönelik tavırlarında bugüne kadar alışılmışın dışında bir süreci başlatabilir. Bizim, Geniş Ortadoğu Projesi’nde olan bir ülke olarak görev üstlenmemiz lazım. Gerek İsrail ile olan ilişkilerimizde gerek Filistin’le olan ilişkilerimizde üzerimize düşeni yapmamız, bu konuda başka İslam ülkelerini devreye sokmamız lazım. ? İran’la ilgili gelişmeler psikolojik rahatsızlık veriyor: (Almanya, Fransa ve İngiltere’nin İran’la ilgili girişimlerinin BM nezdinde sürdürülmesi yönündeki çabalarının anımsatılması üzerine) Bu tür gelişmeler bizi psikolojik olarak rahatsız ediyor. ? Zararımızı kimse karşılamıyor: (İran konusunda) Ülkemizin kendi menfaatları var. Bir anda karar verip, öfkeyle kalkıp zararla oturamayız. Çünkü bizim zararımızı da kimse karşılamıyor. Biz de kendi başımızın çaresine, kendimiz bakıyoruz. Dara düştüğümüz zaman kimse ‘‘Sen dara düştün, senin şu kadar açığın var, al sana şu kadar destek’’ demiyor. Hemen ilk getirdikleri şey: ‘‘Şu kadar faizle ödersen ben sana şu kadar kredi açarım...’’ Bu kadar zor şartlar içerisinde ülkemizi iyi konuma taşımak, insanımızın yaşam standartlarını yükseltmek ve çevremizde de savaşların bittiği bir ülke olmak istiyoruz. (BM Güvenlik Konseyi’nin bir karar alması durumunda Türkiye’nin tavrının sorulması üzerine) Bir karar alınırsa bunun vecibeleri yerine getirilecek. H AMAS YORUMU Kaçırılan 2 Alman El Cezire’de ? BAĞDAT (AA) El Cezire televizyonu, Irak’ın kuzeyinde bu hafta kaçırılan 2 Alman mühendisin görüntülerinin yer aldığı video kaseti yayımladı. Video kasette, arkalarında iki silahlı kişi bulunan ve yerde oturan iki mühendis, serbest bırakılmalarının sağlanması için Alman hükümetine çağrı yapıyor. Kasetin çekim tarihi, mühendislerin Beyci kentinde kaçırıldıkları gün olan 24 Ocak olarak görülüyor. Seçim zaferini kutlayan Hamas yanlıları, Kudüs’te cuma namazı sonrasında Haremüşşerif’i yeşil bayraklarla donattı. (Fotoğraf: REUTERS) HANİYE, MÜLTECİ KAMPINDA YAŞIYOR İsmail Haniye, Filistin’de 10 yıl aradan sonra yapılan seçimlere ilk kez katılan ve zafer kazanan radikal Hamas’ın, kurulacak bir hükümeti ‘‘emanet edebileceği’’ isim olarak görülüyor. Filistinli siyasi gözlemcilerce dinci hareket içindeki ‘‘gerçekçi seçenek’’ olarak değerlendirilen 43 yaşındaki Haniye, ak düşmüş sakalı ve her zaman giydiği blazer ceketiyle siyasi savaşım ile silahlı direniş arasındaki iç çekişmeyi temsil eden adam olarak tanınıyor. Hamas militanları Haniye’yi pragmatik, açık fikirli olarak değerlendiriyor. Haniye, 2005’teki ateşkeste kilit rol oynamıştı. Hamas’ın kalesi Gazze Şeridi’nde, örgütün 2004’te İsrail tarafından öldürülen ruhani lideri Ahmed Yasin’in bürosunun eski şefi olarak saygın bir isim olan Haniye, Filistin topraklarının tamamının kurtulmasına kadar, Hamas’ın silahlı mücadeleye devam etmesiyle demokratik yollardan seçilmiş bir meclise temsilci göndermesi arasında çelişki görmediğini söylemişti. 1996’daki ilk seçimlerde adaylığını koyan, ancak Hamas’ın seçimlere katılmayı reddetme kararı almasından sonra bu hevesinden vazgeçmek zorunda kalan Haniye’nin, gelecekteki Filistin devletinin ‘‘bütün Filistin’i, yani İsrail’i de kapsamasını ve yeni devletin şeriatla yönetilmesini’’ istemesi de uluslararası toplumda endişe yaratıyor. Haniye, başkenti Kudüs olan egemen bir devletten yana ve ancak Hamas’ın bu hedefinin gerçek olması halinde silah bırakacağını söylüyor. Mütevazı bir yaşam süren Haniye, El Fetih yetkililerinin Gazze’deki villalarına karşı, kentin en yoksul bölgelerinden biri olan Şatti mülteci kampında yaşıyor. 1987’DE KURULDU Filistin’deki seçimlerin galibi İslami Direniş Hareketi (Hareketül Mukavematul İslamiyye HAMAS), birçok dünya devletinin terör örgütü listesinde yer alırken kuruluş amacı İsrail’e karşı ‘‘cihat’’ etmek. Örgüt, Mısır’da Hasan el Benna liderliğindeki Müslüman Kardeşler Örgütü’nün Filistin’deki kolu olarak 1987 yılında, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Filistinlileri ve Müslümanları yeterince temsil edemediği ve İsrail ile yeterince mücadele edemediği gerekçesiyle kuruldu. HAMAS temel olarak İsrail’e karşı ‘‘cihat’’ politikası uygularken kendisinden daha ılımlı politika uygulamasını isteyen Müslüman Kardeşler ile fikir uyuşmazlığına düşerek örgüt ile olan bağlantısını sona erdirdi. Örgüt, İsrail ile barış görüşmelerine yanaşan FKÖ’nün anlaşmaya yönelik tutumunu da eleştirirken FKÖ’yü kendisiyle birleşmeye çağırdı. Çağrıları yanıtsız kalınca da siyasi arenaya çıkma kararı aldı. Şeyh Ahmet Yasin’in manevi liderliğinde faaliyet yürüten HAMAS’ın en büyük destekçisi ise Hizbullah... Bu örgütün de desteğini alan HAMAS, özellikle İsrail’in çeşitli kentlerinde düzenlenen bombalı intihar saldırılarını üstleniyor. HAMAS birçok ülkenin terör örgütü listesinde yer alıyor ve bu nedenle başta ABD olmak üzere birçok devlet, Filistin’in yeni yönetimi ile ilişki kurmayı reddediyor. Pentagon’da KİS timi ? WASHINGTON (AA) Pentagon’da, kitle imha silahlarının kaçakçılığına karşı özel bir askeri tim kurulması planının gündemde olduğu bildirildi. The Washington Times’ta çıkan habere göre bu güç, ‘‘Kuzey Kore ve İran gibi ülkelerin, terörist gruplara kitle imha silahı aktarmasını engellemekle’’ görevli olacak. Birkaç yüz askerden oluşması planlanan özel tim, dünyanın her yerindeki hedeflere müdahalede bulunma yeteneğine sahip olacak. CUMHURİYET 11 K