Katalog

19 OCAK 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Fransa, Almanya ve İngiltere’nin hazırladığı tasarı, BMGK’ye bir rapor sunulmasını öngörüyor AB üçlüsü İran’a çözüm arıyor Şalom’un yerine kadın bakan ? KUDÜS (AA) İsrail Başbakanı Ariel Şaron’un beyin kanaması geçirmesinin ardından bu göreve vekâlet eden Ehud Olmert’in yaptığı kabine değişikliği kapsamında, Tzipi Livni’nin dışişleri bakanlığına atandığı bildirildi. Resmi kaynaklar, İsrail tarihinde ikinci kez bir kadının bu göreve geldiğini belirttiler. Livni, Silvan Şalom’un yerine bu göreve getirildi. Dış Haberler Servisi İngiltere, Fransa ve Almanya, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) İran’ın nükleer programıyla ilgili bir rapor hazırlayarak Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne sunmasını öngören bir karar tasarısı hazırladı. Tahran ise, nükleer dosyanın BM Güvenlik Konseyi’ne gitme olasılığının zayıf olduğunu düşünüyor ve baskılara karşın nükleer programını sürdüreceğini belirtiyor. Avrupa Birliği (AB) adına İran ile müzakereleri yürüten İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından kaleme alınan karar tasarısı, ‘‘İran’dan olası nükleer silah faaliyetleriyle ilgili sorulara açıklık getirmesi konusunda UAEK’ye yardımcı olmasını ve UAEK Başkanı Muhammed el Baradey’in bu tasarının bir kopyasını Güvenlik Konseyi’ne iletmesini’’ istiyor. AB 3’lüsü tarafından hazırlanan tasarı, konuyu BM ? Fransa, Almanya ve İngiltere’nin kaleme aldığı tasarı, konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne havale ederek olası yaptırımların kapılarını açsa da, diplomatlara göre yaptırımlar uzak bir olasılık. Tahran da, nükleer dosyanın Konsey’e gitme olasılığını zayıf görüyor. Güvenlik Konseyi’ne havale ederek İran’a olası yaptırımların kapılarını açsa da, diplomat ve uzmanlar, bu ülkeye yönelik cezai yaptırımların hâlâ uzak bir olasılık olduğunu belirtiyorlar. Tasarı metni, UAEK’nin şubat başında yapacağı acil toplantıya kadar kilit üyelerce değerlendirilecek. UAEK kurulunun ağır toplarından Rusya ve Çin, konunun Konsey’e havale edilmesine karşı. Ancak tasarı onaylanırsa, İran’la 2002’den bu yana süren nükleer gerginlik konusu, ilk kez Güvenlik Konseyi’ne taşınmış olacak. Fransa, Tahran’ın nükleer program müzakerelerine yeniden başlama önerisini reddetti. Öneriyi, İngiltere de reddetmişti. Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Denis Simonneau, ‘‘İran’ın hassas faaliyetlere yeniden başlayacağı yönünde 9 Ocak’ta yaptığı açıklama orta yerde dururken müzakereleri sürdürmenin mümkün olamayacağını’’ söyledi. Sözcü, İran’ın önce nükleer etkinliklerini tamamen durdurması gerektiğini iddia etti. tısında, İran’a karşı kararlı bir tutum izlenmesi konusunda İngiltere ile tam bir görüşbirliği içinde olduklarını belirttiler. Merkel, “İran, sorumluluklarını yerine getirmez ve verdiği sözlerde durmazsa neler olabileceğini hissetmeli. Bu konuda kararlı adımlar atmalıyız’’ dedi. De Villepin de, Merkel’in görüşlerini paylaştığını belirterek “İran, sınırın nerede olduğunu bilmeli’’ dedi. ‘Sınırı aşma’ tehdidi Almanya Başbakanı Angela Merkel, dün başkent Berlin’de Fransa Başbakanı Dominique de Villepin ile biraraya geldi. Merkel ve de Villepin, Başbakanlık’ta görüşmeden önce yaptıkları basın toplan Hamaney: Baskılar bizi caydıramaz İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, dünyanın baskılarının İran’ı nükleer programından caydıramayacağını söyledi. Hamaney, ‘‘İslam Cumhuriyeti, ilkele rine göre, koparılan yaygaradan korkmadan kendi bilimsel gelişme yoluna devam edecektir ve dünya İran ulusunun iradesini etkileyemez’’ dedi. Ali Hamaney, ‘‘Biz nükleer silah peşinde değiliz ve Batı bunu biliyor, çünkü nükleer silah sahibi olmak ülkemizin çıkarlarına ve İslamın ilkelerine aykırıdır’’ diye konuştu. Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki, İran dosyasının BM Güvenlik Konseyi’ne gönderilme riskinin zayıf olduğunu söyledi. Muttaki, ‘‘Şartların bütünü göz önüne alındığında, dosyanın Konsey’e gönderilmesi riski zayıf’’ dedi. Mahuçehr Muttaki, ‘‘Bütün Avrupalıların İran’ın çok açık ve çok doğrudan olan mesajını anladığını ve işleri iyice karıştıracak acele bir karar almamalarını umuyorum’’ diye konuştu. Haaretz gazetesi, İsrail’in ABD’li ve Avrupalı yetkililerle olası yaptırımlarla ilgili görüşmelerde bulunduğunu yazdı. Amerika, kaçırılan kadın gazeteciye karşılık elindeki 8 kadın tutukluyu bırakmıyor A BD’Lİ ORGENERAL WALD: ‘Mladiç Rusya’da saklanıyor’ ? BELGRAD (AA) BM savaş suçları mahkemesince savaş suçlusu olarak aranan eski Bosnalı Sırp komutan Ratko Mladiç’in Rusya’da saklandığı öne sürüldü. Belgrad’da yayımlanan bir gazete adını belirtmediği kaynaklara dayanarak verdiği haberde, 19921995 Bosna savaşı sırasında işlediği suçlardan aranan Mladiç’in, geçen mayısta Sırbistan’ı terk ettiğini yazdı. Haberde, Belgradlı ile Moskovalı yetkililer arasında, ‘‘Mladiç’in Moskova’dan mı, yoksa getirileceği Sırbistan’dan mı mahkemeye teslim edilmesi gerektiği’’ konusunda gizli görüşmelerin ve ziyaretlerin sürdüğü kaydedildi. Gazeteci için gözler ABD’de ? Eylemi gerçekleştiren militanlar, Iraklı kadın tutukluların 72 saat içinde serbest bırakılmaması durumunda, gazeteci Jill Carroll’u öldürme tehdidinde bulundular. Dış Haberler Servisi El Cezire televizyonu, Irak’ta kaçırılan ABD’li kadın gazetecinin militanlar tarafından çekilmiş video görüntülerini yayımladı. Ülkede dün düzenlenen saldırılarda 16 kişi öldü. Merkezi Katar’da bulunan televizyonun önceki akşam yayımladığı bantta, eylemi gerçekleştiren militanlar, Iraklı kadın tutukluların 72 saat içinde serbest bırakılmaması durumunda, gazeteci Jill Carroll’un öldürüleceği tehdidinde bulundular. Christian Science Monitor gazetesi için dışarıdan yazı yazan 28 yaşındaki gazeteci Carroll 7 Ocak’ta kaçırılmıştı. Carroll, önde gelen Sünni politikacı Adnan el Duleymi’nin ofisinden ayrıldıktan kısa süre sonra kaçırılmış, çevirmeni öldürülmüştü. El Cezire’deki gazeteciler Carroll’u, daha önceden adı duyulmayan, kendilerine ‘‘İntikam Tugayları’’ diyen bir grubun kaçırdığını söylediler. Irak’taki Amerikan ordusu, militanların tüm Iraklı kadın tutukluların 72 saat içinde serbest bırakılmasını istemesinin ardından, ellerinde 8 kadın tutuklu bulunduğunu bildirdi. Amerikan ordu sözcülüğünden dün yapılan açıklamada, bu kişilerin, diğerleri gibi güvenliğe tehdit oluşturdukları için tutul ‘Ahmedinecad PKK’den bile büyük tehdit’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ABD’nin Avrupa Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Charles Wald’ ın Ankara temaslarında İran konusu gündeme geldi. Wald, İran’daki Mahmud Ahmedinecad yönetiminin dünya için büyük bir tehdit olduğunu söyledi. Wald, Ankara’da Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök ve Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Işık Koşaner’le görüştü. Görüşmelerde, Irak, PKK ve İran gündeme geldi. Orgeneral Charles Wald, 12’nci kez Türkiye’ye geldiğini belirtirken Türk muhataplarıyla İran konusunu ele aldıklarını belirtti. Wald, ‘‘İran’da Ahmedinecad yönetimi dünya için büyük bir tehdit, hatta PKK’den bile daha büyük’’ dedi. İran konusunda diplomasiyle sonuç alınmasının en iyi çözüm yolu olduğunu vurgulayan Wald, ancak iki yıldır İran yönetiminin diplomasi ile çözüme yanaşmadığını söyledi. Görüşmelerde, Türk tarafının da diplomasi seçeneğinin ön planda olması gerektiği yolunda görüş bildirdiği belirtildi. Daha önce de Türkiye’ye FBI ve CIA başkanları gelmiş ve İran konusu masaya yatırılmıştı. İsveçli kadınlara maç istisnası ? RİYAD (AA) Suudi yetkililer, bir istisna yaparak, ülkede yaşayan İsveçli kadın futbol taraftarlarının dün akşam İsveç ile Suudi Arabistan arasında oynanan dostluk maçını stadyumda izlemesine izin verdi. Suudi futbol federasyonu yetkilisi Faysal Abdülhadi maç öncesinde yaptığı açıklamada, İsveçli kadınların maçı stadyumdaki ayrı bir bölümden izlemesine izin verdiklerini söyledi. F C hristian Science Monitor gazetesi için dışarıdan yazı yazan 28 yaşındaki gazeteci Carroll (solda) 7 Ocak’ta kaçırılmıştı. Carroll’un görüntüleri dün El Cezire televizyonunda yayımlandı. Bağdat’ın batısında tünele giren bir konvoya yönelik saldırıda 10 Iraklı güvenlik görevlisi öldürüldü. (Fotoğraflar: AP) duğu belirtildi. Irak Adalet Bakanlığı’ndan bir yetkili de denetimindeki cezaevlerinde tutuklular arasında kadınların bulunduğunu belirtti, ancak rakam vermedi. Başkent Bağdat’ın batısında tünele giren bir konvoya yönelik saldırıda 10 Iraklı güvenlik görevlisi öldürüldü, Malavili ve Madagaskarlı iki mühendis kaçırıldı. RANSA GENELKURMAY BAŞKANI: ‘Askeri müdahale çılgınlık olur’ ? ‘‘İran’ın İsrail’in varlığı için tek tehdit olduğunu’’ kaydeden İsrail Genelkurmay Başkanı Halutz, buna karşın ‘‘ilk saldıran taraf’’ olmayacaklarını belirtti. Dış Haberler Servisi İsrail Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dan Halutz, Tahran’ın nükleer silah yapma çabasında olduğunu öne sürerek bununla birlikte ‘‘İran’ın nükleer tesislerine ilk saldıran taraf olmayacaklarını’’ söyledi. Halutz, önceki akşam Hayfa Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada, ‘‘İran’ın İsrail’in varlığı için tek tehdit olduğunu’’ belirtti. ‘‘İran’ın nükleer tesislerine ilk saldıran taraf olmayacağız’’ diyen Halutz, ‘‘mevcut bir tehditten söz etmelerine karşın askeri müdahalede bulunan taraf olmamaları gerektiğini’’ ifade etti. Fransa Genelkurmay Başkanı Henri Bentegeat ise nükleer enerji programını engellemek için İran’a askeri müdahale önermenin ‘‘kesinlikle çılgınlık’’ olacağını söyledi. Fransız general, ‘‘İran ile ilgili müzakere yollarının hâlâ kapanmadığını düşünüyorum. İran’a askeri müdahale yapmayı düşünmek mantıklı değil. Bu tür bir olasılık, Ortadoğu’da ölümcül bir drama neden olur’’ dedi. Saldırılar devam ediyor Güvenlik kaynakları, özel bir şirkette çalışan güvenlik görevlilerinin, bir cep telefonu firması için çalışan mühendisleri koruduğunu belirtti. Sünni Şeyh Muhammed Saddak el Battah, yeğeni ve bir arka daşı, evlerinde uğradıkları silahlı saldırı sonucu öldüler. El Saadiye’de bir aracın geçişi sırasında patlayan bomba, 1 polisin ölümüne, 5’inin yaralanmasına yol açtı.Irak’ın güneyindeki Basra kentinde dün düzenlenen bombalı saldırıda 2 Amerikalı güvenlik görevlisi öldürüldü. ‘İspanya bölünüyor’ ? MADRİD (AA) İspanya’da Kara Kuvvetleri Komutanı General Jose Mena Aguado’nun ‘‘darbe’’ imasından sonra yaşanan tartışma devam ediyor. Fas topraklarında İspanya egemenliği altında bulunan Melilla’da Lejyoner Piyade Yüzbaşı olarak görev yapan ve eski faşist lider Franco’nun düşüncelerini savunan askeri bir derneğin başkanlığını yapan Yüzbaşı Roberto Gonzalez Calderon Melilla Hoy gazetesinde yayımlanan mektubunda, silahlı kuvvetlerde huzursuzluk olduğunu iddia etti. ‘‘İspanya’da sosyal ve siyasi durumdan dolayı çok güçlü bir rahatsızlık olduğunu’’ savunan Calderon, ‘‘İspanyamız bölünüyor. Kamu gösterilerinde ulusal bayrağımız yakılıyor. Terör örgütü ETA için faaliyetler düzenleniyor ve İspanya’yı kendi vatanı gibi tanımayan yeni bir İspanyol nesli bulunuyor’’ dedi. Russel Mahkemesi Öğretmen kıyımı bitsin! GÜRHAN UÇKAN Ajan skandalı büyüyor Dış Haberler Servisi Almanya’nın eski Dışişleri Bakanı Joschka Fischer’in Alman İstihbarat Örgütü (BND) görevlilerinin Irak’ta kalmaları konusunda ısrar ettiği öne sürüldü. Leipziger Volkszeitung gazetesi, Fischer’in eski BND Başkanı August Hanning ile görüşerek, Bağdat’ta Irak savaşı boyunca ajan bulundurma konusunda ısrar ettiğini yazdı. Fischer, Die Zeit gazetesine yaptığı açıklamada ‘‘Irak savaşı sırasında BND’nin kendi bilgilerini toplaması bizim için çok önemliydi. Bilgilerim doğrultusunda, belirlediğimiz kırmızı çizgiyi, siyasi ve ahlaki sınırı aşmadık’’ dedi. Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier de, BND görevlilerinin savaş sırasında gizlice ABD ordusuna yardım ettiği savlarını yanıtlamak üzere Ortadoğu gezisini yarıda kesmeye karar verdi. STOCKHOLM Irak’ta son 1 yılda 250 bilim adamı ve öğretim üyesinin sistematik bir şekilde öldürülmesi ve yüzlercesinin de ‘‘kaybolması’’, üniversitelerin yüzde 84’ünün yakılıp yıkılması, Bertrand Russel Mahkemesi tarafından kınandı ve imza kampanyası başlatıldı. Adını ünlü filozof Bertrand Russel’dan alan mahkemeyi oluşturan bir grup gazeteci ve yazar, bir bildiri yayımlayarak Irak’ta 1 yıldır süren aydın avına dünya kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışıyor. Bildiriyi hazırlayanlar arasında, Robert Fisk, Noam Chomsky, John Pilger gibi ünlü isimler bulunuyor. ‘‘Iraklı akademisyenlerin korunması için acil çağrı’’ başlığını taşıyan bildiride, gazeteci Fisk’in daha 14 Temmuz 2004’te Irak’tan gönderdiği bir haberde, ‘‘Öğretim üyeleri, akademisyenler yok edilerek Irak’ın kültürel kimliğinin ortadan kaldırılması için bir kampanya yürütüldüğünden şüphelendiklerini ve bu kampanyanın, ABD ordusunun Bağdat’a girmesiyle başlayan yıkım sürecinin bir parçası olduğunu’’ yazdığı anımsatılıyor. Bildiride şöyle deniliyor: ‘‘Öldürülenler arasında, coğrafya, tarih ve Arap edebiyatı öğretmenleri, doğabilimciler bulunmakta. Bugüne kadar tek bir katil yakalanmadı.’’ İ RAN’A KARŞI NET TUTUM BELİRLENMEDİ Ankara UAEK’yi bekliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) İran’a karşı nasıl bir tutum izleyeceğini hâlâ belirleyemeyen Türkiye, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) başta Almanya, ABD, Fransa ve İngiltere olmak üzere çeşitli ülkelerin katılımıyla yapacağı toplantıyı bekliyor. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın Türkiye’ye gelmek istemesiyle başlayan süreç, Ankara’yı sıkıntı içerisine soktu. İran Cumhurbaşkanı’nın ilk resmi gezisini Türkiye’ye düzenlemek istemesi, başta ABD ve İsrail olmak üzere birçok ülkenin Ankara’ya çeşitli mesajlar iletmesine neden oldu. Ancak tüm bu baskılara karşın Ankara halen bu ülkeye karşı net bir tutum belirlemedi. Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Ankara’nın tutumunu belirlemek için UAEK’nin ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya ile şubatın ilk haftasında yapmayı planladığı toplantıyı beklediğini belirtiyor. UAEK’nin yapacağı açıklamalardan sonra Türkiye’nin tutum belirleyeceğini kaydeden kaynaklar, ‘‘Ankara’nın yaklaşımı bölge için çok önemli. Bu nedenle çok dikkatli bir politika izlenmeli’’ diye konuştu. Buna karşın Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi’nde İran tehdit olarak değerlendiriliyor. CUMHURİYET 11 K