Katalog

18 OCAK 2006 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Nükleer programın Güvenlik Konseyi’ne taşınması konusunda görüş birliği yok T ALATSTRAW BM İran’da uzlaşamadı Liman tasarısı reddedilecek ? STRASBOURG (AA) Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği ülkelerinde liman hizmetlerinin daha fazla serbest rekabete açılmasını öngören yasa tasarısını reddetmeye hazırlanıyor. AP genel kurulunda dün yapılan tartışmada Sosyalist, Yeşil ve komünist gruplarla Hıristiyan Demokrat Grubu üyesi bir kısım parlamenter, AB Komisyonu’nun kaleme aldığı yasa tasarısını bugün yapılacak oylamada reddedeceklerini açıkladı. AB’nin çeşitli ülkelerinden önceki gün Strasbourg’a gelen yaklaşık 10 bin liman işçisi, AP önünde protesto gösterisi düzenlemişti. Gösteriler, binada önemli maddi zarara yol açarken biri ağır, toplam 12 polis yaralanmıştı. Dış Haberler Servisi BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinin ve Almanya’nın temsilcilerinin, Londra’da İran’ın nükleer programıyla ilgili olarak önceki gün yaptıkları toplantıda, konunun konseye taşınması üzerinde görüş birliğine varamadığı bildirildi. Rusya ve Çin diplomasi vurgusu yaparken İran, konunun Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesi durumunda, BM denetimlerine son verme tehdidinde bulundu. Londra’da bir araya gelen BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) 2 Şubat’ta olağanüstü toplanması konusunda anlaşmıştı. 7 saat süren toplantıya katılan ülkeler, İran’ı nükleer çalışmalarını tamamen durdurmaya çağırdı. Ancak konunun BM’ye taşınması konusunda uzlaşma sağlanamadı. UAEK’nin İran’ın nükleer dosyasını kon ondra’da 7 saat süren görüşmelerin ardından UAEK’nin 2 Şubat’ta olağanüstü toplanması konusunda anlaşmaya varıldı. Ancak Rusya ve Çin yaptırımlara karşı olduklarını dile getiriyorlar. Tahran da, konunun konseye taşınması durumunda işbirliğini keseceği tehdidinde bulundu. L seye havale etmesi mümkün. Bu durumda konsey, yaptırıma karar verebilir. Oysa Rusya ve İran yaptırıma karşı. Moskova: Yaptırım en iyi yol değil Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran’a nükleer faaliyetlerinden kaygı duyulduğunu göstermek için en iyi yolun yaptırım olmadığını söyledi. Lavrov, dün Moskova’da yaptığı basın toplantısında, İran’a yaptıkları ve herkesin uzlaşabileceği önerinin hâlâ masada olduğunu belirtti. Rusya, Tahran’a uran yum zenginleştirme faaliyetlerini Rus topraklarında sürdürmesi önerisinde bulunmuştu. Çin de, tüm taraflara müzakerelere yeniden başlama çağrısında bulundu. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Kong Quan, ‘‘Çin tarafı, sorunu barışçı yollardan çözmenin tüm tarafların yararına olacağına inanıyor’’ diye konuştu. İran’ın UAEK nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ali Asker Sultani, ‘‘ülkesinin nükleer dosyasının BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesi halinde UAEK ile işbirliğini so na erdireceklerini’’ söyledi. Sultani, bu açıklamasının ‘‘çok açık ve anlaşılır bir mesaj olduğunu’’ vurguladı. İran yönetimi, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) taraf olduktan sonra, nükleer tesislerinde ani denetimleri öngören ek protokolü de imzalamıştı. Ancak ek protokol İran parlamentosunca onaylanmadığı için, Tahran yönetimi ek protokolün gereklerini gönüllü olarak yerine getiriyordu. Rusya ve Çin’in İran’la ilişkilerinde petrol ve silah ticareti ağır basarken Almanya, İran’daki yabancı yatırımların yüzde 12’sini elinde bulunduruyor. Almanya’nın İran’a ihracatı 2000 yılından bu yana katlanarak 3. 6 milyar Euro’ya ulaştı. İran’ın ithalatında Almanya yüzde 12.8’le ilk sırada yer alırken bu ülkeyi yüzde 8.3’le Fransa, yüzde 7.7 ile İtalya, yüzde 7.2 ile Çin, yüzde 5.4 ile Rusya izledi. Rum engeli sürüyor LEFKOŞA (AA) Kıbrıs Rum yönetimi, İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw’un, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile 25 Ocak’ta KKTC Cumhurbaşkanlığı’nda yapılacağı duyurulan görüşmeye KKTC’nin ‘‘dolaylı tanınması’’ anlamına geleceği gerekçesiyle karşı çıkarak görüşmenin başka bir mekânda yapılmasını istiyor. Rum yönetimi Dışişleri Bakanı Yorgos Yakovu, Straw ziyaretinin, yer sorunu çözülünceye kadar ertelenebileceğini iddia etti. Ziyaretin ertelenmesindense, Rum tarafının koşulları çerçevesinde yapılmasını arzuladığını kaydeden Yakovu, ziyaretin ertelenmesine bağlı etkilerin, StrawTalat görüşmesinin cumhurbaşkanlığı binasında yapılmasından dolayı oluşabilecek etkilerden daha az olacağını savundu. KKTC Cumhurbaşkanı Talat ise Rumların yer konusundaki tutumuna tepki göstererek ‘‘Kıbrıs Türk halkının seçimle göreve getirdiği cumhurbaşkanını otellerde, kahvehanelerde görüşmeye zorlama cüretini bulan Güney Kıbrıs Rum yönetiminin nasıl bir mentaliteye sahip olduğunu bütün dünyanın değerlendirmesi’’ gerektiğini söyledi. Ziyaretin ertelenmemesini umduğunu söyleyen Talat, İngiltere’nin garantör ülke olarak her iki topluma eşit sorumluluğu ve yakınlığı olduğuna inandığını belirtti. İran konusunun konseye taşınmasını görüşmek üzere üst düzey bir heyet Moskova’ya gitti İsrail’in Rusya’yı ikna çabası Dış Haberler Servisi İsrail’den aralarında atom enerjisi ve güvenlik uzmanlarının bulunduğu üst düzey bir heyet, İran’ın nükleer programıyla ilgili olarak sorunun BM Güvenlik Konseyi’ne taşınmasını görüşmek üzere dün Rusya’ya gitti. İsrailli yetkililer Rusya ziyaretine Başbakan Ariel Şaron tarafından henüz sağlığı yerindeyken yaklaşık 2 ay önce karar verildiğini açıkladı. Moskova’ya yapılan ‘‘çalışma ziyareti’’nin, 2 ay önce İsrailli bakanların ABD’de yaptıkları görüşmelerin sonucunda İran konusunda Rusya ile daha yakın bir diyalog sürdürülmesi kararının ardından alındığı kaydedildi. Rusya’ya giden heyette bulunan isimler arasında İsrail Ulusal Güvenlik Şefi Giora Eiland ve Atom Enerjisi Komisyonu Başkanı Gideon Frank da yer alıyor. Heyetin, yapılacak görüşmeler sonucunda Moskova’yı İran konusunun BM Güvenlik Konseyi’ne taşınması konusunda ikna etmeyi amaçladığı belirtiliyor. İsrail Başbakanvekili Ehud Olmert, İran’a hitaben sert bir uyarıda bulunarak İsrail’in, düşmanca niyeti olanların, kitle imha silahlarına sahip olmasına izin vermeyeceğini söyledi. Olmert, dün düzenlediği basın toplantısında ‘‘Akıldışı düşüncelere sahip birinin, nükleer silaha sahip olmasına izin vermeyiz’’ dedi. Olmert, uluslararası toplumun İran’a, ‘‘nükleer ihtiraslarından vazgeçmemesi halinde yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı’’ yönünde gözdağı vermesi gerektiğini de belirtti. İsrailFilistin çatışmasına da değinen Olmert, İsrail’de 28 Mart’ta yapılacak genel seçimlerden sonra Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile barış görüşmelerine yeniden başlayacağını umduğunu söyledi. Olmert, görüşmelerin başlayabilmesi için, Abbas’ın, Filistinli militan grupları silahsızlandırmasının şart olduğunu kaydetti. Lagendijk eleştirisi ? STRASBOURG (AA) Avrupa Parlamentosu’ndaki (AP) Sosyalist ve Yeşil Grup, AP ile TBMM arasında danışma organı vazifesi gören Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Eşbaşkanı Joost Lagendijk hakkında Türkiye’de soruşturma açılmasını eleştirdi. Sosyalist Grup Başkanı Martin Schulz, basın toplantısında bir soru üzerine, Lagendijk hakkında soruşturma açılmasını ‘‘kabul edilemez’’ bulduklarını söyledi. Schulz, bunun ifade özgürlüğünü ihlal anlamına geldiğini savundu. Yeşil Grup Başkanı DanielCohn Bendit tam üyelik müzakerelerinin başladığı bir ülkede, hâlâ düşünce özgürlüğüyle ilgilenilmesi ‘‘talihsiz bir durum’’ dedi. Ç oğunluğu gençlerden oluşan yüzlerce İsrailli, boşaltmalara engel olmak amacıyla kente gelerek bölgede konuşlanmıştı. İsrail güvenlik güçlerine saldıran Yahudi gençlerden 20’den fazlasının tutuklandığı bildirildi. İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, Filistinlilerin zararının tespit edilerek tazmin edileceğini açıklamıştı. (Fotoğraf: AFP) İ RANIRAK Basra’da çatışma Dış Haberler Servisi İran ve Irak Sahil Muhafızları arasında Basra Körfezi’nde çatışma çıktığı bildirildi. Irak’ın Basra vilayeti valisi Muhammed El Vaili, el Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, çatışmanın, Irak askerlerinin geçen cumartesi Irak’tan petrol kaçıran bir gemiyi durdurmak istemesi üzerine çıktığını söyledi. Çatışmanın, Iraklı sahil koruma görevlilerinin kaçakçılık yaptığı düşünülen Nur 1 adlı İran gemisine binmeleri üzerine çıktığı belirtiliyor. Valinin açıklamasına göreyse petrol kaçıran geminin İranlı kaptanı, Irak botlarının kendilerini durdurmak istediğini görünce İran Sahil Muhafaza botlarına haber verdi. El Halil’den zorla tahliye Dış Haberler Servisi İsrail polisi Batı Şeria’daki El Halil’de yasadışı oturan Yahudilerin zorla tahliyesine dün başladı. El Halil’de Filistinlilere ait tarihi ‘‘Eski Pazaryeri’’ndeki evlerde yasadışı olarak oturan 8 Yahudi yerleşimci aileye tahliye tebligatı yapılmasının ardından dün bölgeden ayrılmaları için verilen süre doldu. İsrail ordusu, son birkaç gündür Yahudi ailelerin tahliye edilmemesi için El Halil’e gelerek güvenlik güçleriyle çatışan Yahudi gençlere engel olmak amacıyla El Halil’in Yahudi bölgesini ‘‘kapalı askeri bölge’’ ilan etti. İsrail ordu sözcülüğünden yapılan açıklamada, El Halil’de yüzlerce İsraillinin şiddet olaylarına karıştığı; güvenlik güçlerine saldırılarda bulunduğu; Filistinlilere ve mülklerine zarar verdiği belirtildi. Bu nedenle El Halil’e girişlerinin ve kentte bulunmalarının yasaklandığı belirtilen açıklamada, uygulamanın 22 Ocak’a kadar süreceği kaydedildi. Önceki gün Filistinlilere ait bir evi ateşe veren, dükkânlara zarar veren İsrailliler, kendilerine engel olmak isteyen İsrail güvenlik güçlerine de saldırdı. 130 bin Filistinlinin yaşadığı El Halil’de, 500600 kadar, genelde aşırı dindar Yahudi de oturuyor. Pakistan: Kabul edemeyiz ? İSLAMABAD (AA) Pakistan Başbakanı Şevket Aziz, ‘‘ülke sınırları içinde, Afganistan sınırı yakınlarında ABD’nin düzenlediğine benzer herhangi bir saldırıyı kabul edemeyeceklerini’’ söyledi. Aziz, eski ABD başkanlarından George Bush ile başkent İslamabad’da düzenlediği ortak basın toplantısında, ‘‘Ülkesinin terorizmle mücadeleye bağlı olduğunu, ancak doğal olarak böyle bir saldırının tekrarlanmasının kabul edilemeyeceğini’’ kaydetti. ABD’nin Pakistan’ın Afganistan sınırı yakınlarındaki Damadola kentinde düzenlediği hava saldırısında 18 kişi ölmüştü. ‘9 Iraklı asker esir alındı’ İran Sahil Muhafaza botlarının ateş açması sonucu 1 Iraklı asker ölürken İran askerleri 2 Irak botuna el koydu ve 9 Iraklı askeri esir aldı. Basra Valisi Muhammed el Vaili, daha önce de İran askeri botlarının devriye gezen Irak Sahil Muhafaza botlarına ateş açtığını ileri sürdü. İran ise 9 Iraklı sahil muhafızının esir alındığını yalanladı. İran’ın Bağdat’taki Maslahatgüzarı Hasan KazımiKomi, sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamada, bu yöndeki haberlerin doğru olmadığını söyledi. ÖZGÜRLÜK PROPAGANDASINA KARŞI EBU GARİB KübaABD pano savaşı K HAVANA (Ajanslar) Küba’nın başkenti Havana’daki ABD misyonunun binasının cephesindeki dev elektronik ekrandan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin tanıdığı özgürlüklere ilişkin maddeler yayımlanıyor. Havana’daki AFP muhabiri, Küba ile ABD misyonu arasındaki ‘‘pano savaşında’’ binanın cephesinde, yoldan geçenlerin okuması için kırmızı harflerle ‘‘Her bireyin yaşam, özgürlük ve kendi güvenlik hakkı vardır. Madde 3’’ ya da ‘‘Kimse keyfi olarak gözaltına alınamaz, tutuklanamaz ya da sürgün edilemez. Madde 9’’ yazılarının bulunduğunu aktardı. Dev ekranda birbiri ardına akan yazılarda ayrıca ‘‘Evrensel Beyanname BM tarafından Aralık 1948’de kabul edilmiştir’’ ve Amerikalı insan hakları savunucusu Martin Luther King’in 28 Ağustos 1963’te yaptığı tarihi konuşmadaki ünlü, ‘‘Bir rüyam var’’ sözleri de okunuyor. Küba hükümeti ise birkaç aydır Amerikan misyonunun binasının karşısında, Amerikan askerlerinin Irak’taki Ebu Garib Cezaevindeki kötü muamelelerinin fotoğraflarını, ‘‘Faşist. Made in USA’’ ifadesiyle sergiliyor. ABD’nin Havana’daki yeni misyon şefi Michael Parmly, Küba lideri Fidel Castro’ya ‘‘küçük gangster’’ demiş, ondan önceki misyon şefi James Cason ise 2004 Noel’inde misyon binası önüne, Nisan 2003’te ağır cezalara çarptırılan 75 rejim muhalifine atfen dev bir ‘‘75’’ rakamı koydurmuştu. Küba rejimi de düzenli olarak misyon binası önünde gösteri düzenliyor. ERKÜK PKK’nin bürosuna saldırı DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) Irak’ın Kerkük kentinde, maskeli ve silahlı kişilerin, bir seçim merkezi ile PKK’nin bürosuna yarım saat arayla saldırı düzenlediği, saldırılarda 2 kişinin öldüğü bildirildi. Polis yetkilisi Ferhat Talabani’nin verdiği bilgiye göre, ilk saldırı yerel saatle 07.00’de Irak Bağımsız Seçim Komisyonu’nun bürosuna yapıldı. İçeri giren 4 silahlı adam, büroda çalışanlara rasgele ateş açtı. Saldırıda bir yetkili ölürken bir kişi yaralandı. Talabani, polisin her iki saldırıyı da aynı grubun düzenlediğini tahmin ettiğini söyledi. Örgüt ise PKK’nin Kuzey Irak’ta kurduğu Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi’nin (Partiya Çareseriye Demokratik Kurdistan/PÇDK) irtibat ve seçim bürosu olarak kullandığı Assavuta Caddesi’ndeki binaya uzun namlulu silahlarla saldırı düzenlendiği iddiasını yalanlandı. ‘KİS saldırısı zaman meselesi’ ? LONDRA (AA) ABD Dışişleri Bakanlığı terörle mücadele koordinatörü Henry Crumpton, teröristlerin kitle imha silahı kullanmalarının çok yüksek bir olasılık haline geldiğini söyledi. Crumpton, İngiliz Daily Telegraph gazetesinde yayımlanan açıklamasında, ‘‘Bu artık sadece bir zaman meselesi’’ dedi. Crumpton, özellikle biyolojik saldırı ihtimalinin giderek arttığını kaydetti. ÖZÜR DİLEYEN CNN’E İZİN ÇIKTI TAHRAN (AA) İran’da Kültür Bakanlığı tarafından faaliyetleri yasaklanan Amerikan televizyonu CNN’in özür dilemesinin ardından, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın, bu kanalın yayınlarına yeniden izin verdiği bildirildi. Devlet radyosundaki haberde, ‘‘İran Cumhurbaşkanı’nın atom bombası istediğine’’ dair sözlerinin yanlış çeviriden kaynaklandığı için CNN televizyonunun özür dilediği belirtildi. İran devlet televizyonu, Ahmedinecad’ın 14 Ocak Cumartesi günü düzenlediği basın toplantısında söylediği, ‘‘Biz barışçı amaçlı nükleer teknolojiyi elde etmek istiyoruz. Bu bizim milletimizin hakkıdır’’ şeklindeki sözlerinin CNN tarafından ‘‘Nükleer silah bizim hakkımızdır’’ ifadeleriyle yansıtıldığını duyurmuştu. Ahmedinecad’ın basın toplantısını CNN’in İran asıllı muhabiri Christian Amanpour izlemişti. 100 BİN DOLAR ÖDÜL ABD, Filipinler’de El Kaide ile de bağlantılı Ebu Seyyaf örgütü üyelerinden birinin yakalanmasına yardım eden bir kişiye 100 bin dolar ödül verdi. İsmi açıklanmayan ve Filipinler’in ABD elçiliği görevlisinden para dolu valizi, yüzünü gizleyen bir maske takarak alan kişinin verdiği bilgi sayesinde Ebu Seyyaf militanının yakalandığı belirtildi. Yakalanan kişinin 2001’de Filipinler’de bir tatil merkezinde kalan 3 ABD’liyi kaçırdığı ve olayda 2 ABD’linin öldüğü belirtildi. (Fotoğraf: AFP) Alpogan Washington’a gidecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Genel Sekreteri Büyükelçi Yiğit Alpogan, ABD Başkanı George W. Bush’un Ulusal Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley’in davetlisi olarak, 2327 Ocak tarihleri arasında ABD’ye resmi ziyarette bulunacak. Çok sayıda ABD’li yetkilinin Ankara’ya gelmesinin ardından İran konusu gündeme otururken bu kez de MGK Genel Sekreteri Alpogan ABD’ye gidiyor. MGK Genel Sekreterliği’nden yapılan yazılı açıklamada, temaslarına ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile başlayacak olan Alpogan’ın, aynı gün Hadley ile bir araya geleceği bildirildi. CUMHURİYET 11 K