Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 1 TEMMUZ 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞHABERLER dishabCg cumhuriyet.com.tr 11
Londra'daki saldınlann ardından soruşturma sürerken ölü sayısının 80'e ulaşacağı belirtiliyor
Bombacılardan izyokDış Haberler Servisi - Ingiltere'nin başkenti Lond-
ra'da geçen perşembe 3 metro istasyonu ve bir otobüs-
te düzenlenen bombalı saldınlarda ölenlerin sayısının
80"e ulaşabileceği bildirildi. Saldınlara ilişkin soruş-
turma tüm hızıyla sürerken basın, saldırganlara ilişkin
farklı savlar ortaya atıyor.
Russel Square ve King's Cross metro istasyonlan ara-
sındaki trende ceset arama çalışmalan dün de sürdü.
tçişleri Bakanı Charles Clarke, ölü sayısının artacağı-
aı söyledi. Clarke, "Ölü sayısmın 50'yi aşacağını dü-
şünüyoruz" dedi. Bakan Clarke, saldırganlann önün-
de sonunda yakalanacağından emin olduğunu söyle-
di, ancak eylemcilerin hâlâ serbest olduğuna dikkat çe-
kerek yine ikinci bir saldın olasılığmdan söz etti. Po-
lis yetkilileri de ölü sayısının 80'i bulabileceğini kay-
dettı. Saldınlann ardından 20'den fazla kişinin hâlâ ka-
yıp olduğu belirtiliyor.
The Observer gazetesi, kaybolanlar arasında çeşitli
uyruk ve dinden insanlann bulunduğuna dikkat çeker-
ken öykülerini yazdığı 24 aranan insan arasında Türk
öğrenci Gamze Günoral'a da yer verdi. Gazete, "Ka-
yıp arayışında umut ve umutsuzluk" başlıklı habenn-
de haber alınamayan insanlar arasında Polonyah Mo-
nika Sucbocka, ABD'li Mike Matsushita ve Türk Gam-
ze Günoral'ın bulunduğuna dikkat çekti.
Saldınlarla ilgili soruşturma sürerken polis şu ana
kadar kimsenin turuklanmadığını bildirdi. Soruşturma-
yı yürüten îngiliz polisine dünyanın dört bir yanından
100 üst düzey polis yetkilisi de katılıyor. Türkiye'den
de bir ekibin Londra'ya gittiği belirtiliyor.
Gazetelerde, Londra'yı kana bulayan terör saldın-
lanyla ilgili birbirinden farklı savlar yer alıyor. Bul-
var gazetelerinden News of the World, eski Londra Em-
niyet Müdürü John Ste-
vens'ın, saldından îngilte-
re'de doğup büyüyen Müs-
lüman teröristleri sorumlu
tuttuğunu yazarken, Sun-
day Telegraph ise tam ter-
si bir görüş ortaya attı. Te-
legraph, saldınlann arkasın-
da yabancı bir terör hücre-
sinin bulunduğunu, bu ki-
şilerin Ingiltere'ye sahte
pasaportlar kullanarak Kı-
ta Avnıpası 'ndan gınş yap-
tıklannı öne sürdü. News of
the World'e konuşan Ste-
vejıs, Ingiltere'de doğan ve
buyüyen yaklaşık 3 bin
Müslüman gencin El Kaide
~ " ~ " " kamplannda eğirim gördü-
ğünü, bunlann bir kısmuun Ingiltere'ye döndüğünü id-
dia ederek, saldınnın ardında, bunlar tarafından kuru-
lan terör hücrelerinin bulunabileceğini söyledi. Teleg-
raph ise, saldınlann ardında îngiltere'ye Kıta Avrupa-
sı'ndan sahte pasaportlarla giren bir yabancı terör hüc-
resinin bulunduğunu öne sürerek, polisüı bu hücrenin
üyeleriyle ilgili geniş bır arama başlattığını da yazdı.
Gerbuzi: Olayla ilgim yok
îddiasını bazı kabine üyelerine dayandıran Telegraph,
"Bakanlara göre saldırüan çok az sayıda kişi düzenle-
di ve bu kişikr Kuzey Afrika ve Kıta Avnıpası'ndan In-
giltere'ye son 6 ayda girdi" görüşüne yer verdi.
Polis, Suriyeli Mustafa SetmariamNasar ve Faslı Mu-
bammed Gerbuzi'nin başlıca şüpheliler olarak aran-
dığı yönündeki haberleri yalanladı. Ancak The Guar-
dian'a göre bazı polis yetkilileri, metroda yaralanan
genç bir Kuzey Arrikalırun şüpheliler arasında bulun-
duğunu belirtti.
Basuıın şüpheliler arasında olduğunu ilan ettiği Ger-
buzi, dün El Cezire televizyonuna yaptığı açıklama-
da, polis tarafindan arandığını yalanlayarak "Bir yere
kaçmadım. İngüiz makamlan adresimi biliyor" dedi.
Gerbuzi, Londra ve Madrid saldınlanyla hîçbir ilgisi
olmadığuıı söyledi.
Polis önceki gece Birmingham kent merkezinden 20
bin kişinin tahliye edilmesine yol açan tehdidin "cid-
di* olduğunu, ancak bomba bulunamadığını bildirdi.
Birmingham' ın merkezinde önceki gece bir otobüs ve
bir otelde şüpheli paketlere rastlanması üzerine 20 bin
kişi bölgeden tahliye edilmişti.
• Londra'daki
soruşturmaya Türk
polisi de destek
veriyor. Bazı
yetkililer saldınyı
Ingiltere doğumlu
Müslümanlann
yaptığını,
kimileriyse ülke
dışından gelen
yabancı bir
hücrenin işi
olduğunu
söylüyor.
Vagonlar
paramparça
îngiliz polisi önceki
akşam saldınya
uğrayan metrolann
fotoğraflannı basma
dağıtü. Resirrüerde
şiddetii
patiamalann
etkisiyle
paramparça olan
vagonlar görülüyor.
Russel Square ve
King's Cross
istasyonlan
arasındaki trende
ceset çıkarma
çalışmalan zoriukla
sürdürülüyor.
Çökme tehlikesi
bulunan tünelde
sıcaknğın 60 derece
olduğu belirtiliyor.
(Fotoğraf:
REUTERS)
İngiltere ve Yeni Zelanda'da cami ve kültür merkezlerine saldın düzenlendi
Tepldler Islama yöneldiDış Haberler Servisi- Londra'daki kanlı ey-
lemlerin ardından Ingiltere'de ve Yeni Zelan-
da'da camiler ve Islami kurumlar saldınlann
hedefi oldu.
tngiltere'nin kuzeybatısındaki Merseyside
kentindeki Şah Celal Camisi önceki akşam
kundaklandı. Birkenhead semtindeki bir Isla-
mi merkezin bünyesinde yer alan caminin alt
kaünda oturan bir adam duman zehirlenmesi
nedeniyle hastaneye kaldınldı. Polis, caminin
kapısının yandığını ve içinde de hasar meyda-
na geldiğini belirtti. Polis, yangından hemen
önce caminin yakınında görülen 20 yaşlann-
da iki beyazın arandığını bildirdi.Caminin ima-
mı AbdülMünim, olayın ardından yaptığı açık-
lamada. "Londra'daki saldırüan lanetnyvruz.
Bu suçu işleyenler aynm gözetmeksizin ma-
sumian öldüren korkaklardır" dedi. Münim,
polis, cankurtaran ve yangın söndürme ekip-
leri zamanında yetişmemiş olsaydı camide fa-
cia yaşanabileceğini söyledi.
Duvarlara yazı vazdılar
Yeni Zelanda'nın Auckland kentinde de al-
tı Islami merkez saldınya uğradı. Eşgüdümlü
olduklan belirtılen saldınlarda hedef alınan
kültür merkezleriyle camilerin kapı ve camla-
n kınldı, binalann dış duvarlanna siyah boyay-
la "Londrahlar huzur içinde yatsın" diye ya-
zıldı. Yeni Zelanda Islami Dernekler Federas-
yonu Başkanı Cavid Han, 40 bin Müslümanın
yaşadığı ülkede ilk kez bu çapta bir saldın ger-
çekleşriğini söyledi. Auckland'da 25 bin Müs-
lüman yaşıyor. Han, El Mustafa Camisi'nde
verdiği vaazda, "Terörü hoşgöremeyiz. Islam,
terörü hoşgörtnez. tslam, masum bir insanın
canını alan herkesi kmar" dedi.
Başbakan Helen Clarke, olaylan kınayarak
Londra saldınlanna misilleme olarak Müslü-
manlann hedef alınmasının yanlış olduğunu
belirtti. Muhalefet Müslümanlara saldınlan
kınadı. Yeşil Parti, saldırganlann "Londra'ya
ölüm getiren terörisüerden daha iyi olmadığı-
nı* söyledi. Ulusal Parti, saldınlan "korkunç
bir hoşgörüsüzlükeylemi'' olaraknitelendirdi.
RADİKAL DİNCJLİKTE TÜRKLER İLK SIRADA
Haber Merkezi - Ahnanya'nın Berlin eyaleti Anayasayı
Koruma Dairesi, kentte yaşayan yaklaşık 3 bin 600 radikal
dinci arasmda 2 bin 900 Türk'ün bulunduğunu açıkladı.
Anayasayı Koruma Dairesi taranndan hazırlanan bir raporda,
başkent Berlin'de radikal yabancı örgüt üyesi yaklaşık 5 bin
700 kişinin bulunduğu, bu kişilerden 3 bin 600'ünün radikal
dinci, yaklaşık 300 kişinin de şiddet yanlısı olduğu belirtildi.
En büyük radikal dinci grubu 2 bin 900 kişi ile Türklerin
oluşturduğu kaydedilen raporda, Türkleri yaklaşık 550 kişi
ile Araplann izlediği, şiddet yanlısı 300 kişinin de çok büyük
bir çoğunlukla Arap olduğu kaydedildi. Berlin'deki yaklaşık
100 caminin yüzde 10'unda şiddet yanlısı vaaz verildiği ifade
edilen raporda, özellikle Kreuzberg semtinde bulunan
Mevlana Camisi ile Neukölln semtindeki El Nur Camisi'nin
Anayasayı Koruma Dairesi tarafindan izlendiği belirtildi.
EL KAİDE ÎNGİLİZ ÜNİVERSİTELERİNDE
Dtş Haberler Servisi - El Kaide örgütünün Ingiltere'deki
üni\ ersitelerden bombacı olarak yetiştirmek üzere zengin ya da
orta sınıftan Müslüman öğrenciler topladığı öne sürülüyor. The
Sunday Times gazetesi, bombalı olarak eğitilmek üzere
özellikle teknik nitelikleri olan kişilerin seçildiğini, bunlann
içinde de mühendislik ve bilgisayar alanında eğitim görmüş
olanlann tercih edildiğini yazdı. El Kaide'nin uıgütere'deki
üniversıtelerden yeni miütan arayışının, bir güvenlik dosyasında
yer aldığını öne süren Sunday Times, dosyanm en az 100
sayfadan oluşruğunu ve örgütün etkinliklerinin kanıtlannı
içerdiğini yazdı. Gazete, dosyada El Kaide ve benzeri örgütlerin
propagandalanna kapılan ve terör eylemlerine katılanlann
oranının ise Müslümanlar içinde yüzde 1 civarmda kaldığına
dikkat çekildiğini bildirdi. Sunday Times, buna göre îngiltere'de
16 bine yakın potansiyel terörist bulunduğuna yer verdi.
KIRGIZ HALKI ÜLKENÎN YENİ BAŞKANINI BELÎRLEDÎ
Sonucu belli seçimDış Haberler Servisi - Kırgızistan'da 24
Mart'ta Askar Akayev'in devrilmesiyle
sonuçlanan siyasi kargaşarnn ardmdan
yapılan ilk devlet başkanlığı seçimleri için
Kırgız halkı dün sandık başına gitti. 2 bin
182 sandıkta yaklaşık 2 milyon 600 bin
seçmenin oy verdiği seçimlerin favori adayı
geçici Devlet Başkanı Kurmanbek
Bakiyev'in oylann yüzde 90'ım
aldığı bildirildi. Seçimde,
öğleden sonra oy kullananlann
oramnın yüzde 53 'e ulaştığı
bildirildi. KyrgyzPoll araştırma
kuruluşunun son yoklaması,
Bakiyev'in desteğinin yüzde 89
olduğunu gösteriyordu.
Uzmanlar, seçimin daha çok
Bakiyev için bir referandum
niteliğinde olduğunu
belirtiyorlar. Bakiyev, dün sabah oyunu
kullanmak için sandığa giderken "seçimlerin
normal ve saldn bir ortanıda uluslararası
standartlara uygım biçimde geçeceğmi"
söyledi. Cok sayıda yabancı basın
mensubunun izlediği seçimlerle ilgili
Bakiyev, "herhangi bir karşıdevrim
bekfcmediğüü" beHrtti.
• Başkanlık
seçiminde favori
aday Kurmanbek
Bakiyev'in
oylann yüzde
90'mı aldığı
bildirildi.
Bu arada. seçimler nedeniyle devlet
başkanlığı sarayının bulunduğu bölgede
yoğun güvenlik önlemleri almdı.
Kırgızistan tçişleri Bakanı Murat Sutalinov.
ülke genelinde durumun sakin olduğunu
açıklarken cuma günü yasadışı bildiri
dağıtan, içlerinde arananlann da bulunduğu
Hizb-üt-Tahrir üyesi 10 kişinin gözaltına
alındığmı da belirtti.
Sutalinov, bunlar arasmda
Özbekistan'ın Andican kentinde
meydana gelen olaylar sırasında
cezaevinden kaçan bir
mahkûmun bulunduğunu da
belirtti. Bakiyev'in dışında diğer
adaylar da oylanm Bişkek'te
kullandı. Adaylardan Tursunbay
Bakiruulu, seçimlerden önce dile
getirdiği gibi, oy kullanırken de
yasa ihlalleri yaşandığını söyledi. Bir başka
aday Akbarab Aytikeyev, "Halkın geleceği
için oy verdiğini'' belirtirken. Cıpar
Cekşeyev, "Bu seçim, 24 Mart Devrimi'nden
sonra yapdması nedeniyle çok özeldir" dedi.
Keneşbek Düyşebayev ile tek kadın aday
Toktayım Ümütahyeva da seçimlerin ülkenin
geleceği için hayırlı olmasıru dilediler.
BIÇAK SIRTI
EROL MANtSALI
Terör, Emperyalizmin
Bedeli Değil mi?
Londra'daki terör olayını, "El Kaide diye bir örgüt
var, işie tek suçlu odur" biçiminde görmek hatala-
nn en büyüğü olur. Terör ve El Kaide gibi radikal ör-
gütler bir sonuçtur. Bazen emperyalizmin doğrudan
doğruya kendisinin ürettiği; bazen de emperyalizme
karşı bir tepki olarak ortaya çıkan sonuçlardır.
Bu sonuçlan doğuran nedenlerortadan kaldınlma-
dan terör önlenemez. Terörü doğuran nedenlerin ba-
şında emperyalizm gelır. Askeri saldınlar, işgaller,
bombalar, ölümler, fakirlik, sefalet, açlık ve gittikçe
bozulan gelir bölüşümü varsa terör de olacaktır.
Terör bazen bir araç, bazen de bir tepki olarak or-
taya çıkar. Emperyalist ülkelerin kullandıklan temel
araçlann başında terör gelir. Terörü bir tepki olarak
kullananlar ise daha çok, emperyalizmin ezdiği ülke-
lerdir. Irlanda ve Libya bunun yaşayan ömekleridir.
Soğuk savaş sonrasında küreselleşme adı attında
ABD'nin ve bazı Avrupa ülkelerinin başlattıkları sal-
dınlar, 1990 sonrasındaki terörün yeni kaynağı oldu.
1) ABD ve AB dünya üzerinde kurmak istedik-
leri yeni düzen için saldırgan güç öğelerini yaygın-
laştırdılar.
2) Askeri, iktisadi ve siyasi faktörler daha sistem-
li bir biçimde kullanılır oldu. Hatta din de devreye
sokuldu!
3) Bunların sonucu Batı dışındaki ülkeler daha
fazla ezilmeye ve sömürülmeye başlandı. Gelir bö-
lüşümündeki bozulma arttı. Askeri güçler, dev şir-
ketler ve sermaye odakları Batı dışındaki dünyayı
bir laboratuvar gibi kullandılar. Yüz milyonlarca in-
san adeta "denek" yerine konuldu.
4) ABD'de saldırganlığı savunan kapitalist odak-
lann Bush yönetimini iktidara taşıması terörü te-
tikledi. 11 Eylül, adeta Bush yönetiminin özenle bek-
lediği bir olay oldu. Usame bin Ladin ABD üreti-
mi bir flgürdü.
ABD-lngiliz imparatorluğu ve terör
Amerikan-lngiliz ortaklığının Kuveyt'te başlayan
Afganistan ve Irak'ta süren yeni saldın ve işgalle-
rinin terörü yaygınlaştırması kaçınılmazdı. Istanbul,
Madrid ve Londra'da yaşandı: Afganistan ve Irak'ta
tüm şiddeti ile sürüyor.
Emperyalizmin saldınlanndaki artış ile terördeki
tırmanma tam bir uyum içinde yürümektedir. O
zaman, teröre karşı çıkmak istıyorsak önce emper-
yalizme ve saldırganlığa engel olmak zorundayız.
ABD ve Avrupa kendi çıkarian için silahlı ve silah-
sız işgalleri arttırdıkça terör de artacaktır.
Dünyayı daha dengesiz ve adaletsiz hale geti-
ren emperyalizm, terörün de en büyük kaynağını
yaratmış oluyor.
- Bizim 35 bin masum insanımız terör sonucu
ölürken ABD ve AB, PKK'ye ve ASALAya destek
veriyordu. Aynı süreç bugün de yürüyor.
- Türkiye ve bölgedeki çıkar hesaplan için Lo-
zan'ı masaya yatırmak isteyen ABD ve AB, yann-
ki terörün de en büyük kaynağını hazıriamış olmu-
yor mu?
- Ingiltere, ABD ile biriıkte Irak'ta yüz binin ûze-
rinde masum insanı bombalayıp yok ettikten son-
ra Istanbul, Madrid ve Londra olaylarını yaratmış
olmuyor mu?
Emperyalizmin saldınlan sürdükçe terör de en-
gellenemez. Çünkü emperyalizm terörün en bü-
yük beslenme kaynağıdır. ABD ve Avrupa'nın ön-
ce bu kaynağı kesmeleri gerekir.
Emperyalizm olmadan yaşayamayız diyoıiarsa
terörle de yüzleşmek zorunda kalacaklardır.
www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali
Kırgızlar, Aka\e\ 'in devrilmeşjnin ardından yeni başkanlannı seçmek için sandık başına gjttL (AFP)
FRANSA tÇtŞLERİ BAKANI
Sarkozy: Türldye'nin
Amıpa'dayeriyoh
PERPIGNAN (AA) - Fransa'da iktidardaki Halk
Hareketi Birliği'nin (UMP) lideri, tçişleri Bakanı
Nicolas Sarkozv', Fransa yönetiminin coğrafi stra-
teji adına Türkiye'nin AB üyeliğini desteldemesi
nedeniyle Fransa'da yapılan AB Anayasası refe-
randumunda yüzde 55 oranında "hayır" çıktığını
ileri sürdü. Fransa'nın Perpignan kentindeki bir
toplantıda konuşan Sarkozy, konuşmasında Fran-
sa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ı hedef aldı.
AB'ye Doğu Avrupa ülkelerinin katılmasını des-
teklediğini hatırlatan Sarkozy. "Türkiye, Avrupah
olmadığı için elbette Avrupa'da yeri yoktur'' dedi.
AB KOMÎSYONU MEMNUN
Lüksenıburg'tanAB
Anayasası'na 'evet'
Dış Haberler Servisi - Fransa ve Hollanda'daki re-
ferandumlarda reddedilen AB Anayasası. dün de
Lüksemburg'da halkoylamasuıa sunuldu. Lük-
semburg halkı, yüzde 57 oranıyla A\Tupa Anaya-
sası'na "evet" dedi. 450 bin kişinin yaşadığı
Lüksemburg'da, 223 bin kayıtlı seçmen referan-
duma katılırken Fransa ve Hollanda'daki referan-
dum sonuçlarının etkisı beklendiği gibi ohnadı.
Böylelikle 2 referandumdaki "hayır"larm ardın-
dan AB Anayasası'na ilk "evef gelmiş oldu. Ha-
ziran ayında yapılan son kamuoyu yoklaması da
bu ülkede AB Anayasası'na "evef diyeceklerin
çoğunlukta olacağuıı gösteriyordu. AB Anayasa-
sı'na Fransa ve Hollanda'da "hayır" denmesin-
den sonra anayasanın oylanması konusunda şim-
diye kadar referandum yolunu seçen tek ülke
olan Lüksemburg'da Başbakan Jean-Claude
Juncker, oylamada "hayn"" çıkması durumunda
istifa edeceğini söylemişti. Referandum sonuçla-
nnı değerlendiren Lüksemburg Başbakanı Junc-
ker, "Avrupa ve dünyaya, anavasanın Fransa ve
Hollanda'dareddedflmesindensonra ölmediği
n
mesajuun verildiğini söyledi. AB Komisyonu
Başkam Jose Manuel Durao Barroso da referan-
dum sonuçlannı "güçlü bir sin\ı
al" olarak nitelen-
dirdi. Banoso, Lüksemburg'un, AB Anayasası
projesini kabul eden 13. üye ülke olduğunu
anımsatarak böylece AB üyelerinin yansından
^azlasının bu projeye "evtf" dediğini kaydetti.