Katalog

SAYFA 10 CUMHURİYET T\¥Cj XJA1317'U¥ T. U l ı 5 tUAÎJMliMALjMİtM\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 TEMMUZ 2005 PAZARTESİ m Tepopizm yakınlaştıpdı7 • MADRÎD(AA)-AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Durao Barroso, terorizm konusunun, ıskocya'nın Gleneagles kasabasında düzenlenen G-8 zirvesinde Ingiltere Başbakanı Tony Blair ve Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ı yakinlaştırdıgını söyledi. Barroso, îspanyol El Mundo gazetesine yer alan demecinde, "Blair ve Chirac'ın bazı konularda farklı görüşlere sahıp oldukJannı, ancak terör konusunun zirvede iki devlet adamını birbirine çok yakinlaştırdığını" belirtti. Taliban vahşeti sürüyor • KANDAHAR(AA)- Afganistan'da Taliban militanlan pusuya düşürdükleri 10 Afgan askerinı. kafalannı keserek öldürdü. Pakistan sınınnda güneydeki Helmand bölgesi Valisi Şer Muhammed Ahundzade, Taliban milıtanlannın önceki gün sınır devriyesinde görevli 25 Afgan askerine saldırdığını ve 10 askerin kafasını kestiğini söyledi. Ahundzade, 3'ü yaralı 15 askerin ise kurtulduğunu kayderri. Arnavutlıık'ta 5.5'Hk deprem • STRASBOURG(AA) - Arnavutluk'ta Richter ölçeğine göre 5.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Arnavutluk Sismoloji Enstitüsü'nün açıklamasında, depremin merkez üssünün ülkenin kuzeyinde Tropoyo bölgesi yakınlannda olduğu belirtildi. Birçok kentte hissedilen depremde can kaybı olmazken, bazı eski binalarda çatlaklar oluştu. ABD ve İngiltere'nin Irak'tan çekilmeye hazırlandıklan ileri sürülüyor îşgalcilerin gizli planıDış Haberier Servisi - In- giltere ve ABD'nin, Irak'ta- ki birliklerinin büyük bölü- münü gizlice çekmeye ha- zırlandıklan ortaya çıktı. Ingiliz Mail on Sunday gazetesinin haberine göre iş- gal güçleri, kendilerinin çe- kilmesinin ardından "bölge- de büyük sorunlar çıkabile- ceği" yönündeki uyanlara karşın askerlerini çekme ko- nusunda gizli planlar yapı- yorlar. tngiltere Savunma Bakan- lığı, haber üzerine yaptığı açıklamada, iki ülkenin ge- lecek yıl Irak'tan 100 bin- den fazla birliği çekmeyi de düşündüklerini, ancak bu- nun gündemde olan seçe- neklerden yalnızca biri ol- duğunu ve henüz bir karara bağlanmadığını bildirdi. • Ingiliz Mail on Sunday gazetesi, Londra ve Washington'ın 'bölgede büyük sorunJar çıkabileceği' uyanlanna karşın 2006 yılının ortalanna kadar Irak'taki askerlerinin sayısını yanya düşürmeyi planladığıru yazdı. Savunma bakanlığından ma sebebinin güvenlik ol- kabileceğivebuülkelerinde bir sözcü, "eğrtimleritamam- landığı ölçüde, Irak'ta terö- ristierie mücadeleetmeyiIrak güveruik güçterine devretme niyetinin her zaman bulun- duğunu" belirterek bu ne- denle hazırlanan raporlar ara- sında bu seçeneğin altını çi- zen belgeler de olduğunu söyledi. 3 bin asker kalacak Söz konusu belge ise ga- zetenin ele geçirdiği, Savun- ma Bakanı Jofan Reid'ın Baş- bakan Tony Blair'e yazdığı mektup. Bu arada başbakan- lıktan bir kaynağın Ingiliz birliklerinin Irak'ta bulun- duğunu, bu sağlandığında zaten orada kalmayacakla- nnı, ancak bundan önce de çekilmeyeceklerini açıkla- dığı belirtiliyor. Savunma bakanrnın Bla- ir'e gönderdiği mektuba gö- re, Irak'taki 8 bin 500 Ingi- liz askerinin büyük bölümü- nün 3 ay içinde, birbölümü- nün ise sonraki 6 ayda çekil- mesi hazırlığı yapılıyor. Çe- kilme sonrasında Irak'ta 3 bin îngiliz askerinin kalma- sı planlanıyor. Bu durumda özellikle Ingüizlerin kontro- lündeki güney bölgelerinde görev yapan diğer yabancı birliklerle ügili de sorun çı- asker çekmek isteyebileceği üzerinde duruluyor. Japon- ya'nın bu durumda 550 ki- şilik birliğini rutma konu- sunda isteksiz olacağı, Avust- rarya'nrn durumunun da *be- Brdz" hale gelecegi düşünü- lüyor. ABD'iiIer bölündü Mektupta, ABD'lilerin bu plan üzerine ikiye bölündü- ğü kaydediliyor. Genel ola- rak asker çekme fikrine sı- cak yaklaşılırken Pentagon'da bir kesimin birliklerde ani bir azalrmamn riskleri ko- nusunda ısrarlı davrandığı üzerinde duruluyor. Was- hington'un gelecek yıl ba- şında 18 eyaletten 14'ünde kontrolü Iraklı güçlere dev- rermeyi umduğu ve böyle- likle birlik sayısını 176 bin- den 66 bine düşürmeyi amaç- ladığı kaydediliyor. ABD ve ingiltere'nin Irak güvenlik güçlerine görevi devredecekleri zamana dek Irak'ta kalacaklan yönünde- ki sözlerine karşın Ingiliz birliklerinin çekilmesinin sağlayacağı "tasarruP da bir gerekçe olarak mektup- ta dile getiriliyor. Buna gö- re, tngiltere'nin Irak'taki gi- derlerinin yan yanya azala- cağı öngörülüyor. Uzmanlarsa, Irak'ta oluş- turulan güvenlik güçlerinin henüz istikrarı sağlamada başanlı olabilecek durumda olmadığını vurguluyorlar. TÜRKGÖREVLİLEREHARCIRAHYOK AB Türidye'ye karşı cimri İNTÎHAR SALDIRISI DÜZENLENDÎ Bağdaftayine askerlerhedefDış Haberier Servisi- Irak' ın başkenti Bağdat'ın batısında dün bir asker kayıt merkezine düzenlenen intihar saldınsın- da 21 kişi öldü. Ancak ölü ve yaralı sayısıyla ilgili çelişkili açıklamalar yapıldı. Polis, bir intihar bombacısı- nın düzenlediği saldında 21 kişinin Öldüğünü, 31 kişinin yaralandığını açıkladı. Yar- muk hastanesi acil servisinden doktor Muhanad Cevad, 21 kişinin öldüğü- nü ve 41 kişinin ya- ralandığını söyledi. Savunma Bakanlı- ğı'ndan adını ver- meyen bir kişiyse — — — patlamada 25 kişinin öldüğü- nü, 25 kişinin yaralandığını kaydetti. Saldınyı El Kaide bağlantılı Ebu Musab el Zer- kavi'nin örgütü üstlendi. Irak'ta önceki gece ve dün düzenlenen saldınlarda baş- kentte 3 polis ve bir sivil, Ker- kük'te bir güvenlik görevlisi öldürüldü. Kerkük'te dün bom- ba yüklü araçla düzenlenen bir intihar saldınsında 3 kişi öldü. Tuğgeneral Serhat Kadir. dün • Bağdat'ta bir Şii ailenin yedi çocuğuyla anneleri uykulannda öldürüldü. sabah gerçekleşen saldınrun belediye binası ve Kerkük dev- let hastanesi yakınındaki oto- yolda meydana geldiğini, 16 kişinin yaralandığını söyledi. Musul'da da polis konvoyu- na düzenlenen birsaldında 4 po- lis öldü. Polis kaynaklan, bir intiharkomandosunun patlayı- cı yüklü aracıyla Tuğgeneral SaÛm Salih Meşal' i taşıyan po- hskonvoyuna saldır- dığını, 4 polisin öldü- ğünü, 3'ünün yara- landığını belirttiler. Bağdat'ta Şii bir aileden 8 kişi, uyu- duldan sırada vuru- larak öldürüldü. 7 "—^— kardeş ve anneleri uykulannda öldürülürken ge- ceyi başka yerde geçiren ba- ba katliamdan kurtuldu. Öl- dürülen kardeşlerden altısuun 2 ila 14 yaşlannda olduklan be- lirtildi. Sınır kapısında saldın Irakile Suriye arasındaki *\fe- Hd" sınırkapısındabomba yük- lü iki otomobilin havaya uçu- rulması sonucu 7 Irakh gümrük memuru öldü. MAHMUTGÜRER ANKARA -Ingiltere ve Fransa'nın uyguladığı ma- li politikalar nedeniyle büt- çe krizi yaşayan Avrupa Birliği (AB) faturayı mü- zakere tarihini alaraik aday ülke olan Türkiye'ye kes- ti. AB Komisyonu'nun uzun bir dönem Brüksel 'de sürdürdüğü teknik toplan- tılara davet ettiği 25 ülke- den sadece Türk kamu gö- revlilerine harcrrah öden- medi. Resmi davet üzerine Türkiye gibi aday ülke olan Bulgaristan ve Roman- ya'dan gelen görevlilere "günlükhararair ödeyen komisyon, sıra Türk ka- mu görevlilerine gelince "müzakereleri" bahane ederek "Siz henüz müza- kerelere başlamadığınız için para veremiyonız'' de- di. Komisyon yetkilileri- nin, Türk memurlann gö- zü önünde diğer ülkelerden gelen memurlara "günlük harcırahlaruu" ödemesi tepki topladı. AB Komisyonu görevli- leri, bugüne kadar çok kez Türkiye 'den gelen görev- lilere "Henüz aday oJma- dınız" ya da "Müzakere tarihini daha almadınız" gibi nedenlerle harcırah ödemiyorlardı. Bu kez ise görüşme ta- rihi alınmasına ve 3 Ekim'de müzakerelere baş- lanacak olmasına karşuı, Türkiye'ye "Henüz mü- zakereiere başlamadınız" gerekçesi gösterildi. Ko- misyon toplantısma giden Türk görevliler durumu yadrrgarken, görevlilerin toplantılara sadece Dışiş- leri Bakanlığı'ndan aldık- lan harcırah ile gittikleri öğrenildi. AB kaynaklanndan edi- nilen bilgiye göre ise, Türk görevlilere verilecek har- cu-ahın daha önceden ha- zırlanan bütçede yer alma- ması nedeniyle ödenme- diği belirtildi. RUM LÎDER HEP YALAN SÖYLÜYOR Papadopulos Pinokyogibi Bağdat'taki saldınlarda yaralanan çok savıda Irakh, Yarmuk Hastanesi'ne kaldınldı. Yarahlar arasında durumu ağjr olanlar da bulunuyor. (Fotoğraf: AFP) Dış Haberier Ser\isi - Güney Kıbns Rum Yöne- timi lideri Tasos Papado- pulos'un sürekli yalan söy- ledıği, gerçekle hayali bir- birinden ayıramadığı öne sürüldü. Rum basınına gö- re Papadopulos, sık sık hal- ka yalan söylüyor. Papado- pulos 'un söylediği yalan- İann bazılan, Rum bası- nmda yer aldı. Papadopu- los, iki hafta önce Rum bestecisi Soion Mihaetides içinLimasol'da bırmüze- nin açılışını yaparken bes- tecinin öğretmeni olduğu- nu, kendisini çok sevdiği- ni anlattı. Daha sonra, So- lon Mihaelides'in Papa- dopulos'un gittiği okulda hiç öğretmenlikyapmadı- ğı anlaşıldı. KKTC Dışiş- leri Bakam ve Başbakan Yarduncısı Serdar Denk- taş ile Plaka tavernasmda gizlice yemek yediğini söyleyen Papadopulos'u taverna sahibi yalanladı. Birleşmiş Milletler'in (BM) Genel Sekreterli- ği'nin taraflann görüşleri arasındaki uçurum nede- niyle yeni bir Kıbns giri- şiminin ohnayacağmı be- lirtmesinden birkaç gün sonra Papadopulos, yeni bir girişimin başlatıldığı- nı söyledi. Tasos Papado- pulos, Temmuz 2003'te cumhurbaşkanlığı sarayın- da düzenlenen bir törende Annan Planı'nın "Türitiş- galini meşrulaştırdığmı" söylemesine karşın daha sonra böyle bir ifadeyi hiç- bir zaman kullanmadığrnı öne sürdü. kanalturk ŞANGHAY tŞBÎRLlĞİ ÖRGÜTÜ HİNDİSTAN, PAKİSTAN VE ÎRAN'I BÜNYEStNE ALDI Avrasya'da mücadele kızaşıyor Haftaiçi Hergün N2:00 YEMEK BAHANE Uess Molho Yemek yüfJfîiyyı bilmeyen Jess'i izleyiciler usta bir aşçıya dönüştürüyor ve hayata dair herşey bu programda konuşuluyor... Soru ve görüşleriniz için 3636ya mesaj yollayabilirisiniz ABONE HABER KANALTURK yazıp 7777'ye SMS göndererek Kanalturk Haber Paketi'ne abone olabiljrsiniz (Aylık 5 YTL / 60 kontör). SEKIAÇ EŞ / MAHMUT GÜRER ANKARA - Sovyetler Birliği 'nin çökme- sininardından"teksüpergüç" olarak ulus- Iararası alanda kalan ABD'ye karşı yürütü- len girişimlerin başında gelen Şanghay Iş- birligi Örgütü (ŞÎO) genişliyor. Orgütün Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılan son toplantısmda Hindistan, Pakistan ve Iran gözlemci üyeliğe kabul edildi. Uzakdoğu ve ŞIÖ üzerine araştınna yapan Siyasal Bilgi- ler Fakültesi Öğretim Görevlisi Banş Adı- beDi, Hindistan ve Iran'ın örgüte katıhna- sının önemli olduğunu söyledi. ABD'nin tek süper güç olarak kahnası- nın ardından karşı arayışlara girişen bölge- sel aktörlerden Çin ve Rusya, ilk önce "Şang- hay BeşHsi" adıyla örgütlenmeye gittiler. Daha sonra bu yapılanmaya A\Tasya'dan bazı devletler de katıldı ve örgüt Şang- hay Işbirliği Orgütü adını aldı. ABD'nin küresel uygulamalanna tepki olarak ge- lişen en ciddi girişim olarak değerlen- dirilen örgüt son toplantısını 5 Tem- muz'da Kazakistan'ın başkenti Asta- na'da yaptı. Üye ülkelerin hükümet ve devlet başkanlannm katıldığı toplantı- ~~ da yeni gelişmeler yaşandı. Dorukta, dünyanm en kalabalık ikinci ülkesi Hindistan, bu ülkenin Keşmir nede- niyle sorun yaşadığı Pakistan ve son dö- nemde ABD ile ilişkileri gerilen Iran ör- güte üye olarak alındı. Bu üUcelere "gözJemci" statüsü verihne- sine karşın yükümlülükler ve sorumluluk- lann eşit olduğu dile getirildi. Doruktan önemli mesajlar çıkû ŞIÖ ve Çin'deki gelişmeleri yakından vz- leyen Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Görevlisi Banş Adıbelli, ABD'nin Avras- ya'daki hedeflerine karşı ilk meydan oku- manın örgütten geldiğini kaydetti. Astana bildirisinde önemli mesajlar verildiğini be- lirten Adıbelli, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu zirvede iki önemli tarihi karar ann- dL Bunlardan birisi Hindistan, Iran ve Pa- tdstan'mgözlemci statüsünde ü>eolarak ka- bul edilmesL Diğeri ise terörle mücadele kapsanunda Afganistan'da operasyonlara devam eden ABD'ye, geniş çaph operas- yonlara son vennesi, ŞİO üyesi Ozbekistan ve Kırgızistan'a gecici olarak konuşlannuş olanAmerikangüçlerinin geriçeküine tak- viminin belirlenmesi \ önünde çağndır. Bu kararlar, uluslararasıpoütika açısından bir dönemin başlangıcını ilan eder nitelikte bu- lunuyor." Hindistan'ın üyeliğinin sürpriz olduğunu belirten Adıbelli, bu gelişmenin Çin'in dış politika atağı olarak yorumlanabileceğini söyledi. Adıbelli, "ABD'nin Hindistan'ı • Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Görevlisi Banş Adıbelli, örgütün Washington'a meydan okuduğunu söyledi. Hindistan'ın üyeliğinin sürpriz olduğunu söyleyen Adıbelli, bunun Çin'in atağı olduğunu belirtti. Çin'e karşı bir denge unsuru olarak kullan- mak istediği bilinryor. Çin ise Hindistan'ı ŞİÖ'ye alarak ABD'nin güdünıünden kur- tarmayı amaçlamışûr. ŞIÖ aracılığıyla bü- >ümekte olan bu yeni güç, Çin'e karşı Rus- ya- Hindistan,ABD-Hindistan yakınlaşma- sı engeDenmiş olabilecektir" dedi. Son zirvede örgüt içinde de bazı denge- lerin kurulduğunu belirten Adıbelli, Pakis- tan'ın üyeliğini Çin'in, Hindistan'uı üyeli- ğini ise Rusya'nın desteklediğini anlattı. Çin ve Rusya ile müttefik olan Iran'uı ise bu örgüt içinde olmasının ABD açısm- dan anlamlı olduğunu belirten Adıbelli, ŞlÖ'nün batı sınınnı bu ülkenin oluşturdu- gunu kaydetti. Türkiye'nin bu örgüte üye- liğioe Rusya, Çin ve Ozbekistan 'ın karşı çıktığmı belirten Adıbelli, ülkemizin Türk dünyasıyla ilişkilerinde daha ciddi sorun- lann gündeme gelebileceğini vurguladı. Toplam 10 üye ile daha dinamik bir ya- pıya bürünen ŞIÖ üyelerinden Çin, Rusya, Pakistan, Hindistan nükleer güce sahip bu- lunuyor. Iran ise bu yolda önemli mesafe- ler aldı. Rusya'nın politikası bağunsız Rusya ve Çin aynı zamanda BM Güven- lik Konseyi üyesi durumunda. Orgütün üye- Ierinin toplam nüftısu 2.5 milyan geçiyor, yüzölçümü 37 milyon kilometrekareyi aşı- yor. Örgüt içinde Çin ile Hindistan ekono- mileri sürekli büyüyor. Rusya ise VTadimir Purin dönemindeBarı'danbağımsız bir po- litika izlemeye başladı. — ^ Şanghay Grubu, Çin ve komşusu eski Sovyet cumhuriyetleri arasında- ki sınrr anlaşmazlıklannrn çözümü amacıyla bir diyalog platformu olarak 1996'da kuruldu. Aradan geçen yıllar- da bölgesel işbirliği öne çıktı. Önce Rusya, Çin, Kazakistan, Kır- __^ gızistan ve Tacikistan taranndan oluş- turulan ve "ŞanghayBeştisT olarak anı- lan birlik 2001'de Özbekistan'm da katılı- mıyla Şanghay Işbirliği Örgütü adnıı aldı. Günümüzde ortak yatınm projeleri ya da kar- şılıklı ticarette kolaylıklar gibi ekonomik işbirliğini geliştirme çabalannı ön plana çı- karan örgütün gelecekteki planlan arasuı- da, serbest ticaret bölgesi oluşruruknası da bulunuyor. Şanghay Işbirliği Örgütü'nün kuruluşun- da, iki büyük üye Rusya ve Çin'in çıkarla- n önemli rol oynuyor. iki üUce de Orta As- ya'da ağu-lığı ABD'ye kaptırmak istemiyor ve karşı denge unsuru oluşturuyor. Andican'da meydana gelen olaylann ar- dından Ozbekistan Devlet Başkanı Islam Ke- rimov'un Pekin'e giderek Stratejik Işbirliği Anlaşması imzalaması dikkat çekmişti.