Katalog

8 MART 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kulturfc cumhuriyet.com.tr 15 Prof. Dr. Halman büyük halk ozanımızı şiirleri ve felsefesiyle okyanus ötesine taşıdı Yunus EmreAmerika'daEMRE ERDEM Türkiye'nın ilk Kültür Bakanı Prof. Dr. Talat S. Halman ıle tıyat- ro oyuncusu Defne Halman, 23 Şubat 2005 Çarşamba akşamı Ste- vens Institute of Technology'de, J- eff Peretz'in udu eşliğinde, Yunus Emre üzerine, "Ortaçağda İnsan- cıl Mistik Türk" başlıklı özel bir sunum yaptılar. Light Millennıum Organızasyonu (kamu yararına) ıle Stevens Institute of Technology'nin işbirliğiyle gerçekleştirilen etkınlı- ğin yapımcılığını Bircan Ünver ile Prof. Edward Foster üstlendiler. Birkaç on yılını Yunus Emre'yı Ingılizceye çevirmeye adamış ve çevirilerıni kıtaplaştırmış olan Prof. Halman, Mevlana Celaleddin Ru- mi ve Yunus Emre dzerine ulusla- rarası boyutta uzman bir akademis- yen. Aynı zamanda da Bilkent Ünı- versitesı Edebiyat Bölümü Başka- nı. Prof. Halman'ın yazdığı metin, Yunus Emre'nin (1241-1320 veya 1321) insanlığı bırleştirici sevgi ve barış felsefesini, şairin şiirleri ve bilgılendirici metinler eşliğinde, çağdaşlarıyla kıyaslamalı olarak sergileyen bir içerıkteydı. Nitekim, sunumda, Yunus Emre'nin, çağda- şı Mevlana Celaleddin Ruıni ile karşılaştırmalıbirdeğerlendirilme- si yapıhrkcn Bektaşilikle ılgili bir anekdota da yer verildi. Mistik şiirler Prof. Halman, kültür ve edebiyat dünyasının Farsçanın egemenliğin- de olduğu o dönemde, Yunus Em- re'nin özgünlüğünün, Anadolu'nun kırsal bölgesinde yetişmiş olmasın- dan kayııaklandığını vurguladı. Bu nedenle, şiirlerinı hıç eğitim gör- memiş, okuma yazma bilmeyen halkın ortak duygularını çok yalın yansıtan, güçlii bir dille yazdığını; hem kendi döneminde, hem de o günden bugüne, yedi yüzyıllık bir zaman dilıminde, Anadolu'nun ye- tiştirdıği en güçlü halk şairi olduğu- nu belirttı. Yunus Emre'nin, Avrupa'da Or- taçağın egemen olduğu bir dönem- de, Anadolu'yu köy köy, kasaba ka- saba dolaşarak 'her şeyin özü ve çözümiinün sevgi ve barışta ol- duğunu' işleyen şiirleriyle kendi mistik felsefe ve inancını halka yansıttığını anlattı. Halkın yüreğı- ne ve beynine işleyen bu şiirlerin, özellikle ilk iki yüzyıl, sözlü olarak kuşaktan kuşağa geçtiğini vurgula- dı. Yunus Emre'nin, halkın diliyle yazdığı ve 13. yüzyılda Sufi gele- neğini başlatmış ve yaymış olan şi- irleriyle şiirlerini Farsça yazmış olan Mevlana Celaleddin Rumi 'den ayrıldığını belirterek, şiirlerini yine halkın diliyle yazmış olan Dante ıle arasındakı benzerliğe dikkat çekti. Yunus Emre'nin şiirleri ve mistik felsefesınde, kutsal olanın ınsanın kalbine giden yol ve sevgi olduğu- nu birçok boyuttan işleyen Prof Halman'ın yaptığı dığer ilginç bir karşılaştırma ise Yunus Emre'nin mistik şiirlerınde, "sevgi"nın ölü- me karşı bir panzehır olarak işlen- mesine karşın, Shakespeare'nin şi- irlerinde "ölüm"e karşı "sevgi" temasının işlenmiş olduğuydu. 13. yüzyıl ve sonrasında, Osman- lı tmparatorluğu döneminde, Yu- nus Emre'yi sevenlerin 8 milyonu aşmasına karşın aynı dönemde Ru- mi'yi sevenlerin sayısal olarak çok daha az olduğunu vurguladı Prof. Halman. Bunun bir nedeninin de rof. Talat Halman ile tiyatrocu Defne Halman, Amerika'da 'Yunus Emre: Ortaçağda însancıl Mistik Türk' başlıklı bir etkinlik düzenlediler. Yunus Emre'nin (1241 -1320 veya 1321) insanlığı birleştirici sevgi ve barış felsefesinin, şairin şiirleri ve bilgilendirici metinler eşliğinde, çağdaşlarıyla kıyaslamalı olarak anlatıldıp, yapımcılığını Bircan Ünver ile Prof. Edward Foster 'ın üstlendiği etkinlik, Light Millennium Organizasyonu (kamu yararına) ve Stevens Institute of Technology 'nin işbirliğiyle gerçekleştirildi. dığer dervışler gıbi Yunus Em- re'nin de kendi felsefesini yaymak için bir kolonileşme ve propagan- da uygulamasına gitmemesine bağ- ladı. Şairin, yedi yüzyıllık bir süreç- te, kuşaktan kuşağa şiirlerinin ez- berlendiği, okunduğu Anadolu'nun kalbinde kutlandığı değerlendirme- sini yaptı. Prof. Halman, Yunus Emre'nin ününün çok yaygın ve kültürel bir simge olması nedenıy- le Anadolu'da bir düzine kadar ka- sabanın Yunus Emre'nin sonsuzluk uykusunu kendi kasabalarında uyu- makta olduğunu ıleri sürdüklerıni de belirtti. Programın açılış konuşmasını ya- pan Prof. Foster, programın sonun- da da soru-yanıt bölümünü yönet- ti. Fransız kökenlı bir dınleyicı, Yu- nus Emre'nin şiirlerinin merkezini oluşturan "sevgF'yi irdeleyen şu soruyuyöneltti: "Yunus Emre'nin şiirlerindeki sevgi platonik nıi, erotik mi?" Prof. Halman bu soruyu, Yunus Emre'nin şiirlerinde sevginin her türünü, her boyutta işledıği, bunun ıçinde platonik, ruhani ve erotik, her tür sevginin olduğu biçımınde yanıtladı. Ortak ses ve duygular Diğer bir soru da, "mistik" fel- sefenin bugün Türkıye'de yerının olup olmadığıydı. Prof. Halman bu soruyu da, Türkiye'nın, ıçinde yetiştirdiği mistik değerlerin bu- gün köklenip gelişerek çeşitlen- diğini, Türk kültür ve mistik dün- yasının, Yunus Emre ve Mevlana dönemınden bu yana zengınleş- meye devam ettığinı ve bunun, Anadolu kültürünün en büyük şanslarından birı olduğu şeklinde yanıtladı. Dinleyicılerden gelen sorular- dan bir başkası ise "Tüm bu şiir- ler Yunus Emre'nin mi, yoksa kuşaktan kuşağa sözel aktarma dönemlerinde değişime uğramış olabilir mi?"ydı. Prof. Halman, bu soruyu da Yunus Emre'nin şi- irlerinin bu süreçte eklemelere uğ- ramış olabıleceğını, bununla bir- likte, Anadolu halkının ortak sesı ve duygularının da özünü oluştur- duğunu söyleyerek yanıtladı. Stevens Institute of Techno- logy'nin dekanı Erich Kunhard, Ortadoğu bölümü yönetmeni Da- vid Cuthell ve eşı Cathy Cuthell, müzık ve teknolojı bölümü yönet- meni David A. Musial, öğretim görevlisi ve zıyaretçi araştırmacı Akif Kireççi, çevirmen Memet Nejat Murat, pıyanist Ayşegül Durakoğlu ile önemli bir bölü- münü Türk olmayanların oluştur- duğu birçok akademısyen, öğren- ci ve diğer dinleyıciler etkinlığı coşkuyla ve ilgiyle izledıler. Füruzan'ın yazdığı 'Sevda Dolu Bir Yaz' adlı oyunda Vacide Öksüzcü rol alıyor. 3. Filmmor Kadın Filmleri Festivali 11-18 Mart tarihleri arasında düzenlenecek. 8 Mart Dünya Emekçi Kadmlar Günü çeşitli etkinliklerle kutlanıyor Bugün söz kachnlarda...Kültür Servisi - 8 Mart Dünya Kadınlar Gü- nü konserden sergiye, oyundan film gösterimi- ne çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Filmmor Kadın Kooperatifi, 11-18 Mart arasında Istanbul'da '3. Filmnıor Kadın Film- leri Festivali'nı gerçekleştirecek. Fransız Kül- tür Merkezi, Goethe Enstitüsü ve Kartal Ha- san Âli Yücel Kültür Merkezi'nde film göste- rimlerinin yapılacağı festival, 1 -2 Nısan'da Di- yarbakır'a, 4-5 Nisan'da da Batman'a uğraya- cak. 'Kadınların Sineması' başlıklı bölümün- de Yeşim Ustaoğlu'nun 'Sırtlarındaki Ha- yat', Mahnaz Afsali'nin 'Hanımlar', Gu- adalupe IVTiranda'mn 'tçeriden Hikâyeler', Liris Harma'nın' Varının Hatıraları', And- ree Julika Tavares'in 'Bilinmeyen Ev', Sa- ra Mazkiaran'ın 'Ağlayan' adlı filmlerin gös- terıleceği etkinlikte, Helma Sanders- Brahms'ın 'Şirin'in Düğünü', 'Merhamet Yok Gelccek Yok' ve 'Almanya, Soluk Ana' adlı filmlerinden oluşan bir toplu gösterım de yer alıyor. 'Hindistan'da Kadınların Sine- ması' başlıklı toplu gösterimin de gerçekleş- tirileceği festivalde, 'Türkiye'de Kadınların Sinema Belleği' bölümünde de Cahide Son- ku'nun 'Beklenen Şarkı', Bilge Olgaç'ın 'Kaşık Düşmanı', Türkan Şoray'ın 'Dönüş', Füruzan-Gülsün Karamustafa'nın 'Beninı Sinemalarım' ve INisan Akman'ın 'Dünden Sonra Yarından Önce' adlı filmleri gösteri- lecek. Festivale feminist sınemanın önemli ısimlerinden Laura Mulvey konuk oluyor. Sergl. konser, oyun Fotoğraf sanatçısı Muammer Yanmaz'ın 'Kadın Yönetmenlerimiz' başlıklı fotoğraf sergisı 11 Nisan'a dek Boğaziçi Ünıversıtesi Mıthat Alam Film Merkezi'nın fuayesinde gö- uys'un 'Bilitis'in Şarkdarı' adlı yapıtının ba- sın galası bugün. Yarın ve 10 Mart'ta da Fran- sız Kültür Merkezi'nde izleyıciyle buluşacak oyunu uyarlayan ve sahneye koyan Lulu Me- nase. Oyun, mezarı arkeolog Heim tarafından Kıbrıs'ta bulunan, Sapho'nun çağdaşı kadın şaır Bilitis'in yaşamını konu alıyor. Su Yücel ve Kadın Eğitim Merkezi'nın (KAMER) 'Ka- dınlardan' adlı sergisi de yine bugün Fransız Kültür Merkezi'nde. 29 Mart'a dek sürecek • 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü kadmsız barışın, kadınsız adaletin, kadınsız sistemlerin yaşamı erteleyeceği (ve belki de bunlarsız yaşamın hiç yakalanamayacağı) fikrini hayata geçirmek ve bu gerçeğin hemen hepimizin gerçeği olduğunu hatırlamak/hatırlatmak anlamına geliyor." sergıde Su Yücel ile Diyarbakırlı kadınlann kendi iç dünyalannı resmettıklerı yapıtları y- er alıyor. Sabancı Gösteri Merkezi, yarın saat 19.30'da "19. yy'dan 20. yy'a Avrupalı ve Türk ka- dın besteciler" konserine ev sahıpliğı yapa- cak. Prof. Filiz Ali'nin danışmanlığında dü- zenlenen konserde Sıdıka Özdil, Melihe Do- ğuduyal, Gertrude Van Den Bergh ve Cla- ra Schumann ın yapıtlan seslendırilecek. rülebilecek. Vesna Souc yönetimindeki İstan- bul Devlet Senfoni Orkestrası bu haftaki kon- serıni kadınlara ayırıyor. Cana Gürmen'ın so- list olarak katılacağı konser cuma günü saat 19.30, cumartesi günü de saat 11.00'de AKM'de. Fransız Kültür Merkezi de 'Dünya Kadın- lar Günü'nü bir oyun ve bir sergiyle kutluyor. Tiyatro Dafne ile Fransız Kültür Merkezı'nin işbirliğiyle sahnelenen, Fransız şair Pierre Lo- Çekirdek Sanat Galerısi de, kutlamalara, "66 Kadın 66 Yapıt Kadın Sergisi" ile katı- lıyor. İran, Lübnan, Hollanda, Fransa, tspanya ve Filıstın'den kadın sanatçıların yapıtlarının yer alacağı sergı, 12-31 Mart tarihleri arasın- da açık. Ankara Devlet Tiyatrosu yapımı, Füru- zan'ın 'Sevda Dolu Bir Yaz' adlı oyununun 184. gösterimi bugün saat 18.30'da Oda Ti- yatrosu'nda. 12 Mart'a kadar aynı sahnede sürecek olan oyunu Vacide Öksüzcü hem yönetip hem oynuyor. Eskişehir Devlet Gü- zel Sanatlar Galerisi'nde ise Prof. Zehra Ço- banlı küratörlüğünde dördüncüsü düzenle- nen 8-K 'Kadma Dair' Seramik Grup Ser- gisi 18 Mart'a dek açık olacak PEN-Kadın Yazarlar Komitesi ise yayım- ladığı 'Dünya Kadınlar Günü' bildirisini şöyle noktalıyor: "Bu özel günün insan onurunu hep hatırlatması, ucuzlatılıp sı- radanlaşmaması temennisini bir kez da- ha dile getiriyoruz. Bizler için 8 Mart Dün- ya Kadınlar Günü kadınsız barışın, ka- dınsız adaletin, kadınsız sistemlerin yaşa- mı erteleyeceği (ve belki de bunlarsız ya- şamın hiç yakalanamayacağı) fikrini ha- yata geçirmek ve bu gerçeğin hemen he- pimizin gerçeği olduğunu hatırlamak/ha- tırlatmak anlamına geliyor/1 Festivalîn onur konuğu Kavur • Kültür Servisi - Isvıçre'nin Fribourg şehrinde düzenlenen '19. Fribourg Film Festivali'nın bu yılki onur konuğu Ömer Kavur. 13 Mart'a dek sürecek olan festival, öncelikle Asya sinemalarına odaklanıyor. 'Ömer Kavur, Yenıden Oluşturulmuş Zaman' başlığı altında, etkınlığin 'Ustalara Saygı' bölümünde 'Anayurt Oteli', 'Gece Yolculuğu', 'Gizli Yüz\ 'Akrebın Yolculuğu' ve 'Karşılaşma' gösterilecek. Festival 13 Mart'ta Japon yönetmen Yoichı Higashi'nin gösterilecek 'Fuon' filmiyle son bulacak. Norveç'te tablo hırsızlığı • OSLO (AA) - Norveç'ın Moss kentindeki bir otelden, ünlü ressam Edvard Munch'a (1863-1944) ait 3 tablonun çalındığı bildirıldi. Polis yaptığı açıklamada, 3 Munch tablosunun, dün gece Refsnes Gods adlı otelden çalındığını kaydetti. Çalınan tabloların hangılerı olduğu hakkında bilgi vermeyen polis, gün içinde hırsızlıkla ilgili açıklama yapılacağını belirtti. Ressam Munch'un, ünlü 'Çığlık' ve 'Madonna' adlı tabloları 22 Ağustos'ta Munch Müzesi'nden, ziyaretçilerin gözü önünde çalınmıştı. Maskeli soyguncular, müze görevlisini silahla tehdıt etmış ve çok kısa süre içinde ıkı tabloyu çalmışlardı. Soyguncular, suç ortaklarının kullandığı otomobile binerek kaçmayı başarmıştı. Trabzon Fotoğraf Yarışması • TRABZON (AA) - Trabzon Belediyesi ile Gençlik ve Spor 11 Müdürlüğü'nce organize edilen 25. Uluslararası Trabzon Yarı Maratonu Fotoğraf Yarışması'nda dereceye gırenlere ödüllerı verildi. Belediye Başkanı Volkan Canalioğlu, yanşmaya katılan eserlerin hepsınin çok güzel olduğunu, bu nedenle hepsine ödül vermek istediklerini, ancak ıçlennden bazılarını seçmek zorunda olduklarını söyledi. 34 yapıtın katıldığı yarışmada, jüri değerlendirmesine göre birinciliği Doğan Haber Ajansı'ndan Göktuğ Meral 'Yansıma' adlı fotoğrafıylakazandı. Yarışmada, Anadolu Ajansı Bölge Müdürlüğü'nden Zafer Sel 'Abilerini Örnek Alıyor' adlı fotoğrafıyla ikinci, Tuğba Yardımcı ise 'Fotoğraf Aşkı' adlı fotoğrafıyla üçüncü oldu. Erdoğan Başol'a Çin'den ödül • Kültür Servisi - Çin'in Şankay kentinde yayımlanan yüksek tirajlı ve önemli gazetelerınden Orıental Morning Post'un düzenlediği ve dünyanın değişik ülkelerinden önemli karıkatürcülerın katıldığı Uluslararası Karikatür Yarışması sonuçlandı. Romanya'dan Juhan Pena Pai'nin birincılık aldığı yarışmada, Türkiye'den Erdoğan Başol'a üçüncülük ödülü verildi. Kısa film yarışması • Kültür Servisi - Marmara Üniversitesi (MÜ) lletışım Fakültesi, 'Kısa Film Yarışması' düzenledı. En iyi film, senaryo, oyuncu, görüntü ve en iyi özgün müzik olınak üzere 5 dalda ödül verilecek yanşmada, konu sınırlaması bulunmuyor. Kurmaca türünde ve süresi 20 dakikayı geçmeyen filmlerin yanşacağı, kısa filmle ilgilenen herkesin birden fazla eserle başvurabileceği yarışmaya katılmak isteyenler, özgeçmişleri ve filmografik bilgilerini içeren bir mektupla başvuruda bulunabilecek. Aday gösterilen eserın bir kopyasının da VHS, VCD veya DVD formatında MÜ Nışantaşı Yerleşkesi'ndeki Iletişim Fakültesi Sekreterliği'ne teslim edilmesi gerekiyor. Konuşma dili Türkçe olmayan yapıtlarda Türkçe altyazı aranacak olan yarışmaya, 29 Nısan Cuma gününe kadar başvuru yapılabilecek. Bu yıl yedincisi gerçekleştirilecek yanşmada dereceye girenlere ödülleri, 23 Mayıs Pazartesi günü 'lletişimciler Haftası' etkinliğinde verilecek. BUGÜN • BABYLON'da 21.30'da Sema&Ensemble'ın konseri. (0 212 292 73 68) • NARDİS JAZZ CLUB'da Larry O'Neal'in konseri. (0 212 244 63 27) M BORUSAN KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde saat 18.30'da Alper Maral'ın İlhan Mimaroğlu'nun Yapıtları I' konulu söyleşisi. (0 216 454 15 55) • NAZIM HİKMET KÜLTÜR MERKEZİ'nde 19.00'da 'Biraz Daha Işık: Dünya Emekçi Kadınlar Günü' konulu panel. (0 216 414 22 39)