Katalog

17 MART 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabacumhuriyet.com.tr 11 ABD'nin elinde 26 tutsak öldü • NEWYORK(AA)- Irak ve Afganistan'da, 2002'den bu yana ABD güçlerinin denetimindeki cezaevlerinde ölen 26 mahkûmun cinayete kurban gittiğinin sanıldığı belirtildi. Askeri savcılar, 26 mahkûmun cinayete kurban gittiğinden şüpheleniyor. Irak'ta saldırılar durmuyor • BAKUBA(AFP)- Irak'ın Bakuba kentinde dün bir Irak askeri kontrol noktasına bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 5 Irak askeri öldü, 2'si sivil 12 kişi yaralandı. Başkent Bağdat'ın Dura semtinde ise ABD askeri konvoyuna yapılan saldında 1 sivilin öldüğü, 10'dan fazla kişinin yaralandığı bildirildi. 1400 dîn okulu kapatıldı • SANA(AA)- Yemen'de yasadışı 1400 din okulunun kapalıldıği bildirildi. Hükümet yetkilisi, ülkedeki 4 bin din okulu hakkında soruşturma yapıldığını ve bunlann yüzde 65'inin eğitim yasalannı çiğnediğinin tespit edildiğini söyledi. Yetkili, son iki ayda okullardan 1400'ünün Bad'ya karşı militan ideoloji ve nefret uyandırdıkları nedeniyle kapatıldığını kaydetti. Çokkültüplülüğe tepki • BRÜKSEL(ANKA)- Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı Izleme Mcrkezi'nce yayımlanan bir raporda, Avrupa Birliği (AB) içinde çokkültürlü topluma direnişin arttığı belirtildi. En büyük direnişin Yunanistan'da gözlendiğine dikkat çekilen raporda, Yunan halkının yüzde 80'i, çokkültürlü topluma karşı çıkarken bu oranın Türkiye'de yüzde 21.3'tekaldığıyeraldı. Raporda, AB halkının yansının, göçmenlere yönelik olumsuz bir tutum sergilediği belirtildi. Iran'dan ABD'ye ortaklık önerisi • LONDRA(AA)- ABD'nin öne sürdüğünün aksine nükleer programının barışçı olduğunu ve nükleer silah üretmeyi amaçlamadığını savunan İran, bunu kanıtlamak için ABD'ye bu programda ortaklık teklif etti. İran'ın OPEC'deki temsilcisi Hüseyin Kazempur, "ABD'liler gelerek, tran nükleer programına yüzde 50-50 ortak olabilir" dedi. 21 çocuğun katili asıldı • PAKDEŞT(AA)- tran'ın Pakdeşt kentinde, 21 çocuğu öldürmekten suçlu bulunan bir kişi, halkın önünde kırbaçlanıp bıçaklandıktan sonra asılarak idam edildi. 21 çocuğu öldürmekten suçlu bulunan Muhammed Biceh (22), meydana getirildiği kamyonda önce 100 kez kırbaçlandı. Kırbaç cezasından sonra Biceh'in asılması için hazırlık yapılırken, öldürülen çocuklardan birinin 17 yaşındaki ağabeyi, güvenlik görevlilerini atlatarak kamyona atladı ve Biceh' i sırtından bıçakladı. Daha sonra, ölen çocuklardan birinin annesi, yetkililerin izniyle Biceh'in boynuna ipı geçirdi ve Biceh idam edildi. Yunan basmma göre troyka, Rum kesiminin tanmmamasmı reddetti AB'dendayatmaMURAT tLEM ATİNA - Türkiye'nin Av- rupa Birliği (AB) ile müza- kerelere başlayacağı ekim ayından önce önüne konu- lan ölçütlerden en önemlisi olan Gümrük Birliği Proto- kolü'nü imzalaması yönün- de köşeye sıkıştığı belirtili- yor. Edinilen bilgilere göre ge- çen hafta Ankara'da temas- larda bulunan AB troykası, birliğin bu konudaki tutu- munu başta Dışişleri Baka- nı Abdullah Gül olmak üze- re görüştüğü hükümet yet- kililerine resmen iletti. Bu • Hükümet, en geç 3 ay içinde, Gümrük Birliği Protokolü'nü hem AB Komisyonu hem de AB Konseyi ile imzalamaya ve diğer 25 AB ülkesinde olduğu gibi onay için TBMM'ye getirmeye davet edildi. gelişmeler üzerine acil ola- rak Ingiltere'ye gidip temas- larda bulunan Abdullah Gül, Başbakan Tony Blair hükü- metinden aradığı desteği bu- lamadı. Yunan basınında yer alan haberlere göre AB Troyka- sı, AKP hükümetüıin güm- rük birliği anlaşmasını "Rum kesimini tanımayacağımız notu ile imzalanz" önerisini reddetti. AB Komisyonu'nun ge- nişlemeden sorumlu üyesi OUiRehn ise Ankara'ya Kıb- rıs'ın (Rum kesimi) tanın- masını önleyen Türk anaya- sasının değişmesinin gerek- li olduğunu bildirdi. Üç konuda acil adım Elefterotipia gazetesinin haberine göre AB yetkilile- rinden Ankara'ya üç konu- da kesin ve net adım atması yönünde ültimatom verildi. AKP hükümeti en geç bir ay içinde gümrük birliği proto- kolünü AB Komisyonu ile imzalamaya davet ediliyor. Türkiye, aynı protokolü AB Konseyi ile, ancak bu defa Kıbns Cumhuriyeti adı- na Rum kesiminin attığı im- zanın yanına imza atmaya davet ediliyor. Diğer tüm 25 AB ülkesinin yaptığı gibi, söz konusu pro- tokolün onay için TBMM'ye getirilmesi isteniyor. AB yetkililerinin bu istem- lerine karşılık Türkiye'nin " Protokolü imzalamak için AB üçüncü devlet statüsü uy- gulayarakKKTC'ye yönelik serbest ticaret ile ilgili iki tü- züğii kabul etmeli" önerisi Rum yönetimi tarafından red- dediliyor. Türkiye'nin tüm çabalan- na rağmen "Doğru olmayan aceleçözüme her zaman kar- şıyız" açıklamasını yapan Rum Yönetimi lideri Tasos Papadopulos'un yapılan tüm baskılara rağmen geri adım atmayacağı belırtiliyor. 6 Yapılacak çok işvar'Avrupa Parlamentosu'nun özeloturumunda, Türkiye'de kadın hakları konusunda uygulamada eksiklikler olduğuna dikkat çekildi ELÇlN POYRAZLAR BRÜKSEL - Avrupa Parlamento- su (AP) Cinsiyet Eşitliği ve Kadın Hakları Komisyonu, Türkiye'de ka- dın haklarına yönelik atılması gere- ken önemli adlmlar olduğunu belirt- ti. Kadından Sorumlu Devlet Baka- nı Güldal Akşit'inkatıldığı "Türki- ye'de Kadınlann Sosyal, Ekonomik ve Polirik Yaşamda Rolü" başlığı al- tında düzenlenen AP özel oturumun- da, kadın hakları konusunda Türki- ye'de yasal alanda ilerlemeler sağlan- dığı, ancak uygulamada eksiklikler olduğuna dikkat çekildi. Türkiye'de kadın haklan raportö- rü AP Hollanda milletvekili Emine Bozkurt'un hazırlayacağı rapora et- kileri olacak oturumda Türk hükü- metine bu konuda daha aktif çalış- malar yapması konusunda çağrıda bulunuldu. 'Polisin eğitime ihtiyacı var' 1 Nisan tarihinde taslak raporu su- nacak olan AP üyesi Emine Boz- kurt, Türkiye'de yasalann kâğıt üze- rinde değiştiğini, ancak bunlann uy- gulamasını yaşamda da görmek is- tediklerini belirtti. Devlet Bakanı Cüldal Akşit, Avrupa Parlamentosu'nda Türk kadınının sosyal, ekonomik ve siyasal hayattaki rolünü içeren toplantıya katıldı. (AA) 6 Mart'ta yaşanan olayların ele alındığı oturumda Güldal Akşit, gös- terilerin izinsiz yapılmasına karşın po- lisin tavrının tasvip edilmediğini, bu durumun polisin daha fazla eğitime ihtiyacı olduğunu gösterdiğini ifade etti. Konuya ilişkin soruşturma baş- lattıklannı söyleyen Akşit, ülkenin ge- nelinde eğitimin öncelikli konu ol- duğuna değindi. 8 yıllık eğitime geçiş sürecinde kız çocuklarında okullaşma oranının yüzde 21.9 kadar arttığını ifade eden Akşit, hedeflerinin erkek ve kız ço- cukları için yüzde 100 olduğunu be- lirtti. Akşit ayrıca TBMM bünyesin- de kadın haklan ve cinsiyet eşitliği komisyonu kurulmasına yönelik ça- lışmaların yapıldığını bildirdi. 'Kamuoyu bilinçlendirilmeli' Emine Bozkurt, atılması gereken adımlar arasında şiddet gören kadın- lara yönelik açık ve sağlam verilerin bulunması, kamuoyunun bu konuda bilinçlendirilmesi, zoraki evlilikler ve zinaya karşı gerekli korumanın getirilmesi, sığınma evlerinin sayısı- nın arttırılması, hükümetin sivil top- lum örgütleriyle işbirliği içinde ol- ması, iş pazarında kadınlann katılı- mının arttınlmasına yönelik yöntem- ler geliştirilmesi, kadınlara yönelik projeler için fon aynlması, kız ço- cuklarının eğitime kazandırılması ve AB ve Türkiye'deki sendikaların ile- tişim halinde olmasını saydı. 19-20 Nisan tarihlerinde AP Cin- siyet Eşitliği ve Kadın Hakları Ko- misyonu'nda tartışılacak olan rapor, 26 Mayıs tarihinde AP'de oylamaya sunulmasının ardından temmuz ayın- da genel kurulda ele alınacak. hSuÇLUYU VERMEMENÎNBEDELt Hırvatlarla müzakere yok • AB, Zagreb yönetimi ülkede kahraman olarak görülen General Ante Gotovina'yı Lahey'deki mahkemeye gönderene kadar katılım müzakerelerini erteledi. Dış Haberler Servisi- Av- rupa Birliği (AB), savaş suçlularını tutuklayıp Hol- landa'nın Lahey kentinde- ki savaş suçlan mahkeme- sine teslim etmediği gerek- çesiyle Hırvatistan ile üye- lik görüşmelerine başla- mayı erteledi. AB Dönem Başkanr Lüksemburg'un Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, ka- rara rağmen Avrupa kapı- larının Hırvatistan'a açık kalacağını söyledi. Zagreb ile üyelik görüşmelerinin bugün başlaması öngörülü- yordu. Asselborn'un dün Brük- sel'de 25 AB üyesi iilke- nin dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantının ardın- dan AB'li bir diplomat, "Dönem başkanuğı, Hır- vatistan ile müzakerelere başlamak için gerekli ço- ğunluğun olmadığı sonu- cunavardı" dedi. Teslim edene kadar Diplomatlar, üye ülkele- rin çoğunluğunun, Hırva- tistan ile müzakerelere, es- ki general Ante Gotovi- na'nın Lahey'deki Eski Yu- goslavya İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (EYİ- UCM) teslim edilinceye kadar karşı çıktığını kaydet- ti. Sadece Avusturya, Ma- caristan, Slovenya ve Slo- vakya, Gotovina yakalan- madan da Zagreb'le görüş- melerin başlamasından ya- naydı. Yayımlanan bildiride, Hırvatistan'la 17 Mart'ta başlaması öngörülen üye- lik görüşmelerinin ertelen- diği, müzakerelerin Hırva- tistan EYİUCM ile tam iş- birliği yaptığında başlaya- cağı kaydedildi. Lüksemburg Dışişleri Bakanı Asselborn, karar alınmadan önce yaptığı açıklamada, Hırvatistan'a Avrupa kapısının açık ka- lacağını söyledi. Asselborn, "Karar ne olursa olsun, Av- rupa yolundaki Hırvatis- tan için kapı açık kalacak" dedi. EYİUCM Başsavcısı Carla del Ponte önceki gün AB Dönem Başkanı Lük- semburg'a sunduğu mek- tupta, Zagreb'in Gotovi- na'nın yakalanması konu- sunda yeterli çaba harca- madığına inandığını belirt- mişti. 48 yaşındaki emekli ge- neral Gotovina, 1991-95 Bosna Savaşı sırasında Hır- vatistan'da yaşayan 150 Sırp'ın ölümünden ve Sırp- ların malların yağmalan- masından sorumlu tutulu- yor. Gotovina, pek çok Hır- vat tarafından kahraman olarak görülüyor. 'Hırvat sorunu Türkiye 'yi etkiler' deniyor 3 Ekim tehlikedeDış Haberler Servisi-AB'nin, Hırvatistan'la üyelik müzakerelenne başlamak için şart koştuğu savaş suçlusu General AnteGotovina'nın tutuklanmasının gerçekleşmemesi durumunda, Türkiye'nin 3 Ekim'de başlaması planlanan müzakerelerinin de tehlikeye gırebileceği öne sürüldü. Ingiliz Financial Times gazetesinin haberine göre Hırvatistan'ın, AB ile müzakerelere başlamasının koşulu olan savaş suçlusu General Gotovina'nın tutuklanmaması AB içinde Türkiye ile müzakerelerin başlaması konusunda bölünme yarattı. AB diplomatları arasında giderek yaygınlaşan kaygılar, Türkiye ile müzakerelere 3 Ekim'de başlayamama ihtimali özerinde yoğunlaşıyor. Hırvatistan ile anlaşmazhk gidenlmediği sürece, bu ülke "bekleme odası"nda kalmaya devam edecek, ancak bu durum Hırvatistan'ın komşulan Macaristan, Slovakya, Slovenya ve özellikle de Avusturya'yı öfkelendiriyor. Bazı AB diplomatları, Türkiye'nin üyeliği konusunda şüpheleri olan Avusturya'nın, Hırvatistan'la müzakereler başlayana kadar Türkiye müzakereleri için veto kullanacağına inanıyor. Konuyla ilgili olarak, bir AB diplomatının "Türkiye'nin Hırvatistan'dan önce görüşmelere başlamasına izin verileceğini gerçekten düşüncn var mı? Ben düşünnıüyorum" sözlerine dikkat çekildi. Haberde, Avusturya hükümetine yakın kaynaklann, Türkiye müzakereleri ile Hırvatistan arasında bağ kurma gişimlerini reddettiği, ancak Hırvatistan'a kapılan kapatmanın, Balkanlar'ın istikranna yönelik olarak yaratacağı tehlikeye dikkat çektiği de kaydedildi. KRETSCHMER KESİN KONUŞTU: Koşullu imza olmazDış Haberler Servisi - Avrupa Birliği (AB) Ko- misyonu Türkiye Temsil- cisi Hans Jörg Kretsch- mer, Ankara Anlaşma- sı'nı genişleten protokol- de Rum kesiminin tanın- mayacağı ibaresinin ek- lenebileceğine inanma- dığını da söyledi. Kretschmer, gümrük birliği ek protokolünün 3 Ekim'den önce en kısa zamanda imzalanması için Türk hükümetinden söz aldıklannı bildirdi. AB Komisyonu Türkiye temsilcisi Kretschmer, NTV-CNBC-e ortak ya- yınında sorulan yanıtla- Türkiye'de kadın hakları konusunda rapor hazırlayacak olan AP Hollanda Milletvekili Emine Bozkurt, uygulamanın sıkı biçimde izlenmesi gerektiği görüşünde. dı. Türkiye'nin reform- lara devam edeceğinden emin olduğunu söyleyen Kretschmer, 3 Ekim'den önce Ankara Anlaşma- sı 'nın Kıbns Rum Yöne- timi'ni de kapsayacak şe- kilde imzalanması halin- de Türkiye'yle müzake- relerin başlayacağını be- lirtti. Bu konuda Türkiye 'den teminat alındığını söyle- yen Kretschmer, protoko- le Rum Kesimi 'nin tanın- mayacağı ibaresinin ek- lenebileceğine inanmadı- ğını kaydetti ancak bu ka- rann Brüksel tarafından verileceğini vurguladı. 'Heryıl denetim'ELÇtN POYRAZLAR BRÜKSEL - Avrupa Parlamentosu müzakere- ler öncesinde Türkiye'de kadın haklarına yönelik bir rapor açıklamaya ha- zırlanıyor. Raporu hazırlayan AP Cinsiyet Eşitliği ve Ka- dın Hakları Komisyonu Raportörü sosyal demok- rat Hollanda Milletvekili Emine Bozkurt Cumhuri- yet'e verdiği demeçte, Türkiye'de kadın haklan- na yönelik gelişmeleri de- ğerlendirdi. - 6 Mart'ta gerçekleşen olaylar hazırladığnuz ra- pora yansıyacak mı? - Öncelikle 6 Mart'ta göstericilere karşı kullanı- lan aşırı şiddet oldukça yanlış hatta berbat bir olaydı. Kadın veya erkek herkesin görüşlerini öz- gürce ifade edebilme hak- kına sahip olması gereki- yor. Bu olay Türkiye'de insan ve kadın haklan ko- nusunda daha çok adımın atılması gerektiğini gös- teriyor. Türk hükümeti- nin bu konuda soruşturma başlattığı doğru ancak bu- na yönelik politikada de- ğişiklik olacak mı? Polis güçleri eğitilecek mi? Modern bir demokraside gösterilerden, eylemler- den korkulmamalı. Evet hazırlamakta olduğum ra- porda gerçekleşen bu olaydan da söz edeceğiz. - Bu olayın Türkiye'nin imajını etkilediğini düşü- nüyor musunuz? - Burada asıl nokta Tür- kiye'nin nasıl görünmek istediğinden öte nasıl bir ülke olmak istemesiyle il- gili. Bu imajdan daha önemli. Bizim de buna benzer olaylann engellen- mesinde belirli bir göre- vimiz olabilir. - Hazırlayacağınız ra- por ne gibi bir önem taşı- yor? - Bu oldukça önemli bir rapor. Müzakerelerin baş- lamasından önce sunula- cak ve kadın haklanna yö- nelik tek rapor olma özel- liğini taşıyor. AB Komis- yonu bu raporu yakından izliyor. Raporun etkileri- nin gerek Türk hükümeti gerekse Komisyon için önemli olacağını düşünü- yorum. AB üyesi olacak bir Türkiye'ye elbette ka- dın haklanna yönelik so- rular da gelecek. Bu se- beple ben Türkiye'nin bu konuda yakından izlen- mesi gerektiği görüşün- deyim. Bu konuda sağla- nacak ilerlemeye yönelik olarak her sene bir rapor hazırlanmalı. Türkiye'nin son yıllarda çok değiştiği- ni kabul ediyoruz. Ancak uygulamada neler yapılı- yor onu görmek istiyoruz. - Türkiye ziyaıetinizde ne gibi izlenimler edindi- niz? - Türkiye'de hükümet yetkilileriyle, üniversite, hükümet dışı organizas- yonlar, kadın dernekleri çalışanlarıyla görüştük. Orada edindiğimiz izle- nim Türkiye'de pek çok gelişme olduğu yönünde. Ancak bu konuda yapıl- ması gereken çok şey var. Özellikle uygulama ko- nusunda. Ev içi şiddet bü- yük bir sorun. Dövülen kadınlar azımsanamaya- cak oranda. Kız çocukla- n okula gönderilmiyor. Öğrendiğimize göre okul çağındaki 800 bin kız ço- cuğu eğitim almıyor. Ka- dınlar içinde hâlâ büyük bir oran okuma yazma bilmiyor. Çalışan kadın- lar ülke genelinde yüzde 26'lık bir oranla temsil ediliyorlar. Buoran 1998 yılında yüzde 35 imiş. Bu düşüş neden? Türkiye'de sadece 14 adet kadın sı- ğınma evi var. Buçokye- tersiz. Güneydoğu'da ise kadın sığınma evi bulun- muyor. -Ziyaretinizdetörecina- yetleri konusunda şikâyet- ler duydunuz mu? - AB bu konunun üze- rinde fazlasıyla duruyor. Türkiye'de de buna yöne- lik iyi gelişmeler var. Ya- salar değişti ve katilin ak- rabaları da dahil olmak üzere ağır cezalar öngörü- lüyor. Bu çok iyi ancak kadın haklanna ilişkin di- ğer konularda da adım atıl- malı. Dikkat töre cinayet- lerinde yoğunlaşmış, an- cak kızlann eğitimi ve ka- dınlara yönelik şiddet ko- nusunda yapılması gere- kenlervar. Sadece Güney- doğu'da değil Karadeniz bölgesinde de bu konuda sorunlara dikkat çekildi. Politik sisteme yönelik iyileştirmeler yapılmalı. Kadından sorumlu baka- nın çalışma imkânlan ye- terli mi? Bunun yanı sıra eğitim bakanlığı veya ça- lışma bakanlığında bu ko- nuda ne gibi adımlar atı- lıyor? Bu konuda nasıl bir politika yürütülecek? Tüf- kiye'de erkek milletvekil- leriyle konuştuğumuzda kadın haklarına yönelik herhangi bir sorun gör- mediklerini gözlemledik.