Katalog

2 ŞUBAT 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(n cumhuriyet.com.tr 11 Abdullah Gül Çin'e gitti • İSTANBLL(AA)- Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, resmi bir ziyaret ıçuı dün Çın Halk Cuınhuriyeti'ne gitti. Atatürk Havalimanı'ndan ayrılmadan gazetecilere bilgi vereıı Gül, Çin Dışişleri Bakanı Li Caoşmg'ın rcsmi davetlisı olarak gerçekleştirdığı ziyaretin iki ülke arasında 1998'dcnberi siyasi açıdan yapılan ilk /iyaret olduğunu söyledi. Gül, Çin ve Türkıye'nın dostluk içinde olan iki ülke olduğunu, yaklaşık 5 mılyar dolar ticaret hacmine salup Çin ile turizm ve diğer ticari ilışkileri geliştirmek istedıklenm söyledi. Hayvanlar diri dipiyüzülüyop • ZÜRtH(AA)-Cm'de kürk hayvanlarının diri diri yüzüldüğü iddia edildı. lsviçre Hayvanlan Koruma Dcrncği yetkilileri, Çin'de kürk hayvanlanna reva görülen muameleyi gizli kamerayla kaydetmeyi başardıklarını açıkladı. Dernek tarafından yapılan açıklamaya görc, Çin'in kuzeyindekı Hebei bölgesinde kürk hayvanı yetiştirilen çiftliklerde tılkılcr, vahşi köpekler ve samurlar, kürkleri zarar görmesin diye başlanna vurularak ya da yere çahnarak bayıltılıyor. Ancak çoğu hayvan, yediği darbeyle sadece serscmlediği içiıı yüzülürken ya da yüzüldükten sonra ayılıyor ve can çckişerek ölüyor. Talat'ın görüşme talebine ret • LEFKOŞA(AA)- Güney Kıbns Rum yönetimi Sözcüsü Kipros Hrisoslomidis, Rum yönetimi lidcri Tasos Papadopulos ile KKTC Başbakanı Mehmet Ali Talat'ın, "bu aşamada görüşmesini gerektirecek bir neden bulunmadığını" söyledi. Rum devlet radyo-televizyonuna (RİK) konuşan KKTC Başbakanı Talat, "Papadopulos'la görüşmeye hazır olduğunu ve şimdi bir çözüm bulunmazsa gelecekte durumlann çok daha zor olacağını" belirterek, Papadopulos'u Kıbns Türkleriyle yetki paylaşımına gitmek istememekle suçladı. jsrail'în gizli istimlak kararı • TELAVİV(AA)- lsrail'deki en yüksek hukuk mercii konumundakı başsavcıhk, hükümetin gizlice aldığı, Doğu Kudüs'teki Filistınlilere ait arazi ve binalann, tazminatsız istimlak edilmesi karannı bozdu. Hükümet, geçen temmuzda aldığı kararla 1967 yılından bu yana uygulanmayan "Sahipsiz Araziler Yasası"nı devreye sokarak, Doğu Kudüs'te, Filistinlilere ait ulan, el konulmuş durumdaki gayrimenkullerin "îskân îdaresi"ne devredilmesini öngörmüştü. Erdoğan, Kerkük konusunda Türkiye'ye aldırmayan 'müttefike' eleştirilerini giderek sertleştiriyor 6 ABD duyarfı değiPHaber Merkezi - Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan, Kerkük'teki gelışmeler ko- nusunda ABD ve îngiltere'nin tavnna tepki gösterdi. Irak'a demokrasi getirmek niyetıyle geldiklerini söyleyenlerin, anti- demokratik emellere duyarsız kaldrğrnr be- lirten Erdoğan, bölgede yeni bir kargaşa- ya izin vermeyeceklerüu söyledi. Erdo- ğan, Türkiye'nin hukukunu dikkate al- madan atılan her adım, bölgcdc yanguun büyümesi dışında bir sonuç üretmeyecek- tir" dedi. CHP Genel Başkanı DenizBay- kal ise Iıak seçimlerirıı değerlendirirken "lrak, kimlik çatışması ortanuna süriik- leniyor. Hükümet, niyet bcyanını politika zannediyor" cleşlirisinde bulundu. Erdoğan, partisinin grup toplantısında, Irak'taki tartışmalı seçimi değerlendirdi. Seçim sürecinde bazı kaygılann ortaya çıktığmı vurgulayan Başbakan, sonuçla- nn etnik açıdan dengesiz bir tablo ortaya koyma olasılığım gösterdiğini söyledi. Erdoğan, sözlerını şöyle siirdürdü: "Irak'ta düzeni tesis ctmekle yükümlü güçler, üzülerek belirtmek istiyomm ki nıilleiimi/in büyük teessürle karşıladığı ABD: Türk hükümeti İle birlikte calısıyoruz WASHINGTON(AA)-ABD Dışişleri Bakan- lığı, Washington'ın PKKtcrörörgütüyle ilgili ola- rak Türk hükümetiyle yakın şekilde çalıştığını ve çalışmaya devam edeceğini bildirdi. Dışişle- ri Bakanhğı sözcüsü Richard Boucher, düzen- lediğibasm toplantısında, Başbakan Recep Tay- yipErdoğan'ın Amerikan medya kuruluşlarına yaptığı açıklamalarda ABD'ye yönelttiği eleşti- rilerin anımsatılması üzerine "Bütün bu konıı- larda Türk hükümetiyle yakm şekilde çalışaca- ğız. Terorizm ve Kuzey Irak'taki PKK varlığıy- la ilgili tutumumuzu açıkça ortaya koydıık. Hiç- bir şekilde onlann (PKK'nin) faaliyetlerini tas- vip etmiyoruz ve Irak'ın tamamında terorizme karşı çalışmayı sürdürerek Türk hükümetiyle yakın koordinasyon içinde bulunuyoruz* dcdi. bazı gelişmelere karşı, gerekli duyarhlığı göstermemişlerdir. Bölgeye demokrasi ge- tirmek niyetiyle geldiklerini söyleyen güç- ler, bu antidemokratik emellere maalesef duyarsız kalmayı tereih etmişlcrdir. Bizil- gili ülkelerin gerekli tedbirleri /aman ge- çirmeden almalaı ıııı beklerdik. Buradan açık ve net olarak ifadc ediyorum; Türki- ye'nin hukukunu dikkate almadan atılan her adım, bölgede yangının büyümesi dı- şında bir sonuç üretmeyecektir. Irak'ın bütünlüğüne zarar verecek, banş ve hu- zuru erteleyecek gelişmelere vakit geç ol- madan dur denilmelidir. Bu konuda has- sas davranılmazsa komşumuzdaki cereyan edecek bu ohımsuz gelişmeler şüphesiz ki bizi dc rahatsız edecektir, diğer komşula- n da rahatsızedecektir.Herhalde buna kim- senin firsat tanınıaya hakkı yoktur. Ora- daki huzursuzluk bizim huzursuzluğu- ıı ıu/dııt, bizi huzursuz etmeye de kimse- niıı hakkı yoktur." 'Mahalle ağalığı yapmayız' Erdoğan, Türkiye'nin bu konuda yapı- labilecek her şeyi yaptığını savunarak, hükümete dönük eleştınlere de tepki gös- terdi. Erdoğan, "Biz mahalle ağalığı yap- maktanyana değiliz, bizsokak ağalığı yap- maktan yana da değiliz. Devlet ciddiyeti ne gerektiriyorsa bu ciddiyet içerisinde at- nıamız gereken adımlan atanz" dedi. Gül de önceki gece Ç'ın Halk Cumhu- riyeti'ne hareketinden önce Kerkük'teki duruma ilişkin bir soru üzerine, bu konu- nun Irak'ın bütün komşulannı ve BM'yi ilgilendirdiğini belirterek, geçici anaya- saya göre şu anda Kerkük'ün özel bir sta- tüsü bulunduğunu söyledi. Seçimlerle başlayan süreç işlerken herhangi bir gru- bun, çevrenin veya etnik yapının bunu tchlikeye atıcı zorlamalar ıçine girmeme- si gerektiğinin altını çizen Gül, bu tür davranışlann Irak'ın normalleşnıe süre- ciııi etkileyebileceğini ve Türkiye'nin kay- gısınuı bu olduğunu bildirdi. Gül, "Irak'ta herkes bizim akrabanuzdır, KUrtler de, Türkler de, Araplar da... Oradaki akra- balanmızın huzur içinde ohnasını isteriz. Bu Irak'ın içişlerine karışma değildir. Trak'ın içişlerine kanşma gibi bir duygu- muz yoktur. "dedi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ise Irak seçimlerinı değerlendirirken "Irak, kimlik çatışması ortamına süriikleniyor. Hükümet, niyet beyanını politika zanne- diyor" dedi. Baykal, dünkü grup konuş- masında Irak'taki seçimlerle ilgili olarak da şu değerlendirmeleri yaptı; "Irak bir kimlik çanşması ortanuna sü- rükleniyor. Bu gelişmeler, etnik mücade- leyi gctirir. Koalisyon güçleri bunu önleyi- ci bir çabaya girmedi. Nilahsızlanma ger- çekleşmedi. Birileri imtiyazh, himaye al- tmda silahlandı. Silalılı ait gruplar orta- da. Irak'ın toprak hütünlüğü sözle değîl, gerçekten güvence altına alınmah. Türki- ye'nin uyanlan etkisiz kaldı. Şimdi de, siz bu işi unutun noktasma gelindi. Kırım/ı çizgiler ortadan kalktı. Yetküiler, niyet be- yanmı politika zannediyor." 'Brüksel modeli'Iraklı Kürt lider Talabani, benimsedikleri modelle Kerkük'ün Kürtler ve Türkmenler arasında bir kardeşlik kenti olacağını söyledi SÜLEYMANİYE (AA) - Irak Kürdistan Yurtseverler Bırlığı (IKYB) lıderi Celal Talabani, "Kerkük'ün Kürt- ler ve Türkmenler arasında bir kardeşlik kenti olacağını" söyledi. Talabani, Kerkük için "Brükscl modelini" düşün- düklerini belirtti. Talabani, Süleymaniye'de- ki karargâhında yaptığı açık- lamada, "Kerkük'ün Irak Kiirdistanr ıım bir kentioldu- ğunu, pek çok belgelerle Os- manlı belgelerinin de bunu söylediğuû" kaydettı. "Kerkük'ün halkların ve kardeşliğin şchriolduğunu sa- vunduklannı" belirten Tala- bani, "bunun için çalıştıklan- nı ve herkesin hakkını bekle- diğinden fazla almasını iste- diklerini" söyledi ve şunları kaydetti: "Kerkük'ün Kürtler ve Türkmenler arasındaki bir kardeşlik kenti olacağına ina- nıyorum. tnanıyorum ki bunu gelecek de gösterecektir. Bi- zimKerkük içinaldıgunız mo- del Brüksel modclidir. Demok- ratik ve banş ortamı bu iste- diğimiz modele yardımcı ola- cak. Biz Kürtler inanıyoruz ki, bu coğrafyada, özcllikle Kerkük'te hepimiz kardcşiz. Kerkük'te, Kürt çoğunluğun öbür;ıy,ıı11ıklara basîtı kurma- sıııı biz de istemiyoruz. Çün- kii Kerkük'te yaşayan Kürt- ler, Türkmenler ve Araplar banş içinde yaşadılar ve hep öyle kalacaklar." Talabani, "geçici konseydc Bağımsız gîbi başkent 1970 yıhnda yenilenen Bclçika Anayasası'na göre ülkede Valon Bölgesi, Flaman Bölgesi ve Brüksel Bölgesi olmak üzere üç ayn bölge yer alıyor. Uzun yıllar Flaman ve Valon dil toplulukları arasında kavga nedenı olan Brüksel, ilk defa 1989 yılındaki bölgesel seçimlcrin ardından bağımsız bir statüyc sahip oldu. Brüksel Bölgesi'nde Brüksel Parlamentosu ve Brüksel Hükümeti olmak üzere iki ayn yönetim bulunuyor. 19 belediyenın bağlı olduğu Brüksel Bölgesi'nin belli başlı görevleri arasında şehir planlama, çevre ve sıı yönetimi, doğanın korunması, bölgenin ekonomisi, enerji yönetimi, işsizlik, kamusal işler, ulaşım, dış ilişkiler ve bilimsel araştırma gibi konular yer alıyor. Brüksel Bölgesi dışişleri, savunma, ülke ekonomisi, eğitim ve sağlık gibi konularda Belçika Federal Hükümeti'ne bağlı. ni" anlatan Talabani şunlan kaydetti: "Bütün detayıyla siyasi, eko- nomik ve her türlü ilişldnin geuşmesini istiyoruz. Türkiye ile ilişkilcı in bütün Irak içiniyi olmasuu istiyoruz. Bu ilişkilc- riıı iyi olacağına inaıuyorum. Çünküikidemokratikülkenin ilişkilcri olacak Ortak paydalanmız, hedef- lcrimiz var. Biz Kürtlerin ne islediğiııi arnkherkes anlamış bulunuyor. Saddam'a karşı çıktığumzda Kürtlerin aynl- mak istediği söylendi. Fakat öyle değil. Biz Irak'tan aynl- ınak için bir şey yapmadık Tam tersi, Irak içinde kalıııak istedik Saddam gittikten son- ra herkes sandı ki Kürtler ba- ğımsızhğı ilan edecekler. Tam tersi olarak Bağdat'a gittik. Pek çok Iraklı, Kürdistan böl- gesinegeüpyaşamınuzı yakın- dan inceledilerve ne kadar de- mokratikolduğumuzu gördü- ler. Buradaki demokratik or- tamı bütün Irak'a yaymak is- tediler." Türkmen haklannı savıındıık- lannıve Türkmenlerin kültü- ıvl haklannı da destekledikle- rini" belirterek "Türkmenle- rin Irak Ulusal Meclisi'ne ka- tılmasına ve Irak genelinde Türkmen teı ıısiliııiıı en üst dü- zeydeounasuuda destekledik- lerini" söyledi. Boykotçulara davet Talabani, "Irak'ta yaşayan halklannaynıhaklarasahipol duğıınu" ifade ederek "seçi- me katılmayaıı grup ve parti- lerin anayasayı hazırlayacak komisyonlara katümalanmis- tediklerini" kaydetti. "Anayasadan sonra devlet kurumlannın yeniden yapı- landırüması için çahşmalara başlanılacağını" söyleyen Ta- labani, "seçim öncesi bazı gmplarla görüşmeler yapbk- hırını, ancak bir anlaşmaya varamadıklarını, seçimden sonra, tablonun netleşmesiyle geleceğin hükümeti için gö- rüşmeler yapacaklannı" an- lattı. Talabani şöyle devam etti: "Herkesle görüşeceğiz. Biz Kürtler olarak Şiiler ve Sün- niler arasında ortak payda oluşturmak istiyoruz. Hükü- met kurmak için sonuç net- leştikten sonra çahşmalara başlanacakve bu görüşmeler herkesle olacak " "Türkiye Cumhuriyeti ile iyi ilişkileri devamlı olarak is- tcdiklcrini ve destekledikleri- Oylann yüzde 68'i Talabani, yeni Irakmeclisin- de sandalyelerin dörtte birini elde edeceklerini söyledi. IKYB lideri, seçımlere ortak listeyle katılan Kürt partileri- nin, kurucu meclis olarak ça- lışacak yeni parlamentoda san- dalyelerin yüzde 25'ini kaza- nacaklannı umduğunu kay- detti. Talabani ortak Kürt lis- tesinin Kerkük'te oylann yüz- de 68' ini aldığını da iddıa etti. EPKİLER ALMAN BASININDA 'Türldye tehdit etti'FRANKFURT (Cum- huriyet Bürosu) - Kuzey Irak'taki gelişmeleri ya- kından izleyen Alman ba- sın vc yayın organlan, An- kara'nm tepkisini giderek artan dozda eleştirel bir dil kullanarak aktarmayı sürdürüyor. Alman bası- nı Irak seçimlerini "de- mokı-asininbirzaferi" ola- rak yonımladı. Irak'ta da seçimlere katılımın yük- sek olduğu yönündeki ha- berlere ağırlık veren Al- man medyası, Türkiye'nin Kuzey Irak'taki yüksek katılımdan rahatsız oldu- ğunu öne sürdü. Seçimlerden önce Ge- nelkurmay Ikınci Başka- nı Başbuğ'un açıklamala- rını Türkiye Kerkük'ü iş- gal edebilir başlığı ile ve- ren gazeteler seçimler- den sonra yaptıklan yo- rumlarda da benzer ifade- ler kullandılar. Die Welt gazetesi "Türkiye Irak Kürtlerini yeniden tehdit etti" başhğıyla verdıği haberde seçim sonuçla- nnrn Araplar arasında ye- ni umutlar doğurduğunu, ancak Türkiye'nin Ku- zey Irak nedeniyle kaygı- larının arttığı yorumunu yaptı. Başbakan Erdo- ğan'ın "herkesin kabla- madığı bir seçimin de- mokratik olamayacağuu, ancak bir geçiş dönemin- den söz edilebileceğini" söyledığını belirten ga- zete, Türkiye'nin asıl kay- gısının ise Kerkük'ün de- mografik yapısının de- ğiştirilmesinden kaynak- landığını, Dışişleri Baka- nı Abdullah Gül'ün dc Türkmenlerle Kürtler ara- sında bir çatışma halinde Türkiye'nin sessiz kala- mayacağını belirttiğini aktardı. 'Alarmın nedeni var' tngiliz The Guardian gazetesi ise "Türkiye'nin muhtemelen hemen alanıı durumunda olmak için daha çok nedeni var" yo- rumunu yaptı. Guardian alarm sözcüğünü askeri anlamda değil siyasal an- lamda kullandı. Türkiye'nin, Kürtlerin özerklik çabasının bağım- sı/.lığa yönelik olmasın- dan süphe duyduğunu ya- zan gazete, bunun Türki- ye'nin güneydoğıısunu is- tikrars ızlaştırabileceğini belirterek şöyle devam et- ti: "Ankara,Kürtlerin pct- rolmerkeziKerkük'ükönt- rol altına almalannı hoş görnıeyeceğini belirtmiş bulunuyor. Dışişleri Baka- nı Abdullah GüL, dün aske- ri müdahaleyi ima etti. Irak'ın yeni seçilmiş lider- lerineironikolarakgelebi- lir, çelişkili bir düşüncenin iyi bir örncği olarak Sayın Gül, Türkiye'nin (demok- ratikülkelerde hükümeâe- riıı, kanıuoyuıııııı duygula- nnı göz ardı edebihne lîik- sü bulunmadığı için) Tür- kiye'nin kuvvete baş- vurabileccğini ima etti." BM Güvenlik Konseyi 'yüksek katılımdan' memnun Şaka gibi kııflama Irak'ta seçimi kııilayaııUı ııı başında, işgalcinin emrinde çalışan Iraklı askerler geldi. (l otoğraf: AP) Dış Haberler Servisi - BM Gü- venlik Konseyi şiddet ortamına rağmen seçimlere yüksek oranda katılım sağlayan Irak halkını ccsa- retinden dolayı kutladı ve siyasi geçış sürecinde Irak'a her türlü desteğı vermeye devam edeceği- ni açıkladı. Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Irak'taki scçimlerin Ortadoğu'da banş ve istıkrar için doğru yönde bir gelişme olduğu- nu, ancak bunun sadece bir adım olduğunu söyledi. Irak Devlet Baş- kanı GazielYaverde ABD'live di- ğer yabancı askerlerin, bukaos or- tamında ve iktıdar boşluğunda Irak'ı terk etmelerini istemesinin tamamen anlamsız olacağını kay- detti. Gazi el Yaver, seçimlerden sonraki siyasi sürece bütün Irak- lılann katılmasını istedi. Seçimin Irak'ın sorunlannı çöz- mcycceğini savunan etkilı Sünnı • Konsey, Şiilerle Kürtlerin liderlerinin çağnsıyla sandık başına gittiğini, Sünnilerin de liderlerinin isteği doğrultusunda seçimleri boykot ettiğini görmedi. örgüt Müslüman Âlimler Birliği ise ülkedeki yabancı askerlerin varhğı- na dikkat çekerek bu koşullar altın- daki seçinılerin nıeşru olamayaca- ğını savundu. Birliğin sözcüsü Mu- hammed El Kubeysi, "Israrla scçi- ınitı yalmzca egenıcn bir ülkede ya- pılahilet-eğini söylüyoı•ıız" dedi ve in- sanların kıme oy verdıklennı bile bil- mcdiklerini söyledi. IPS ajansının bildirdiğine göre, çok sayıda iraklı ayhk yiyecek kar- nelerinin ellerinden alınması telı- dıdı karşısında oy kullandı. Gıda yardımını alabilmek için kendilerin- den seçmen kayıtlannın yaptınl- masının istendiğini belirten Iraklı- lar, bundan vazgcçmeleri mümkün olmadığı için oy kullanmak zorun- da kaldıklarını söylüyorlar. Bu arada seçimin sonucunu be- lirlemek ıçın ikinci ve ulusal dü- zeyde oy sayma işlemine geçildi. Ül- kcdc pazar günü yapılan seçimler- de sandık başındaki ilk oy sayma iş- leminin ardından, Bağdat'taki mer- kezdc toplanan tüm oy pusulalan ikıncı kez sayılacak. Irak Türkmen Cephesı Yürürme Kurulu Başkanı Dr. Faruk Abdur- rahman, başta Kerkük olmak üze- re, Türkmenlerin yoğun yaşadığı bölgclerdc seçim sırasında büyük haksızhklar yapıldığını söyledi. Seçim nedeniyle uygulanan kısıt- lamalar çerçevesinde kapatılan sı- nırlar ve l Jluslararası Bağdat Hava- alanı dün yeniden açıldı.