Katalog

8 ARALIK 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA J V U i~i 1. U M\ kuKur@cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCİ Azeri başkentinin tarihsel zarifliğini zedeleyen uygunsuz binalan 'bizimkiler' dikiyor Bakû 'öz'ünüyitirmesin...Son yıllarda Azerbaycan'ı gören- lerin ortak gözJemi, "Bakû betonla- şıyor..." şeklinde. Azerilerin "teze tildnti" dedikleri yeni yapılar, tıpkı Istanbul ve diğer kentlerimizde yay- gınlaşan ömeklergibi, "kimlikJi mi- marlık" yerine "rant kütleleri" şeklinde güzelım Bakû'ya ekJeniyor- lar... Nitekim Azerbaycan'daki son se- çimleri izleyen Cumhuriyet muhabi- ri ve "Azeri" kökenli Banş Doster diyor kı: "Tarihi binaların yıkılıp yerine yüksek binaların yapıldığı, kültürel dokusunu hızla yitiren bir kent olmuş Bakû..." (Cumhuriyet- 03. Kasım.2005) Oysa. bu kent içın bestelenmiş sa- yısız şarkılardan binnde deniyor ki, "Sen ana Hezerinıin sahilinde, Sen Bakû şöhretin var el dilinde; Sen şeherler gözeüsen Baki, £y cavan Bakû, mehriban Ba- ki..." Dostumuz Valçın Bayer de şunlan yazjyor: "Bakû'da inşaat patlama- sı yaşanıyor. Gelişigüzel binaiar Ba- kû'nun geleneksel dokusunu boz- maya başlamış..." (Hürriyet-30 Ekim 2005) 0 kadar ki 1999'da 150 bin ton olan çimento üretimi, bu yıl 1.3 milyon to- na çıkmış. En yüfcsefll 'blz'den... Pekı, UNESCO'nun k Dünya Mi- rası' listesinde yer alan, hemen tama- mı "taş "tan yapılı sayısız tarihi bina- nın arasmda onca çimentoyu "kim- ler" kullanıyor? ışin belki de en "yürek burkan" tarafı burası. Bakû'da zarif ve alımJı silüeti paramparça eden yapılann bü- yük çoğunluğu ne yazık ki Türk inşa- at firmalannca gerçekleştiriliyor. Bunlardan biri, intemette bakın na- sıl övünüyor: "Kayı lnşaat'ın Azer- baycan'da imza attığı en büvük proje. Bakû'daki en yüksek bina- dır..." Istanbul'daki "Dubai kulele- ri"nden sonra moda olan "en yükse- tini yapma" söylemine ne kadar benziyor! O duygu yüklü Azeri şarkısındaki, "Hoş etirii yaza benzer, Yüz nağmeli saza benzer, Gara gözJü gıza benzer, Bizim Baki geceleri..." ANITSAL KENTTE RANT MİMARİSİ Bakû'daki rant yapılaşması, tarihi binaların üzerine çıkılan yeni ve modern katlar şeklinde de gerçekleşiyor (solda). Kentin özgün mimarisinden kimlikli ve modern bir örnek (sağda). bile duygusuz yeni inşaatlar yüzün- den sanki artık yaşanmaz oluyor... Ikl devlet, bir mlllet' Bunlan okuyunca düşündüm... Iki ülke arasındaki hemen tüm ilişkiler- de söylenenlerin başında şu geliyor; "Biz, iki devlet, bir milletiz..." Son günlerin "alt kimlik-üst kim- lik" arayışma da sankı "yanıt" olan bu söylem, geleceğe dönük ortak po- litıkalann "Türk" ve "Azeri" ayn- mı yapılmadan "birlikte" üretilmesi özlemini yansıtıyor. Bu "kardeşliğin" ortak sorumlulu- ğu, öncelikle her ıkı taraiin "olumJu" yönlerini "buJuşturmak" değil mi- dır? Örneğin Azerbaycan da halkının çoğunluğu Müslüman' olan laik bir ülke... Azeriler, kamusal ortamı ve toplumsal yaşamı "bağnaz dinci- lik"in tutsağı kılmamak konusunda her yönüyle "çağdaş" bir kararlılık içindeler. Bizdeki şu "içld yasakçısı" siyasallaşmış Islamcı anlayışın "ders alması" gereken bir uygarlık duzeyi- ni "millet" olarak sergiliyorlar. Benzer şekilde "tiirban" diye bir gündemleri de yok; çünkü türban yok... Kendi "milli" kültürlerini mü- zikten dansa, tiyatrodan edebiyataka- dar "koruyarak" geliştırebilen, "kimlikli ve modern" toplum olma- nın örneğini gösteriyorlar. ArabesJc apartmanlaşma Peki, aynı tutumlannı, kent ve imar kültüründe acaba neden sürdüremi- yorlar? "Içeri Şeher" denen Suri- çi'nde 12. yüzyıla ait görkemli Şir- vanşahlar mimarisini ve en güzel Şe- hitler Hıyabanj 'ndan (bulvan) seyre- dilen, Hazar'la kucaklaşmış anıtsal kent peyzajını "arabesk apartman- laşma"ya neden kurban ediyorlar? Bakû'nun, Içen Şeher'dekı yapılaş- ma tahribatı yüzünden UNESCO lis- tesinden çıkartılarak "risk altındaki miras" sayılması gerektiği 2003 yı- lındaki bir raporla ilan edilmişti. İs- tanbul için de aynı durum 3 yıldzr gün- demde. Bu "benzerlik"te de etkili oldukla- n anlaşılan Türk yafınmcılar, her biri Baltık mimarisinin en güzel örnekle- rini oluşturan 19. yüzyıl yapılanyla be- zeli ve aynı güzelliğe sayısız heykelle daha da alımlı bir estetiğın kazandınl- dığı bu "kardeş kenf'te, hiç değılse Türkiye'deki davranışlannı terk etme- hler. Hele iş göriişmelerine "tki devlet, bir miiletiz" diyerek başlıyorlarsa... Azeri me 'marlara öz dillerinde mektup Hörmetli Bakili me 'mariar, Size bu nameni dostluk hissiyatımızla yazırıh Çünkü sizı öz gar- daşlanmız kimi bilirih... Ona göre, arzu edirik ki bizim tarihi şeherierimizin başına gelen- lerden ırakgahn.. Gözel göğçek Baki şehriniz, tarihten galan şöhret- li memarisiyle yaşasm. 'Moderin'olmakhevesiyle özünü itirmesin .. Baki'den gayıdanlann hamısı deyir ki; "Teze tikinnler ele Türki- ye 'dekilere ohşuyur, gedim gözel binaiar onlara göre cüce kimı galır; görkemli binalan da vıhırlar; tezeleriniisesimandan, şüşeden vapır- lar " Bunlan tikenler de ekseren Türkiyeli şirketlerdi deyirler, daha da narahat oluruh Hayış eliyirik ki Baki şehrımn tarihi görünümünü bozan teze tikin- tilere mani olun. Hökümetinıze ve şehrın baş tnemarı ile guvarnöre deyin ki; "Bu gedişat iştibahtır Baki'de teze ne düzelse, gereh tarihi gözellihle ahenk ıçinde ola... Baki nın gedim memarisi hemişe gabah- ta ola..." Bunun için elleşmek bir veten borcudu... Baki ellerûze emaneî... (Göğçek' Çokgüzel, alımlı, sadecekadınlariçinsöylenir Gavıdan- lar' Gendönenler Teze tikintiler- Yeniyapılar Ohşuvur Benzivor. Ge- dim Esfa. Siman: Çimento Şüşe: Cam. Narahat: Rahatsız Hayış: Ri- ca. Iştibaht Kötü gidiş. Hemişe: Her zaman. Gabahta En önde) Yeni kurulan müzik akademisine Suna Korathn adı verildi Kûltür Servisi -Birsüre önce Ankara'da hiz- mete giren "Müzikve Güzel Sanatlar Akade- misF'ne, üç yıl önce yitirdiğımiz îstanbul Dev- let Opera ve Balesi'nin değerli sanatçısı Suna Korat'ın adı verildi. Akademinin sanatçıyı an- mak için düzenlediği konser 30 Kasım günü, Resim ve Heykel Müzesi'nde yapıldı. Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatlan Fakülte- si'nde uzun yıllar piyano hocalığı yapmış olan Azerbaycanh sanatçı Hacıbaba Adiloğlu ve iş kadını Eüf Eleman m ortak girişimiyle kuru- lan akademide; piyano, keman, şan, gitar, kontr- bas, aktörlük sanatı, solfej, bale ile Latin dans- lan gibi müzik ve sanatın çeşitli dallannda ulus- lararası düzeyde bir eğitim kadrosu eğitim ve- riyor. Hacıbaba Adiloğlu, özellikle ülkemizde büyük bir özveri isteyen opera sanatına emek verenlerden biri olan Suna Korat için duygula- nnı şu sözlerle dile getiriyor: "Nasü unufu- rum, sekiz yıl Bilkent Üniversitesi'nde birlik- te çahşfık. Sınıfinda bana piyanistolarakça- lışmamı önermesi, benim için büyük bir onurdu. Çünkü Suna Hanım, sadece şan tek- niğini ve müziğini değil, aynı zamanda piya- no müziğini ve tekniğini, en ince aynntîlan- na kadar bilen bir büyük değerdi." Yeni kurulan bu akademinin, Ankara Dev- let Opera ve Balesi, Türk Japon Vakfı ve Mus- tafa Kemal Gençlik Vakfi ışbirliğiyle düzen- lediği anma konserine, akademide sanatjının adına kurulan "Suna Korat Vokal Üçlü- sü"nün yanı srra, Ankara Devlet Opera ve Ba- lesi Korosu ile Ankara Operası genç solistle- rinden Beran Sertkaya ve Ömer Türkme- noğlu, Bilkent Üniversitesi'nden Asuman Korad'ın oğlu Kaan Korad ve Suna Korat'ın öğrencileri katıldılar. Konserin sonunda, An- kara Devlet Operası Mezunlar Derneği Başka- nı Alper Kafa. Suna Korat için hazırlanan, an- cak ani ölümü üzerine kendisine verilemeyen onur ödülünü, Hacıbaba Adiloğlu'na, ikinci onur ödülünü de "Bir Yalnız Diva" kitabıyla Suna Korat'ın anısını yaşatması nedeniyle ya- zar Deniz Banoğlu'na sundu. 8. ULUSLARARA5I SİNEMATARİH B U L U Ş M A S l AVRUPA AVRUPA 09- 16ARALIK2005 SUÇVOLTAİRENİN 2000 Venedik Film Festivaii, CinemAvvenire ve Luigi De Laurentiis ÖdüKeri SINIRLAR 2005 Polonya Sinema Yazartan ve EleştirmenJeri Birli En İyi Film ödülü 2005 Avrupa Film Ödutleri, Seyircî Ödülü ATEŞLE KUTSANMI5 2005 San Sebastian Uluslararası Film Festivali, Juri Özel Ödülü GÜZELŞEHİR 2004 Varşova Uluslararası Film Festivali, Büyük Ödül KIZIL CIVA 2005 Montreal Dünya Film Festivali, Amerika Büyük Ödülü SOKAK DÖVÜŞÜ 2005 Hot Docs Kanada Utuslararası Belgesel Film Festivali, EnİyiBetgeselOdülu NİKİFOR 2005 Karlovi Vary Fllrn Festivat, Kristal Küre RAGİN 2005 Kartovf Vary F«m Festival, East of West Ödülü SVVENKALAR 2005 Robert Festivali, En İyi Betgeset Ödülü Alkazar: 0212-293 24 66 Attas: 0212-252 85 76 Frartsız Kültür Merkezi: 02Î2-334 87 40 KÜLTÜR VE TUR&M BMUNUât KATKİU«İVL4 TÜRSAK www.tursak.org.tr türsok KULTUR • SANAT (O212) 293 *9 78 HINBIK CKİK 10 Aralık Cumartesi Saat:20.00 Yer (^iiDcHİar Tıvatro Kabv Isükla] Cad. Rıımelı Han 8«/4 Tel 021:24513 14 T.C EU-TO! BAKASUÖr MN llanlarımz İçin (0212) 293 89 78 SEMAVER VANVdVVflM Onikinci Gece 9 Aralık Cuma 20:30 10Aralık Cumartesi20:30 11 Aralı Pazar15:30 Ç«vn Tiyatrotu - KonımttUtaptşı Tel (0212)585 59 35 *ww semavertumpanya com T i C f M ::•: <7B O SOO O~>STIAR TfYATR^SU Aymazoğlu ile Kundakçılar "• Yazan Max Frisch Uyartayan-YönetBn Genco Ertol Oyuncular Genco Erkal, Meral Çetinkaya, Erdem Akakçe, Metin Coşkun, Tllbe Salim, Beyti Engin 09.12 Cu 20.30, 10.12 Ct 18.00 11.12 Pa 15.00 www.öostlartiyatrosu com Muammer Karaca Tıyatrosu (0212)252 59 35 EFES PUsen ; Ovunun hakian_ONK A^arstan alınf ştı T C Kuftur wç urzm Baıcanlfpı "in d E F E S Pilsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. «OHSH AYŞETÖTÖNCÖ 10 ARALIK CUMARTESİ ı&oo PASSIFtOM 12 ARALIK PAZARTESİ 120-30 TUNA ÖTENEL 6RUP 17 ARALIK CUMARTESİ 18.00 TIYSTSO NAZIM OYUNCULUI ^Nazım HıKmeı Nâzım HikmetKültür _^J Merkezi OSVKIUöJl MM K] SUt'/l S( U7UHMIVE UMOT/GMI» EYÜP 1. tCRA MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN TAŞINIR AÇIK ARTTIRMA İLANI 2004 902 Talımat Müflise ait bulunan, 12.000.00. YTL muhammen kıymetindeki 34 HK 197 plakalı 1993 model Isuzu markalı açık sac kasa NKR tıplı, kasası paslı, ön torpidosunun kapağı kınk, yırtık tenteli kamyonet, Demirkapı Maltepe Cad.. No: 1, Eyüp adresinde 7.000.00. YTL muhammen kıymetindeki 34 REA 63 plakalı Şahın marka arka tamponu ve ön camı kınk, muhtelif yerieri pasiı oto, Eyüp Bulvan No: 58 Çağn Otoparkı'nda açık arttırma ile satışa çıkanlmıştır. Birinci açık arttırmalan 23.12.2005 saat 14.00'ten 14.15'e kadar 34 HK 197 plakalı kamyonetın, aynı gün saat 14.30'dan 14.45'e kadar REA 63 plakalı özel otonun açık arttırması yapılacaktır, bu arttırmada satış masrafını ve muhammen kıymetın % 60'ını geçmek suretıyle en çok arttırana ihalelen yapılacakîır, böyle bir bedelle alıcı ve talipli çıkmadığı takdirde satış 5 gün uzatüarak 28.12.2005 günü aynı adreste ve aynı saatlerde 2. açık amırmalan yapılacak bu arttır- mada da satış masraftru ve muhammen kıymetlennın % 40'ırıı geçmek suretiyle en çok arttırana ıhaleleri yapılacaktır. Satışa çıkanlan kamyonetüı KDV oranı % 18 ve özel otonun KDV oranı % 1 olup alıcıya aittir, satış şartnamesı ıcra dosyasında görülebileceğı gibi gjderi verildiği takdirde şartnamenin bir örneğinin isteyene göndenlebileceği, fazla bil- gi almak isteyenlerin yukanda yazılı dosya nur ıarası ile müdurlüğümüze başvurmalan ilan olunur Basın: 57564 ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Yanlış Verilen Bir Hesap... Geçen haftadan bu yana basın dünyamız çal- kalanıyor. Nedeni, Hasan Cemal'in yeni kitabı: 'Cumhu- riyet'i Çok Sevmiştim!' Basının olayı manşet- lere çıkaran bölümü tarafından kitap, "Cumhu- riyet gazetesi ile hesaplaşma", "Hasan Cemal'in Cumhuriyet gazetesindeki genel yaytn yönet- menliği ile -on biryılıyla- hesaplaşması" gibi ni- telendirmelerle tanıtıldı. önce şu 'hesaplaşma'nın llhan Selçuk ile il- gili -4 Aralık Pazar tarihli 'Radikal Iki'de yayım- lanan- bir bölümünü olduğu gibi alıntılıyorum: "Senin Aydınlanmacı kafan, demokrasiye değil, Stalinizm'e açıktır. Nazizm'eaçıktır. Senin Aydın- lanmacı kafan 'aklın cinayetleri'ne açıktır. Sta- lin'/n Gulag'lanna, Hitler'/n kamplarına, Pol Pot'un ölüm tarlalanna açıktır. Saddamcılık ya da Baasçılığa açıktır (...) Senin işin artık demok- ratlaria değil, Türk Miloseviç'leriyle... Senin Ay- dınlanman faşizmdir! Senin Kemalizm'in faşizm- dir!Senin milliyetçiliğin faşizmdir!Evet, öyie llhan Selçuk..." Bu, bir gazeteyle ya da orada geçirilen yıllar- la falan bir hesaplaşma değildir. Bu, andığım ki- tabın yazarının Cumhuriyet'ten aynlışından bu yana geçen 13 yıl boyunca üstesinden gele- mediği, hep tutsağı kaldığı bir kin ve nefret fır- tınasına ilişkin bir kusma eylemidir. Aynca alın- tıladığım satırtar, Hasan Cemal'in hep olmak is- tediği, olmakla övündüğü, ama ne yazık ki hep uzağında kaldığı gazetecilikle de bağdaşamaz. Çünkü bunlar, okurlanna -onlann da kendi de- ğer yargılarını oluşturabilmeleri, kendi eleştirel tutumlannı alabilmeleri amacıyla- iletilmiş mal- zeme veya olgular değil, katıksız infaz görüntü- leridir. Daha açık deyişle Hasan Cemal, altı yüz sayfayı bulduğu söylenen kitabının sonlarında llhan Selçuk'un Nazizmini, akıl cinayetleri \ş\e- yen katilliğini, Saddamcılığını, faşizmini tartış- maya açmıyor, fakat okuriannı bu konuda ken- di mahkemesinde(l) vermiş olduğu kararlan ta- nımaya zorluyor. Ama 'Cumhuriyet'içok Sevmiştim!' başlıklı ki- tabın olası okurları, bence bir noktayı asla göz- den uzak tutmamalılar: Bu kitapla sergilenen ta- vır bağlamında karşımızda katıksız bir ruhbilim- sel (psikolojik) olay var. Ruhbilimce çok önce ka- nıtlanmış bir bilimsel gerçektir: Ruhlarının derin- liklerinde doğuştan tiranlık (diktatörlük) eğilimin- de olanlar, zaman içersinde herhangi bir alanda belli bir noktaya yükseldiklerinde, önce o yükse- lişte kendilerine yardtm etmiş olanlan ortadan kaldırmayı amaçlarlar; belki de oralara hak et- meksizin gelmiş olmanın psikozuyla, o kişilerle aynı dünyayı paylaşmaya, onlann adını duyma- ya dayanamazlar. Tıpkı Hasan Cemal'in, Cum- huriyet'ten ayrılışından bu yana aradanpnüç V 1 geçmiş olmasına rağmen; kendini, ona gazete- ciliğin ve Cumhuriyet gazetesindeki yükselişin kapılannı açmış olan llhan Selçuk'a ilişkin send- romdan asla kurtaramamış oluşu gibi! Doğrusunu söylemek gerekirse, yıllar boyun- ca şahsen Hasan Cemal'in gazeteciliği benim için hiçbir zaman inandıncı olamadı. Eğer he- sap vermekte içten olabilseydi, eğer bir zaman- larki sıkı solculuğun üstüne acemice sünger çekmeye çalışmak yerine, o döneminin ve piş- manlıklarının hesabını düşünsel temellerde ve- rebilseydi, durum farklı olabilirdi. Ne var ki Ha- san Cemal, gazeteciliği boyunca hep bununla asla bağdaşmayacak bir tutum sergiledi. Za- man içersinde -Türkiye'deki insanların bellek- sizliklerine de haklı olarak güvenerek- kendi he- sabını vermek yerine, kendine ait hesapları so- lun sırtından, solculara ve sola karalar çalarak çıkartmaya çalıştı. 2005 Türkiyesi'nde bu, bir yandan dedesi Ce- mal Paşa'nın Ittihatçılığı ve idealizmi ile övünür- ken, yılda en az birkaç kez okurlarına kimin toru- nu olduğunu anımsatırken, öte yandan dedesi- nin ve onun çevresindekilerin Osmanlı'dan miras hangi zihniyete karşı çıkmış olduklannı unutup, şu anda ülkeyi Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana görülmemiş bir örgütlenmeyle bir din dev- letine doğru sürükleyen biryönetimi 'yenilikçi' di- ye nitelendiren bir kalem sahibinin hazin trajedi- sidir. Bu noktada, aslında Hasan Cemal'in kimli- ğini çok aşan bir genel noktaya parmak bastığı- mın bilincindeyim. Çünkü Türkiye, en azından vit- rinlerdeki insanlarının hesaplarını içtenlikle vere- bildikleri bir Türkiye olabilseydi, hiç kuşkusuz bu- günkü sorunlannı da yaşamayacaktı. e-posta: acem20«/ hotmail.com ahmetcemal <( superonline.com Nehar Tümek Kvicatür Yvışma» • Kültür Servisi - îstanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi'nin 2005 yılı etkinlüderi arasında yer alan '10. Nehar Tüblek Karikatür Yanşması' sergisi çarşamba günü açıldı. Eşgüdümünü Yasemin Masaracı'nın üstlendiği sergide, yanşmada ödül almış olan karikatürlerle birlikte 45 karikatür yer alıyor. Karikatürcüler Derneği ve Beşiktaş Belediyesi'nin birlikte düzenledikleri ve her yıl bir konu belirlenen yanşmanın konu bu yjl serbest bırakılnnş ve birinciliği Ahmet Öztürk Levent kazannııştı. Sergı 30 Aralık'a dek ziyaret edilebilir. (0 212 52112 64) BUGÜN • BABYLO.N'da 21.30'da Ühan Erşahin konseri. (0 212 252 JJ 00) • AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZİ'nde 'Akbank Kısa FUm Festivali' kapsamında 11.00, 13.00, 15.30 ve 20.30'da 'film gösterimleri', 18.30'da 'söyleşi\(0 212 252 35 00) M CEMAL REŞtT REY KONSER SALONU'nda 20.00'de CRR Türk Müziği Topluluğu ndaıi 'Vücud İkJimimin Sultanı Sensin: Hacı Arif Bey Anma Konseri'. (0 212 232 98 30) »