Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 OCAK 2005 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ ekonomiCa)cumhuriyet.com.tr 13
Izmit Fabrikası'nı kapatma kararı, Ankara 9. Idare Mahkemesi'nce durduruldu
SEKA'da hükümete tokat• Hükümetin, 600 işçinin işsiz kalması
ve Cumhuriyet tarihinin ilk kâğıt
fabrikası niteliğindeki tzmit SEKA
Fabrikası'nın yok edilmcsi için başlattığı
girişim, yargı engeline takıldı.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hükümetin, tüm
tepkilere ve çahşanlann di-
renişine karşın aldığı tzmit
SEKA Fabrikası'nı kapat-
ma kararına, yargı "dur"
dedi. Ankara 9. İdare Mah-
kemesi, İzmit SEKA Fabri-
kası'nın kapatılmasına iliş-
kin kararm yürütmesini,
davalı idareden savunma
alınıp yeniden bir karar ve-
rilinceye kadar durdurdu.
Hükümetin, 600 işçinin
işsiz kalması ve Cumhuri-
yet tarihinin ilk kâğıt fabri-
kası niteliğindeki tzmit SE-
KA Fabrikası'nın yok edil-
mesi için başlattığı girişim;
yargı engeline takıldı. Se-
lüloz-îş Sendikası'nın,
Özelleştirme Yüksek Ku-
rulu'nun fabrikanın kapa-
tılmasına ilişkin kararının
iptali ve yürütmenin durdu-
rulması istemiyle açtığı da-
vada ilk karar dün verildi.
Ankara 9. İdare Mahkeme-
si, fabrikanın kapatılması-
m öngören ÖYK karannın
yürütmesini; davalı idare-
den savunma alınıp yeni-
den bir karar verilinceye
kadar durdurdu. Mahkeme,
davalı idareye savunması-
nı yapmak üzere 5 gün sü-
re verdi. Karar, davalı ida-
reye elden tebliğ edilecek.
Davalı idare tanınan sürede
savunmasını yaptıktan son-
ra, Ankara 9. tdare Mahke-
mesi, yürütmenin durdu-
rulması istemini yeniden
değerlendirecek. ÖYK ka-
rarı gereği tzmit'teki SE-
KA Fabrikası'nın dün saat
17.00'de kapatılması gere-
kiyordu.
ÖİB itiraz edecek
Özelleştirme ldaresi
Başkanlığı ise mahkeme-
nin durdurma karan için bir
üst mahkemeye itiraza ha-
zırlanıyor. ÖİB yetkilileri,
kararın henüz kendilerine
ulaşmadığını, bunun gel-
mesininardından inceleme
yapacaklarını belirttiler.
Yetkililer, bunun ardından
bir üst mahkemeye itiraz
edileceğini ifade ettiler.
Idare yetkilileri işletmenin
tekrar çahşması gibi bir dü-
şünceleri olmadığını vur-
gularken işletmenin yeni-
den çalışmasının daha mas-
raflı olduğunu savunuyor.
Yılbaşından bu yana üre-
tim yapmayan İzmit SEKA
Fabrikası'nın 122.3 binton
yıllık kâğıt ve karton üre-
tim kapasitesi bulunuyor.
Müessesedeki 14 Ocak
2005 itibarıyla 10 memur,
100 sözleşmeli, 731 işçi
bulunurken işçilerden 7'si
emeklilik hakkı kazanmış
durumda bulunuyor. 120
işçinin devre konu olmayan
işlerin yürütülmesi için bu
işlemler tamamlanıncaya
kadar istihdama devam
edilmesi, geri kalan işçile-
rin ise işine son verilmesi
planlanıyor.
CHP'LI KOÇ:
SEKA çalışanlan ve \akınlan mahkeme kararuıı duyar duy-
mazbüvüksevinçyaşadL(Fotoğraflar: AHMET KURT / AA)
Fabrika bayram alanına döndü
Mahkemenin SEKA fabrikasının kapanlmasına
ilişkin karannın yürütmesini durdurma karan,
! bir haftadır eylemde olan işçiler ve aileleri
! tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Kıırban
Bayranu'ndan bir gün önce kcndilerini fabrikaya
! kapatan işçiler, fabrikayı bayram alanına
çevirdiler. Fabrikanın sirenleri de çalarken işçiler
birükte SEKA marşını söylediler. Aileleriyle
birbirlerine sarılan ve halay çeken işçiler, ramazan
ayında kullanılan iftar topuyla 20'ye yakın atış
, yaparak karan kutladılar. Ardından fabrika
hahçesiııdeki Atatürk Anıtı önünde toplanan
, SEKA emekçileri hep bir ağızdan tstiklal Marşı'nı
okudular. Bu sırada ba/j işçiler gözyaşlannı
tutamadılar. Fabrika yemekhanesinde işçiler ve
ailelerine seslenen Selüloz-lş Sendikası Genel
Başkanı Engin Alşan, "Bu karar, lıaklılığımı/.ı
ortaya koydu, ülkeyi, pervasızca yönetmeye
kalkanlar, TİJPRAŞ'tan sonra SEKA'da da tokat
yediler. Ülkeyi yönetenlerin bu kaıardan sonra
yapnıası gereken, karan yürürlüğe koyup
SEKA'nın modernizasyonuna önem vermektir.
Ancak, her şey birnıiş değil, mücadelemizi
sürdüreceğiz. Karar, iptal edilinceye kadar eyleme
devam edeceğiz." Birçok bölgeden emekçi de
SEKA işçisine destek verdi.
Bakan Pepe
sözünü
tutsun
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
SEKA tzmit Fabrikası'mn kapatılma-
sı ginşimine CI IP'den sert tepki geldi.
CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç,
"3 Kasım 2002 seçünlerine kadar SE-
KA'nuı kapısında, SEKA bizim na-
musumuzdur, SEKA kapatılamaz' di-
yen Orman Bakanı Osnıan Pepe'nin ve
diğerAKP'li bakan vc nıillervekillerinin
sözlerinin arkasmda durmalaruu bek-
liyoruz" dedi.
CHP Grup Başkanvekili Koç, dün
düzenlediği basın toplantısında şunla-
rı söyledr "SEKA İzmit, modernizas-
yon sonrası yılda 90 bin ton kapasiteye
ulaşılarak ekonomik bir birime dönii-
şebilir. tşletmcyi gözdeıı çıkaran siyasi
karar, SEKA Akdeniz-Sililke İşletme-
si'ne 22 ay, Orman Bakanlığı tomruk
vermediği için üretime geçememiş, bu
durumu IMF"nin borçlu kanıu kııru-
luşlanna kaynak aktanlmasına izin ver-
mediği gerekçesiyle açıklamıştır. Çarpı-
cı olan ise SEKA Balikesir İşletmesi'ni
AKP ile iç içe geçtiği basuıda da ycr alan
Albayraklar AŞ'ye 1.1 milyon dolara
veren hükümetin bu karannın Bursa 2.
İdare Mahkemesi'nce iptal edilmesine,
Danıştay'ın Bursa 2. İdare Mahkemesi
karannın yürütülmesinin durdurul-
ması istemini reddetmesine karşın yar-
gı kararlannı uygulamamakta bir sa-
kıncagörmemesi. AKP'li İzmit Büyük-
sehir Belediye Başkanı'nın ise SEKA
İzmit Işletmesf nin kapatılmasını, IMF
politikalangereği yapılacakbir şey yok,
diye açıklamasıdır."
Büro emekçisi
iş bırakacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Büro Emekçileri Sendikası (BES)
üyeleri, "kamıınun tasfiyesininönünü
açacağını" dile getirdikleri yasa ça~
hşmalanna karşı 4 Mart'ta tam gün iş
bırakacak.
"Yeniden yapılandırma adı altında
tasfiyeye hayır" yazılı pankartın ar-
dında Başbakanlık önüne yürüyen
sendika üyeleri polis barikatıyla en-
gellendi. BES Genel Başkanı Bülent
Kaya, Kamu Personel Yasa Tasarısı
ile de 1 yıl süreli sözleşme uygulama-
sı getirilerek kamu çalışanlarının iş
güvencesinin ortadan kaldırılacağını
belirterek "Bizi köleleştirecek ve hiç-
loşriıecek yasaların geçmesineizin ver-
meyeceğiz" dedi.
Köy Hizmetleri
tarih oldu
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer,
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün
kaldırılmasına ilişkin yasayı onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merke-
zi'nden yapılan açıklamada, Sezer'in
"Köy Hizmetleri Genel Müdürlü-
ğü'nün Kaldırılması ve Ba/ı Kanun-
larda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun"u onayladığı ve Resmi Gaze-
te'de yayımlanmak üzere Başbakan-
lık'a gönderdiği bildirildi.
Sezer'in onayladığı yasayla, Köy
Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldın-
larak, görev ve yetkileri, tstanbul ve
Kocaeli'nde bu hizmetleri ıl sınırları
dahilinde yapmak üzere büyükşehir
belediyelerine, diğer illerde ise il özel
idarelerine devredildi. tskân konulan-
na ilişkin görev ve yetkiler ise Bayın-
dırlık ve lskân Bakanlığı tarafından
yürütülecek.
Motorola satışını
üçkatarttırdı
Ekonomi Servisi - Motorola Türkiye
Genel Müdürü Murat Öngör, 2004 yı-
lında satışlarının önceki yıla göre 3 kat
büyüdüğünü bildirdi.
Öngör, 2004 yıh değerlendirme top-
lantısında yaptığı konuşmada, Moto-
rola'nın tüm dünyada açıkladığı verı-
lere göre, geçen yıl net satışlarda yiiz-
de 35'lik artışla 31 milyar dolan aşan
bir performans gösterildiğini ve yılın
5.4 milyar dolarlık nakit pozisyonuyla
kapatıldığını anımsattı. Motorola Tür-
kiye'de de 2004 yılında buna paralel
başarılı sonuçlar elde edildiğine işaret
eden Öngör, "2004 yılında sanşlanmız
önceki yıla göre 3 kat büyüdü. 2004,
Motorola Türkiye için de bir değişim
yılı oldu" dedi.
Çin'e karşı önlem alınmazsa 30 milyon kişinin işsiz kalacağı vurgulandı
Tekstilcflerden DTÖ'• Istanbul
Deklarasyonu'nun
Washington'da yapılan
toplantısında Dünya Ticaret
Örgütü'ne 'harekete geç'
çağnsı yapıldı.
HASAN ERİŞ
WASHINGTON - Tekstil ko-
talarımn 2005 başında kaldınl-
masıyla Çin'in yaratacağı tehdi-
te karşı Türk ve ABD'li sektör
temsilcilerinin "Istanbul Dekla-
rasyonu" adı altında başlattığı
ve zaman içinde Adil Tekstil Ti-
careti için Global tttifak
(GAFTT) adım alan oluşum ya-
yımladığı deklarasyonda, Dün-
ya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ)
"harekete geç" çağnsı yaptı.
GAFTT organizasyonu ile
Washington'da toplanan 3.
Uluslararası Tekstil Toplantı-
sı'nın sonuç bildirgesi, DTÖ'ye
yönelik eleştiri metnine dönüş-
tü. Toplantıda açıklanan bildir-
gede, "DTÖ'nünpazannÇinve
kısmen Hindistan tarafından
hızla tekelleşmcsini önleyecek
tedbirleri uygun önlemleri al-
maksızın tekstil ve hazır giyim
kotalaı ıııın kalkınasına izin ver-
mek suretiyle tekstil ve hazır gi-
yimin küresel ticaret dü/cnini
ciddi olarak bozmuştur. Devlet-
lerin münfcrit olarak acilen cy-
leme geçmemeleri halinde dün-
ya çapında Çin lehine 30 milyon
kişi işini kaybedecek" denildi.
yeısyan
Washington'daki toplantıya GAFTT üyesi 55 ülkcden aralarmda İ(al\ a, Portekiz, Nepal ve Tür-
kiye'nin de bulunduğu 25'inin temsilcileri katıldı.
Bildirgede, yer alan bazı öneri-
ler şöyle:
• DTÖ, kotalann kalkması-
nın yarattığı etkileri, bir iki ülke-
nin sektördeki ticareti tekelleş-
tirmek için yaptığı ticari uygula-
malan acilen gözden geçirmeli.
• ABD, AB, Kanada ve ihra-
cat yapan ülkelerin hükümetle-
ri, Çin'e karşı koruma kararla-
nnın etkin ve acil kullanımını
desteklediklerini bildirmeli.
•" Devletler, tekstil ve hazır
giyim dünya ticaretine hâkim
olma arayışı içindeki ülkeler ta-
rafından uygulanan haksız re-
kabet uygulamalanna karşı çık-
mak için ve kendi ticari rejim-
leri içinde DTÖ nezdinde daha
etkin hareket etmeli.
Çin hile yapıyor
ABD Güney Carolina Sena-
törü Lyndsay Graham zirvede-
ki konuşmasında, Çin'i "hile
yapmak"la suçladı ve DTÖ'nün
buna karşı duruşunu eleştirdi
Graham "Çin'lesorunlankonu-
şarak çözemeyeceğimiz anlaşıl-
dı ve uluslararası topluma vere-
çeğuniz mesaj, 'Dünya Ticaret
Örgütü'nü ya kullanın ya da or-
tadan kaldırın' olmahdu-" dedi
tTIltB (tstanbul Tekstil ve
Hazır Giyim Ihracatçıları Birli-
ği) Başkanı Süleyman Orakçı-
oğlu, ise "Çin ve Hindistan'ın,
2005 yıh sonunda400 milyar do-
larlık tekstil ticarctindeki payuu
yüzde 71'e çıkaıacağı tahmin
ediliyor" diyerek bıuıun tekstile
bağlı fakirülkelerde işsizliğe ve
küresel bir sosyal patlamaya ne-
den olacağını kaydetti. Orakçı-
oğlu, DTÖ'nün bu tabloya kar-
şı sessiz kalamayacağını ifade
ederek "Bu işin peşini bırakma-
yacağız" diye konuştu. Lyndsay Graham.
NOT DEFTERİ
ZEKERİYA TEMtZEL
İftiradan Aklanmak,
Yeni Suçla Suçlanmak
Bugünün yazı konusu ya Davos'taki Dünya Eko-
nomik Forumu toplantıları ya da CHP Kurultayı ol-
malıydı. CHP öncelikliydi. Tüm yazılanlara karşın
CHP üzerinde oynanan oyunlar her yönüyle orta-
ya konulabilmiş değil.
Ancak birdenbire bazı gazetelerin gündemine
kendim düştüm. Neredeyse dört yıldan beri sür-
dürülen suçlamalar bu defa Başbakanlık Teftiş Ku-
rulu'nun raporlarına atıfla yeniden gündeme gel-
di.
Bu konuda benim de birşeylersöylememin bek-
lendiğini düşündüm, önceliği bu konu aldı.
Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun raporundaadımın
nasıl geçtiğini öğrenmiş değilim. Henüz resmen bi-
ze yöneltilen bir suçlama yok. Buna karşın "gizli"
olması gereken ilk tahkikata ilişkin raporlar gaze-
telerde dolaşıyor ve onlar da elde ettiklerini söy-
ledikleri bu raporu ya anlamadıkları için ya da ka-
sıtlı olarak istedikleri gibi çarpıtıyorlar.
İlk bakışta göze çarpan, manşetlere çıkarılan
olaylarla, haberlerin içeriklerinde anlatılmaya ça-
lışılanların birbirini tutmaması.
Birinci sayfalarda manşetlerden verilmeye çalı-
şılan haberler gerçek değil. Yıllardır sürdürülen
yargısız infaz çabalarının devamı. Bilgi eksikliğine
dayanıyor da denilemez. Bazı ifadeler açıkça ya-
lan. Kin ve intikam kokuyor.
Dilimin döndüğünce, ulaşabildiğim kaynaklarla
bu değerlendirmelerin doğru olmadığını anlatma-
yaçalışıyorum. Dostlanmın benim yüzümden üzül-
melerini önleyemiyorum.
•••
Bununla birlikte geçmişteki on yıllık Maliye Mü-
fettişliği deneyimimle, rapordan alıntı olduğu be-
lirtilen bilgilerden bir sonuca ulaşmaya çalıştım.
Satıraralarından öğrenebildiğim kadarı ile "birşey
yaptığım için suçlanmıyorum". "Yapmadığım söy-
lenen bazı işler nedeniyle görevimi ihmal ettiğim "
iddia ediliyor. Kötü niyetli işlemlerin gerçekleşme-
sini önlemek için neler yapmamız gerekiyordu da
neleri yapmamışız onu raporu gördükten sonra
öğrenecek ve yetkili merciler de bu iddiaları be-
nimserlerse gereken yanıtları vereceğiz.
Oysa ben yapmam gereken görevleri meslek
yaşamımın hiçbirevresinde aksatmadım, savsak-
lamadım. önüme gelen işlemleri yasalara uygun
bir şekilde sonuçlandırmak için gücümü zorladım.
BDDK Başkanlığım döneminde uyumadan tam
43 saat kesintisiz görev başında kaldığım zaman-
lar oldu.
Bununla birlikte Teftiş Kurulu Raporu'ndan ya-
pılan alıntılar, "Kıbrıs'ta kurulu Trade DepositBank
adlı off- shore bankanın Iktisat Bankası Malta Şu-
besi ile birleştirilmesi konusunda izin ya da onay
vererek suç işlediğim iddiası"m ortadan kaldırdı.
Bu birleşmenin, yıllardır söylediğimiz gibi
BDDK'ye bir uygulama planı sunulmadan,
Bankalar Kanunu'na aykırı bir şekilde fiili du-
rum yaratılarak gerçekleştirildiği bu raporda
da belirlenmiş.
Bu sonuç ile, benim için, konunun kamuoyu
önünde tartışılması bitti. Yeni suçlamalara, eğer il-
gili makamlarsoruşturmayadeğerbulurlarsa, ge-
reken yanıtları veririz.
•••
Oysa Trade Deposit Bank ile Iktisat Bankası
Malta Şubesi'nin birleşmesi konusunda neredey-
se dört yıldan beri sorumsuzca yayınlar yapılmış-
tı. Tek imza ile birleşme izni vererek kamuyu zara-
ra uğrattığım söylenmişti.
Ülkemizde devlet adamlarına sorumsuzca ya-
pılan haklı haksız suçlamalardan benim payıma
düşen buydu. Bu konu nedeniyle Yüce Divan'da
yargılanacağım konusunda bile yayın yapıldı.
İşin olumlu yanı, Bakanlık dahil bürokrasinin tüm
sorumlu kademelerindeotuzyıl görev yapmış biri-
sine, tüm yaşamı boyunca yöneltilen tek suç-
lamanın da bu olmasıydı.
Başbakanlık Teftiş Kurulu Raporu ile suç-
lamaların bu boyutu bitti.
Hikmet Uluğbay benimle ilgili yayınlar üzerine
telefon ettiğinde, "Biz de bu ülkeye hizmetimizin
karşılığını böyle alacağız. Can sıkmaya hiç gerek
yok" demişti.
Biz kamuya hizmetin bedelini böyle de kabul-
leniriz.
Ancak anlamadığımız konu bu bedelin ödenme
zamanları. Nedense bu suçlamalar da belli zaman-
larda ortaya çıkıyor.
Neden dersiniz?
temizelfacumhuriyet.com.tr
ÖZÜR VE DÜZELTME
26 Ocak tarihli sayfamızda yer alan "Ayda
208 milyona ev mümkün" başlıklı haberde
hesaplama hatası yapılmıştır. Aylık taksit için
doğru rakam 1 milyar 57 milyon lira olacak-
tır. Düzeltir, özür dileriz.
MALÎYE YAŞAMINDAN /MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukm@superonline.com
Inşaattaahhütleri yapan müteahhitlerin
büyük bölümü, yaptıkları işi fiilen bitirip iş-
veren idareye geçicikabule hazır oldukla-
rını bildirdikleri halde bunun gecikmesin-
den dolayı haksızlıklara uğradıklarını, tak-
vim yılında biten işlerin yıllara sari hale gel-
diğini belirterek şikâyetlerini çeşitli vesile-
lerle dile getirmektedirler. Biz de bugün
bu konuyu aydınlatmaya çalışacağız.
Inşaatın bitim tarihi
Geçici ve kesin kabul usulüne tabi işler-
de, geçici kabul tutanağının idarece onay-
landığı tarih işin bitim tarihidir. Geçici ve
kesin kabule tabi işler Bayındırlık Işleri Ge-
nel Şartnamesi kapsamına giren işlerdir.
Fiilen 31.12.XX tarihinde biten ve idare-
ye işin bitirildiği yazı ile bildirilen durum-
larda bile geçici kabul tutanağı onaylan-
madıkça iş bitmiş sayılmaz. Burada icap
var; ancak kabul henüz gerçekleşmemiş-
tir.
Yıllara sari işlerde stopaj
Baştan itibaren yıllara sari olduğu söz-
leşme ile belirlenen işlerde istihkaklardan
% 5 stopaj yapılır. Bunda tartışma yoktur.
Yıllara Sari (nşaatlarda İşin Bitimi ve Stopaj
Ancak takvim yılında biteceği sözleşme ile
belirlenen bir iş, bir ek sözleşme ile yılla-
ra sari hale gelirse, bu ek sözleşme tari-
hinden itibaren alınan hakedişlerden sto-
paj yapılır.
Fiilen yıl içinde bittiği halde geçici kabul
tutanağı gelecek yıl onaylanan işlerde yıl-
lara sari iş haline gelerek gelecek yıla ka-
yan hakedişlerden (işin başından itibaren
değil) stopaj yapılır.
Burada belki şu söylenebilir. Eğer idare
geçici kabulü takvim yılı içinde yapsaydı
iş yıllara sari hale gelmeyecek ve stopaj
yapılmayacaktı. Bu fiili durumu yansıtan
bir gerçek olarak doğru ve haklı bir iddi-
adır. Ancak idare geçici kabul tutanağının
onayını gelecek yıla taşımakla işin bitim ta-
rihini de gelecek yıla taşıyarak vergileme-
yi 1 yıl ertelemektedir. Burada vergi idare-
sinin daha büyük kaybı vardır.
örnek;
Bir anonim şirketin yaptığı bir inşaat işi-
nin 31.12.2004 tarihinde fiilen bittiğini ve
yıllara sari iş olmadığını,idarenin geçici ka-
bulü 15 Nisan 2005 tarihinde yapıp, tuta-
nağı onayladığını ve 2005 tarihine sarkan
hakediş ödemesinin 500.000 YTL olduğu-
nu ve bunun üzerinden yüzde 5 stopaj ya-
pıldığını ve bu işten net 300.000 YTL kâr
edildiğini varsayalım.
Eğer bu işin geçici kabul tutanağı
31.12.2004 tarihinde yapılsa idi bu kâr 15
Nisan 2005 tarihine kadar beyan edilecek
ve 90.000 YTL kurumlar vergisi ödene-
cekti.
Oysa iş yıllara sari hale geldiği için 2005
yılına sarkan hakedişten 25.000 YTL sto-
paj kesilecek. 15.04.2006 tarihinde Ku-
rumlar Vergisi beyan edilecektir. Görüldü-
ğü gibi burada esas kayıp müteahhidin
değil, vergi idaresinindir.
Geçici kabıılden sonra yapılan hake-
diş ödemelerinde stopaj
Geçici kabulden sonra yapılacak istih-
kaklardan stopaj uygulanmaz. Bu konu-
da 31.5.1996 tarih 190/23336 sayılı mük-
tezası vardır.
Önerimiz
Yukarıda belirtilen hallerde bir yükleni-
cinin yıllara sari hale geldiği tarihe kadar
işin kârını gelecek yılda beyan etmesi, yıl-
lara sari hale gelen kısmı ise yani stopaja
konu edilen hakedişleriyle ilgili kârı ise iz-
leyen yıl beyan etmesini sağlayıcı bir dü-
zenleme yapılması yerinde olacaktır.
Borçlar Kanunu'na göre yapılan sözleş-
melere göre bir işin bitirilmiş olması için,
işin yapılmış -yapılan şeyin teslim edil-
miş- yapılan şeyin kabul edilmiş olması
gerekir. Kabul kesin kabule, diğer aşama-
lar ise geçici kabul aşamasına tekabül et-
mektedir. Bu nedenle yapılan şey yıl için-
de teslim edilmiş, ancak idare henüz onu
kabul etmemişse burada zımnen geçici
kabulünün yapıldığı, fakat onay işleminin
gerçekleşmediği kabul edilerek idarenin
kusurundan kaynaklanan geçici kabul
onayı gecikmeleri nedeniyle doğan vergi
kaybı önlenmelidir.
Perakendecinin
gözü Çin 'de
ISTANBUL (AA) - Türk perakende-
cileri Çin'de mağazalar zinciri oluştur-
mak ve üretim yapmak istiyor.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD)
Başkanı SaruhanTan, 2005 hedeflerini
açıkladığı basın toplantısında, vizyonla-
nnın, Türkiye'de dünya standartlannda
mağazacılık yapılması ve Türk firmala-
nnın uluslararası markalaşmasını sağ-
lamak olduğunu söyledi. BMD üyesi
perakende sektörü markalannın yurtdı-
şında bölgesel güç olduğunu vurgula-
yan Tan, Rusya'dan Güney Afrika'ya,
Mısır'dan ABD'ye ve Litvanya'ya ka-
dar birçok ülkede mağazalan olduğunu
anlattı. Tan, "Çin'den korknıaktansa
oradaki potansiyelden faydalanmak da-
ha doğru. Serbestticarerinönemiçok ar-
tıyor. Girdi maliyctlerimizi düşürebil-
mek için Çin'den de belki iyi bir şekilde
faydalanmamız gerekryor" dedi.