Katalog

25 EYLÜL 20O4 CUMARTESİ CUMHUR/YET SAYI EKONÖHTekonomi@cumhuriyet.com.tr 'Zinaya suç' tartışmalanyla AB'yle ilişkileri gerginleştiren hükümete TÜSÎAD'dan uyan: 'Arük sürprizistemiyoruz'SEPATKURT DENtZLİ- Türk Ceza Yasası Ta- sansı 'nı Meclis'ten geri çekerek 'n- naya suç' getirmeye çahşan ve bu tartışmalarla AB'yle ilişkileri ger- ginJeştirip bir hafta ıçinde trilyon- larca liralık kayba neden olan hü- kümete sanayiciden uyan geldi. Türk Şanayici ve Işadamlan Derne- ğı (TÜSİAD) Başkanı Ömer Sa- fcancL sağduyunun hâkim olduğu- nu ve Başbakan Recep Tayyip Er- doğanın Brüksel temaslan sonra- sında yaphğı açıkJamalarla sanayi- cileri de piyasalan da rahatlattığını belirterek, "Bizler, iş dunyasının Cemsilcileri olarak, uzun süredir umıttuğumuz bir ruh haline yeni- den girmek istemiyoruz. Yann ne »lacagını bilmeden yatmak, sabah TÜSİAD: Dikkatli • TÜSÎAD Başkanı Ömer Sabancı, Başbakan'ın, Brüksel temaslan sonrasında sanayicileri de, piyasalan da rahatlattığını belirterek " Yann ne olacağını bilmeden yaönanın, sabah bir sürpıizle uyanmanın Türkiye'yi çok yıprattığını" söyledi. bir sürprizte uvanmak bu ülkeyi geçtiğimiz vıllarda çok \Tprattın de- di. Sabancı, Türkiye SlAD Platfor- mu Denizli Başkanlar Kurulu Top- lantısı'nda yaptıgı konuşmada, Türk Ceza Yasası ile ilgili gelişme- lerin, kur, faiz ve borsada olumsuz yansımalar yaratması nedeniyle bü- yük bir tedirginlık duyduklannı açıkladı. Uluslararası piyasalarda- ki yorumJar ve eğilimlerin Türki- ye'ye yansımaya başlamasıyla te- dirginlilderinin arttığını vurgulayan Sabancı, "Çünkü, 2005 için intiya- cunız olduğunu söylediğiıniz dört sağlam ayağın dördünde de çaöak- lar belirdiğini görmeve başiadık. Çok şükür ki sağduyu hâkim oldu ve Sayın Başbakan rahatiatu" de- di. Sabancı, hükümetin, kendi eme- ğini boşa çıkarnıayacak bir yakJa- şım içinde sürecin tamamlanması- nı sağlayacağına ve Türkiye'yi mü- zakere masasına oturtacağına inan- dığını büdirdi. Sabancı, AB Komis- yonu'nun artık 6 Ekim ilerleme ra- porunda müzakerelerin başlatılma- sı tavsiyesinde bulunacağına inan- dığını da ifade ederek "Bu süreç. bugüne kadar sarfettiğimizemeğin çok daha fazJasını sarfeönemia ge- rektirecek" diye konuştu. '2005 rlsk»' Sabancı, dış dengede görülmeye başlananolumsuzluğun2005'te ba- zırisklergetirebileceğineişaretetti. Büyük cari açıklann ancak doğru- dan yabancı sermaye girişi ile fi- nanse edilebileceğini belirten Sa- bancı, bunu sağlamak için mali pi- yasalara güven verecek olan IMF anlaşması, olumsuz beklentiJeri en aza indirmek için siyasi güven ve is- tikrar ortanumn korunması, AB ile müzakerelerin başlaması ve yannm ortanunın iyileştirilmesi gibi birbi- rinden önemli dört sağlam dayana- ğa ihtiyaç buJunduğunu savundu. konuşun öevfet Bakanı Ali Babacan'ın kaüldığı ve Başkan Ömer Sabancıile TÜSİAD üyeJerinin bulunduğu toplan&dan sonra yayunJanan büdiride, AB üy*fiğinin Türkiye'nin 40 yılhk tophunsal projesi olduğunu belirtiJerek "Ekonomi hassas dengeler üzerinde yiikselen bir büyüme sürecine daha yeni ginnişken AB ile ilgili açıidamalarda son derece hassas davramlmalı, piyasalar tedirgin edilnıemelidir. Türldye'nin rota değiştirdiği ya da bir iç isHkrarsrchk vaşadıgı idenûnini verecek söylemlerden kaçınılmaİKÜr" Babacan rahatlatmaya çalıştıDENİZLİ (Cumhuriyet) - Devlet Bakanı An" Babacan, "ArükAnkara.girişimcinjhunönün- de set olmayacak. Siyasetçi Türkiye'yi kanşıkn- ğa süriiklemeyecek" sözleriyle TÜSÎAD'dan ge- len eleştiri borbardımanını yanıtladı. Babacan, Türkiye 'nın belirsizlüder ülkesi olmaktan hızla çıktığını \oırgularken, "Merkezi idare, yaürun, üretinı. istihdamuı üzerinde bir gölge otmaya- cak. Işadamlannın ayağına pranga olunmaya- cak" dedi. Bakan Babacan, Şanayici ve Işadamlan Der- nekleri (SlAD) Platformu Başkanlar Kurulu top- lantısında yaptığı konuşmada, her türlü engelle- me, cesaret kıncı girişim, belirsizlik ve arka ar- kaya yaşanan krizlere rağmen, şanayici, işadamı ve esnafın ayakta kalmayı başardığuu ifade etti. Türkiye'nin, hızla belirsizlikler ülkesi olmak- tan çıktığuu ifade eden Babacan, başkalan gibi '3-5yıl iktidarda kalmak,eşi dostuihyaelmek, vA- kenin kaynaklannı şaosi çıkarlan için kullan- mak' gibi bir niyetleri olmadıfıru iddia etti. Babacan aynca, enflasyonda 2005 hedefinin yüzde 8 olduğunu, 3 yıllık plan ve programı, bu hedefe göre dizayn ettiJderini bildirdi. Zaman zaman özeleştiri yapıp neleri başanp neleri başaramadıklannj değerlendirdiklerini an- latan Babacan, "2 vd önce Türkhe'nin, yüksek ve belirsiz enflas>on, pahahhk, işsiznk. istihdam, biiyüme, yüksek faiz ve borç stoku. getir dağıb- nundaki adaJetsiztik. gelecek ka\ gısı gibi uzayıp giden bir liste Ue karşı karşıp olduğunu göriiyo- ruz. Bugün ise bu liste oldukça kısalnuşûr. Ama sonınlanmız da vardtr 1 ' diye konuştu. Frankfurter Allgemefne Zeitung: Türkekonomisi okğanûstührdgan OSMANÇUTSAY FRANKFÜRT - AB ile pazarüklann yeni bir aşamaya ginnesine karşuı Türk Lirasj'nın cid- di bir devaJüasyon baskısı alönda kaldığı ileri süriildü. Türk ekonomisindeki dengesizlik ve boşluklann gideriJmediğıne inanan uluslarara- sı uzmanlann, yatınmcılara temelsiz iyimser- likJere kapılmamalan için uyanlarda bulundu- ğu belirtildi. Özellikle uluslararası yaönmcı- lann müzakerelerin başlamasını "sanki üyefik kesinıniş gibi" algılama yaniışına düşmemele- rini isteyen yaünm uzmanlanna göre, Türki- ye-AB ilişküerinde ciddi riskler de gjzli. Almanya'nuı sermaye _ _ _ ı _ _ i _ _ ^ . çevrelerineyakınljğıve • Almanya'nın ciddiyetiyleünlü,enet- s e kılıgazetelennden cevrelerine FrankrurterAügeme- çevrejenne ineZeitung'dakibir yakınlığıyla analizde, Türkiye eko- Ünlü gazetesi nomisinin her türlü so- Frankiurter rundan muaf bir seyir Allgemeine izlemediği yorumlan 7eiftma da dikkat çekti. "Ulke- JT ?' nin ekonomik durumu son derece istikrarsE" görüşüne yer veren ga- zeteye göre, borçlanma ve cari işlemler aç.ğı- nmyukseklığ.onemlı sorunlar ıçenyor. Ya- bancı sermayenin Tür- kiye'de uzun bir süredir — — — ^ ^ — — "oiağanüstii düşük düzejde" yatınm yapıldığı kaydedilen anaJızde, "Türkiye yurtdışmdan geiecek spekülatif paravn bağunh" denildi. Gazete, Türkiye'nin Brezilya tarafindan izle- nen politikaya da uzak durduğuna dikkat çe- kerek Ankara'nın, döviz cinsinden borçlannı, faizler düşerken TL'ye çevirme yoluna gitme- diğinin aJtuu çizdi. Haberde, uluslararası pi- yasalarda, Türkiye'nin, AB üyeliğuün hemen gerçekleşecek bir şey olmadığuu ve bu üyeli- ğe Avrupa'da ciddi bir direniş gösterileceğini yakuıda anlayacağı ammsatıldı. Uluslararası piyasalardaki en küçük bir dengesizlikte yatı- nmctlann herhangi bir nedenle gelişmekte olan ülkelerden sermaye çekmeye başlayaca- ğı, böyle bir durumda da, Türkiye'deki krizin çok daha tehlikeli boyutlar alabileceği analiz- de vurguJanan bir başka konu oldu. yurtdışından gelecek spekülatif ^ oldulunu savundu. Hem çalışmayan kadmlar hem de ek bir gelir elde etmek isteyenler tercih ediyor Doğradan 8atış yaygınlaşıyor BAŞAKSEZEN Ekonomik özgürlüğümü kazan- dun... Kendi kendime yeter hale gel- dim... E\imi, arabamı aldım... Bu söz- ler, son günlerde giderek sayılan artan bir meslek grubunda çahşan kadınla- ra ait: Satış temsilcileri. Doğrudan satış firmalan, hem çahş- mayan kadınlar hem de ek bir gelir el- de etmek isteyenler için giderek tercih edilen bir seçenek haline geldi. 1993 yılından beri Türkiye'de bulunan Avon"un da şu anda tam 134 bin sahş temsilcisi var. Üstelik bunun yaklaşık 1500'üerkek. Geçen gün düzenlenen Satış Temsil- cileri Ödül Gecesi öncesi konuştuğu- muz Avon Türkiye Pazarlama Müdü- • 10 yıl önce Türkiye pazanna giren Avon'un şu anda 134 bin satış temsilcisi var. Bu işte başannın kişinin kendi çabasına bağlı olduğunu belirten Avon Türkiye Pazarlama Müdürü Binnaz Dinçer, bazılannın zamanla ey, araba dahi alacak düzeyde kazanabildiklerini kaydetti. rü Binnaz Dinçer'in verdiği bilgilere göre bu işte kişisel çaba çok önemli. Bazılan sadece çevresine satış yapar- ken bazılannın da çok büyük gelirler elde edip ev, araba dahi alabildikleri- ni belirten Binnaz Dinçer, "Temsilci bulmak için yönetici arkadaşlanmız kjşilerle tenıasa gecebili>orlar. TemsU- cidebizlebağJanükurabilir \ada mev- cut temsilciler başka tanıdıkİaruu tem- silci olarak ta\si\e edebilirler" dedi. Avon dünyası içinde Türkiye'nin çok popüler bir ülke olduğunu söyle- yen Dinçer, Türkiye'nin Çin ve Rus- ya 'dan sonra en çok gelecek vaat eden ülke olarak görüldüğünü belirtti. Ge- çen sene 64 trilyonluk satış yapan Avon'un satışlan bu yıl geçen seneye göre yüzde 80 artmış. Binnaz Dinçer bu verilere bakınca, Avon Türkiye'nin önümüzdeki yıl Avrupa'da 3., dünya- da da ilk 10'da yer alacak pazar olarak görüldüğünü söyledi. Türkiye genelinde, büyük şehirler ileAnadolu şehirleri arasında satış po- tansiyeli açısından büyük farklılık ol- madığını kaydeden Avon Türkiye Pa- zarlama Müdürü Binnaz Dinçer, "Ka- dın her yerde kendine bakıyor. Orta çapu şehiıierde daha başanlı\ız, çün- kü bü\ük şehirlerde alternatif çok, ama orta ve küçük şehirlerde alterna- tif az olduğu için Avon cazip geiiyor" dedi. Türkiye'deki kozmetik tüketimi- nin başka pazarlara göre kıyaslandı- ğında oldukça sınırh olduğunu kayde- nen Dinçer, Türkiye'de en çok ruj, göz makyajı ve saç bakımının yoğun ola- rak kuilamldığım söyledi. Ancak cilt bakımı kullammının kı- sıtlı olduğunu belirten Dinçer, "Bu, biraz bu işe aynlan bütçeden kaynak- lamyDr.Birazdagönintüyükurtanna- yı se\1yoruz berhalde.Kusuıian mak- yajla kapatıp onun anunı pek düşün- müyonız" diye konuştu. ttalya llder Türkiye'de şu anda doğrudan satış yapan firmalar arasında Amway, Avon, BMS, Oriflame, Herbalife ve ForeverLiving gibifirmalaryer ahyor. Dünyada 48 milyon kişinin doğru- dan satış pazannda çalıştığı belirtili- yor. Bu sanşlann toplam cirosu 85 mil- yar dolan geçiyor. Türkiye'de ise 400 binden fazla kişi bu işten 236 trilyon üra ciro sağlıyor. Doğrudan satışlar içinde Italya birinci sırada. Ardından Ingiltere ve Fransa geiiyor. UZAKDOĞU'DAN tPLtK İTHAIATI Dampinge karşı vergiyle önlem A\KARA (AA) -Yerli üreticileri korumak ama- cıyla Çin Halk Cumhuri- yeti(ÇHC), GüneyKore, Cin Tay\'anı (Tayvan) ve ^indıstan menşeli doku- naya elverişli ipliklerden netalize iplikler ithalatın- [a dampinge karşı, kilog- am başına 2.2 dolar ver- i uygulanacak. Dış Ticaret Müsteşarlı- ı'nın (DTM), Ithalatta aksız Rekabetin Önlen- lesine Ilişkin Tebliği. esnu Gazete'mn dünkü yısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Damping marjı, CIF bedelinin mutlak olarak kilogram bazında ÇHC için 3.53 dolar, Tayvan için 4.68 dolar, Güney Kore için 5.32 dolar, Hin- distan için de 3.74 dolar olarak tespit edildi. Bu- nun yanında, Brezilya ve Çin menşeli demir veya çelikten boru bağlantı parçalan ithalatında 2000 yılından beri uygulanan dampinge karşı vergi ön- leminin süresi de 27 Ni- san 2005'te sona erecek. ÜRETİCİYE 369 TRİLYON LİRA ÖOENECEK - Doğrudan gehr deste- ği (DGD) ödemelerindeki gecikme gideriHv'or. tkinci taksit olan toplam 369 trilyon lira, 27 EylüJ'den itibaren çiftçiJcre ödenmeve başlanacak. Buna göre, 369trilyon27EylüTden itibaren ödenmeye başlanacak. Bö\ lece5 Ekim'e ka- dar kapsamdaki riim çiftçüerin gelir desteğine kavuşması beklenhor. YABANCILAR TALÎP Araç muayene istasyonlan saülıyor Ekonomi Servisi - Özelleştirme Idaresi Başkanlığı, araç muaye- ne istasyonlan için 23 Kaşım'da tekiif alacak. Özelleştirme Idaresi Başkan Yardımcısı İs- mail Destan. ihaleye ABD, Birleşik Arap Emirlikleri ve FinJandi- ya gibi çok farklı ülke- lerden 15'in üzerinde tekiif gelmesinin bek- lendiğini söyledi. Isma- il Destan, özelleştirme kapsamındaki TÜP- RAŞ, Tekel, Petkim gi- bi kunıluşlarda bulunan 70 bin personelin tasfi- ye edileceğini, ancak mağduriyetlerinin gide- rihnesi için başvurulan halinde diğer kurumJa- ra yerleştirileceklerini söyledi. Ozelleştirme takvimi için önümüzdeki 6 ayın en yoğun dönern olaca- ğını belirten Özelleştir- me Idaresi Başkan Yar- dımcısı Ismail Destan, bunlann bir kısmımn haüca arz şeklüıde ola- cağmı bildirdi. İNİİŞÇİNİNEVRENİNDET ŞÜKRAN SO1VER SSK Gasp Ediliyop Kamuoyu zinay/a yatıp zinayla kalkarken, yaşamır pek çok alanında yaşamsal önemde hükümet icraat- ian, canları yanacak kıtleler aymadan gündeme geii- yor. Erdoğan Hükümeti'nin hazırladığı bir yasa tasa- nsı i/e SSK sağlık kurumlan gasp ediliyor. Sendikalar, çalışan, emekli işçiler, milyonlar, kendi öz varlıklannın, özerk kurumlannın malvariıklanna, SSK hastaneleri ve dispanserferine el konulmasına karşı suskun, ayakta uyuyorlar. Istanbul Tabip Odası, hükümetin sesizlik içinde ha- zırladığı yasa tasansının içeriğine, sonuçlanna ilişkin bir protesto açıklaması yaptı. Hükümetin yasa tasa- nsı gerekçesi, yıllardır tabip odalarının da savundu- ğu, ilk anda haklı olduğu izlenimi veren bir gerekçe- ye, "sağlıkhizmetlerinin tekelden verimliyürütülme- sine" dayandınlıyor. SSK ve diğer kamu sağlık kurum- lannın Sağ/ık Bakanlığı'na devrini öngörüyor. Ancak bu gerekçe gerçeği yansıtmıyor. Çünkü bilindiği üzere Erdoğan Hükümeti'nin Cum- hurbaşkanı vetosu ile şimdilik geri dönmüş Kamu Yö- netimi Temel Yasası var. Bu yasa ile Sağlık Bakanlığı sağlık hizmetlerinden tümü ile çekiliyor. Sağlık ku- rumlan tiimü ile özel idareler ile belediyelere devredi- liyor. Yani Erdoğan Hükümeti bir yasa ile SSK ve di- ğer kamu hastaneleri, sağlık kurumlanna, önce Sağ- lık Bakanlığı'nda toplamak üzere el koyuyor. Sonra özel idareler ile belediyeleredevrederek sozde tek el- de toplamayı amaçladığı sağl/k hizmetlerini yüzlerce, binlerce parçaya bölüyor SSK sağlık kurumlan açısından ortada özel bir gasp durumu da var. Çünkü SSK sağlık kurumlan işçileradı- na toplanm/ş primlerfe, emekli ve çalışan işçilerin ma- lı. SSK sağlık kurumlan işçilerin malı olarak, idari ve mali özerk yönetimin elinde, işçi ve ailelerinin hizme- t/nde iken, onlara el konuluyor. Iktidan döneminde SSK sağlık kurumlanna çivi çakılmasına izin verme- miş, SSK hizmetlerini özel tarikat sağlık kurumlanna aktarmada yanşmış Erdoğan Hükümeti ıktidan, bu kez toptan operasyona girişiyor. SSK sağlık kurumlan, kötü yönetim, siyasetin kötü eli, etkisine karşın, en ağır koşu/larda en etkın sağlık hizmetini veren konumdalar. Geçen yılın istatistiki ve- rileri ile 65.400 milyon muayene, 1.499 milyon hasta yatışı, 77.916 milyon laboratuvar tetkiki, 47.258 mil- yon ayakta reçete, 599 bin ameliyat, 211 bin doğum gerçekleştirmişler. Erdoğan Hükümeti'nin işçilere ait, gasp etmek is- tediği 148 hastane, 212 dispanser, 202 sağlık istas- yonu, özel nitelikli başka dispanser ve laboratuvarlar- da, 9988 doktor, 820 diş hekimi, 1235 eczacı, 12420 hemşire, 4143 sağlık memuru, ebe, sağlık personeli, işçilerie biriikte toplam 53985 sağlık personeli çalışı- yor. İşçiler, emekliler ve ailelerinin yarariandıkJan bu ku- rumlar elden giderken, çalışanları da yönetimleri gibi yüzlerce ayn parçaya aynlmış yönetimler elinde be- lirsizliğe sürüklenerek, ortada bırakılacaklar. SSK'nin işlevine ilişkin Tıp Kurumu raporundan yi- ne geçen yıla ait bir veriyi de aktaralım: SSK 2.1 kat- rilyon liralık bütçesi ile35 milyon nüfusa sağlık hizme- ti veriyor. Emekli Sandığı 1.5 katrilyon liraJık bütçesi ile 2.5 milyon nufusa hizmet sunuyor. Istanbul Tabip Odası'nın açıklamasında, Erdoğan Hükümeti'nin ayn ayn yasalar ve icraatlan ile sağlık hizmetlerinin dzelleştirilmesi yolunda yürüdüğünün altı çizi/iyor. Tabip Odalan aylardır, hükümetin icraat- lannın, yasa girişimlerinin tek tek anlamlan, sonuçla- n üzerine kamuoyunu uyarma görevlerini yapıyorlar. Bununla yetinmeyip beyaz eylemleri kapsamında so- kaklara çıkıyorlar. Sağlık hizmetlerinin paralı hale gel- mesi ile yanacak yoksullar, işçiler, örgütleri sendika- lardan henüz anlamlı tek ses, çrt yok... Erdoğan Hükümeti'nin bir dizi yasa ve icraat ile sağlık hizmetlerini özelleştirme, kitleleri uyutma adı ile genel sağlık sigortası oluşturma projesinin bir diğer ayağında, özel sağlık sigortalannı geliştirme var. Ge- nel sağlık sigortası olarak pazarlanan sistem, bildiği- rnizABD'de uygulanan sistemin ta kendisi. Birey ön- ce makul primli bir genel sağlık sigortasına bağlan- mış oluyor. Ancak hizmetlerden yararianma hem pa- ralı, hem de sınıriı. Çaresiz, sağlık hizmeti alabilmek üzere para bulabilenler özel ikinci, üçüncü sağlık si- gorta sistemlerinin içine giriyorlar. Dünya ekonomi pastasından en büyük payı alan, en zengin ülke ABD'de bu sistemde insanlann sağlık hizmetlerinden yararianabilme tablolan günümüzde trajik bir noktada. Dünya Bankası verileri ile sağlık ya- tınmlan harcamalan eğrisi durmadan, hızla yükselen bu ülkede, halk kitlelerinin sağlık hizmetlerinden ya- rarianabilme eğrisi aşağı doğru göçüyor. Dünyanın bu en zengin ülkesinde bile sistem sadece parası olan- lar için sağlık hizmeti çerçevesinde işleyebiliyor. Ya Türkiye'de? Bir soru da Türkiye işçi sınrfına, sendikalanna, emekli örgütlerine... Erdoğan Hükümeti'nin sağlık hiz- metlerini özelleştirme projesine, SSK sağlık kurumla- nnı gasp etmesine susacaklar, izin verecekler mi? sonerâ cumhuriyetconi.tr 'Sihiıü pano' adındaJd tahta ilgi görüyor. Turkurunu ekktronikyazıtahtası KONY4 (AA) - Tür- kiye'de bir firma tara- findan "sihirli pano" adıyla üretilmeye başla- nan elektronik yazı tah- tası, renkli yazı düzene- ği sayesinde özellikle anaokullan ve oteller- den büyük talep görü- yor. Bursa'da kurulu Sel- san AŞ, florasan lamba ile içeriden aydmlahlan zemin üzerine, su bazlı özel bir kalemle yazı yazılabilen elektronik yazı tahtası üretti. "Ma- gk Board" adı verilen ürün, sonradan daha da geliştirildi. Konya Sanayi ve Ti- caret Fuan'na katılan Selsan AŞ'nin Genel Müdürü Orhan Oğuz, ürünlerini halen ABD, Ingiltere, Almanya, Da- nimarka ve Hüıdistan'a ihraç ettiklerini söyledi.