Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 EYLÜL 2004 CUMARTESİ HABERLER Zehirli madde taşıyan gemiler mali sorumluluk garantisi olmadan giriş yapamayacak Denizede 'özelmüdahale'AYŞESAYEV ANKARA - tskenderun'da zehirli atık yüklü "M/VUHa" adb geminin batmasının yankılan sü- rerken gözler deniz ve boğazlarda yaşanan tan- ker facialan ve çe\Teye verdiği zararlara çevril- di. Türkiye, adeta "baük gemi" çöplüğü haline gelen denizlerin korunmasına dönük yasal düzen- leme için "geç" de olsa harekete geçti. Hüküme- tin TBMM'ye sunduğu tasan ıle denızler ve bo- ğazlar için koruyucu önlemleri uygulamak, kir- liliği önlemek ve çıkacak yangınlan söndürmek için "Acil Müdahale Bmmi" adı altında özel bir birim kurulması öngörüldü. Ancak hükümet, acil müdahale için bu alanda faaliyet gösteren "özel şjrketierden" de hizmet alımının yolunu açıyor. Hükümet "Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Za- rarfa Maddelerie fârlenmesinde Acil Dunımlar- da Müdahale ve Zarartann Tazmini Esaslanna Dair Yasa TasansTm geçen temmuz ayı sonun- da Meclis Başkanlığı'na sundu. Çevre Komisyo- nu gündemindeki düzenlemeyle uluslararası dü- zenlemelerle üstlenilen yükümlülük, hak ve yet- kiler, iç hukuka yansıtılarak yasal güvence altı- na alıruyor. Getirilen düzenlemeler özetle şöyle: 1Tasan, beş yüz groston ve daha büyük pet- rol ve diğer zararlı maddelen taşıyan ge- mileri kapsarken savaş gemilen ve yardımcı sa- vaş gemileri ile herhangi bir devlet tarafından iş- letilen ve ticari faaliyetler dışında kullamlan ge- mileri kapsam dışında tutuyor. 201ay sonucunda ortaya çıkan kirlenme ve- ya kirlenme tehlikesıne müdahale yetkisi Denkcilik Müsteşarhğı'nda olacak. Ancaİc müs- teşarlık bu görevi kolluk km-vetlerinin görevlen- dirme planlamasına yardımcı olmak amacıyla Sahil Güvenlik Komutanhğı'nın veya ilgili ba- kanlığın görüşünü alarak diğer kamu kurum ve kuruluşlan ile bu alanda faaliyet gösteren özel şir- ketlere de yaptırabilecek. 3Denizler ve boğazlar için acil müdahale planlan çerçevesinde koruyucu önlemle- ri uygulamak veya uygulatmak, kirliliği önle- mek veya önletmek, çıkacak yangınlan söndür- mek amacıyla Denizcilik Müsteşarhğı tarafın- dan "acil müdahale birimleri" oluşturulacak. 4Gemiler, Türk iç sulanna veya iç sular dı- şındaki bir demiryeri veya lıman tesisle- rine uğramak amacıyla Türk karasulanna girme- den 48 saat önce müsteşarlık tarafından belirle- necek acil müdahale bırimine, gemi ve taşıdığı yükle ilgili bilgileri vermek zorunda. 5Gemi ve kıyı tesislerinin sorumlu tarafla- n, ortaya çıkan kirlenmenin veya kirlen- me tehlikesinin neden olduğu her türlü masraftan ortak sorumlu olacak. 6Petrol veya diğer zararlı maddelen taşıyan gemiler, Türkiye'nin taraf olduğu ulusla- rarası sözleşmeleruyannca kendilerinden istenen mali sorumluluk belgelerinden birine sahip bu- lunacak. Bunlan ilgili makamlara bildirmek ve talep edildiğinde göstermekle yükümlü tutulacak. 7Kirliliğe neden olan olayı gören, duyan herkes, kirlenme veya kirlenme tehlikesini ilgili makam ve acil müdahale birimlerine bildir- mekle yükümlü tutulacak. 8Deniz çevresinin petrol ve diğer zararlı maddelerden kirlenmesinde acil durumlar- da müdahaleye ihşkin faaliyetleri ve uluslararası işbirliğine ilişkin esasları içeren ulusal acil müdahale planı, Çevre Bakanlığı ile müsteşarlık tarafından hazırlanacak. ZEHlR GEMÎStNÎN ACENTESl Mavi Deniz sabıkalı çıktı M/V Ulla adlı geminin acentesi Mavi Deniz Taşımacılık'ın üç yil ön- ce Istanbul Boğazı'nda bir geminin batmasına yol açan Nadya adlı ge- minin sahibi olduğu ortaya çıktı. ÖZLEMGÜVEMLİ Iskenderun Körfezi'nde batan zehir yük- lü M/V Ulla adlı geminin acentesi Mavi Deniz Taşımacılık'ın, 2001'de Istanbul Bo- ğazı'nda Kaptan Cavit adlı geminin bat- masına yol açan "Nadya" adlı geminin de sahibi olduğu ortaya çıktı. 3 yıldır Büyük- dere Limanı'nda demirli bulunan Nadya gemisinin çekilmesi için Iskenderun'daki olayın hemen ardından Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Işletmeleri Genel Müdür- lüğü'nün limana yazı gönderdiği öğrenildi. 'HuRDA GEMİLERİ VAR' Denizcilik Müsteşarhğı'nın eski bir yetki- lisi Mavi Denizcilik'in genellikle ekonomik ömrünü tamamlamış hurda gemiler kullandı- ğını belirterek "Batan geminin değeri 50 bin dolar civanndadır. Geminin ederinin 10 kaü kadar para karşılığında batma pahasına teh- kileü aoklar taşıyorlar. Bu geminin armatörü de büyük ihtimaDe Türk'rür. Bunun gibi pek çok devietin kara listesinde olan şirketler var. Genelde hukuk dışı bir yük söz konusu oldu- ğunda ekonomik değeri düşük, kolay bayrak çekOebilen bu tür gemiler tercih edün-" dedi. Gemi Mühendısleri Odası Yönetim Kuru- lu'ndan yapılan açıklamada da M/V Ulla ge- misinin 1969 yapımı olduğu ve 2000 yılında yapılan klas kontrolünden de geçemediğine dikkat çekilerek "Avrupa limanlanna yaşh gemi yanaşünnamayı zorunlu kılan İspan- ya'nın 30 yaşında bir gemiye timanlannda ze- hirti aük yüklemesine izin vennesi de oldukça düşündürücüdür" denildı. VALİ MUAMMER GÜLER: Her yıl yeni 100 okula ihtiyaç var tstanbul Haber Servfei - Istanbul Valisi Muammer Güler, Istanbul'da her yıl yeni 100 okula ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Yeni öğretim yılının başlaması nedeniyle basın toplantısı yapan Güler, îstanbul'da 2 bin 35 okulda, 76 bin 536 öğretmen ve 2 miryon 126 bin 238 öğrencinin eğitime başlayacağını belirtti. Her yıl en az 3 bin dersliğe, başka bir ifadeyle yeni 100 okula ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Güler, bu yıl özel idare imkânlan ile eğitime 250 tril- yon liralık kaynak sağlandığını ifade etti. Bu kaynağın okullann deprem etüdü çalış- malanna aynldığını söyleyen Güler, en- düstri meslek liselerinde imal edilen 80 bin depreme dayanıkh sıranın da okullara da- ğıtıldığını söyledi. Istanbul'daki 500 ilköğ- retim okuluna 15 bin bilgisayar ve projek- siyon makinesi alımının ihale aşamasmda olduğunu anlatan Güler, ihalesi yapılan 52 yeni okulun çok kısa süre içinde yapımına, 50 yeni okulun da ihalesine başlanacağını dile getirdi. îstanbul'da derslik başına öğrenci sayısı- nın 100'den 50'ye düştüğünü kaydeden Güler, hedeflerinin bu sayıyı 40'a indirmek olduğunu, bu nedenle 15 bin derslik yapıl- masını amaçladıklannı söyledi. Bu arada II Milli Eğitim Müdürü Ömer Bahbey, okul kayıtlanmn 1 hafta süreyle uzatıldığım söyledi. Kayıt sırasında gömil- lü bağış bile olsa ücret alınmayacağını an- latan Bahbey, buna uymayanların da cezaland«nlacağmı söyledi. '' Tarihi bina ihmal sonucu çöktü Îstanbul'da önlem ahnmadan yapılan >> knnlar, büyük tehHke yaraüyor. Harbi- ye'de üç kath tarihi bir bina bitişiğindeki evin yıkmu sırasında çöktü. Kasımpa- şa'da ise önceki gece bir binanm istinat duvan yılakn. îstanbul'da özeffikle ba- kımsızhk nedeniyle harap duruma getmiş tarihi binalar. iş makinelerinin cahşması sırasında bik çökebiByor. Beledryelerse bi- nalan güçkndirmek yerine önkm alma- dan iş makinderini de kişilerin kuUanımı- na vererek faciaya davetiye çıkanyor. Ka- sımpaşa Kaptanpaşa MahaDesi Porsuk Sokak'taki 6 kath binanın istinat duvan- nın büyük bölümü önceki gece aniden çöktü. Yurttaşlar, duvann çökebUeceği konusunda uyanda buhınduklanıu, buna karşın vetkililerin hiçbir önlem almadık- lannı belirttikr. tki hafta önce de Harbiye Çimen Sokak'ta, kepçeyie yapılan bina \> kmu sırasında üç kath tarihi bina çök- müştü. Alt katlan boş olan binada yaşh bir çift yaşıyordu. Aynca diğer taraftaki 5 kath apartmanın da zarar görmesi ih- timahne karşın yıkunın ardından bina boşatokh. (HtLAL KÖSE) Zehir yüklü M/V Ulla gemisindeki ilk inceleme 91 saat sonra başlatıldı Batığa yüzeyden bakış AKINBODUR İSKENDERUN - Iskenderun Körfezi'nde 2 bin 200 ton zehir- li yükle batan St. Vincent bandı- ralı M,V Ulla adlı gemide ilk in- celeme, 91 saat sonra başlatıldı. Genelkurmay BaşkanlığTnın is- temı üzerine Izmirden dün sa- bah Iskenderun'a gelen altı kişi- lik SAT ekibi, Deniz Üs Komu- tanlığı Limanı'ndan Sahil Gü- venlik 89 adlı hücumbotla batık noktasına gitti. Uzmanlar deniz • Iskenderun'da 2 bin 200 tonluk zehir yüküyle batan M/V Ulla'nın deniz ve canlılara etki düzeyinin bilinmemesi nedeniyle ilk inceleme robot kamera ile yapıldı. Daha sonra dalış yapılacak. yüzeyinde inceleme yaptı. Ulla'nın zehirli yükünün deniz ve canlılara etki düzeyinin bilin- memesi nedeniyle ilk inceleme- yi robot kamera üe yapan SAT eki- bi. görüntüler üzerinde elde ede- ceği verilere göre daha sonra da- hş yaptıracak. Ük incelemede, ze- hirli yükün durumu ve denize sız- ma konumu ile geminin yüzey yapısmda batmaya ilişkin bilgi- ler de edinilmeye çalışılacak. SAT ekibinin bölgede yapaca- ğı incelemeyi takip etmek iste- yen ve batık noktasına bir balık- çı trolü ile giden gazeteciler ise Başbakanhk ve Hatay Valiliği'nın 200 metrelik yasak bölge sının- na takıldı. Gazeteciler bölgeye yaklaştınlmadı. MV Ulla gemisinin batması- na ilişkin inceleme yapan CHP'li heyeti, olayda ihmali aşan bir kas- hn ipuçlannın bulunduğunu açık- ladı. Heyet başkanı ve Hatay Mil- let\ekıli Fuat Çay, "Burada cid- di bir ihmali aşan kastm ipuçlan var" dedi. Çay. Ankara ve An- takya'da yapacaklan görüşmeler sonrasmda hazırlayacaklan rapo- nı TBMM Genel Kurulu'na taşı- yacaklannı belirtti. 'Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikalan 2023 Strateji Belgesi' hazırlandı TÜBÎTAKvizyonubelirlediEBRUTOKTAR ANK4RA(CumhuriyetBüro- su)-TÜBlTAK, Türkiye" Cumhu- riyeti'nin 100. yılında bılım ve teknoloji politikalannda dünya standartlanna ulaşabilmesi için izlemesi gereken stratejiyi belir- ledi. Kişi başma düşen milli ge- ürin 2 bin 500 dolar olduğu Tür- kiye'nin mevcut politikalarla ki- şi başma düşen geliri 15-20 bin dolar olan AB ülkelerini yakala- masınm olanaksız olduğuna işa- ret eden TÜBlTAK, 2005-10 yü- lannı kapsayan lasa \adeli bilim- sel atak için de 5 alan belirledi. TÜBlTAK, "Ulusal Bifim ve Teknoloji Politikalan 2023 Stra- tejiBelgesr hazırladı. Türkıye'nın bilimsel ve teknolojik gelişmede *zayıfyönlerini" hsteleyen TÜBl- TAK, Ar-Ge çalışmalanrun "el- zem" olduğunu \ r urguladı. TÜ- BtTAK; ilaç sanayii, enerji, ge- netik çahşmalar ve savunma sa- nayiinde dışa bağımlığın kınlma- sı gerektiğini belirtti. TÜBÎTAK. bugüne kadar ız- lenen bilim ve teknolojıye ilişkin politika belgelerindeki hedefle- rin siyasi iktidann sahip çıkma- ması nedeniyle yaşama geçinl- mediğini ortaya koydu. ABD, Ja- ponya, tsveç ve Finlandiya'da Ar- Ge'ye aynlan pay yüzde 3 iken Türkiye'de bunun binde 64 oldu- ğuna dikkat çekilen belgede; bi- ÖNCELİKLİ ALANLAR 2010 yılına kadar izlenmesi gereken stratejiyi belirleyen eylem planı da şöyle: 1) Savunma sanayii: Ülkenin bilim ve teknolo- ji düzeyinin gelişmesinde öncü rol oynayan ulu- sal savunma, havacılık ve uzay sanayiine sahip ol- mak. Küresel düzeyde ülke çıkarlanrun korunma- sını gözeten ve ulusal güvenlik gereksinimlerini karşüayan sistem ve teknolojileri özgün olarak araş- tınp üretmek. Savunma sistem ve tedariklerinde, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi serbest rekabet de- ğil, "miüi güvenMk" ilkesine göre hareket etmek gerekiyor. Milli olarak nitelenen teknoloji ve ürünler ile kritik kategorisine sahip teknoloji ve ürünler Türkiye'de hızlı geliştirilip üretilmelidir. 2) Uzay sanayii: Uydu tasarlayabilmek, uzaya araç gönderme yeteneği geliştirebilmek, fırlat- ma ve yer kontrol sistemlerine ilişkin teknoloji- ye sahip olmak. Yeryüzünde, havada ve uzayda konuşlu sistemler üzerindeki uzay havasının et- kilerini ve bu etkilerden korunma yollanm ince- leyen teknolojilerle bu etkilerle ilgili gözlem, tah- min ve uyanların yapılmasına ilişkin teknoloji- lere sahip olmak. 3) Bilim parklan: Çocuklann bilime yönehne- leri için önce gelişmiş illerde bilim parklan ku- rulacak. Çocuklar, bu parklarda deney yapabile- cek, canlandınlmış bilimsel deneyleri izleyecek, suyun kaldırma kuvvetinden yerçekimine kadar pek çok konuyu yaşayarak öğrenecek. 4) Biöminsanıyeriştirme: Üniversitelerdeki ön- lisans, lisans ve lisansüstü eğitim programlan, ülke gereksinimleri göz önüne alınarak yeniden duzenlenmeli. Mühendislik fakültelerindeki ma- kine-teçhizat eksikliklerinin giderilmesi için kay- nak aynlmalı. 27 bin olan tam zaman eşdeğer araştırmacı ve mesleki-teknik ara eleman sayısı 2010 yılına kadar 40 bine çıkanlmalı. 5)Üniverske-Sana>iişbirliği: Mühendislik fakül- telerindeki öğretim elemanlan sanayinin sorun- lan ile ilgilenmeye teşvik edilmeh. Ûniversitele- re mühendislik dısiplinlerinde verilen akademik Ar-Ge teşviklerinin sanayii ile bağlantısı sağlan- malı. Doçentlik Smav Yönetmeliği başta olmak üzere üniversitelerin akademik atama ve yükselt- me ölçütleri, sanayi ile işbirliğine yönelik çalış- malara göre değiştirilmeli. limsel bilgi üretiminde de Türki- ye'nin dünyada binde 9'luk bir yere sahip olduğu vurgulandı. Türkıye'nin küresel rekabette 1999-2003 yıllan arasında 18. sı- radan 25. sıraya düştüğü kayde- dilen belgede, Türkiye'nin mühen- dislik bılımlenne, uzay ve hava- cılık sanayiine, gen mühendisli- ği ve biyoteknolojiye, enerji tasar- rufu sağlayıcı teknolojilere ön- celik vennesi gerektiği anlatıldı. TÜBlTAK Strateji Belgesi'nde, Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanındaki zayıf yönleri şöyle sı- ralandı: "Hızh nüfus artişı, iç göç, plan- sız kentleşme, gehr dağıhmında- ki (kngesizlik,genç nüfusun yeter- H egitilememesi,istihdam oianak- lannm varanlamaması, eğhim sis- teminin araşürma \e varaOcıhgı tekikleyen bir \apıda olnıamasu Ar- Ge yannmlannın \etersiztigi, teknoloji gehşrjrme çahşmalan- na devlet desteğinin yetersizüği, sanayi-üniversite ilişkilerinin za- yıfbğu araşorma sonuçlannın ti- carfleştirflememesi, dışpazararaş- Ormalannın yetersizfiğL" CUMARTESİ YA7JIAHJ ATAOL BEHRAMOĞLU İnsanlığından Utanmak Bu deyim dilimize ne zaman yerleşmiş, bir baş- ka dilden alındıysa ne zaman alınmış, bilmiyo- rum... Kuşkusuz her dilde bu kavramı karşılayacak benzer deyimler vardır... Eski Yunan düşünürlerinin bu düşünüşeyaban- cı olmamalan gerekir. Insan dünyasının, tanıyabildiğimiz kadarıyla hay- van dünyasından pekfarklı olmadığı çağlarda, ia- sanın insanlığından utanması için bir neden sanı- yorum ki olamazdı. (Tanıyabildiğimiz kadanyla diyorum, çünkü hay- vanlann -özellikle köpeklerin- dünyasında, bazı durumlarda, benzer durumlardaki insanlarda ola- bileceğinden daha güçlü utanma görünümleriyle karşılaşabiliyoruz...) Aynı şeyi ortaçağlar için de söyleyebiliriz. O dönemler için, en çok, günah duygusundan, Tanrı ya da cehennem korkusundan söz edilebi- lir. Insanın insanlığından, bir başka deyişle kendi ken- disinden utanması için, kendisini (insan oluşunu) bağımsız bir değer olarak algılayıp kabul etmesi gerekir... Insanlık tarihine göz attığımızda, bu anlamda insan olma (insanlaşma) aşamasına ulaşmanın çok da eskilere gitmediğıni; tersine, pek yeni ol- duğunu görebiliyoruz... Insanın, bu gün hiç değilse kimilerimizce algı- landığı anlamda insan oluşunun tarihi, korkanm ki birkaç bin yıllık bile değil... Insanlığın milyonlarca yılla ölçülen genel tarihi- nin yanında bu yeni tarihi ürküntü verecek ölçüde küçüktür... Bu nedenle de insanlığından utanmak, sanıla- bileceği kadar kolay değil... • • • İnsanlığından utanma duygusunun (ve bilincinin) temel koşulu, insanın en yüce değer olduğunu ka- bul etmektir. "YaraM"lann en değerlisi anlamında değil, var olan en değerti şey anlamında... Bu düşünceyi daha da ilen götürerek ve genel- leştirerek, canlı ya da cansız, var olan her şeyin bir değeri olduğunu kabul etmek gerekir... Böyle bıranlayışın doğal sonucu, hiçbir şeye kö- tülük yapmamak gerektiğidir... Insanlık olarak, bu noktadan henüz uzaktayız ve belki de hep ütop- ya olarak kalacaktır böyle bir yaşam anlayışı... Fakat, insan yaşamına kastetmiş bir kötülüğün kabul edilemezliği tartışma konusu yapılabilir mi? Insanın insan olmatarihinin ilk basamaklannda- ki cinayetleri, içimize sindiremesek de ilkellik dö- neminin vahşetleri olarak açıklamasını yapabiliriz. Buna karşılık bir önceki yüzyılda yaşanan vah- şetlerin ve bu yüzyılın başından beri yaşanmakta olanlann, insanlığımızın en kara, en karanlık olay- lan sayılması gerekiyor... Çünkü, bilimde, sanatta, yaratıcılığın akla gele- bilecek her alanındaki akıl almaz başanlara karşın, kendi yavrulannı parçalayıp yok eden, en ilkel, en canavar yaratıklardan farksızız. Nazi toplama kamplarındakı cinayetlerle Oset- ya'da işlenenler arasında dolaysız bir kan bağı var. llkinde katiller, en üst basamaklara ulaşmış bir uygarlığın temsilcileriydiler. Ikincidekı cinayetin sorumlulan, bu uygarlaşma- dan nasiplerini alamamış ılkel yaratıklardır. Ama aralannda bir fark yok. ötekiler de bunlar da, çocuklan, bebekleri kat- lettiler. Canavarlık, insan oluşumuzun özünde mi? Sanmıyorum... öyle olsa, tüm bu vahşeti, acımasızlığı, doğal, kaçınılmaz sayar, insanlığımızdan utanmazdık... Oysa, özellikle Osetya'da, o okulun salonunda işlenen cinayetten sonra, utanıyoruz insanlığımız- dan... Tıpkı Nazi toplama kamplannda işlenen cinayet- ler için duyduğumuz utanç gibi... • • • Insanlığından utanmak insanca bir erdemdir. Hele, bu duygudan yoksun yaşayan ne kadar çok insan olduğu düşünülürse... Fakat, sadece utanmak, insan olmak için yeter- li değil... Adı, bugün olduğu gibi, ister "emperyalizm", is- ter "köktendincilik" olsun, acımasızlığa karşı güç- lü olmamız, örgütlenmemiz gerekiyor. Çünkü hiçbir ideoloji, hiçbir inanç, hiçbir çıkar, bir bebeğin yaşama hakkından, bir çocuğun ma- sumiyetinden daha değerli olamaz... Sadece tanıklık ise, cinayete ortaklık gibi bir şeydir... ataolb@cumhuriyet.com.tr Faks:(0212)513 85 95 Sorumlu isimler bildirilecek TCDDbilirldşi raporuna itiraz edecek Haber Merkezi - Sakarya'nın Pamukova il- çesinde meydana gelen ve 39 kişinin yaşamı- nı yitirdiği hızlandınhnış tren kazasma iliş- kin Sakarya Savcılığı'nın hazırlattığı bilirkişi raporunda 8'de 4 oranında kusurlu bulunan TCDD yönetimi rapora itiraz karan aldı. Sa- karya Savcılığı'nca haklannda Ankara Cum- huriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulu- nulan TCDD yöneticilerinin kendilerini hü- kümetin yabancı uzmanlara hazırlattığı ve sadece makinistlerin suçlandığı raporlarla sa- \aınacağı bildirildi. TCDD yetkililerinın. Sa- karya Cumhuriyet Savcılığı'nın Türk uzman- lara hazırlattığı bilirkişi raporuna, "kazaya ilişkin ölçümlerin hatah olduğu, kazanın oluş şektinin net olarak ortaya konulamadığı ve birçok eksikhk bulunduğu" ıddialarıyla itiraz edeceği öğrenildi. TCDD Genel Müdürlü- ğü'nün, yargı sürecinde, savcılığın talebi doğrultusunda, sorumlu olarak istenecek isimleri de vereceği bildirildi. Kazanın ardın- dan hükümet tarafından Hollanda, Ispanya, Güney Kore ve Almanya'dan gelerek incele- melerde bulunan uzmanlar kazanın hızdan kaynaklandığını sa\ r unmuşlardı.