Katalog

* AĞUSTOS 2004 ÇARŞAMBA + CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab « cumhuriyet.com.tr 11 A SKERİMAHKEMEDE İLKİFADE Işkence değil eğlenceymiş tşkenceci Engiand. NEW YORK (AA) - Irak'taki Ebu Garib ce- zaevinde görev yapan iş- kenceci kadın asker Lynndie England'ın North Carolina'daki Fort Bragg askeri mahkeme- sinde ön duruşması baş- ladı. Ön duruşmasında ifade veren bir görevli, England'ın işkenceyi eğ- lence için yaptığını söy- ledi. Ebu Garib'de mahkûm- lara işkence yapmaktan yargılanan yedi kişiden biri olan England hakkın- da ifade veren soruştur- ma görevlisi Paul Art- hur, "Yaptıklannın bu kadar ciddi suçlar oldu- ğunu düşünmediler. Bu kadar büyük bir konu olacağını sanmryorlar- dı. Sadece şaka yapıyor- lardı" dedi. Sivil mah- kemelerdeki yüksek mah- kemeye eşdeğer bir yar- gı sürecine tabi olan 32. madde kapsamvnda ifade veren Arthur'u dinleyen soruşturma subayı Albay Denise Arn, England'ın askeri mahkemede yar- gılanıp yargılanmaması- na karar verecek. 21 ya- şındaki England'ın top- lam 19 suçlamayla yar- gılanması bekleniyor. İRAKHÜKÜMETİNE UYARI Kuzey Irak çatışmaya gebe Dış Haberler Servisi - Insan Haklan Izleme Ör- gütü'nün (Human Rights Watch) raporunda, Irak'ta- ki koalısyonun, ülkenin kuzeyinde yaşayan Kürt- ler ile Araplar arasındaki toprak haklan sorununu çözemediğini bildirdi. Merkezi New York'ta bulunan örgütün yayımla- dığı 78 sayfalık raporda, toprak haklan konusun- da cevap bekleyen ve "umutsuz koşuliarda" ya- şayan bınlerce Kiirt ve Türkmenin düş kınklığı- nın arttığı belirtildi. Örgütün Ortadoğu ve Kuzey Afhka yetkilile- rinden Sarah Leah Whit- son, yaptığı açıklamada, " Toprak yüzünden çıkan çaüşmalara hemen mü- dahale edilmezse toprak- lanna dönen Kürtler ile Arap yerieşimcikr arasın- daki gerginlik şiddete dö- nüşebilir" ıfadesini kul- landı. Irak'ta Kürt, Türkmen ve Arap olmayan diğer gruplann Saddam Hüse- yin döneminde yerlerin- den edildiği belirtilen ra- porda Irak hükümeti, top- rak haklan konusuna çö- züm getırmek için "ad- len" adli bir sistem uygu- lamaya ve yerinden edil- miş Kürt ve Arap olma- yan diğer topluluklara in- sani yardımda bulunma- ya çağnldı. ABD'li demokratlann başkan adayı seçimi kazanırsa ülkesinin Irak politikası değişecek Kerry'den askerçekme sözüDış Haberler Servisi - ABD'nin Demokrat Partili başkan adayı John Kerry, kendisinin başkan olması durumunda, digerülke liderlerinin daha fazla katkı alarak Irak'taki ABD birliklerini önemli oranda azaltabileceğini söyledi. Kerry, Associated Press |AP) ajansına yaptığı açıklamada "Za- manlama üzerine bir anlaşmaya va- nlabileceğini" söyledi. ABD'nin Irak'ta verdiği kayıplar nedeniyle kaygılı olan seçmeni he- def alan Kerry, ABD Başkanı Ge- orge Bush'u ve ABD birliklerini kendı askerleriyle desteklemeyi red- deden müttefikleriyle sallantılı iliş- kilerini eleştiriyor. John Kerry, diğer ülkeleri ziya- ret eden demokrat senatörlenn ken- disine, "Saygınhğunızı ve iUşkileri- mizi restore edebilruemiz için bir başkan değişikhği gerekü" görüşü- YA sa abancı liderlerle görüşen demokrat senatörlerin, ABD'nin saygınlığını yeniden kazanabilmesi için başkan değişikliğinin şart olduğu yolunda izlenim edindiğini belirten Kerry, dost ülkelerin askeri katkısını sağlayarak Irak'taki ABD askerlerinin sayısını düşürmeyi umuyor. nü aktardıklannı söyledi. Ancak, olası seçim zaferinin ar- dından ABD birliklerinin sayısımn azaltılabilmesi için yapılacak an- laşmaya dair somut bir işaret gös- terilmediğine dikkat çekiliyor. Kerry ve yakın çevresindeki Demokratla- nn ifadelerinin daha çok genel iz- lenimler ve abartılı beklentilere da- yandığı kaydediliyor. 'Liderler risk almak istemiyor' Michigan Senatörü Carl Levin, olası bir anlaşmaya dair aynntı ve- remeyeceğini söyleyerek "Bir an- laşmayı görüşecek bir lider konu- munda degilseniz, detaylardan söz edemezsiniz" diye konuştu. Diğer ülke liderlenyle ABD seçimlerin- den sonraki olası dış politika deği- şiklikleri üzerine görüştüğünü be- lirten Levin, genel olarak mevcut yö- netime dönük bir güvensizlik ol- duğunu ve bu nedenle bu liderlerin Irak'a asker gönderme konusunda risk almayı istemediğini vurguladı. Levin, buluştuğu kişilerin kendi- ne olan güvenlerini sarsmak iste- mediği için kimler olduğunu söy- leyemeyeceğini belirtti. Kerry de bahar aylannda yabancı liderlerin kendisini Bush'a tercih ettiklerini söylemiş ancak isim vermeyi red- detmişti. Levin, herhangi bir yabancı lide- rin Kerry'nin seçimi kazanması du- rumunda Irak'a daha fazla asker gönderme konusunda söz verip ver- mediği sorusuna ise "bunun temel bir gösterge olduğunu" ancak somut bir söz verilmedığini söyleyerek yanıt verdi. 'Içi boş vaatler' Delaware Senatörü Joseph Bkkn de Kerry'nin, müttefikleri Bush'tan daha iyi ikna edeceğüıe inandığını ancak, bunun bir garantisinin ola- bileceğini düşünmediğini söyledi. Bütün bu belirsizliklere rağmen Irak'taki ABD askeri sayısını azal- tacağını vaat eden Kerry'nin, "be- Hrsiz banş planı"na sahip ilk baş- kan adayı olmadığı hatırlatılıyor. Kerry'nin planının daha önce baş- kanhk seçimlerinde yanşan üd Cum- huriyetçi aday Dwight D. Eisenho- wer ve Richard Nison'ın, Kore ve Vietnam savaşlanru bitirme vaatle- rine benzediği vurgulanıyor. Diğer ülkelerle bir anlaşma yapabileceği yönündeki ifadeleri, aynntılandı- nlmamış ve içi boş vaatler olarak eleştiriliyor. Bush'un sözcüsü Steve Schmidt ise Kerry'nin bu konuda özellikle "güvenibnez" olduğunu iddia etti. Kerry, 1991'de, Birinci Körfez Sa- vaşı'nda Saddam Hüseyin'in Ku- veyt'ten çıkanlmasına karşı oy kul- lanmıştı. Demokrat aday 11 yıl son- ra ise Bush yönetiminin Saddam Hüseyin'e karşı güç kullanmasını destekledi. RAK'TA 4 ABD ASKERİ ÖLDÜRÜLDÜ Işgalci her gün kan kaybediyor • Direnişçilerin saldınlannda l'i sivil 5 kişi daha hayatını kaybetti. Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattı yine bombalandı. Güney Kore'nin başkenti Seul'de Irak'a askergönderilmesini istemeyen savaş karşıtlan bir askeri üs önünde yapûklan gösteride polisle çaüşü. (Fotoğraf: REUTERS) Dış Haberler Servisi - Irak'ta dün gerçekleşen saldınlarda 4'ü ABD askeri, 8 kişi ölürken Ker- kük- Yumurtalık petrol boru hat- tı da yine sabotaja uğradı. Başkent Bağdat'ta, yol kena- nna yerleştirilen bir bombanın patlamasıyla 3 ABD askeri öl- dü, 2 kişi yaralandı. Ülkenin ba- tısındaki El Anbar kentinde de bir ABD deniz piyadesinin ça- tışmada öldürüldüğü bildirildi. El Anbar'da, Felluce ve Rama- di'den gelen Sünni milisler fa- aliyet gösteriyor. Irak'ta askeri müdahalenin başladığı geçen yı- lın mart ayından ben ölen ABD askerlerinin sayısı 682'yi bul- du.Ülkenin kuzeyindeki Baku- ba'da bir kontrol noktası önün- de bomba yüklü bir arabanın patlaması sonucu 3 Iraklı ulusal muhafiz öldü. Hastane yetkili- leri, olayda 4 kişinin yaralandı- ğını bildirdi. Bağdat'ın Mansur mahallesinde de birpolis ekibi- nin geçtıği sırada bir bombanın patlaülması sonucu Iraklı bir po- lis yaşamını yitirdi. Necefkenti yakınlannda radi- kal Şii lıder Mukteda el Sadr'a bağh milislerle ABD güçleri ara- sında çıkan çahşmalarda 1 ka- dının öldüğü 9 kişinin de yara- landığıbelirtildi. Kuzeyde ise Kerkük- Yumurtalık boru hatnna sabotaj düzenlendiği bildirildi. Mukteda el Sadr'a bağh mi- lislerin son günlerde 18 Iraklı polisi kaçırdığı bildirildi. Ne- cef'teki birpolis yetkilisi, milis- lerin son günlerde 18 polisi ka- çırdığını ve iki polıs aracını çal- dığını belirtti. NecefValisi Ad- nan El Zurufı de polislerin ka- çınldığını doğruladı. Sadr'ın sözcüsü Ahmed El Şeybani ise ellerinde polis olmadığını söy- ledi. Öteyandan, ArapveMüslü- man ülkelerin Irak'a askeri bir- lik göndermesine karşı olan "Cemmati El Tevhid" adlı ör- güte aıt olduğu belirtilen ve bir internet sitesinde yayımlanan bildiride, "Suudi Arabistan KrahFahd Bin Abdülaziz'e ve Suudi Arabistan hüküme- tine sesleniyonız, Irak'a Müs- lüman ve Arap askeri gönde- rerek haçlılara itaat etmeyin" denildi. Nükleer programı endişelendiriyor ABD'denIran 'a yaptırım uyarısı Dış Haberler Servisi - ABD yönetimi, nükleer programını durdurmaması halinde Iran'm tecrit edihnesini sağlayacak sert önlemler üzerinde çalıştıklan uyansmda bulundu. ABD Başkanı George Bush, hem Amerika'nın hem de Avrupa Birliği üyesi Fran- ' sa, îngiltere ve Al- manya'nın, "tran'ın nükleer silah programı j hakkında tam şef- fafnkbeklediğmi 7 ' söyledi. Bush, Be- | yaz Saray'da ga- ] zetecilere yaptığı açıklamada "Mol- lalann, özgür dün- yanın isteklerim dinlemesi için dostlanmızla bir- Bkte çahşıyoruz" dedi. ', Eylûlde ABD Başkanı Bush'un Ulusal Güvenlik Danış- manı Condoleez- za Rice da, tran yönetiminin işbir- İığine yanaşması için "bir dizi çok sert karar" üze- rinde çalıştıklannı belirtti. Bu ça- lışmaları, Avrupa ülkeleri ve Uluslararası Atom Enerjisi'yle birlikte yürüttüklerini vurgula- yan Rice şöyle konuştu: "İran'm karşısına, eylül avm- da hazu* olması beklenen karar- laıia çıkacağız. Eğer işbiriiğine ush'un Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice, İran yönetiminin işbirliğine yanaşması için bir dizi çok sert karar üzerinde çalıştıklannı söyledi. yanaşmazlarsa tecrit edilecek- ler." "Bu rejim, kötü davranış- lanndan örürü dışlanmalıdır" diyen Rice, Fransa'nm baskı- nın arrtınlmasına onay verip vermeyeceğine ilişkin bir soru- yu şöyle yanıtladı: "Fransa, Ahnan- ya ve tngiltere, Iran'm yürüttüğü çalışmalann ka- bul edilemezoldu- ğu konusunda çok netkr. Biz de bu ülkelerle birlikte çahşmayı sürdü- receğiz." Tahran yöneti- mi, 2 gün önce, nükleer santrifüj- lerin kurulmasına yeniden başladı- ğını açıklamıştı. Iran, giderek ar- tan elektrik gerek- sinimini karşıla- mak için zengin- leştirilmiş uran- yuma ihtiyacı ol- duğunu belirtiyor. ABD ise bu yolla uranyumun zen- ginleştirilerek bomba yapımın- da kullanılacak hale getirildiğini öne sürüyor. Iran'm bu karan, ekim ayın- da AB'nin 3 büyük üyesiyle yapılan görüşmelerde verilen, "uranyumun zenginleştirilme- sini içeren tüm faahyerJerin ge- çici olarak durdurulacağı" sö- zünün tutulmadığı anlamına geliyor. 4 Erdoğan, Türkiye'nin Yahudi-Müslüman dostluğuna iyi bir örnek olduğunu söyledi w IsraiPle ilişldıııize dikkat etmeliyiz' Dış Haberier Servisi - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan. Türkiye'nin Yahudilerle Müslümanlann bir arada banş içinde ya- şayabileceklerini yüzyıllar boyunca göster- diğini belirterek, bu nedenle bu ülke ile iliş- kilerine dikkat etmesi gerektiğini söyledi. Erdoğan'ın Almanya'nın en önemli ga- zetelerinden Bild'e demecinin ikincı bölü- mü yayımlandı. Başbakan Erdoğan, tsraıl ile ilişkilerin Türkiye için neden önemü ol- duğuna ilişkin bir soruyu yanıtlarken, iliş- kilerin uzun bir geleneğe dayandığını ha- tırlattı. Yahudilerin 1492'de Ispanya'dan sürgü- ne gönderilmelerinden bu yana Müslü- manlarla banş içinde yaşadıklannı kayde- den Erdoğan, Türkiye'nin kriz bölgelerin- de suıın bulunduğunu belirtti. Bunun Tür- kiye'ye bölgede banşı sağlamak için özel • Alman Bild gazetesinin sorulannı yanıtlayan Başbakan, îsrail ile ilişkilerin uzun bir geleneğe dayandığını hatırlatarak, "Türkiye'nin îsrail ile ilişkilerine dikkat etmesinin özel bir sorumluluk olduğunu görüyoruz" diye konuştu. sorumlulularyüklediğmı anlatan Erdoğan, "Banş içinde bir Ortadoğu istiyoruz. Or- tadoğu'da gerilla savaşı ve terorizmin sona ermesini istiyoruz. Türkiye, Yahudilerin ve Müslümanlann birlikte banş içinde yaşa- yabileceklerini yüzyıllar boyunca göster- miştir. Bu nedenle Türkiye'nin İsrail ile iliş- kilerine dikkat etmesinin özel bir sorumhı- luk olduğunu görüyoruz" diye konuştu. Türkiye'nin AB üyeliğinin dünya çapın- da terorizme kraşı savaş açısından ne an- lama geldiğinin soruhnası üzerine Erdoğan şöyle dedi: "TerörsadeceTürkiye'nin prob- lemi değil, terör dünyanm bir belasL O me- kân, din, kültür ve miDet dinlemez. Penta- gon dünyanuı en hi korunan yeri sayıhnh, buna karşın Amerikan Savunma Bakanb- ğı da teröristkrin sakfansma uğradı. Dün- ya uluslan terorizme karşı ortak mücade- İe ermeu. Biz kendi açımızdan buna katkı sağlamaya hazınz." Atatûrk'ün göstenüği yol Erdoğan, "Terorizme karşı mücadele- nin, Türkiye'nin AB üyesi ohnasryla daha etkin olacağını mı söylüyorsunuz" sorusu- na ise terorizme karşı mücadelede şimdi- den bütün Avrupa uluslannın birleştiğini, bunun Türkiye'nin AB'ye ait olması gerek- tiğine bir kanıt oluşturduğunu bildirdi. Başbakan Erdoğan, Irak'a yönelik sa- vaşın adil olup ohnadığına ilişkin bir so- ruya iseşuyanıtı\erdi: "Irak'amüdaha- le karan vermek çok zor idi. Burada dün- ya için can alıcı kanıt kide imha silahlany- dL Ancak kitJe imha silahlannın orada ol- duğu onaylanmadL O nedenle Türkiye bu- günkü bakış itibanjla savaşa karşKhr.Tür- kiye'nin kurucusu Atatürk,' Yurtta banş, dünyada banş' dijerek bir yol göstermiş- tir. Bu bize bugün de yol gösteriyor. Irak'a yöfK^sav'aşsınırlanmızdadır.Vebizirnicin durum son derece zordur. Ancak şu anda Irak'ın tümüyle süahsızlandırümasuıdan memnunuz." ATİKAN'DAN YENÎ GİRİŞİM Spor da dine araç oldu VATİKAN (AA) - Vatikan, Atina Olimpiyatlan'nın başlamasına günler kala spora da el attı. Papa îkinci Jean Paul'ün özel isteği üzerine, Vatikan'a ait resmi kurumlardan biri olan Papalık Laikler Kurulu nezdinde "Kilise ve Spor" adlı özel bir birim oluşturuldu.Vatikan'ın, bu yeni girişimini duyurmak amacıyla yayımladığı basın bildirisinde, "Spor, Hırisrivanlığı yeniden yayma cephelerinden biridir" denildi. Sporu, "çağdaş kültürün en nevraljik noktalanndan biri" olarak niteleyen Vatikan yetkilileri, Katolik Kilisesi'nin bu konuda duyarsız kalmasının mümkün olamayacağını belirtti. Yeni biriminin kuruluş amacının, yerel kiliselere, spor çevrelerine yönelik irşat faaliyetleri konusunda duyarlılık kazandırmak olarak özetlendi. & Refah'ta kanlı saldırı Gazze Şeridi'ndeki Refah kentinde İsrail askerlerinin operasyon yapüklan bir bölgede meydana gelen patiamada en az 3 Filistinü öldü, biri kanıeraman 17 kişi de yaralandL Görgü tanıklan, FıüstinKlerin. tsrail'in saldın düzenlediği yerdeki enkazı görmeye gmiklerini, padamanın bu sırada gerçekleştiğini söyledikr.(AP)