Katalog

£.UTBOL CumhurfyH SPOR Futbolun finansal çöküşü R.Madrid'in îki yıidızı aidıklan transfer paralannın hakkını veremiyor. Baştarafı 1. sayfada. hatta futbolcu sakatlıklan bi- le maddi kayıplann nedeni olabiliyor. VFS Stutgart ta- kımının patronu Envin Stu- art bu durumu şöyle anla- tıyor, "Futbol sadece bir oyun değildir. Bununzorbir meslek olduğunu kabul et- meli ve bu duruma uygun davranılmalıdır." Parlayamayan yıldızlar Futbol sezonu büyük transferler yapan hatta ta- kımı bir yıldızlar kanmasına dönüştüren Real Madrid ve Chelsea bunlann en çarpıcı örneği. Real Madrid geçen sezon Ingiltere ve Manches- terUnrted'ın vazgeçilmez is- mi David Beckham'ı 42 rnil- yon dolara transfer etti. Öte yandan Ispanyol takımı 2001 yılında ise birbaşka ulusal ta- kım kaptanı, Fransa'nın ba- şarılı ismi Zinedine Zida- ne'ı 86 mifyon dolara renk- lerine bağlamıştı. Ancak bu ikilinin varlığı ve kadrosunun zenginliği bile başanlı olma- sına yetmedi. Dahası ligi an- cak dördüncü sırada tamam- ladı. Tüm Avrupa krizde Sadece Ispanya'da ya da Italya'da değil, Alman fut- bolunda da durum pek par- lak değil. VFLVAfortsburg 2003 yılındaAndres D'Alessand- ro'yu transfer ettı ve bu fut- boicuya 11.4 milyon dolar ödedi. Ama ligi ancak 10. sı- rada tamamlayabildi. Peki ya Borussıa Dortmund?.. 2001 yılında Marcio Amoroso'ya 31 milyon dolar ödeyen ta- kım bu sporcunun dizinden sakatlanması sonucunda ödediği parannın karşıl/ğını alamadı. Dahası kulüp bu- nunla da kalmadı ve yıl için- de 31 milyon dolar zarar et- ti. Önceki sezon ise bu ra- kam sadece 8 milyon 700 bin dolardı. Bu durum Dort- mund için tam bir fiyaskoy- du. Takımların yaşadığı bu ani para kayıplan ekonomist- lerin de vazgeçemeyecekle- ri biraraştırma sektörü yarat- tı. Kulüpler o kadar para yu- tan canavarlara dönüşmüş- ler ki Manchester, Juventus, Bayern Munih, Real Madrid, Milan gibi Şampiyonlar Ligi ve UEFA Kupası'na ambar- go koyan takımlar turnuva- ları kazandıklannda elde et- tikleri 50 milyon dolar gibi büyük paralar bile harcama- lannı karşılamaya yetersiz ka- lıyor. Sadece Avrupa'nın üst sıralannda ve basın/n günde- minde yer alan takımlar de- ğil zor durumda kalanlar. Se- zon sonunda takımlar bir alt kümeye giderken prestijin yanında bir o kadar da pa- ra kaybediyor. Sponsorlar azalıyor, gelirlerdüşüyor, ka- liteli futbolcu bulmak zoria- şıyor. Birçok takım belli et- mese de derin finansal so- runlaria karşı karşıya kalıyor. Kulüplerin CEO'ları var Avrupa futbolunun te- pesinde bulunan birçok ku- lübün finansal danışmanla- n, ekonomistleri ve CEO (lc- ra Kuru Başkanı)'lan bulunu- yor. Borçlann, alıcaklann ida- resi her ne kadar şirketle- rinkine benzese de işin içi- ne spor ve futbol girince so- rumlu kişiler çok ince birçiz- gide yürümek zorunda ka- lıyorlar. Çünkü bazı faali- yetler şirketler için ideal bir yatırım olsa da aynı durum bir futbol kulübü için geçer- li olamıyor. Maddi yönden kötüle- şen kulüpleri, ismi hiç duyul- mamış ya da pek de iyi şe- kilde anılmayan kişiler satın alıyor ya da destekliyor. Ku- lüpler bir çeşit 'kara para' aklama cenneti haline geli- yor. Bu da futbolun kirlen- mesine ve gittikçe daha bü- yük paralann döndüğü bir kuyu haline gelmesine ne- den oluyor. DERLEYEN: ELENA DEMİRYÜREK Futbol Sektöründe Kriz Derînleşiyor Dünyadaki ekonomik düşüş her alan- da, herkesi etkilerken, futbolun da bun- dan payını alacağı açık. Futbol sektörü günümüzde çok ciddi bir kriz içinde ya- şıyor. Seyircinin kaçışı önlenemiyor. Bü- yük kulüpler borç batağı içinde kıvranı- yor. FIFA ve UEFA, bu durumu düzettmek, kulüplerin batışına seyirci kalmamak için bir takım önlemleri uygulamaya koyu- yorfakat bunlarda pek başanlı olamıyor. Ispanya'da kralın efsane takımı Real Madrid, para bulmak için tesislerini el- den çıkanrken, Italya'da Lazio'dan ifTas sesleri geliyor. Ingilizlerin gururiu kulübü Leeds United büyük borç yükü altında ikinci kümeye düştü ve Chelsea bir Rus petrol baronunasatıldı. Futbol sektörün- deki çöküşten Türk futbolu henüz haber- siz görünse de Avrupa'nın önde gelen ül- kelerinde birçok takımrflasederken, ba- zı dev takımlar yakayı son anda kurtardı. Italya'da Borçlan nedeniyle iki yıl ön- ce kümedüşürülen Fiorentina (bu yıl tek- rar birinci lige yükseldi) bu senaryoda yalnız değildi. Onun problemleri Avru- pa'nın futbol sektöründe yaşanmakta olan bir finansal çözülmenin en tipik ve dramatik örneği idi. Kıtada son on yılda yaşanan akıl almaz yükseliş dramatik bir çöküşe dönüşmüş gibi idi. Fiorentina'nın beklenmedik çöküşü sadece benzeri di- ğer hikayelerin bir başlangıcı oldu. Kıta- da son on yılda egemen olan ücret spi- ralleri, astronomık transferler, milyardo- larlık yayın sözleşmeleri artık sürdürüle- bilirgibi değil ve tepe kulüplerekonomik beklentilerinde daha gerçekçi olmak du- rumunda. Samsunspor'un 36. teknik patronu, ileride ulusal takımı çalıştırmak istediğini söyledi vaym gemen garanti değ.ı Ertuğrurdan Dazılan milyon dolara oynarken, Anadolu'daki futbolcuyu 100 bin dolara oynatamıyorsun. Anadolu takımı çıkmaza giriyor. 14 Anadolu takımından 10-12'si maddi sıkıntı içerisinde. Takımlann bence kendi gerçekleriyle yüz yüze gelmesi gerekiyor. CEMİ L CİĞER1M rtuğrul Sağlam, Beşik- taş'tan ayrıldıktan sonra yıldızlaştığı Samsunspor'a döndü. Futbolu bırakır bırakmaz ant- renöriüğe başladı. Ardından da Kırmı- zı-Beyazlı ekibin teknik patronu oldu. Samsunspor Kulübü'nün 39 yıllık ta- rihinde 5'i yabancı, 30'ü Türk toplam 35 teknik direktör görev yapt. Kulübün 36. teknik direktörü olan Ertuğrul Sağ- lam büyük düşünüyor ve bir hedefi var. 3-4 yıl içindeTürk futbolunda adın- dan söz ettiren birhoca olmak. Ve ulu- sal takımın başına geçmek. -Futbolu Samsun'da bıraktk- tan sonra, çalıştıncı olarak neden Samsunspor'u seçtiniz? - Futbol hayatım bittikten sonra beni Ertuğrul yapan Samsunspor için birşeyleryapmalıydım. Teknik adam- lık kariyerimın de Samsun da devam etmesı benim için gerçekten çok önem- liydi. Türkiye'de teknik adamlığa ne- rede başladığın çok önemli. Antrenör- lük kariyerime Samsun'da başlayıp teknik direktör olarak devam ettirme- yi uygun gördüm. Kulübe hoşuma gitmiyordu -Futbolu biraz erken bırak- madınız mı? -35 yaşındayım. Bir iki yıl daha futbol oynayabilirdim. Samsun da be- ni seven insanlar, bana inananlar ben- den hep 18-20 yaşındaki Ertuğrul'un performansını bekliyorlardı. O kadro- nun içinde bulunuyorsam bunu ger- çekleştirmemgerekiyordu. Dolaytsıy- la yedek kalmak açıkçası pek işime gelmiyordu. Insanların beni kulübede görmelen' hoşuma gitmiyordu. Bu ne- denle bırakmamın zamanı geldiğini düşündüm ve antrenörlüğe başladım. -Antrenör olarak Beşiktaş'ta görev almayı neden düşünmedi- niz? -Benim Ertuğrul olmamdaSam- sunspor'un payı daha fazla. Bana Samsun'da bu kadar güvenen insan varken, tercihimi Samsunspor'da kul- lanmam gerekiyordu. Samsunspor'da- ki ortam ve şartlar, teknik adamlığa başlamak için çok uygundu. Sonuna kadar inanan ve güvenen bir taraftar grubu var. Inanılmaz destek veren bir başkan ve işini kolaylaştıran bir me- najer var. Insanın başanlı olmaması için adım Ertuğrul'un hedefleri arasında ulusal takım teknik direktörlüğü de var. YENİ SEZONPAKİ YARIS 2004-2005 sezonunda Süper Lig'de çok zoriu bir yanş yaşanacak. Lıgde ciddi bir rekabet bizi bekliyor. Kulüp olarak bu mücadeleye hazır olmalıyız. TRANSFERLER Sıkıntı yaşanan bölgelerdeki problemi çözmek için takıma direkt katkı yapacak oyuncular anyoruz. Yapmış olmak için transfer yapılmaz. Hesapsız kitapsız bilmeden oyuncu alınmaz. Biz kadromuza az ama öz futbolcu dahil edeceğiz. MADDİ DURUM Samsunspor olarak büyük paralar harcayıp oyuncu alacak durumumuz yok. Bizim yıllardan beri devam eden bir kulüp geleneğimiz var. Bu özelliğimizi yine devam ettireceğiz. Çıkış yapmaya hazır genç oyunculan takıma kazandırma amacındayız. Bu konuda da yönetimle koordineli bir çalışma yürütüyoruz. bence bir neden kalmıyor. -Hedefleriniz nelerdir? - Önce Samsunspor'da başanp, ondan sonra da Türk futbolunun zir- vesine çıkmanın hesaplarını yapıyo- rum. Futbolcu olarak nasıl basamak- lan çıktıysam teknik adam olarak da bunu başarmanın planlannı yapıyorum. Önümüzdeki 4-5 yılın sonunda Tür- kiye'nin zirvesine oturmak istiyorum. Yani ulusal takımı hedefliyorum. Ekonomik sıkınt Anadolu'da -Türk futbolunun geleceğini nasıl görüyorsunuz? -Türkfutbolu hiç de önemli adım- laratmıyor. Kendi ekonomik gerçekle- rimizle yüz yüze gelipTürkfutbo/undaki maddi çıkmaza çözüm bulmak gere- kir. Türkiye'de iyi futbolcular kendi ku- lüplerinden bonservisvermeden büyük rakamlarla transfer olabiliyorlar. Bu da Anadolu takımlannda büyük sıkıntı ya- ratıyor. Bence hem maddi açıdan hem de etik açıdan Türk futbolu iyi bir yere gitmiyor. -Anadolu takımlannın içinde bufunduğu durum nasıl? -Büyük takımda 2 milyon dolara oynarken, Anadolu'daki futbolcuyu 100 bin dolaraoynatamıyorsun. Anadolu ta- kımı çıkmaza giriyor. 14 Anadolu takı- mından 10-12'si maddi sıkıntı içerisin- de. Takımlann bence kendi gerçekle- riyle yüz yüze gelmesi gerekiyor. -NedenAnadolu kulüpleri şam- piyon olamıyor? -Üç büyüklerin bütçesi 100-150 milyon dolar. Anadolu kulüplerinin büt- çesi ise 3 milyon dolar. O yüzden Ana- dolu kulüplerinin şampiyon olmasızor. Büyük maçlar daha kolay -Anadolu kulüpleri üç büyükler karşısında aslan kesiliyor, kendi ara- lanndayaptğı maçlarda vasatbir fut- bol ortaya koyuyor. -Büyük maçlardafutbolculan mo- tive etmeye hiç gerek yok. Çünkü fut- bolcu çok iyi hazırianıyor. Biliyor ki bin- lerce seyirci karşısında oynayacak, bü- tün medya onu izleyecek. Ama küçük maçlarda bu motivasyonu sağlayamı- yoruz. 28 TEMMUZ 2004- Ingiltere'de ITV Digital ve Almanya'da Kirch olaylannın açıkça ortaya koyduğu futbolun gerçekten popüler bir ilgi alanı olduğu fakat buna aynlacak kaynaklann sınırsız olmadığı idi. Abonelikler, seyre- dınce-öde paketleri beklenen talebi gör- medi ve bunları çalıştırmak için gerekli altyapı beklenin üstünde bir yatırım ge- rektirdi. Bu da yayın kuruluşlannın büt- çesinde büyük kara deliklerin oluşması- na yol açtı. Fakat süreç bir süredir ras- yonel olmayan beklentiler yaratmış ve kulüpler henüz kazanmadıklan paralan peşin olarak harcamaya başlamışlardı. Gelişmeler Avrupa'nın dört büyük ligi Italya, Ispanya, Fransa ve Ingiltere'de bomba gibi patladı ve kulüpler ekono- mik gerçeklerin acı yüzü ile karşılaştılar. Yayıncı kuruluşlarsözleşmelerdeki para- lan ödeyemıyorlardı. Kriz büyük küçük kulüp ayırmadan acı- masızca vurdu. Çöküşü devlet önledi Ingiltere'de2003-04 sezonu sonuna ka- darSKY ve ITVyayımcı kuruluşlan ile Pre- mier Ug arasında yapılan sözleşme bin 274 Milyar Paund gibi şık bir rakamdı. Sözleşme çok sağlam görülüyor ve çö- keceğı akla gelmiyordu. Ne var kı ITV 2002 başlarında sallanarak çöktü ve söz- leşmesini ödeyemeyeceğini bildirdi. Almanya'da, Bundeslıga'nın iki küme- sı sözleşme yaptıkları yayımcı kuruluş Kirch Media nın finansal çöküşü ile finan- sal krizlerle boğuşma durumuna geldı. Kriz son derecede ciddi olup Alman hü- kümeti acil yardım paketi ile yenı bir ya- yın sözleşmesi yapılıncaya kadar destek verme durumunda kaldı. Ispanyada ol- duğu giibi büyük kulüpler - Bayern Mu- nıh, Borussia Dortmund and Bayer Lever- kusen gibi - ayakta kalabilmek için daha donanımlı durumda idiler. Bunlann dol- gun gişe gelirleri ve sponsorluk anlaşma- lan finansal rahatlık yaratıyordu. Buna kar- şılık TV ödemeleri gelirlerinin yüzde 60 mertebesinı oluşturan küçük kulüpler öde- me güçlükleri yaşadılar. Bırçoğu oyuncu- lan ile gelecek sezon için sözleşme yap- maktan kaçındılar. Bir gelecekleri olup ol- mayacağını bilemiyorlardı. Almanya'nın kurtarma planı üst iki ligde olan 36 kulüp için banka garantisi sağlamak şeklınde uygulanacak. Bu plan Başbakan Gerhard Schoreder'in de bulunduğu uzun toplan- tılaıia şekıllendirildi. Bu çöküşten Avrupa'da en tepedeki birkaç takım dışındaki bütün lıglerdeki ta- kımlar oldukça etkilendi. Bütün kulüp yö- neticılen bu gerçeğı derinden hissettiler: Sektör dışındaki kaynaklara güvenilmez ve kulüpler sektöre özgü finansal yön- temlerile yönetilmelidir. Agressif borçlan- ma politıkalan kulüpleri bir çıkmaza sürük- lemekten başka yarar sağlamazlar. Ya- yım haklan daıma yükselen bir katkı de- ğildir : düşebilirveya hiç gelmeyebilir. Ku- lübün mali yapısını düzenlerken bu faktör- ler göz önüne alınmalıdır. SAYI 37