Katalog

28 TEMMUZ 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JCJJVt_ll ı vJİVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 8.2 katrilyon liralık üretimden satış gerçekleştiren şirket, 2003 'te de Türkiye'nin en büyüğü oldu ÜSanayinindeviTÜPRAŞEkonomi Servisi - Sanayı kuruluşla- n, gecen yıl. satış, ihracat ve kârlanru arttırarak bajanlı bir performans gös- terirken TÜPRAŞ. geçen yu 8.2 katril- yoa lira üretmden satış gerçekleştire- rek Türidye'nin en büyük sanayi kuru- luşu oldu. tstanbul Sana>i Odası'nın (ÎSO) "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" raporunun 2003 sonuçlan açıkJandı Buıa göre TÜPRAŞ, birin- ciJiğinı korurken önceki yıl 13 'üncü sı- rada bulunan Ford Otomottv geçen yıJ 2 katriJyon 425.4 triJyon liıayJa ikinci- liğe yükseJdi. Böyiece, ISO 500 sıraJa- masrnda ilk tez üretimden satışlarda bir özel sektörkuruluşu ikiüd sırayı el- de etti. Üretimden satışlarda Elektrik ÜretimAŞ 'de2 katrilyon 166.9 tnlyon- la üçüncü sırada yer aldı. EreflH rekor fardı Özel sektör sıralamasında Ford Oto- motrv, geçen yılın birincisı Arçelik'ten liderliği devralarak ilk sırada yer alır- ken Oyak Renault 2 katriryon 51 tril- yon 932 mılyar583 milyon lira ıle ikin- ci Arçelık ise 2 katriJyon 4 trilyon 374 milyar 93 7 milyon lira ile üçüncü oldu. Vestel. 500 jırket içınde 2003'ü 1 milyar 36 rruJyon 517 bin dolar ile ih- racat şampiyonu olarak tamamladı. Oyak Renauİt ] rrulyar 15 mılyon 902 Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ilk kez özel sektörden ^ ^ H 2002 1 13 2 7 3 6 5 8 4 10 Kuruluş TÜPRAŞ Ford Otomotıv San. AŞ Etektrik Üretim AŞ Oyak Renault ArçeKk Ereğli Demir ve Çelık Tofaş Turkiye Şeker Fabnkalan Vestel Aygaz AŞ Üretrmden satışlar (net milyon TL) 8.215.208.423 2.425.400.623 2.166,932.961 2.051.932.583 2.004.374.937 1.947.455.927 1.816.917.130 1.788.298.469 1.686.330.302 1.607.993.566 / SO 'mm 500 BüyükSanayiKunduşu raporunda TÜPRAŞ birinciliğinikorurken Foniikinci, Elektrik ÜretimAŞ'de üçüncü oldu. 500 kuruluş, toplam satışlannı cari fiyatlatia yüzde 28.1 arttırken ihmcattakiartışyüzde 55.7oldu. 500 büyükkunduşta, 2003 vergi öncesidönem kârı toplamı, önce/dyılagöre carifiyatlaHayüzde 29.8 arttı. Kim hangi alanda birinci? Kategori Öreömden satşlar özel sektor Kamusektörü Kârlılric Kâriıtık {özefl Kârlrlık (kamu) HtTBCal İhracat (özel) İhracat {kamu) Istihdam Istihdam (özel) Istihdam (kamu) Kuruluş TÜPRAŞ Ford Otomotiv ;. TÜPRAŞ TÜPRAŞ PetrofOfisi TÜPRAŞ Vestel Elektronik Vestel Elektronik . T0PRAŞ Tekel Ereğli Demir Çelik Tekel İnen de var cıkan da ISO'nun ilk 500 sanayi kuruluşu sıralamasına yeni giren kuruluşlann yanı sıra listede büyük sıçrama ya da düşüş yaşayan şirketler de oldu. 2002 yıhnda ilk 500'de yer alrnayan Unılever 2003'te listeye 63. sıradan giriş yaparken yine 2002'de listede yer alrnayan Besler Gıda 2003 'te 64. sırada yer aldı. 2002'te ilk 500'de bulunmayan Profılo Telra en hızlı çıkışı göste- rerek listeye 30. sıradan girdi. Türk Traktör. hızlı yükselis gösteren kuruluşlar arasında yer aldı. 2002 'de 216. sırada bulunan şirket geçen yılkı sıralamada 46. oldu. Karabük Demır Çe- lik 36 sıra yükselerek 2003'te 69. sırada yer buldu. Bazı şirketler ise 2002'deki perfor- manslannı aradı. Turkiye Selüloz Fabrikalan 134 sıra düserek 217.'liğe geriledi. 2002'de 250. sırada bulunan Desa Deri 2003'te 364. oldu. Doğan Gazetecılik 54 basamaklık dü- şüşle listenın 323. sırasında yer aldı. İSO Başkanı Küçük uyardı: Cariaçık, Aşil'in topuğu bin dolarla ikincı, Ford Otomotiv de 864 milyon 683 bin dolarla İhracat sı- ralamasında üçüncü oldu. TÜPRAŞ, kârlılıkta da 654 trilyon 825 milyar 430 milyon lira ile birinci oldu. Petrol Ofî- si beş sıra birden çıkarak 441 trilyon 74 milyar 550 bin lira ile ikinci sırada yer aldı. Sıralamada çarpıcı bir sonuç ise Ereğli Demir ve Çelik Fabrikalan'nın 493. sıradan 3.'lüğe yükselmesi oldu. Ereğli Demir ve Çelik Fabrikalan'nın 2003 yılı kân. 432 trilyon 908 milyar 453 bin lira olarak gerçekleşti. işçl sayısı 13 bin arttı Raporda, 2003 'ün büyük kriz sonra- sı ikinci başanlı yıl olduğu vurgulandı. Rapora göre, 500 büyük sanayi kuru- luşunda, toplam satışlar cari fiyatlarla yüzde 28. l, reel olarak yüzde 3.5 artış gösterirken ihracatta büyük başan elde edildi. Geçen yıl 500 büyük sanayi ku- ruluşunun ihracatı yüzde 35.7. özel ku- ruluşlann yüzde 36. l, kamu kuruluşla- nnın ihracaü ise yüzde 29.5 arrti. 2003 "te 500 büyük kuruluşta çahşan- lann sayısının 13 bin 736 kişi arttığının ifade edildiği raporda işsizlik soru- nunun çözümünde tek başına sanayi sektörünün yeterli olmayacagırun orta- ya çıktığına dikkat çekildi. Turkiye'de diğer sektörler için de alteraarif arayış- largeliştirilmesi uyansında bulunuldu. Kuruluşlann toplam sanşlannın, ABD 500'ünün ilk sırasındaki VVal- Mart'ın satışlannın yüzde 33.8'i düze- yinde kaldığı belirtilirken TÜPRAŞ'ın ABD'deki Fortune 500 sıralamasında 304. sırada yer alabileceğı ıfade edildi. Ekonomi Servisi - ISO Yönetim Kurulu Başkanı TanılKüçük, son iki yılda- ki olumJu gelişmelerin re- el ekonomide olduğu gibi 500 büyük sanayi kurulu- şunun da kayıplannı bir öl- çüde telafı edilmesini sağ- ladığıru, ancak hâlâ 10 yıl öncesıne göre daha olum- suz birnoktada bulunuldu- gunu söyledi. 500 büyük sanayi kuru- luşunun açıklandığı basın toplantısında konuşan Kü- çilk, 2004'ün ilk çeyreğın- de kaydedılen yüzde I2.4'lük büyümede yüzde 40'ın üzerirideki ıthalat ar- nşının büyük payı olduğu- nu belirtri. Dış ticaret açı- ğı ve cari işlemler açığın- daki artışın önemli boyut- lara ulaştığına dikkat çe- ken Küçük, "Tecrübeleri- miz göz ömine abndığında dış ticaret açığı ve cari iş- lemler açığının Turkiye ekonomisinde Aşil'in fo- puğuna denk gekfiği uou- rulmanıalıdır'' dedi. Kü- çük, net dolaylı vergilerpa- yının 10 yıl ıçınde 3 misli artış göstermesinin devle- tin yaratılan katma değer- den giderek daha fazla pay almasına, sermaye, işgücü gibi faktörlenn üretimden aldıklan payın azalmasına yof açtığını kaydetti. Türk-lşBaşkanı, Orman Bakanltgı'na siyah çelenk koydu. Hak-Iş baskı yapıyor Orman işçisinin sendika savaşımı ÖZCANÖZGÜR MUĞLA - Türk-lş'e bağh orman işçilerinin, bölge müdürlüklerindeki yönetıcilerin de teşvikiyle Hak-îş'e yönlendirildiği iddia edılirken Muğla'da- id toplu kajıtlann basla al- onda gerçekleştiriJdigi be- '.ırtiliyor. Türk-lş Muğla Temsılcisi Erol Soğana, ışçilerin devletin resmi ıraçlanyla notere götürü- erek Hak-lş'e üye yapıl- Jığını söyledi. Türk-Iş'e bağh sendika vönericileri ile Orman 3ölge Müdürü İbrahim Çiftçi'yı ziyaret eden So- cancı, "Scndika değiştir- ne devletin resmi kurum ve kuruluşlanndaki me- murlartaraflndan yapıbr- sa işçiler tehdit edifirse ya- sal değildir. Devletin resmi aracuu sendika için tahsb edemezsiniz. Suçişlryorsu- nuz" diye konuştu. Öte yandan ÇHP Grup Başkam ekili Haluk Koc. Meclis'te düzenlediği ba- sın toplantısında, sendika savaşına ve olumsuz so- nuçlanna dikkat çekerek "23 lemmu/'da Serik'te orman cavir ca>ır yanar- ken işçiler ve arazözün, Orman Bakant Müstesar, Orman Genel Müdürü \v Serik Ormanİşktme Mü- dürü'nün emri üzerine sendika değiştirmek için notere gtttiğmi" iddıa etti. Küreselleşme karşıüOxfam Örgütü'nün Cenevre ofisi taranndan düzenlenen protestoda zengin ülkelerin kafalannı kurııdan çıkarmaJan veverdikJeri sözleri yerioe getirmeleri istendi.(AP) Hedef 10 milyar dolar Kotalann kalkmastyla ilgiligörüşayrüüdanDTÖ toplantısına damgasını vurdıı Zengin ve fakiruzlaşamıyor Ekonomi Servisi - Dünya ticaretin- de kotalann 2005 'te kaldınlması ko- nusundakı görüş aynhklan, îsviç- re'nin Çenevre kentinde dün başla- yan Dünya Tıcaret Örgütü (DTÖ) toplantısına damgasmı vurdu. Zengin ve fakir ülkeler arasında bir anlaşmanın gerçekleşmesi için yapılacak çok iş olduğunu belirten DTÖ Başkanı Supachai Panitch- pakdi.u Ülkelerin esnek bir tavır be- nimsemelerini bekliyonızancak hâ- lâ tanm ve sanayi mallanyla ilgili yapmamız gereken çok şey var" dı- ye konuştu. Ticaret bakanlannın "küresel tica- reteyeni şeküni vermek" için bir ara- ya geldiği toplantıdan "uzlaşma" çıkması yine uzak ihtimal olarak de- ğerlendiriliyor. Dünya ticaretinin serbestleşmesi çerçevesinde hayata geçirilmeye çalışılan düzenlemeler, yoksul ve gelişmekte olan ülke eko- nomilerini tehdit ederken gelişmiş zengin ülkelerin "eKni güçlendiri- yor". Çiftçilere verilen tanm destek- lerinin kaldınlması yönündeki mad- deye de çoğu A\Tupa ülkesi itiraz ediyor. Tanmı desteklemeyi sürdüre- ceklerini belirten Norveç, Isviçre gi- bi zengin ülkeler, tanm sübvansiyon- lannı kaldırmayı kabul etmeyecek- lerini ifade ediyorlar. Diplomatlar, yürürülen müzakere- lere karşın cuma günü 147 üye ülke- nin onayma sunulacak metin üzerin- de bir anlaşma sağlamaya yermeye- ceği ihtimalinin ağırlık kazandığı vurgusunu yapıyorlar. îran'Ia ticaret lıacıııi artaeakEkonomi Servisi - Son yıllar- da gelişme gösteren Türkiye- Iran arasmdaki ticari ilişkilerin, gündemdeki toplantılarla daha da artması hedefleniyor. Başba- kan Recep Tay>ip Erdoğan'ın kalabalık bir işadamı heyetiyle gittiği ve iki gün sürecek görüş- melerin iki ülke arasmdaki tica- ret hacmini önümüzdeki yıllar- da 10 milyar gösterdiğinı dile getiren Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, toplan- tılar sn^sında iki ülke arasmda yaşanan sıkınhlann giderilmesi, Turkiye menşeli sanayi ürünle- rindeki koruma oranlanmn ka- demeli olarak vüzde 4'e çekil- mesi bilgisini vererek ticarerin finansmanı için yeni enstrüman- lann hayata geçirilmesi, banka- cılık sektörün- Çanakkale Seramik 5 bin işçiye direkt istihdam sağlıyor Kale Grubu 47 yaşmda EBRUERDOGAN/ nrRHANNARLER Ç - Kale Grubu Baş- om İbrahim Bodur. eko- :omik gelışmeler açısından ?ellüde makro ekonomil- olitikalarda ve dış politı- ada istenilen noktaya ge- rımekte olduğunu müşa- tde ettiklerıni söyledi. Kale Grubu şirketlerinin jruluşunun 47. yıldönü- ü nedenıyle fabrikalann ılunduğu Çanakkale "nin ın ilçesinde düzenlenen rende konuşan Kale Gru- ı Başkam ve kurucu Mu- ihas Azası ibrahim Bo- r, bugün 5 bin kişiye di- Kutiama çerçevesinde sanal bir temel atma töreni de düzenkn- di Temeü, Erdoğan. Aü Coşkun ve İbrahim Bodur atn. ı AA) rt istihdam sağladıklarını da be- ti. "1955 yıhnda 47 ortakh ve 1 lyon 750 bin Kra sermaveB Bmited ketolarakişe başladık O gün an- c 1000, bugün ise 35 bin nüfusu n Çan ilçesinde, 1957'de yılda I yon metrekare favans, 300 ton atör,200tonrefrakterüretimka- rteshie tesis edilmiş olan Çanak- i Seramik fabrikalan. çaüşanla- e bölge halkuun ortakbklamia 9 başında 270 ortakh 6 milyonB- ;rnıavelL Türkiye'ninhalkaaçık noninı ortakhkİanndan biri du- rumunagetirilınişnr'' diyen Bodur, şirketin bugün 1200ortağı, 100 tril- yon lira ödenmiş sermayesi, bilan- ço değerlerine göre 500 trilyon lira üzerinde öz kaynağı bulunduğuna dikkat çekti. çalışana ödül Törenlerde, fabrikalarda 5, 10, 15,20,25,30,35.40,45 yılını dol- durmuş. personele takdir belgeleri ve çeşitli hediyeler verildi. Kale Grubu'nun kutlama tören- lerine Zorlu Holding Yönetim Ku- rulu Başkanı Ahmet Nazif Zorhı ile Çuku- roava Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Meb- met Emin Karameh- met de katıldı. iki ışa- damımn Erdoğan'la bırlikte Iran'a gidece- ği belirtildi. Kale Gru- bu'nun 47. yıl kutlama törenlerine katılan Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan, Cumhu- riyet tarihindeki açık- lan 20 ayda kapatma- larının mümkün olma- dıgmı dile getirerek Hazine'nin iflas etme- mesi için yurttaşlardan fedakârlıİc yapmalan- nı istedi. "Kazancıdapaylaşacağız, zaran da pavIaşacağK" diyen Er- doğan. 17 Aralık'ta Avrupa Birli- ğı 'nden (AB) müzakere tanhi ahna- cağını ve Turkiye için yeni bir sü- reç başlayacağını söyledi. Törene Sanayi ve TicaretBakanı Aü Coşkun'un yanı sıra Devlet Ba- kam ve Başbakan Yardımcısı Ab- düDatif Şener, Devlet Bakanı Gül- dal Akşit, Adalet Bakanı Cemil Çi- çek, Enerji ve Tabi Kaynaklar Ba- kam Hilmi Güler ile çok sayıda da- vetli katıldı. dolara çıkar- ması bekleni- yor. Geçen yıl bir önceki ihraca- tın yüzde 57 it- halatın yüzde 102 arttığı Iran, "Komşu ve Çevre ülke- "•"•••—*™~ lerle Ticaretin Geliştirilmesi" projesınde olumlu gelişmelerin yaşadığı ülkeler arasında yer ah- yor. 1996 yılından itibaren pet- rol gelirleri düzenli olarak artan Iran'm petrol dışı gelirlerini art- tmnaya dönük yatınmlann. bu ülkenin Turkiye "den yapacağı ithalatı arttırması bekleniyor. iki ülke arasındaki ticari geliş- menin, bir önceki KEK toplan- tısında orta vadeli hedef olarak belirlenen 3 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ulaşabileceğini • Kalabalık bir işadamı topluluğuyla Iran'a giden Erdoğan'ın görüşmelerinin 2.3 milyar dolar civannda olan üci ülke arasmdaki ticaret hacmini arttırması bekleniyor. dekı ilişkilerin geliştirilmesi \-e Ipek Yolu Türk îhraç Ürünleri Fuan başta olmak üzere önü- müzdeki dö- nemde düzen- lenecek tanı- tım faaliyetlerinm desteklenme- sinin de gündem maddeleri ara- sında bulunduğunu ifade etti. Iran'da iş yapan 2 binin üze- rinde şirket kayıtlı bulunuyor. Otel ihalesi alan Emsaş, Hu- meyni Havalimanı'nın işletme- sini yapmak isteyen Tepe Ak- fen. Posta Idaresi, Turkcell kap- samlı iş yapan şirketler arasın- da yer alırken Türk Hava Yolla- n da Iran Havayollan'nın uçak- lannın bakım ve onanmını ya- pıyor. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK ozienivTEakacumhuriYCtcom.tr Yaşamlar Değişiyop, Taksit Taksit... Topu topu 1 hafta sürdü tatil kaçamağı. Mecburen tüketim teknolojilerinin içine ye- niden balıklama dalıverdik. Önce reklamlar - Serinleten yaz fırsatlan, peşin fiyatına, peşinatsız 9-12 taksitle • Ev bilgisayar sistemleri: Dünyadaki en yüksek teknolojiye siz sahip olun, evinizi si- nema salonuna ve oyun merkezine çe- virin... • Intel Centrino tabanlı... marka dizüs- tü bilgisayarı ile özgürfüğün tadını çıkar- tın, sunum yaparken, yolda ve evde ça- lışırken herzaman "bağlı" kaiın. - Böylesi görülmedi. Ayda yalnızca 10 milyon TL'ye, 12 ay ödeyin, dahili mo- demli, dual bandlı, VVAP'lı, titreşimli cep telefonuna sahip olun - Şirketinizi özgürteştirin ....marka bil- gisayarlarfa verimliliği zirveye çıkartırken maliyetleri yönetme özgürlüğünü yaşa- yın - Dev ekran.... televizyonlannın sizi gö- türecegi büyülü dünyayı göz ardı etme- yin - Acaip teklif: 99 milyon TL'ye buzdo- labı, çamaşır ya da bulaşık makinesi ala- na ev hoparlör sistemi veya DVD player hem de 10 aya varan taksrtlerie... Ne derslnfz? Hem de hepsi peşin fiyatına 9 ay taksltte... Teknolojinin vaatleri birdeniz perisinin se- si gibi, karşı koyamayacağımız kadartatlı ve melodiktir. Her Allah'ın günü, reklamlar, sa- tıcılar, iş arkadaşlan ve dostların ifadeleri yoluyia teknolojinin vaatleri ile çevrelenmiş durumdayız. Ve stresle, zaman baskısı ile yaşayan birtoplum olarak derecesi yüksel- tilmiş çözümleriçin yalvanyoruz. Yayımlan- dığı anda adım adım programlarını yutuyor ve yanıt için teknolojiye dönüyoruz: Daha iyiden daha akıllıya, hızlıdan anlık olana, te- mizden sterile, güçten performansa. Ama deniz perisinin şarkısı gibi teknolojinin çağ- nsı da baştan çıkancı olabilir. Önce cezbe- diyor, sonra tuzağa düşürüyor... Ve sıra geliyor Naisbitt'in dediği gibi tü- ketim teknolojilerinden kaçış pazarlanna... Stres atmak için masaj aletleri, yoga, me- ditasyon kursları... Bize kentin koşuşturmacasının dışında konforlu bir kır mekânı vaat eden özel gü- venlik donanımlı siteler ve bahçeli villalar... Ve seyahat... Tüketim teknolojisinin stre- sinden kaçış için bir numaralı çare. Yoo öyle uzun tatiller değil, onun yerine şimdi geçerli trend uzun hafta sonu seya- hatleri 3 günlük bir tatilin etrafında gelişen bir endüstri... Yaşam tarzlarımız tüketim teknolojilerinin dayanılmaz çekiciliği sayesinde çiğnene- rek, sıkıştınlarak, dağıtılarak değişiyor. Hem de hemen sahip olup taksitlerie öde- yerek. Hızlandırılmış ve teknolojik ba- gımlılığı arttınlmış yaşamlar sürüyoruz. Satın aldığ/mız her yeni alet: Bula- şık makinesi, mikrodalga fırın, cep te- lefonu, bilgisayar... Bize zaman ve emek tasarrufu sağlamayı vaat ediyor. Zaten kim reddedebilir bu teknolojile- rin yaşamlan geçen yüzyıla kıyasla da- ha koiaylaştırdığını?.. Artık çamaşır, bulaşık elde yıkanmı- yor, hesaplar parmakla ya da kâğıt ka- lemle yapılmıyor, banka ödemeleri, havaleler hatta fatura ödemeleri bile telefon bankacılığı ya da internet sa- yesinde birkaç dakikada gerçekleşi- yor. Peki neden tüm bunlara karşın cid- di bir "zaman sorunu" yaşıyoruz? 24 saatin bize yetmediğinden şikâyetçi- yiz? Bir şeylerin eksik kaldığı hissini sürekli içimizde taşıyoruz? Tatil dönüşü bu düşüncelerle boğuşur- ken geçen aylardaTürkiye'ye gelen ünlü fu- turist John Naisbitt'in Insan ve Teknoloji adlı kitabı geçti elime. Naisbitt, "ABD'nin yıllık 8 trilyon dolar hacme sahip ekonomisinin en büyük paza- n; 1) Tüketim teknolojileri ve 2) Tüketim teknolojilerinden kaçış pazariandır" diyor. Durum Türkiye'de de hiç farklı değil.