Katalog

SAYEZ CUMHURİYET 24 TEMMUZ 2004 CUMARTES 2 OLAYLAR VE GORUŞLER AÇI }fUMTAZ SOYSAL Izbndırılmış Bilim TREY kazasının soruşturması brtmeden kesın sonuca varmakyailış olur ama, aşağı yukarı herkesın uzennde bır- leştığı (an bellıdır Yıldız TeKnık Unıversıtesı profesorle- rnden Aydın Erel başta olmak uzere, bılım adamlannın, b/m çprelennın ve uzmanlann bılımsel uyanlarına kulak asımacan sıyasal gostenş hırsı uğruna buyuk bır yanlış /ipılmiî tezaya yol açan durum yaratılmıştır "Hdıtren ıçın ozel koşullan olan ayrı bırdemıryoluyap- rrak ge-ekyor, oysa bırazcık duzeltme ve masrafla 'hız- lı vennt 'hzlandırılmış' fren/ş/ef/nz"duşuncesıyletekba- şer olçıtst, olarak "hız"a ağırlık vennce boyle oluyor Kım recterse desın, bu konudakı sıyasal sorumlulukaçık- tır\e bcytedürumlarda sorumlu bakanın ıstrfa etmesı do- galdır Bu kizada gosterdı kı, bılırnselltk genye rtılıp palavra ore çıkanldığı, deneyım ve lıyakat olçulen yenne be- led/yecıiKte edınılmış yakınlıklara dayalı kadrolaşmaya gı- dıdığı ji /eteriı donanım olmadan devletın tepelennde vu- ctf dıl/ytesorun çozmeye kalkışıldığı zaman vanlan sonuç, yanızca rcışısel başansızlıktan ıbaret kalmamakta, bazı dırumlarda buyuk yaşam kayıplarına yol açan facıalar or- taya çıknaktadır 0 halde, bılımsellıkten uzaklaşmanın boyle scruçlar doğurduğu bır ulkede bılımın ve bılımsel- lığn gelıştırlmesıne her şeyden çok onem vermek gerek- mez mı' Ama, geışmenın değeriendırılmesını sağlam olçulere baglayarak, yanı trenlen hızlandınrken yapılandan farklı dav- rarıp bırtek olçute takılı kalmadan Gelgeelım, uygulama boyle olmuyor Son yıllarda bılım- sel etkın ıklenn değerlendınlmesınde ve bılımsel yetkınlı- ğın saptenmasında zorunlu ve tek olçut olarak yabancı dıl- de /ayın sayısı alınmakta Doktorasını tamamlayıp yardım- c\ doçentlığe ya da doçentlığe aday bır araştırma gorev- lısı ısenız, ıl>e yabancı dılde bırkaç yayın yapmak zorun- dasınız Başka turlu, "allâme-ı cıhan" da olsanız, anadılı- nızde ağzın zla kuş tutup hanka araştırmalar da yayımla- sanızolmuyor Bılımsel araştırmacılıkta yabancı dıl bılmenın onemını kımse ınkâr edemez Ama bır kışının bılımsel yeterfı- ğını ve yetkınlığını, yabancı dıl bılgısınden oteye, yabancı dılde yayım sayısına bağlamak ne derece mantıklıdır? He- le "hakenlı" denen ve bır yayım kurulunca bılımsel nıtelı- ğı denetlenen yabancı akademık dergılere makale kabul ettırmenın ne denlı zor olduğu, bazen bunun da tıcarete donuştuğu, en azından gelışmekte olan ulkeler uzennde- kı "kulturemperyalızmı "nın bır aracı olarak kullanıldığı bı- lınmekte ıse Bızım gıbı toplumlann buyuk dertlennden bırı, gelışmış ulkelereakan "beyıngoçu'dur Genç bılımcıler ıçın yaban- cı dılde yayın zorunlulugunu tek olçut olarak almak, An- kara Sıyasal Bılgıler Fakultesı'ndekılerın deyımıyle, bırçe- şıt "pasaportsuz göç" yaratmak değıldır de nedır 1 ? Lozan: Bir Zafer Belgesi Prof. Dr. Çetiıı YETKİN • lkokuldan başlavarak bıze Turkıye'nın I Bınncı Dunva Savaşi'ndan yeruk çıktı- ğıru oğretıp durdular Hâlâ da o> le oğre- tılıvor BızTurkler. başta Almanvaolmak uzere bağlaşığımız (muttefıkımız) otekı deUetlerle bırlıkte bu savaşın venılenlenydık Bu yenılg] uzenne viırdumuzun buvıık bolumu- nunvebaşkentlstanbul'unlngıltere Fransa,Ital- ya ve Yunan ordulannın ışgalme uğradığı an- latılıp duruluyor Ote yandan kıtaplar, Bınncı DünyaSavaşı'nın 1918 yıhnda bıttığım yazar Bu so> lenenler, bız Turkleraçısından gerçe- ğı yansıtmamaktadır Çunku Ulusal Kurtuluş Sa- vaşımız, Bınncı Dunya Savaşı sonunda venıl- gıyı kabul etmeyen Turkıve'nın bu savaşı sur- durmesı ve sonunda savaştan vengı (zafer) ıle çıkmasıdır Once anımsamalıyız kı savaşlar. venen ve venılen de\ letler arasında ımzalanan bır "ba- nş antlaşmasr ıle noktalanırlar Osmanlı de\ - letı de Bınncı Dun\a Savaşı'nı kendısı açısın- dan sona erdıren Sevr 4ntlaşması "nı ımzalarruş- tır, ama Mustafa Kemal Paşa'mn onderlığmde- kı Turkıye Buyuk Mıllet Meclısı, Se\T Antlaş- ması'nı yırtıp atmış v e ımzalayanlan da vatan haını ılan etmıştır Salt bu açıdan bakıldığında bıle, LHusal Kurtuluş Savaşımızın Bınncı Dun- ya Sa\aşı'nda >enılgıyı kabul etmeven ulusal guçlenn bu savaşı surdurduklenru açıkça ka- nıtlar Bu noktada. İsmetİnonii nun Sena L. Me- rav ın hazırladığı "LozanBanş konferans, Tu- tanakbrBdgefer* latabına 30 Ev lul 1969'da > az- dığı *Onsöz"de bu gerçeğı nasıl dıle gehrdığı- nı bılmek gerekıvor Inonu >o>le demektedır "Türkiye herkesin 1918'de bitirdigi muharebe- ve, dahadörtsenedevamefti."(2 Basım, \apı Kredı Ya> , Istanbul, 2001, Cılt I,«, IX) Şu dunıma gore Bınncı Dunya Savaşı, Tur- lcıye ıçın Lozan Ajıtlaşması ıle sona ermıştır Lozan \ntlaşması, Turkler ve Turkıve ıçın bu savaşı bıtıren antlaşmadır Durumu daha ı\ı algılamak ıçın her şevden once L lusal Kurtuluş Savaşımızın > alıuzca em- per>'alıst guçlerce kışkjrtılan Yunanıstan'a kar- şı vurutulmemış olduğunu anımsamak gerekır Karşımızda y ıne kendılenv le 1914-1918 yılla- nnda savaştığımız dev letier \ardı Kaldı kı Yu- nan ordusu denıze dokulduğunde de başta Is- tanbul'da olmak uzere Ingılız. Fransız ve Ital- yan ışgalı kımı verlerde surmekteydı Asıl onem- lısı, Lozan Konferansı'nda karşımızda v er alan devletlerdır Gerçekten de Lozan \ntlaşma- sı'nı Turkıye'den başka ımzalavan dev letîer şunlardır IngOtere,Fransa,ttaha,Romama,Ja- poma, Sırp-Hırvat-Sloven Krâlhgı \e Vunanis- tan \vnca .\menka Bırleşık Dev letlen de kon- feransa katılmıştn- Bu dev letler Bınncı Dun- va Savaşı'nda bır cephe oluşturmus bulunan, başka bır deyışle de Osmanlı devletuun karşı- sında yer almış olan dev letlerdır Bızler, Ulu- sal Kurtuluş Savaşf nda Japonlar, '\menkalilar, Sırplarvb ıle'üflen'savaşmışdeğılız Budev- letler, Lozan Konferansı, Bınncı Dunva Sava- şı "nı Turkıye açısından sona erdırecek bır kon- ferans olduğu ıçındır kı Lozan'da bulunmuşlar- dır L'stehk, konferansın başlangıcında Turkı- ye nın goruşmelere Bınncı Dunva Savaşı'nın "mağlup" dev letı olarak katılmaü ıçın de ça- ba gostenlmıştır Ancak Ismet tnonu'nun soz konusu "Önsoz"de çok açık bır bıçımde belırt- tığı uzere, "1922\Je, birdenbire, askeri \aziyet, galiplerin hiç ihtimaJ \ermedikleri kesin bir ne- tice ile, >ani Türk zaferi fle j eni bir saftıa) a gir- di. Büyiıkgalipda leöer. yardım ettiklen kuçuk ottakiamiamuharebe»ıdevametörmişler\cdört sene içinde. bLa ıçeriden padişah hukumeri,ka- nşıkhklarve sona kadarYunan ordusuvla ama- na düşürecekJerini zannermışler, nıu\ affak ola- manuşlar, 1918 gaLbrvetınden farklı bır vamc- te düşerek bizi sulh masasına çağırnuşlardır.'' Lozan Konferansı nda goruşulen ve karara bağlanan konulann da buyuk çoğunJukla Bınn- cı Dunva Savaşı ıle ılışkılı olduğunu unutma- mak gerekıvor Vurgulanması gereken bır gerçek de şudur Lozan Konferansı sırasında Gazı Mustafa Ke- mal Paşa, dunya kamuoyuna, goruşmeler Tur- kı\e'nın çıkarlanna karşı gelışecek ve Turkı- ve'nın "tam bağnnsztgT sağlanamayacak olur- sa gereksız \ere kan dokulmesme karşı oldu- ğunu, ama "Hareket-i askerrye. faalhet-i sha- siyenin iimitsizolduğu noktada başlar" dıyerek savaşın surduruleceğını açıklay acak ve "TBVCVI ordulannın vazifesi Misak-ı MiIB ahkânunı (hıi- kumierini) temin etmektir" dıvecekhr (Ikdam. 24 E>lul 1922) Lozan'dakı goruşmeler kesın- tıv e uğravıp da Ismet Paşa başkanlığındakı he- vetımız konferanstan çekılınce, ordu jenıden savaşa hazır dunıma getınlecektır Eğer goruşmeler yenıden başlamasaydı sa- vaş kıme karşı surdurulecektı9 Hıç kuşkusuz. ordusu denıze dökulen. savaş gucunu >ıtınnış olan Yunamstan ıle savaş artık soz konusu de- ğıldı Karşımızda artık doğrudan doğm> a Bı- nncı Dunya Savaşı'ndakı duşmarumız Ingılte- re v ardı Lozan Antlaşması'nın ne anlama geldığıru en açık bıçımde Gazı Mustafa Kemal Paşa belırt- mışbulunuyor "Lozan Muahedesi, Türk mfl- Jetiale>hine. asniardan beri haarlanmış \çSevr muahedenameshie iknıal edildiği zannedilmiş büyük bir suikasOn inhidamını (çökuşunü) ifa- deedenbirvesikadır" (Hâkımıyet-ı Mıllıve, 24 Temmuz 1933) Işte Lozan. empervalıst dev- letlenn Turk ulusuna Bınncı Dunya Savaşı so- nunda son perdesını ındırmek îstedıklen "su- ikast"ın, bu savaş surdurulerek 24 Temmuz 1923 'te. suıkastçılar başansızlığa uğratılarak yenıldıklennın belgesıdır Bu belge. emperya- lızmın tattığı ılk yenılgıvı tanhe yazmıştır Tur- kıye, bır dunya savaşında, emperyalıstlen ye- nılgıye uğratmıştır Turkıye, sonunda Bınncı Dunva Savaşf ndan "gafip" çıkmıştır Bugun kendımıze soımamız gereken yaşam- sal bır soru var Emperyalıst guçler, bu yerul- gıvı ıçlenne suıdırebılmışler mıdırr> Yoksa ken- dılennı kuçuk duşuren bu y enılgılennın ocunu almak ıçın uvgun zamanı ve koşullan mı kol- lavıp durmuşlardır7 Her geçen gun Lozan ,\ntlaşması'nın hu- kumlennın teker teker geçersız kılındığına ta- nık olduğumuza gore bu ^oruya venlecek ya- nıt "eveftır Turkıye've bugun dayatılanlara ve mgulamaya geçınlenlere baktığımızda 24 Temmuz 1924'te geçersız kılınan "suikasfın yenıden gundeme geldığını açıkça goruyoruz Dun emper\alızme bır dunya savaşında dız çokerten Turkıye, bugun savaşmadan SevT'ın hukumlennı venıden bırer bırer kabul eder du- rumaduşmuştur Emperyalıstlerçokıyıbılıyor- larkı TurkıveCumhunverı Dev letı, Lozan Ant- laşması temelı uzenne kuruldu ve yaşadı, bu temele ındınlen her darbe, devletımızın varlı- ğına ındınlmektedır Ama ne acıdırkı 1918-1922 yıllannın ışbırlıkçılen, haınlen de yıne sah- nedekı yerlennı almış bulunuvorlar INDIRIM TAKIM ELBn Lozan'da Neler Yaşandı? Prof. Dr. Metin KALE Osmangazı Vnn Tıp Fak Lrolojı Klınığı /Eskışehır "Hangi ıstikJâlvardırld >a- bancılann nasıhatlan\la >a- bancılann planlam la \uksele- bılsın. Tanh bo>1e bır ola\ ka>- detmemıştir."6 Martl92İ Ga- zı Mustafa KemaL A nadolu şimendifeıieri şırkennıngenel mudu- ru Mosvo Huguenin Bayındırlık Bakanhğı Muste- şan HuheiBev'e, Osmanlı hu- kumeh Adapazan-Bolu tren hattının yapımından vazgeçer- se "Donanma-yıOsmaniCemi- yetTne 30 000 lırahedıveede- ceğını ıfade edıyordu Yıl 1911'dır Bundan 3 vıl sonıa 1914te Maüye Bakanı Cavit Bey butçegoruşmelen sırasm- da. Çarlık Rusvası'nın Karade- nız de şımendıfer vapılmama- si ıçın para verdığını belırtı- yordu Amenkalı amıral CoJbj M. Chester 1908 de'ChesterPro- jesi' adıv la bır demıryolu pro- jesı iundu Dunva savaşından dolayi kalan projeyı 5 Mayıs 1922'de Ottoman-Amcrican DevelopmentCompam adıv la yenıdencanlandırdı \miraiin amacı petrol bolgesı olan Mu- sul'a ulaşmaktı Amsfrong \lckers, Turkish PMroleunı ve Regıe Cenerale adlı şırketler Lozan"da tekel mtelığındekı kazanılmış hakla- nnın uzun bır sure daha saklı tutulmasını ıstıyorlardı SevT koşullannda Sifivriyoğurdui)- dan bıle gumruk aluııyordu, çunku Sevr'e gore Sılnn Yu- nan toprağı sayılıyordu Ba- ğımsızlık bılınayle yoğrulan venı Turkıve'run yenı hderle- n bu gıbı saçmalıklara son \e- nlmesı gerektığını bıldıler Tanh uluslannv-ukselmeve çokuş sebepleruıı araştınrken çeşıtlı sıvası. sosval ve asken nedenler bulur Bır ulusun ya- şamı vaıkselışıvegenleyışın- de en onemlı faktor ulkenın ekonomık durumudur Turkı- ve ıçın de bu durum geçerlıdır Turkıye Lozan agıderkentop- rak kazanma peşinde değıldı Mısak-ı Mıllı"den bıle genleve- bılır ancak Anadolu dan gen adımatamazdı A.skenve»ıva- »al bağımsızlık kadar ekonomık bağımsızbğı da vaşamsal sayan Turkıv e ıçm ıh konu tartışıl- maz ıdı Kapitülasvonlar ve başta Ermeniv'urdu olmak uze- re \nadolu da bırtakım vurtlar vararmaıddıalan Kapırulas) onlarla Turkıye, Batı nın açık pazanhalınegel- mıştı \zınlıklar ıle bunlara ar- ka çıkan yabancı dev letler ve bunlann bazı şırketlen kapıtu- lasyon adıyla malı, ekonomık \e adlı bazı ayncalıklar elde ettiklen gıbı bunlardan vaz- geçmek ıstemıyorlardı Dev- let v e halk zamanla >oksullaş- tı, bıtkın ve halsız dûştu, sos- yal ve sıyasal çalkantılara uğ- radı Dev let malı kıskactankur- tulmak ıçın dış borçlanmaya gıttı Fakat borçlann faızlen bıle odenemez noktaya gelın- ce. devletın ıflasına karar ve- nlerek, malı ışlen denetım al- tına altnıp Düvun-u Umomiye belası başımıza çoreklendı Devlet azınlıklardan vergı ala- maz. yabancılanyargılav amaz. fabnka kuramaz ve demırvo- lu yapamaz hale gelmıştı Ya- şamını sağlayamayan Osman- lı Dev letı bağımsızlığını çok- tan kaybetmış. ulke v abancıla- nn ve onlann şırketlennın ser- best somurgesı hahne gelmış- tı Lozan'a kadar galip dev let- ler, mağlubu cezalannı bıldır- mek ıçın çağınr kararlan teb- lığ ederlerdı SevT boyle ol- muştu Lozan'da bunu vapa- madılar Turkler ılk kez Batı- Iılarla eşıt koşullarda masava oturdular Bu durumbaşta Cur- 2onolmakuzerehepsını çok ra- hatsız edıyor, çıleden çıkan- vordu "'İngflterebühınmuha- rebeieri ka>'bedebihr ama so- nuncuyu asla" denır Curzon bunu ıspat etmek ıçın Tûrb- ve'nmuzenne gelıyordu Cur- zon un esas planı, zengın pet- rol bölgesı olan Musul'u In- gıltere'nın elınde turmaktı Savaşı kazanan Turkıye, ba- nşı da kazanmaya çalışırken ne Londra ne de Pans. SevT ıle elde erhklennden vazgecmek ıstemıyorlardı Lozan"daTur- kıve'nın karşı«ında Batı em- peryalızmının seçkın kumaz- lan olan Ingılız Lord Curzon ve Rumbokl, Fransiz Barrere v e Bompart, Itaryan Marlrî Ga- roni v e \ unan Venizetos bulu- nuyorlardı Tuıkıve'nınhakhve meşru ısteklennı Bompan ve Curzon "Büyük çocuklann gulunç kaprislennden başka bir şey değıl" dı>e alaya alabı- lıvorlardı Kısa surede anladı- lar kı bu Turkler Sevr'ı ımza- layanlardan farklılığı olan v e ne ıstedığını bılen, tanh ve yurt bılıncıvleyoğrulmuş tamba- ğımsızlığın ancak ekonomık bağımsızlıkla elde edıleceğı- nın farkında olan ınsanlardır Yıne bu Turklermağlupolarak değıl kendılenv le eşıt koşul- larda tartışmak uzere gelmış bulunuv orlardı • Arkası Sa. 8, Sü. l'de PENCERE Kıraıızı KasketliAdam••• Eskıden buyukler kuçuklere masal soylerler- dı Gunumuzde bu gorenek suruyor Herkesın bıldığı "Kırmızı Şapkalı Kız" masalı vardı Şımdı "Kırmızı Kasketli Adam" masalı var Kım o adam? Erdoğan 1 • Nereden çıktıysa çıktı "Hızlı Tren" tasarımın- da boy gosterdı Recep Tayyip Bey.. 'Istasyon Şefı' kasketını gıydı.. Kırmızı Erdoğan'a pek yakıştı. Hızlı trenın 4 Hazıran'da açılışını yaparken bır de hızlı nutuk atıp dedı kı "- Bu adım, Turkıye 'nın medenıyet yanşında nerede olduğunu ortaya koyacaktır " Kırmızı Kasketli Adam'ın masalı, çok değıl, bır buçuk ay sonra fosladı Turkıye'nın medenıyet yanşında nerede oldu- ğu açık seçık ortaya çıktı • Pekı, 'Kırmızı Kasketli Adam' şımdı ne yapı- yor, vıcdanı rahat mO Hızlı tren tasanmının açılışında nutuk atan Baş- bakan şımdı ne soyluyor'? Yoksa 'vücut d///'yle mı konuşuyor 7 .. Bır suru cana yazık olmadı mı 7 Yaralılann acısını kım çekecek? 'Kırmızı Kasketli Adam 'ın masalı "Masal ma- sal matıtas, anlatanın dılı tas" olmadı Uygar dunyada ulaşım sorunu -havayolları bır yana- kara ve demıryollan arasında dengelı bır paylaşım uzenne kurulur Hele denız olanağı varsa ne âlâ1 Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra Turkıye'nın çok partılı rejımle gırdığı "uydulaşma, somurge- leşme, bağımlılaşma "surecınde, ulaşımı yuzde 90 oranında karayollanna oturtmak aptallığına dış baskılarla kaydık Demıryollanna bır çıvı çakmadık 1 . Bızım medyamız RecepTayyıp'ın 'Aırbus' uze- nne AB ruşvetını Fransa Cumhurbaşkanı'na Vu- cut dılıyle' nasıl pazariadığını yalakalık edebıya- tının en bayağı Turkçesıyle anlatırken hızlı tren facıasıyla uyandık. mı 9 Saçımız ak mı kara mı? önumuze duştü... mu? Bılıme meydan okuyarak "medenıyet yanşı- na gıren" dıncı kafaya bu facıa dank ettı mı? Kırk yıllık demıryolu altyapısı uzennde hızlı tren uçukluğunu hayata geçıren takıyyecı ıktıdar bu olaydan ders alacak mı? • Bır altyapı vardır Bır de ustyapı . Altyapı ray.. Ustyapı tren.. Tren, altyapısının doğasını hıçe sayarak uçma- ya kalkıştı mı devrılır AKP ıktıdarı da laık Cumhunyetın anayasal altyapısını hıçe sayarak uçmaya yeltenıyor. Bu gıdışle 'uçtu uçtu' olmasın1 . Peşin Ödeme °o10İndırim Kaıt ıle ilr seter '•5 Indirım Otel Club NİNA 59,000'"-""»™ Kişibaşı Gecelik 3x19.600 3TaksıtllZDEN HERŞEY DAHIL •J-TO VasUcrftsız • Dentze Sıl r Odalar • Kiıma Kbmas r • Yözme Havvnj • Cocuk Havuzj • Cocuk Part<T— • Dısco AmenKan Bar • Vo-uk Çad n •e7. Te. OJöe 116 43 İ 2 4 ! S 43 33 - -1:6 M 7} F.ıı CJ6t, 4 I IsLtnbu! Mib«t Tel 02HU923 7 4 - 449 32 7i Fi> 02Td I ! Yureğı ınsan sevgısıyle dolu, emekçılere ınsanca yaşam, demokrası ve ozguriukler ıçın mucadele veren DİSK/llencı Den-iş Genel Başkanı KENAN BUDAK'I oldüruluşunün 23. yılında saygıyla anıyoruz. TÜRKİYE DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU Not Kenan Budak'ı anma torenı 25 Temmuz 2004 Pazar gunu, saat 11 00'de Sılıvnkapı'dakı mezarı başında yapılacaktır. Katledilişinın 23. yılında KENAN BUDAK'I özlemle anıyoruz. AİLESİ Not: Kenan Budak'ı anma törenı 25 Temmuz 2004 Pazar gunu, saat 11.00'de Sılıvnkapı'dakı mezan başında yapılacaktır