Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 ŞUBAT 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER dishab(a cumhuriyet.com.tr 11
Washington, Türkiye'nin 'nitelikli sanayi bölgeleri projesinde' istediği yanıtı vermedi
Gezi işadamınayaramadıANKARA (Cumhurivet Bürosu) -
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın
\BD zıyaretınde, Kıbns \e
Irak'tan sonra en onemlı gundem
başhğıru oluşturan "nitelikli sanayi
bölgeieri" konusunda Turkıye'nın
bekJentısı boşa çıktı
Ulkesındekı tekstıl lobısınden
çekınen VVashıngton yonetımı,
projenın yaşama geçınlmesını
"başkanhk seçimi sonrasına"
bırakacağı mesajı vennce,
Başbakan Recep Tayyıp
Erdoğan'la gezıye katılan 160
kışılık ışadamı ordusu "hayal
kmklığryla" Turkıye'ye dondu
Başbakan Erdoğan, ABD
zıyaretınde, Irak ve Kıbns gıbı
sıyası başlıklann yanı sıra
ekonomık ajandayı da one
• Seçım surecınde olduklan mesajı veren ABD yonetımı, tekstıl lobısı nedenıyle ayakkabı,
derı ve tekstılın de dahıl olduğu nıtelıklı sanayi bolgelenne ılışkm tasanyı kongreye ancak ABD
seçımlerının ardından getırebıleceklennı bıldırdı
çıkarmak ıstedı Turk ışadamlan.
Başbakan Erdoğan'a zıyaret
oncesınde ABD'den beklentılenne
ıhşkın genış kapsamlı bır dosya
sundu Işadamîan, ozellıkle ABD
ıle tıcaretı gelıştırmek ıçın
kurulacak nıtelıklı sanayi
bolgelenne. tekstıl, den urunlen,
ayakkabı. bavul, el çantası gıbı
urunlen eklemesını ıstedı
Turkıye'de ıstıhdam arttıracak
sektorlenn tekstıl, den, ayakkabı
olduğuna vurgu yapan ışadamlan,
nıtelıklı sanayi bolgelenne bu
urunlenn eklenmemesı halınde
projenın amacına ulaşamayacağı
uyansında bulundu
ABD'nın bu urunlere yuzde 5
gumruk tanfesı uyguladığına
dıkkat çeken ışadamlan,
Turkıye'nın ıse ABD sanayi
urunlenne kısıtlama getırmedığıne
dıkkat çektı Turk ışadamlan.
ABD Başkanı George W. Bush'un
nıtelıklı sanayi bolgesıne ıstedığı
urunlen alma hakkının
bulunduğuna ışaret ettı Turk
ışadamlan, Israıl \e Urdun'dekı
nıtelıklı sanayi bolgesınde uretılen
tum urunlere ABD'ye gumruksuz
gınş olanağı tanındığına vurgu
yaptı Başbakan Recep Tayyıp
Erdoğan, bu konuyu hem ABD
Başkanı George Bush hem de
ABD Başkan Yardımcısı Dick
Cheney ıle yaptığı goruşmelerde
dıle getırdı
'Hassas ürünler'
Ancak Washıngton tarafı, tekstıl.
den ve ayakkabının ABD ıçın
hassas urunler olduğunu savundu
Bunun uzenne Turk tarafı, en
azından ABD gırdısı kullanılan
urunlenn ABD'ye satışında
sınırlama getınlmemesını ıstedı
Buna ornek olarak denyı gosteren
Turk tarafı, "Siz ham deride
dünvada bir numarasınız. Sizden
aldığımız deriyle urettiğimiz
ürunleri size ihraç ettiğimizde
sınııiama soz konusu olmasın"
onensınde bulundu Başkan
Yardımcısı Dıck Cheney. bunu not
aldı Cheney, Erdoğan'a konuyu
değerlendıreceklennı soylerken
ABD'de gelecek kasımda
yapılacak olan başkanlık
seçımı surecıne atıfta bulundu
Tekstıl \ e konfeksıyon lobısının
gucunu ıma eden Cheney, nıtelıklı
sanayi bolgelenne ıhşkın tasanyı
ancak ABD seçım surecı
sonrasında gerçekleşebıleceğı
mesajı verdı
8.5MÎLYARDOLAR
Kredide
uzlaşma yok
AYHAN ŞLMŞEK
ANKARA-ABD ıle
8 5 mılyar dolarlık kre-
dı anlaşmasında sıyası
koşullann kaldınlması
konusunda yıne uzlaşma
sağlanamadı ABD ta-
rafinın, Turkıye'nın has-
sasıyetlerını karşılamak
amacıyla anlaşmaya "ek
mektup* onerdığı, an-
cak gızlı yurutulen go-
ruşmelerde taraflann
kullanılacak ıfadeler
uzennde de anlaşama-
dıklan oğreruldı Huku-
mete yakın kaynaklar,
Turk tarafının asıl tale-
bının anlaşmanın uze-
nnde değışıklık olduğu-
nu belırtırken ABD'den
bu konuda olumlu bır
yaklaşım goremedıkle-
nnı kaydettı
DevİetBakanıAKBa-
bacan tarafından 22 Ey-
lul2OO3'teDubaı'deım-
zalanan anlaşma. "Ku-
zey Irak'a tek yanh as-
keri müdahalede bulun-
manıa" "Irak'ta istik-
rara katlada bulunma"
gıbı ıçerdığı sıyası koşul-
lar nedenıyle bugune ka-
dar kullanılamadı Içe-
nğı gızlı tutulan anlaş-
madakı sıyası koşulla-
nn basına yansımasının
ardından buyuk kamu-
oyu tepkısı oluşmuştu
Hukumetın, kredı an-
laşmasında değışıklık
gınşunlen anlaşma ım-
zalandıktan bırkaç ay
sonra başladı Erdoğan,
kasımda ABD Buyukel-
çısı Eric Edebnan ıle go-
ruşmesınde kredı an-
laşmasındakı koşullann
kamuoyunda hassasıyet
yarattıgını, bunlann de-
ğıştınlıp değıştınleme-
yeceğını sordu Edel-
man, ABD'ye gıdışı on-
cesınde goruştuğu Baş-
bakan'a, değışıklığın ye-
nı bır Kongre karan ge-
rektırebıleceğını, ancak
konuyu Washıngton'da
araştıracağuıı soyledı
Yeni öneri gelmedi
Erdoğan'ın talebının
ardından, ABD tarafın-
dan yenı bır onen gel-
dı Yenı bır Kongre ka-
ran olmadan, anlaşma-
ya ek bır mektupla sı-
yası koşullara açıklık
getırılmesı onerıldı
Turk tarafı, mektubun
anlaşmanın parçası ol-
madığını, asıl beklen-
tının anlaşmada değı-
şıklık olduğunu belırnr-
ken goruşmelerde ıse
mektupta kullanılacak
ıfadeler uzennde de an-
laşma sağlanamadı
ABD temaslan sıra-
sında Dışışlen Bakanı
Abdullah Gül ıle Ba-
bacan da muhatapla-
rıyla goruşmelerınde
konuyu gundeme getı-
rerek değışıklık talep-
lerını yıneledıler
ABD'h yetkılılenn, ko-
nuyu ınceleme konu-
sunda soz v erdıklen oğ-
renıldı
ABD'NÎN ORTADOĞU PROJESİ
Anahtar rol
Türkiye'ye
EBRÜTOKT4R
ANKARA-Başbakan
Recep Tayyip Erdo-
ğan'ın Beyaz Saray'da
Başkan George Bush \ e
Başkan Yardımcısı Dick
Cheney ıle yaptığı go-
ruşmelerde, ABD tara-
fı ağırhklı olarak "Bü-
yükOrtadoğu ProjesTnı
anlattı Bush, bu proje-
de Turkıye'ye anahtar
rol vereceklennı belırt-
tı Ortadoğu ulkelennı
ABD \ ızyonuyla yenı-
denbıçımlendırmeyı on-
gorenproje, Erdoğan'ın
tum temaslarında dıle
getınldı
Bush, Buyuk Ortado-
ğu Projesf nın Ortado-
ğu'da banş ve demok-
rasıyı gelıştırme temelı-
ne dayandığını, Turkı-
ye'ye projede anahtar
rolu vereceklennı soyle-
dı Proje, Erdoğan-Che-
ney goruşmesınde daha
aynntılı ele alındı Che-
ney, modehn "Ortado-
ğu ulkelerinin demok-
ratik \e halkını tenısil
eden yonetimlerle. bu ul-
keler arasındaki ticari
flişküer vegüvenfiğin art-
Onlması yoluyla Orta-
doğu'nun yeniden cazi-
bemerkeziualinegeüril-
mesini" amaçladığını
kaydettı Cheney, Isla-
mıyet \ e demokrasının
buluştugu ulke olan Tur-
kıye'nın Ortadoğu ıçın
en ıyı model olduğunu
belırttı
Ortadoğu"da paylaşı-
lan değerlenn aynı ol-
duğunu behrten Erdo-
ğan, komşu ulkelerle ve
bolge ulkelenyle tıcare-
tı gelıştırmeye başladık-
lannı anlattı Kahcıtıca-
n ılışkılenn kahcı sıya-
sı ılışkıler \ e banş sağ-
layacağını soyleyen
Başbakan Recep Tayyıp
Erdoğan, bu konuda be-
raber çalışılabıleceğını.
bu çerçe\ede Irak'la tı-
can üışkılen gelıştırmek
ıstedıklennı vurgulaya-
rak bu konuda ABD'nın
yardımcı olmasını ıstedı
Ziyaretini tamamlayan Başbakan çok yararlı temaslarda bulunduğunu söyledi
Erdoğan ABD'den
memnun döndütstanbul Haber Servisi - Başbakan Recep Tay-
yip Erdoğan, ABD zıvaretınden memnun don-
duğunu behrterek "Iki ülkeyi de yakından il-
«ilendiren konulardaki yaklaşımlann buyuk
olçude ortüştuğunu mcmnuniy etle gordünı"
dıye konuştu
Başbakan Recep Tayyıp Erdoğan'ın, 26
Ocak'ta başlayan ABD zıyaretı dun sona
erdı Kurban Bayramı'nın ılk gunu yurda
donen Erdoğan, Istanbul'dakı Ataturk Ha-
vaalanı Dev let Konuk E\ ı'nde ABD zıya-
retını değerlendırdı Zıyaretm ılk çerçeve-
sınde ABD yonetımının en ust
duzey yetkıhlen ıle kapsamlı
v e yararlı bırçok teması oldu-
ğunu anlatan Erdoğan, "Ame-
rika'da gerçekten dolu dolu
bir ziyaret gerçekleşfirdik.
ABD'deld Türk \e Amerikan
işadamları, Türk toplumun
temsilcileri ile de bir ara> a gel-
me fırsatmı bulduk" dedı
Başkan George Bush ıle yap-
tıklan goruşmede, Istanbul'da
yapılacak NATO zır\ e toplan-
tısı oncesınde çeşıth ulusla-
rarası ve bolgesel sorunlan en
• Başbakan
Recep Tayyıp
Erdoğan,
duzenledığı basm
toplantısında
Washıngton \ e
Ankara'nın
goruşlerının pek
çok konuda
ortüştuğunu
soyledı
ust duzeyde ele alma olanağı buldukları-
nı kaydeden Erdoğan, Kıbns, Irak v e Kaf-
kaslar gıbı çeşıth sorunlan da goruştukle-
nru belırttı Ikı ulkeyı de yakından ılgılen-
dıren konulardaki yaklaşımlann buyuk ol-
çude ortüştuğunu memnunıyetle bır kez da-
ha gorduklennı soyleyen Erdoğan, "Bu ko-
nuda Irak'ın toprak bütünlüğüne de verdi-
ğimiz onemi ozellikle vurguladık. Aynca te-
röre karşı mücadele kararülığınuzı teyit ede-
rek bu anlamda yakın işbirliğimizi sürdür-
meye verdiğinıiz onemi dile getirdik" dıye
konuştu
NATO zırvesunn daha venmh geçmesı ıçm
yapılabıleceklenn konuşulduğunu da soyle-
yen Erdoğan, "Afganistan'da olduğu gibi Tür-
sı goruşmelerde bu soruy a aJdığunız y amt bu olmuştur
T
dıye konuştu
•Önemli olan Kıbns'ta çözüme ulaşmak''
Kıbns'ta toprak \ enleceğı konusunun da yenı bır ko-
nu olmadığım, burada onemh olanın çozume ulaşmak
olduğunu dıle getıren Erdoğan, "KKTCdahaönceaçık-
lamalanvla da iyi niyetini ortaya koyabilmekiçin bunu
ifade etmiştir" dıye konuştu
Erdoğan, ABD'nın Turkıye'den polıtık bır talebı ol-
madığını da kaydederek sozlenne şoyle son v erdı ''Da-
ha önce müşterek attığımız adımlar, stratejik ortaküğı-
mızın gereğj olarakvar. BunJan yerine getirryoruz. Tam
aksine bu goruşmemizde bu ortaklığunızın gereği ola-
rak daha neler yapabileceğüniz konusunda neler yapa-
bileceğinıizi konuştuk."
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Yenı Turkıye Partısı
(YTP) Partı Meclısı uyesı Doç
Dr Hüner Tuncer, Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan' ın ABD
zıyaretınde protokol kurallan-
m altust etmesmı eleştırerek ka-
pah kapılar ardında Kıbns \ e dış
polıtıka konulannda Turkıye'nın
çıkarlanyla uyuşmayan sozler
v enldığını soyledı Kıbns konu-
sunun Turkıye ıçın bır "arabu-
lucuya" havale edılemeyecek
kadar onemlı olduğunu vurgu-
layan Tuncer, "Geçmişe bakıl-
d^mdasorunuçözmeyeuğraşan
uluslararası une sahıp arabulu-
culann planlannın hiçbir işe ya-
ramannş olduğu açıkça goriile-
cektir" dıye konuştu Doç Dr
Tuncer, Kıbns'ta adıl ve kahcı
bır çozumu, ancak ıkı toplum
temsücılennın goruşmelennın
sağlayabıleceğınm altmı çızdı
Doç Dr Tuncer, Başbakan'ın
ABD ziyaretini Cumhuriyet'e
değerlendırdı Başbakan'ınge-
zıde yanına Dışışlen Bakanı'nı
da almış olmasının hukumetın
dıplomatık protokol kurallanna
aldınş etmemesmın yenı bır or-
neğuıı oluşrurduğunu kaydeden
Tuncer, "Dışişleribakanlan, an-
cak cumhurbaşkanlannın dış
gezilerine eşük ederier. Hükü-
metin en önemli iki üyesinin ay-
nı anda ülkeden uzak olması
merkezde boşluk yaratacağuı-
dan sakuıcahdır" dıye konuştu
Başbakan'ın zıyaretınde "do-
ruk diplomasisi"' yontemıne baş-
\r
urmasını da eleştıren Doç Dr
Tuncer şunlan kaydettı
"Türkhükümetleri bunu çok
sık u\guluyorlar. Oy^aki bu y ön-
teme çok seyrek olarak başvu-
melere dışişlerinden yetkililerin
kaObnadıklan söy lenhor. Eğer
bu doğruysa çok daha vahim
birdurum,"
Tuncer, Başbakan'ın ABD
Başkanı Bush ıle Kıbns konu-
sunda bazı odunler verebılece-
ğını gostermek amacıyla goruş-
tuğunun anlaşıldığmı da belır-
tırken hukumetın "arabulucu-
luk" onensmm Turkıye açısm-
dan nskler taşıdığına ışaret et-
• YTP Partı Meclısı uyesı Tuncer, Kıbns'ta adıl ve
kahcı bır çozumu ancak ıkı toplum temsılcılermın
göruşmelerrnın sağlayabıleceğınm altını çızdı Tuncer,
arabuluculuk yapan uluslararası üne sahıp pek çok
kışmın bugune kadar başanh olamadığını savundu
ruhır. Çünkü böyle görüşmekr-
de hükümet başkanlanmn, bir
kez ileri sürdükleri göruşlerin-
de daha sonralan herhangi bir
değişiknk yapmalan ya da bu
görüşlerinden odunde bulun-
malan geneffikk nıümkün değfl-
dir. Bu türgörüşmelerm bir baş-
ka sakmcası da kolayukla 'gız-
lı dıplomasıye' dönuşebihnesi.
Kapah kapüar ardında baş ba-
şa görüşmeler, küçük ve kapah
birgrubun mah ohir. Bazıgörüş-
tı Kıbns sonınunun, ıkı devlet
adamının, baş başa 30 dakıka-
hk goruşmesınde çozume ka-
voışturulamayacak kadar kar-
maşık olduğuna da ışaret eden
Tuncer şu goruşlen dıle getırdı
"1878'den bugune konunun
tarihteki seyri, büyük devletle-
rin tutum ve poütikalan irde-
lenmeden, adadaki Kıbns Türk
v«Rum toplumlaruun hangi ne-
denlerden bir arada yaşamala-
nnın nıümkün olamadığını bil-
kiye'nin Irak'ın yapılandınlnıasında yapabileceği kat-
kılar da buradaki goruşmelerde ele alındı. ZJyaretirrû-
zin bu ülkeyle olan ilişkilerimiö daha da üst düzeylere
çıkarmak açısından anlamlı \e kitlesel olduğunu da de-
ğerlendirmekteyim'" dedı
TKK operasyonlan tesadüf değiT
Erdoğan, goruşmelerde PKK'nın gundeme gelıp gel-
medığı ıle ılgılı bırsoruyu, "PKKtabüki gundemegel-
di. Orada olduğumuz günde de uluslararası medyaya
Irak'taki PKK terör örgütune \onelik openısyonlarla
ilgüi açıklama arz edildi. Bu bir tesadüf değildir. Olum-
lu çahşmalann, uluslararası terore karşı ya-
pılacak ortak mucadelenin bir ifadesidir"
dıye yanıtladı Erdoğan, "Kıbrıs'taki am-
bargonun kalkacağı yönündeki mesajı alıp
alnıadıgı" konusundakı bır soruya karşılık
da "Garantor ülke olarak biz \e KKTC bü-
tün üzerimize duşenleri iyi niyetie yerine ge-
tirdikten sonra ve Guney Kıbns Rum \ one-
timi ile garantor ulke olarak \unanistan'ın
mü/akerelere başlaması neticesinde ne ola-
cak sorusu gundeme geldiğinde Türkiye'nin
ve KKTC'nin gundeme getireceği konu. bu
insan haklanna ters olan ve 40 yıldır suren
ambargonun kaldınlması konusudur. Bu ko-
nuda da iküi görüşmeler yaptık. hey etler ara-
Doç. Dr. Tuncer, Başbakan'ın kapah kapüar ardında sözler vermesini eleştirdi
'Kıbrıssorunu arabulucuya bırahlamaz'
meden, soruna, alelaceleve özt+-
ükk de üçüncü bir kjşinin ara-
buluculuğuyla bu* çözüm yolu
aranmasu açıkçası abesle iştigal
etmekten başka bir şey değildir.
Uluslararası iüşküerin şu çok
önemli kuraudır: Devletlerin
ulusal çıkarlanm doğrudan ilgi-
lendiren sorunlarmçözümü. ara-
bulucu niteligindeki üçüncü ki-
şilere bırakılamayacak kadar
büvük onem taşunaktadır.
Geçmişe bakıldığında sorunu
çözmeye uğraşan uluslararası
üne sahip arabuluculann plan-
lannın hiçbir işe y aramamış ol-
duğu açıkça görülecektir. Son
olarak ortay a atılan, BM Genel
Sekreteri'nin planı adadaki iki
toplumun uzlaşma ve banş için-
deyaşayabileceği bir ortanu ya-
ratabilecek nitelikte değildir.
Kıbns sorununa çozumu, ara-
buluculann çabalannda degil,
yine iki toplum yetkitikrinüı baş
başa yürüteceği gdrüşmelerde
aramalıyız.
Çunku adanın koşullarını,
adadaki iki toplumun uzlaşabi-
lecegi ve uyJaşamayacağı konu-
lan en iyi bikbilecek ve değer-
lendirebilecek konumda olan-
lar, ancak iki toplumun temsil-
cileridir."
BIÇAK SIRTI
EROL MANİSALI
Şirketlep ve Devletler
Yedı Kızkardeşler (Seven Sısters) 20 yuzyıla
damgalannı vurmuşlardı Bu dev petrol şırketlen,
tam anlamıyla karanlık guçlen temsıl ettıler
- Ulkelerde ıç savaşlar yaratan ve aralarında sa-
vaştınp bırbırlenne kırdıran onlardı
- Rejımlerı veya ıktıdarları değıştınp kendı adam-
larını getırenler yıne bu dev şırketlerdı
Iktısadı guçlen yanında sıyası, sosyal, kulturel ve
askerı yeteneklerı atbaşı gıdıyordu Onlar, yaşar-
ken bellı olmayan, kendılennı gızleyen ancak vur-
dukları zaman varlıklan anlaşıtabılen canavarlara
benzıyortardı 8O'lı ve 9O'lı yıllarda petrolun Yedı Kız-
kardeşler'ıne her alanda yenılerı eklenmeye baş-
ladı
Soğuk savaşın bıtımı ıle Batı kapıtalızmı, dev şır-
ketlen ıle dunyayı fethetmeye adeta yeniden baş-
lıyordu ABD ve AB'de "devletler ve şırketler ka-
pıtalızm ıle butunleşıyohardı."
Kapıtalızm ve şırketler, devletlen surukleyen ko-
numa geldıler Dev şırketler artık Batı kapıtalızmı-
nın "kımlığını ve kımyasını" yeniden oluşturuyor-
lardı Bu şırketler Batı kapıtalızmının ozunu ve esas
gucunu meydana getırmeye başladılar Artık "vu-
rucu guçler" dev şırketlerdı
ABD, Kanada, Almanya, Fransa, Ingıltere gıbı ul-
kelerde, dev şırketler sıyasetı, ekonomıyı, burok-
rasıyı, savunmayı devletın ıçınde "aslı elemanlar"
olarak yonetmeye başladılar "Organık bır olıgar-
şı duzenı" tanımlaması uygun duşebılır
Seçilmemiş yöneticiler...
Işın ılgınç yanı devletın (ve hukumetın) ıçınde yer
alan bu aslı yonetıcıler "seçilmemiş ıktıdartardı"
Dev oluşlan, buyuk ıktısadı, malı, teknolojık gucu
ellennde tutmaları ıktıdar olmalannın nedenı oldu
Yedı Kızkardeşler'de olduğu gıbı onlar yonetım-
lennı şırket adı altında gerçekleştırmıyorlar, kendı
adamlannı ve partılerını ıktıdara getırıyorlar
Halkın değıl de belırlı sayıdakı dev şırketın (vete-
kellenn), ıktıdan kendıne gore ayariamasının de-
mokrası ıle uzaktan yakından ılışkısı kuşkusuz bu-
lunmuyor
Ancak Batı kapıtalızmının bu dev şırketlerı dun-
ya uzerındekı dıger ulkelen somurduklerı ıçın ken-
dı halklarının refahını, "ancak şırketler olıgarşısı
ıçınde" sağlayabılıyorlar
AB kendı çıftçısıne her yıl 45 mılyar Euro deste-
ğı ancak Turk çrftçısını veya Turkıye'dekı ulusal sa-
nayıı somurerek verebılıyordu ABD yonetımı 75 mıl-
yar dolar yıllık subvansıyonu tarımcısına vermek
ıçın TBMM'den pancar, tutun, çay ve pamuk ıle ıl-
gılı "kanunlan geçırtıp" somuru koşullannı hazır-
lıyordu
ABD ve AB'nın dev şırketlerı dunya uzennde ka-
zanırken buulkelerzengınleşıyordu Kapıtalızm ıçın-
de şırketlerın çıkan ıle ulkelerın yararı, dış somuru
sonucu ortuşuyordu Bu nedenle ne şırketlenn
devletleşmesı ne de şırketler olıgarşısının bu ulke-
len yonetmesı "ıktısadı ve sosyal sonınlar yarat-
mıyordu" Aksine bu yapı, Batı kapıtalızmının ku-
resel somurusu ıçın tek çıkar yol halıne gelıyordu.
20001ı yıllardakı eğılım devam ederse kuresel şır-
ket sayısının 20 bının altına, yakın bır gelecekte ıne-
ceğını ortaya koyan cıddı araştırmalar bulunmak-
tadır 20 bın çokuluslu şırket kaldığında bıle bunun
ıçınden400-500'unun dahadadevleşerek "şırket-
ler olıgarşısının tepes/ne yonetıcıler grubu olarak
oturacağını" tahmın etmek zor olmasa gerek
Inanabılıyor musunuz, yarın 10 mılyar ınsanı ba-
nndıran bır dunyada seçilmemiş 400 yonetıcı yer-
kurenın tepesıne oturacak ve ıdare edecek
1
Batı
kapıtalızmı yerkureyı yavaş yavaş bu noktaya go-
turmeye çalışıyor
- Ya Turkıye modelınde olduğu gıbı, once dev
şırketlerı gelıp yavaş yavaş ulkenın ekonomısını,
sıyasetını, burokrasısını, eğıtımını, dış polıtıkasını
denetım altına alıyorlar,
- Veya Irak modelınde olduğu gıbı, once toplar-
la ve tanklaıia gınp sonra şırketlennı ışgal ıçın se-
ferber edıyorlar Sonuçta her ıkısı de aynı kapıya
çıkıyor, Batı kapıtalızmı (ve emperyalızmi) ulkeyı açık
veya ortulu ışgal etmış oluyor
Şirketlerin öne çıkması
Dev şırketlenn one çıkması Batı'da, "şırketlenn
kureselleşmesını" sağlıyor Turkıye'dekı bır hol-
dıng ABD'nın dev şırketıne bağlanınca Amenkan
şırketı yerlı şırket kanalı ıle Ankara'yı, ekonomıyı,
dış polıtıkayı yonetmeye başhyor
Artık ABD şırketının Taksım Meydanı'na çıkıp
kendını gostermesıne gerek yok Turkıye'dekı uzan-
tılan yanı gayrı mıllı sermaye çevrelerı, yanı ıçımız-
dekı Danımarka onun ışını halletmeye başhyor
Kıbns mı
1
? VVashıngton'a hıç gerek yok, "yerlı şır-
ket" ışı ustlenıp goturuyor Patnkhane çevrelen, on-
ce istanbul'da bazı sermaye çevrelerı ve şırketle-
nyle görüşmeler yapıyor
Batı kapıtalızmı ıçındekı dev şırketler dunyayı
sarmaya başhyorlar, aynen ahtapotun kollan gıbı
Dev şırketlenn Batı kapıtalızmını nereye goturduk-
lennı gormemız gerekıyor, ınsanımızın haklannın ve
refahının nasıl elınden alındığını aniayabılmemız
ıçın
www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali
'2004te cözeriz'
İspanya'dan
Ankara'ya destek
\IADRİD(AA)-Is-
panya Dışışlen Baka-
nı Ana Palacio, "Gele-
ceğinden korkmayan,
sağlam ve Türkive'yi
içine alan çoksesÛ bir
Avrupa istiyoruz" dedı
Ispanyol haber ajan-
sı EFE'nın habenne go-
re, 14 Mart'ta yapılacak
genel seçımlerde Halk-
çı Partı"den (PP) aday
olduğu Toledo kentın-
de basına bır açıklama
yapan Palacio, "lspan-
ya'nın öncengi Avrupa
Birliği'dir. Çünkü Is-
panya,A\Tupa'dır. Sev-
diğhniz veçok açıkolan
fikirlerimiz var. Gele-
ceğinden korkmayan,
sağlam ve Türkive'yi
içine alan çoksesÛ bir
Avrupa istiyoruz" şek-
lınde konuştu Palacio,
2004 yılında Avrupa
Bırlığı'nın çozmesı ge-
reken konulann başın-
da \B Anayasası, fı-
nans ve Turkıye'nın
AB'ye gınş tartışma-
lan olduğunu soyledı.
Ispanya Dışışlen Ba-
kanı. "Türkije tartış-
masuıı bu yıhn kasım
ayında ortadan kaldır-
mayaçahşacağız" açık-
lamasında bulundu