Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 6 ARALIK 2004 PAZARTESİ KULTUR [email protected] Şair, yazar ve çevirmen Yüksel Pazarkaya'nm 'Kara Bıyıklılann Aksakalı' adlı kitabı Cem Yayınlan'ndan çıktı Demirtaş Ceyhun ve monografyası HİKMET ALTINKAYNAK Şair, yazar, çevirmen Yüksel Pazarkaya Demirtaş Ceyhun'un yaşamı ve yapıtlan üzerine monografik bir çalışma yayımladı: Kara Bıyıklılann Aksakalı (Cem Yayınevi). Yüksel Pazarkaya ile bugünlerde 70. yaşını kutlayan Demirtaş Ceyhun ve monografyası üzerine konuştuk. Söyleşiye kitabın adından başlayabüir miyiz? Bu adla vurgulamak istediklerinizi açımİar mısınız? YÜKSEL PAZARKAYA Demirtaş Ceyhun, 'Ah Şu Biz Kara Bıyıklı Türkler' adlı çalışması ve bunu izleyen kitaplanyla kimlik, kişilik, benlik ve bellek konulannda deneme tadında araştırma, inceleme ve irdelemelerde bulunuyor. Ama onun toplum konulanna, sorunlanna, edebiyatın toplumla ilişkilerine yönelik çahşmalan gençlik yıllanna gider. 'Haçlı Emperyalizm' (1967) ile 'Yağma Edilen Türkiye' (1968) kitaplan vardır başlangıçta. Yani Ceyhun, toplum, ülke ve dünya konulanna kırk yıldır kafa yoruyor, yoğun çalışmalar yapıyor. Kimliğimizi araştıran, buna kafa yoran ve bu yolda bilgeleşen bir yazar. Aksakal. bugün hâlâ Orta Asya Türkçelerinde yaşam deneyimi olan bilge ya da ermiş anlamında günlük dilde kullanılıyor. PAZARKAYA Ceyhun'un bu tavnnı anlıyorum. Özellikle 12 Eylül "Tabula Rasa"sında yaşananlar, yapılan deneyimler, ardından günümüze dek süregelen ve çoğun değişim diye yutturulan döneklikler, ne yaptığını bilen gerçekçi bir öykü ve roman yazannı, toplumun benlik ve kimliği üzerine derin derin düşünmeye ve araştırmaya yöneltmişse, bu olumludur. Özellikle son yanm yüzyıldır büyük iç ve dış göçlerle hallaç pamuğu gibi atılan ve bu sürecın henüz sonuna gelmemiş, durulmamış bizimki gibi bir toplumda. Ama artık yeni öykü ve romanlara da sıra gelmiştir, diye düşünüyorum. 75 sayfalık çalışma Demirtaş Ceyhun'un 50 kuşağı öykficülerinden biri ve romancı olarak önemi nedir? PAZARKAYA 300 sayfalık kıtabımın yaklaşık 150 sayfası içinde bu sorunuzun yanıtını vermeye çalışıyorum. Özellikle çok önemsediğim "Cadı Fırtınası" romanı üzerine tam 75 sayfalık bir çalışmam var bu kitapta. Özetle, Demirtaş Ceyhun, çağdaş gerçekçi edebiyatımızın en seçkin temsilcilerinden biridir. Sürdürdüğünüz çalışmalardan bilmemiz gerekenleri lütfen aktarır mısınız? PAZARKAYA Tamamlanmış bir yan çalışmadan söz edeyim. Almancanın en tanınmış yazarlar sözlüğü, Gero von VVilpert'in çıkardığı 'Lexikon der Weltliteratur' (Dünya Edebiyatı Ansiklopedisi). Ilk basımı 1963 yılında yapılan ansiklopediye Türk edebiyatının temsilcilerini aziz dostum, rahmetli H. Wilfrid Brands hazırlamıştı. Ikinci basımdan başlayarak bu görevi ben üstlendım. Bugünlerde ansiklopedinin genişleıilmiş, güncellenmiş dördüncü basımı Stuttgart'taki Alfred Kröner Yayınevi'nde çıktı. Bu baskıda yer alan 118 Türk yazannın üçte biri, bu baskıya yeni aldığım çağdaş Türk yazarlan. • Yüksel Pazarkaya "Demirtaş Ceyhun, 'Ah Şu Biz Kara Bıyıklı Türkler' adlı çalışması ve bunu izleyen kitaplanyla kimlik, kişilik, benlik ve bellek konulannda deneme tadında araştırma, inceleme ve irdelemelerde bulunuyor. Ceyhun, toplum, ülke ve dünya konulanna kırk yıldır kafa yoruyor, yoğun çalışmalar yapıyor. Kimliğimizi araştıran, buna kafa yoran ve bu yolda bilgeleşen bir yazar" diyor. nı, kovuşturma, tutuklamayı ve cezaevini reva gördüğümüzü unutmayalım. tkincisi, aslında AB bu konuda, düşünce, iîade, sanat ve bilim yapma özgürlüğü dışmda bir şey öngörmüyor. Ama özgürlük kavramının da göreceliğini unutmayalım. Ben, AB katkısıyla bir yere vanlacağmı kabul etmeyenlerdenim. Ya kendi kendinize saygı duyup gerekeni yapacaksınız, o zaman başkalan da size saygı duyar. Ya da Tanzimat kafasıyla maymunluğa devam edeceksiniz. Bu bağlamda, 70. yaşını kutlayan Demirtaş Ceyhun bir tek örnek. Yuvarlak ve yan yuvarlak yaşlannı kutlayan, örneğin bir Attilâ tlban için toplum olarak ne yaptık? Koca Dağlarca'mn 90. yaşını Türkiye Yazarlar Sendıkası da anımsamasaydı, anımsar mıydık? Aslında, bu konu yazarlanmız, sanatçılarımızdan çok toplum olarak bizim için önemli. Değerlerimizi bilinçle anımsamak, onlara sahip çıkmak ve toplum olarak kimlik ve benliğimizi pekiştirmek, olgunlaştırmak için vesiledir bunlar. Bazılanmızın hayran olduğu Batı'yı her şeyden önce bu tür sahiplenmeler, büinçlenmeler ve aydınlanmalar Batı yapmıştır. Bunu da görmek ve bilmek istemiyoruz. Kitabınızın ilk bölümünü Demirtaş Ceyhun'un 'Yaşam Kesitleri'ne ayırmışsımz. Bu bölümde dikkati çeken onun yazarlık kavgası kadar, yayımcılarla da olan serüveni. Bunlardan size en ilginç gelenine değinir misiniz? PAZARKAYA Bu soru bana Sevgili Necati Tosuner'in Cumhuriyet Kitap'ta çıkan ilanını çağnştırdı. Tosuner bu ilanla değerbilir bir yayınevi anyordu. Umanm, bulmuştur. Ama sorun eski, birçok yazann yayınevi bulmakta ya da çalıştıklan yayrnevleriyle sıkıntısı var. Demirtaş Ceyhun da uzun yıllar bu deneyimleri yaşamış. Ama bana en ilginç geleni, Ceyhun'un, Cem Yayınevi kurucusu rahmetli Oğuz Akkan'ı derin bir sevgi ve saygı ile anması. Ona gönül borcunu dile getirmesi. Güzel bir vefa örneği. Demirtaş Ceyhun'un öykü, roman, deneme ve inceleme dallarında yoğunlaştığı, son yirmi yıldır da yalnızca deneme ve incelemede ürün verdiği görülüyor. Bunu nasıl değeriendiriyorsuntız? Deflerlerimize sahlp çıkmak Sayın Pazarkaya, Öndeyiş'te Türkiye'de yazara gösterilen ilgi ve değerin Batı'da gösterilenle aynı olmadığını söylüyorsunuz. Elbette haklısınız. AB'ye girmeye çalışan Türkiyemizde hukuksal alanda birçok düzenleme yapılıyor, ama henüz sıra yazarlar, sanatçılar için olana gelmedi. Her iki toplumu iyi tanıyan biri olarak, nasıl çözümler önerirsiniz? AB bu konuya nasıl bakıyor? PAZARKAYA Önce yakın zamana dek yazarlarımıza, şairlerimize, sanatçılanmıza gözaltı HAFTANIN SANAT ÇÎZELGESt SGRGU • Altan Çelem, Neş'e Erdok, Saim Erken, Hüsnü Koldaş, Eray Özcan, Süleyman Saim Tekcan, Alp Tamer Ulukılıç 'Kaada' resım 31 Aralık'a dek. (0 216 340 51 56) • Rebecca Horn desen. he\ kel, enstalasyon. fotograf 25 Aralık'a dek Borusan Sanat Galerısfnde. (0212 292 06 55) • Gültekin Çizgen •Eylül Fotoğraflarf 8 Ocak'a dek tstanbul Fotograf Merkezf nde. (0 212 238 11 60) • 'AJfcnın Iktidarı, Iktidann Altınlan' sikkeler 26 Şubat'a dek Yapı Kredı Vedat Nedim Tör Müzesi'nde. (0 212 252 4n 00) • 'Al Yeşil Gölge: Estergon Sancağı' 26 Şubat'a dek Yapı Kredı Kültür Merkezı'nde (0 212 252 47 00) • Hanefi Yeter, Yunus Tonkuş, Habip Aydoğdu, Ibrahim Örs, Kazım Karakaya karma resım ve heykel 5 Şubat'a dek Galen Inın'de. (0 212 243 53 02) • 'Resim Tarihimizden: Iş ve Istihsal' 8 Ocak'a dek Yapı Kredı Kazım Taşkent Sanat Galerisı'nde (0 212 252 47 00) • Volkan Yıldırmaz resım 4 Ocak'a dek Kiplas Sanat Galerisı'nde. (0 216 651 49 00) • Şofik Akdik, A. Fazıl Aksoy, Özdemir Altan, Ibrahim Aşık, Ramiz Aydın, Burhan Uygur, Canan Berber, Sema Çulam, Sarkis Günel, Metin Gönül, Ergin Inan, Ekrem Kahraman, Ümmet Karaca, Fethi Karakaş, Halis Karakurt, Fikret Mualla, Nuri Odabaşt, Saim Özeren, Mehmet Sabır, Asuman Savuk, Cemal Tollu resım Erbıl Güzel Sanatlar Merkezı'nde 2 Mart'a dek. (0 212 543 10 39) • Zaman ÇİZgİSİ verleştirme Akbank Kültür Sanat Merkezı'nde 11 Aralık'a dek. (0 212 252 35 00) • 'Işaretler Şehri Projesi' çağdaş sanat Akbank Kültür Sanat Merkezı'nde 11 Aralık'a dek. (0 212 252 35 00) • Bilge Alkor resım 11 Aralık'a dek tş Sanat Kibele Galeri. (0 212 316 15 80) • BelklS Balpmar resım 20 Aralık'a dek G Art Galerfde (0 212 216 40 20) • Volkan Yıldırmaz resım 4 Ocak'a dek Kiplas Sanat Galensi'nde. (0 216 651 49 00) • Zekai Ormancı resım 16 Ocak'a dek Artdepo Sanat Galensi'nde. (0 212 351 97 13) • Djan Seylan 6 Aralık'ta açılıyor 30 Aralık'a dek Fransız Kültür Merkezı'nde. (0 212 334 87 40) Hacı Ömer Sabancı Konser Salonu'nda bugün saat 20. OO'de şef Cem Mansur yönetimindeki Akbank Oda Orkestrası'nın Burgazada Ormanı'nm korunması için vereceği ve geliri Ada Dostları Derneği'ne bağışlanacak olan konserin solisti dünyaca ünlü virtüözümüz Idil Biret. (0 212 275 63 58) • İstanbul Devlet Tiyatrosu Oda Tıvatrosu'nda 'Yangın Duasf, Taksım Sahnesı'nde 'Bedreddın". Aziz Nesın Sahnesı'nde ıse "Otopark Cmayetlerf adlı oyunlar ızlenebilır. (0 212 245 25 90) • İstanbul Şehir Tiyatrolan Harbıye Muhsın Ertuğml Sahnesı'nde "Hakımıyetı Mılliye Aşevf, Fatıh Reşat Nurı Sahnesi'nde 'Kiralık Konak'. Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi'nde Trendekı Dervış". Kadıköy Haldun Taner Sahnesı'nde "Gayn Resmi Hürrem", Gazıosmanpaşa Sahnesı'nde 'Av' L'vuyor muvdun ' Afedersın". Ümraniye Sahnesf nde 'Lüküs Havaf. Harbıve Cep Sahnesı'nde 'Seneye Bugün' ızlenebilır (0 212 240 77 20) • Kartal Sanat Tiyatrosu'nda 'Cambaz Kedı ile Sıhırbaz Palyaço" adlı çocuk tıyatrosu her pazar saat 13 OO'te sahnelenecek (0 216 389 25 23) • Oyun Atölyesi'nde salı günü saat 20 30'da 'Azraıl'ın Gozvaşlarf. çarşamba günü saat 20 30'da "Othello'. perşembe ve cuma günü saat 2O.3O'da, cumartesı günü saat 16 00'da ve 20 30'da. pazar günü saat 16.00'da "Cımri', çarşamba ve perşembe eunü saat 20.30'da "Azraıl'ın Gozvaşlarf ızlenebilır "(0 216 345 39 39) • Sahne Oyunculan cumartesı ve pazar günlen saat 12 30'da 'Ben Bir Kurbağayım' adlı oyunu Profılo (0 212 216 40 ^0) • Hadi Çaman Yeditepe Oyunculan perşembe, cuma, cumartesı saat 20 30'da. pazar gunü 15.30'da 'Son Perde' adlı ovunu sahnelıyor (0 212 246 l7 77) • Tiyatro Kedi cuma günü saat 20 30'da 'Kamelyalı Kadın' adlı o>unu Maltepe Yayla Sanat Merkezı'nde sahnelevecek (0 212 216 93 1415) • Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu cuma günü saat 20.00'de. cumartesı günü saat 17.00 ve 20 OO'de 'Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış'ı, pazar günü saat 11 .OO'de 'Ay Operasf nı (ç. o). Yeni Kuşak Tiyatro ıse saat 15.30'da Aşk Delisı'nı Akbank Kültür Sanat Merkezf nde sahnelıyor. (0 212 252 35 00) • Tiyatro Ayna bugün saat 21 OO'de, cumartesı günü saat 18 30'da ve 21 OO'de "Pır Sultan Abdal" adlı ovunu Akatlar Kültür Merkezı'nde sahnelevecek. (0 212 351 93 84) • Sahne Oyunculan nın ovunu Aynlık' cuma ve cumartesı gunü saat 20 30'da, pazar günü saat 18.00'de Olıvtum Outlet Center Tiyatro Salonu'nda ızlenebilır. (0 212 547 31 00) • Tiyatro Fora'nın "Dostlarla Akşam Yemeğf adlı oyunu her pazar saat 15.00'te Kadıköy Banş Manço Kültür Merkezi'nde sahneleniyor. (0 216 418 95 49) Ahşverış Merkezı Salon l ' d e sergılıvor Doku Sanat Galerisi, 29 Aralık'a dek Kayıhan Keskinok resim sergisine ev sahipliği yapıyor. Çalışmalarını serbest sanatçı olarak tstanbul'da sürdürmekte olan Keskinok, bu sergisinde son dönem çalışmalanna yer verivor. (0 212 246 24 96) • Jale Vural Heike Schimdt tvvofrone' 15 Aralık'a dek Galeri Dürer'de. (0 212 249 20 09) • Denizhan Özer pasaport' 31 Aralık'a dek Karşı Sanat Çalışmalan'nda. (0 212 245 15 08) • Ismail Acar resım 16 Ocak'a dek Passage Markız'de (0 212 358 37 45) • Adem Tabur resım 18 Aralık'a dek Om Sanat Ev ı'nde. (0 216 347 38 33) • Can Göknil heykel 31 Aralık'a dek Mıllı Reasürans Sanat Galensi'nde. (0 212 230 19 76) • Murat Morova resim 31 Aralık'a dek. (0 212 231 67 63) • Doğan Akça resım 16 Aralık'a dek Galeri Efsun'da. (0 216 478 47 87) • 7 Beyaz Kapı Sanat Grubu resım heykel 16 Aralık'a dek. (0 212 243 30 53) • A. Topaçlıoğlu resım 11 Aralık'a dek İMKB Sanat Gajerisı'nde. (0 212 298 25 10) • Nesteren Silivrili resım 11 Aralık'a dek Galeri Oda'da (0 212 259 22 08) • Banu Birecikligil, lclal Erentürk, Gülveli Kaya, Levent Morgök, Deniz Orkuş, Nilgün Sabar 'yan yana' resım 31 Aralık'a dek Galeri Binyıl'da. (0 212 244 91 41) • Mehmet Özet resım 17 Aralık'a dek Ziraat Bankası Tünel Sanat Galeris'nde. (0 212 251 42 48) • Süleyman Saim Tekcan, Elvan Tokcan Şahinoğlu, Eda Tokcan Tomba 'Gravürler ve Eşarplar" 29 Ocak'a dek Vakko Beyoğlu Sanat Galerısi'nde • Nilüfer Moyeri resim 10 Aralık'ta açılıyor 23 Aralıka dek Pera Sanat Galerisı'nde. (0 212 245 30 08) • Vedia Ekemen Mine Gökçek porselen süsleme 11 Aralık'a dek Mutlu Sanat Odası'nda (0 216 355 35 87) • Kayıhan Keskinok resim 29 Aralık'a dek Doku Sanat Galerılerf nde (0 212 246 24 96) 19.30'da Kınm Müzık ve Dans Günleri görülebilir. (0 212 232 98 30) • Boğaziçi Üniversrtesi Albert Long Hall Binası nda çarşamba günü saat 19.30'da BurakBilgih konserı dinlenebilır. • Hacı Ömer Sabancı Konser Salonu'nda bugün saat 20.00'de şef Cem Mansur yönetimindeki Akbank Oda Orkestrası'nın Burgazada Ormanı'nın korunması için vereceği v e gelın Ada Dostian Demeğı'ne bağışlanacağı konserini solisti Idil Biret. (0 212 275 63 58) • Italyan Kültür Merkezi'nde yann saat 19.00'da Gökalp Baykal ın rock konseri dinlenebilir. (0 216 454 15 65) • Enka Oditoryum'da yann saat 20.00'de Ezgi Saydam, Leyla Yenisey Artay, Aida Boydağ ve Sevıl Gökdağ'ın konseri dinlenebilir. (0 212 276 22 14) • Avusturya Kültür OfİSİ'nde cuma günü saat 20.00'de Paracelsusquartett konseri. (0 212 223 78 43) • Atatürk Kültür Merkezinde şef Ale\ander Schu ınck yönetıminde İstanbul De\ let Senfonı Orkestrası'nm cuma günü saat 19.30'da \e cumartesı saat 11.OO'de vereceği konserlenn solıstleri Rafaelle Tre\isanı, Bülent Evcil ve Danıel Müller Schott. (0 212 243 10 68) • Babylon'da bugün saat 21 30'da 'Yay Burcu Gecesı". yann saat 21.30'da Hülya Tunçağ. çarşamba günü saat 21.30'da JaneBırkın, perşembe günü saat 21 30'da Jane Bırkın, cuma \e cumartesı günleri saat 23 OO'te Matthevv Herbert dınlenebılır. (0 216 556 98 00) • Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda 'X. Uluslararası CRR Pıyano Festıvali' kapsamında çarşamba günü saat 19.30'da Gülsın Onay dınlenebılır. Perşembe günü saat 19.30'da Makıs Ablianitıs, cuma. cumartesı ve pazar günleri saat tstanbul Şehir Tiyatroları Ümraniye Sahnesi'nde 'Lüküs Hayat' izlenebilir. E. Reşit Rey ve Cemal Reşit Rey'in müzikal komedisinin yönetmenliğini Haldun Dormen yapıyor. Dekor tasarımı Nilgün Gürkan'a, kostüm tasarımı da Canan Göknü'e ait. Müzik düzenlemesini Önder Bali. koreograflığını Selçuk Borak üstleniyor. Zihni Göktay, Funda Postacı, Ali Berge, Atacan Arseven, Birsen Kaplangı, Alev Gürzap, Argun Kınaİ oyunda rol alan sanaçılardan bazılan.fO 212 240 77 20) çarşamba günü saat 18.30'da Engin Çizgen 'Istanbul'un Fotoğrafçılarf. perşembe günü saat 19.30'da "Gözlerinden Yaşamak', cumartesi günü saat 19 30'da 'Sımr', "Kurgusuz Damlalar', 'ŞıpŞak", • Yapı Kredi Kültür Merkezi 'Uyuklamayanlar'. 'Makinelerin Sermet Çifter Salonu'nda >ann Isyanf, 'Tek Taşına', 'Yan'. saat 18.30'da Gül Pulhan'm cumartesi günü 14.00 18.30'da >öneteceğı. Havat Erkanal'ın 'Zafer Yollan' fılminin gösterimı konuşmacı olarak katılacaklan "Izmır izlenebilir. Bölgesi'nin Ege Arkeolojısine (0 212 334 22 70) Kazandırdığı Yeni Kültürel Boviitlarf • Borusan Kültür Sanat konulu salı toplantısı. perşembe günü Merkezi'nde perşembe günü saat saat 18.30'da Fuat Keyman'ın 18.30'da Alper Maral'ın katıldığı yönettiği 'Avrupa'ya Doğru Aktörler. 'Etnomüzıkoloji Söyleşileri II' konulu Ölasılıklar, Süreçler Bir Kültürel Olgu söyleşi izlenebilir Olarak Avrupa ve (0 216 464 15 55) Kimlik' sövleşisınin [ ~~ ™ * • Iş Sanat'ta bugün • İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nde konuşmacısı Hasan saat 20.00'de 'II Travatore". çarşamba günü saat saat 20.00'de Atilla Bülent Kahraman, 20.00'de 'Carmina Burana". perşembe günü saat Birkıye'nin hazırladığı cuma günü saat 'Can Yücel'ın Şiirleri' 20.00'de 'Kıss Me Kate". cuma günü saat 18.30'da 20.00'de 'Bir Tenor Aranıyor', Cumartesi günü saat 11 .OO'de 'Sıhırbaz Oz". saat başlıklı etkinlik. düzenlenecek ve (0 216 556 98 00) 15.30'da 'Carmen' görülebilir. (0 212 24310 68) Emre Kongar'ın yöneteceği 'Resim Tanhımizden: Iş ve Istihsal 1954 Yapı Kredi Resım Yanşmasf başhklı panelm konuşmacılan Haldun Dostoğlu. Zeynep Yasa Yaman. cumartesı günü saat 16.00'da Merih Akoğul'un yönettiği 'Bir Fotograf Dergisi Çıkarmak II" başhklı söyleşinin konuklan Nadir Ede, Ömer Serkan Bakır/0 212 252 47 00) • Yapı Kredi Kültür Merkezi Turkcell Binası'nda bugün 18.30'da Özcan Arca'nın 'Belgesellerden Seçmeler Yıtık Zamanın tzınde' belgeselı göstenlecek. (0 212 252 47 00) • Osmanlı Bankası Müzesi'nde GÖSTERİ, SÖMLGSİ^ flPEBBrimLC