Katalog

5 ARALIK 2004 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Yurttaş tasarruf mucidi • ATO'nun 'Tasarrufun 101 Çeşidi' adlı / araştırmasına göre, geçim sıkıntısı / yurttaşlan 'sıkı' tasarrufa yöneltti. Aileler tasarruf için şofbenden sıcak su gelene dek akan soğuk suyu biriktirerek i kullanıyor. Çamaşır makinelerinin \ tahliye sulanyla balkon yıkıyor, \^yumurtanın, pirincin, peynirin \ kınğmı tercih ediyor. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Ankara Ticaret Odası'nın (ATO), "Tasarrufiın 101 Çeşidi" adlı son raporu, yurttaşın mucizeler yaratan geçinme öykülerini gün ışığına çıkardı. Rapora göre tasarruf yapmak için inanılmaz fedakârlıklan göze alan yurttaş, iğneden ipliğe her harcamayı hesaplıyor, kuruş kuruş arttırarak ay sonunu yakalıyor. ATO'nun 2002 Devlet Istatistik Enstitüsü (DlE) verilerine dayanarak hazırladığı rapora göre, Türkiye'de nüfusun yüzde 2'den fazlası günde 1 dolarla geçiniyor. Günde 2 dolarla geçinenlerin oranı ise yüzde 10'u aşıyor. Türkiye'de "en yoksuT 14 milyonu aşan kişi günde 1.9 dolar ile yaşamaya çalışıyor. Ikinci sıradaki 13.6 milyon kişilik "yoksuT kesim 3.5 dolar, "orta direk" 5 dolar, zengin kesim 7.3 dolar, "çokzengüT kesim ise 17.7 dolar günlük harcama yapıyor. Rakamlar alt alta toplandığında 70 milyonu aşan nüfusun neredeyse yüzde 6O'ı kıt kanaat geçinmeye çalışıyor. Geçim sıkıntısı içinde yaşayan halk inanılmaz yöntemlere başvuruyor GÖRÜŞ ŞAHNAZ ÇAKDULP Hayaü Neler Zorlaştınyop? Hepimizin sık sık kullandığı bir söz vardır. Çoğunlukla büyük bir zorluğun üstesinden geldiğimiz, bir mücadeleden başan ile çıktığımız, çok sevindiğimiz veya mutlu olduğumuz anlarda söylediğimiz birsözdür bu. "Yaşamakyine de çokgüzel" diye... Ama insanın hayatından bezdiği anlar da çok oluyor. Şöyle bir düşününce yaşamanın çok zor geldiği, yaşamanın istenilmediği, "Buna da yaşamak mı denir?" denildiği anlar. Yaşamın zor ve devamlı bir mücadele olduğu, böyle bir savaşta esenlikli, başarılı ve mutlu olmanın neredeyse imkânsızmış gibi geldi anlar, umutsuzluğun başladığı anlar... Aile içi geçimsizlikler, iş yaşamındaki sorunlann içinden çıkılmaz hale gelmesi, geleceğini görememek, çaresizlik, parasızlık, devamlı başansızlık. Son zamanlarda dikkat ederseniz cinnet olaylan artmaya başladı. • •• Yaşam zor ama genelde yaşamı da zorlaştıran bizler değil miyiz? Onu zorlaştırmak için bazen elimizden geleni ardımıza koymayız. Çoğu kez yaşamı kendi kararlarımızla değil başkalannın kararları ile yaşamaya çalışınz nedense. Biryerde okumuştum. Ünlü bir kadın bir gün ünlü kâhini aramış. Kendisiyle o gün mutlaka görüşmek istediğini söylemiş. Ama kâhin hiç zamanının olmadığını söylemiş. Kadın ısraretmiş. Kâhin, müdavimlerinden olduğu için kadını kıramamış. Karşılıklı oturmuşlar. Önlerindeki suya bakmışlar. Bir anda kâhinin kaşlan çatılmış, gözbebekleri büyümüş, bir şey söyleyecek gibi oluyormuş ama söyleyemiyormuş. Kadın ısrarla ne olduğunu sormuş. Sonunda kâhin, "Yarını göremiyorum" demiş. Bir anda kadın yıkılmış. Çünkü şimdiye kadar söylediği her şey çıkmış. Yann olmadığına göre bu gece öleceğine kanaat getirmiş. Evine gitmiş, vasiyetini yazmış, biraz televizyon seyretmiş, ölürken bir şey hissetmemek için de uyumaya karar vermiş. Ve derin bir uykuya dalmış. Uyandığında ise güneşin yeniden doğduğunu görmüş. Kuş sesleri geliyormuş. Acaba cennette miyim diye düşünmüş. Oysa her şey akşam bıraktığı gibiymiş. Bu sefer kâhin yanıldı diye düşünmüş. Bir ara masanın üzerindeki gazeteye gözü ilişmiş ve görmüş ki, "Ünlü kâhin dün sabah öldü" yazıyor. Yaşamı zorlaştıran bir başka unsur da hayatımıza giren ve çıkan kişilerdir. Kısa sürede girip kısa sürede çıkan birçok kişi olur. Eğer özenli olmazsak, böyle uluorta birçok kişinin yaşamımıza şöyle veya böyle girmesine izin verirsek başansızlığa da mutsuzluğa da davetiye çıkarmış olmaz mıyız? Kısa sürede girip kısa sürede hayatımızdan çıkarlar ama bakarsınız bir ömür boyu izleri kalır... Arkadaş bile seçerken dikkatli olmamız gerekmez mi? Arkadaş kendimize inancımızı yitirdiğimizde bile bize inanan kişidir aslında. Ama diyeceksiniz nerede böyle arkadaş? Ben herkesin eğer özenli olurlarsa arkadaş gibi arkadaş bulabileceklerine inanan biriyim. Yaşamı zorlaştıran çoğu kez dilimize ve beynimize sahip olamamamız değil midir? Halbuki dilimize da beynimize de egemen olmak, onlan kontrol altında tutmak en kolay yapabileceğimiz bir şeydir. Ama çoğu kez yapamayız. Ve bundan dolayı bazen yaşam boyu kaybedeceklerimiz o kadar çok olur ki... Çoğu kez sezgilerimizle davranınz. Evet, sezgiler yol gösterebilir ama yaşamımıza yön veremez, kararlanmızda etkili olamaz. Sezgilerie beynimizi ve dilimize yönlendirirsek işin içinden çıkmak zorlaşır. Tabii bir de hep olumsuz düşünmek, hep bardağın boş kısmını görmek de hayatı bize zindan eder. Sonra kendi kendimize söylediğimiz yalanlar, bize söylenen yalanlar ve sabırsızlığımız... önce kendimize saygıyı layık görerek davranmamak, başkalannın bize saygısız davranmalanna izin vermek... ••• Evet işte böyle, tüm bunlara karşın yaşamak yine de çok güzel... Umutsuzluğa asla kapılmamak gerekir. Çünkü yaşam, çözülecek gizemine, yürünecek nice yollanna, katlanılacak acılanna, güzelliklerine, eğlencelerine, yaşanacak aşklanna göre yine de aydınlık bir ışıktır. scakiralpca mynetcom YOKSULLUĞUN FOTOĞRAFI İğneden ipliğe her harcamayı hesaplayan yurttaş, kuruş kuruş arttırarak ay sonunu yakalıyor. Kısa bir süre önce gazetelerin birinci sayfalannda yer alan bu fotoğraf ise yoksulluğu anlatıyor. M yurttaşlar T ^ Ofisi'nden çıkan karpyool D4OO karayoluna d buğdayları topluyor. (AA) ••'v CRAM CRAM ALISVERIŞ Rapora göre, yurttaş gram gram, dilim dilim alışveriş yapıyor. Bir sallama çay poşetini iki bardakta kullanıyor, kesme şeker yerine toz şekeri ikame ediyor. Kimi zaman sabahın erken saatlerinde 'halkekmek' kuyruklanna giriyor, kimi zaman finn kapılannda ucuz bayat ekmek almak için bekleşiyor. Nereden alınırsa alınsın, dar gelirli ailelerde ekmekler atılmıyor, dilimi ziyan edilmiyor. Buzdolabında ya da naylon poşetlerde saklanıyor. Yurttaş, alışveriş için pazan tercih ediyor. Bunun için fıyatlann düştüğü akşam saatleri bekleniyor. Onlara kınk yumurta, kınk peynir, kırık pirinç ucuza geliyor. O gün yapılan pilav, ertesi gün kadın budu köfte ve çorbaya dönüşüyor. Sebzelerin yapraklan ayıklandıktan sonra kalan sap ve köklerine kasaplardan toplanan kemiklerden yapılan et suyu da eklenerek sebze çorbası yapılıyor. Devir hesap devri A I ( J 'nun raporunagöre magazalardanalınankumaşınmetresinin çok pahalı olması nedeniyle vatandaşlar, çeşitli boylardaki parça kumaşlara ilgi gösteriyor. Eteklik, pantolonluk, bluz ve gömleklik parça kumaş satan dükkânlar, ilgi ve talebin artması üzerine, ürün yelpazelerine perdelik, yatak nevresimleri ile abiye kıyafetler için fantezi kumaşlan da ekledi bile. Bunlann kilo ile satılanlan da rağbet görüyor. Alt gelir grubuna mensup ailelerde buzdolabı, televızyon, çamaşır makinesi gibi ikinci el kullanılmış ev eşyalan tercih ediliyor, giyim eşyası ihtiyacı bitpazarlanndan karşılanıyor. Hal böyle olunca da ikinci el mal satan mağazalar hızla çoğalıyor. Orta gelir grubu ise daha çok spot mağazalar, outletler ve sosyete pazarlanru tercih ediyor, markalar yerine taklit markalar satın alıyor. ÇALDIRKAPAT YÖNTEMİ üketici faturalı telefon hatlannı iptal ederek kontürlü telefonlara dönüyor. Faturadan tasarruf için çaldırkapat yöntemiyle aranan kişiye "beniara" mesajı veriyor. Direkt aramıyor, mesaj göndererek haberleşıyor. Arama yapacağı zaman ındirımli saatlen tercih ediyor. Cep telefonu kullanıcılan her promosyonu takıp ediyor. Bir operatörü bırakıp dığerine geçıyor. Boylece en ucuza onlar konuşuyor. Vatandaşlann birçoğu, park ve bahçelerden ağaç dalı, karton kutu, sağdan soldan pet şişe, araba lastiği, sebze meyve hallerinden meyve kasalan toplayarak yakacak yapıyor. Paçavra haline gelen eski elbiseleri, eski mobilyalan atmıyor, atılanlan topluyor. Bazı aileler bir araya gelip kışlık yakacaklannı toptan ve indinmli alıyor. T 'EvLERDEKI KAHRAM ANLAR1 Raporu değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün, özellikle kriz sonrası halkın inanılması güç tasarruf yöntemleri kullandığuu belirterek "Onlar evlerdeld kahramanlardır" dedi Dört kişilik bir ailenin aylık geçinme rakamının 1 mılyar 700 milyon liraya çıktığını hatırlatan Aygün, evlerine aylık 400500 milyon lira giren ailelerin gerçekleştirdikleri mucize karşısında ürperdiğini dile getirdi. Hazırlanan raporun amacının ailelerin gerçekleştirdiği geçinme mucizesine ışık tutmak olduğunun altını çizen Aygün, "Halk geçinmek için akülara durgunluk veren yöntemler uyguluyor" dedi. Aygün, şunlan söyledi: "7 milyon tirahk peynirden alamayan insanımız, fryatiann ucuzlaınaya başladığı akşam saatlerinde pazara gidip 2 miryon Braya lankpeynir.vanfry^tınakınk\Timurta,y^nıîvaunakırık pirinç, ezik domates alıyor. Kınk meyve kasalannı toplayıp yakacak yapıyor. Bu ürperten mucizeyi gerçekleştirenler arasında sadece işsizkr değiL işi olanlar da var. İşten elde edilen kazanç geçinmeye yetmiyor." ATO Başkan Sinan Aygün, her ay yaklaşık üç yüzü aşan iş başvurusu, 500'ü aşkın yardım başvurusu aldıklanna da dikkat çekti. KENDİ KENDİMİZİN DOKTORU OLDUK! Y urttaşın bulduğu tasarruf yöntemleri parmak ısırtıyor. Kimileri elde çamaşır yıkarken önce beyazlan, durulama suyu ile de renklileri yıkıyor. Kimileri, şofben veya kombiden sıcak su gelene kadar akan soğuk suyu biriktirerek kullanıyor. Gücü yeten güneş enerjisi kullamyor, yetmeyen suyu güneşe koyup ısıtıyor. Bulaşığı da çamaşın da elektriğin ucuz olduğu saatlere denk getiriyor. Kimileri bulaşık, çamaşır makinesi deterjanı, yumuşatıcı gibi maddelerde nispeten daha ucuz olan market markalannı ya da açık ürünleri tercih ediyor, kimileri de küçük sa bunlan birleştirip çamaşırda ya da banyoda yeniden kullanıyor Ampullerde florasan ya da tasarruf sağlayan ürünler kullamyor. Her gelir seviyesindeki kişilerin ortak tutumu ise gereksiz ışıklan söndürmek. Raporda yurttaşın uyguladığı diğer tasarruf yöntemleri şu şekilde sıralanıyor: Evler kapatılıyor, baba evine dönüş yapılıyor. Bekârlar evi başkalanyla paylaşıyorlar. Böylece kiradan tasarruf sağlıyorlar. Ev kiralarken kapıcısız, asansörsüz, kombili evler tercih ediyor. Evde bulunulmayan saatlerde kombi yakılmıyor. Perde gupürü eskiyince yenisi ile değiştirilip yenileniyor. Evleri boyamak için boya yerine kireç kullamlıyor. Eski buzdolaplanna kaplama yapılıyor, koltuk yüzleri değiştiriliyor... Yurttaş hasta olduğunda doktora gitmiyor, kulaktan dolma bilgilerle kendini tedavi ediyor. Kimileri komşusundan, eşinden dostundan tek tek ilaç alıyor. Kimileri aktara gidip şifalı otlardan derman bulmaya çalışıyor. Çocuğunun dişini kendi çekiyor, seyyar dişçiyi eve çağınyor. Damacana suyu değil çeşme suyu kullamyor. En yoksul kesim tuvalet kâğıdı kullanmıyor. FOTOKOPİ KİTAPLAR urttaş tasarruf için çocuğunu özel okuldan alıyor, devlet okullarına gönderiyor. Okula giden çocuğuna harçlık veremiyor, ekmek arası kumanya hazırlıyor. Okul kitaplannı alamayan aileler çoğu zaman tanıdıklarından kitap te Y Sız hıç sesinızl mesajla yollamadınız mı? Siz hiç WAP dünyasının eğlencesini yaşamadınız mı? Siz hiç kısa mesaj yollamadınız mı? Sız hıç cebıniz kapalıyken kimin aradıöını merak Siz hiç fotoğrafınızı çekip arkadaşınıza ^ ye çalışıyor. Bazılan da ikinci el kitap alıyor. îkinci el satılan kitaplan alamayanlar da fotokopilerle idare ediyor. Kadınlar, saç boyama, manikür gibi bakımlarmı evlerinde yapıyor. Saçını evde kesiyor, fön masrafından tasarruf için saçlarını ütü ile ütülüyor. Marka parfümler yerine açık parfümler kullanıyor. Perdeyi, kumaşı metre ile değil, ltiloyla alıyor. 31 Ocak 2005 tarihine kadar aşağıdaki servislerden son 6 ay içinde hiç kullanmadıgınız birini seçin, 30 gün boyunca BEDAVA deneyin. Kampanyaya hemen kalılmak için DENE yazın. Boşiuk bırakıp seçtiginiz servisin adınıekleyin. 2777yeyollayın. Örnek: DENE SESLIMESAJCELL DENE WAPCELL DENE SMS DENE KIMARAMISCELL DENE MMS Gelen onay mesajıyla. seçtiginiz servisi bedava kullanmaya basiayın. Şimdî Turkcell sizin için kaçırılmaz fırsatlar hazırladı! Aynı donem içinde kampanyaya dahil olan servislerden sadece birini deneyebilirsiniz. Deneyeceginiz servise ait bedava kullanım miktarı belirli sayıdadır. Ayrıntılı bilgiTurttcellErtra larda. www.turkcell.com.trde. TURKCELL İCELL