Katalog

3 KASIM 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET EKÖNÖMT SAYFA ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 Cari açığa önlem olarak arttınlan özel tüketim vergisifreniotomotiv sektörünü ayağa kaldırdı Yazboztahtasına döndüOSD, TAYSAD. ODD ve OYDER Pazar yüzde 20 daralacak Otomotiv sanayiinde örgütlü dernek- ler, binek otomobillerin özel tüketim vergisinde yapılan artışın iç pazan yüzde 20 oranında daraltacağmı ve vergi gelirlerinin azalmasına yol aça- cağuıı büdirdiler. Maliye Bakanı Ke- mal Unakrtan'ın "7.5 milyar dolarbk otomobü ithal edilüT açıklamasını da yalanlayan demekler, otomobil itha- latının 2.6 milyar dolar olduğunu açıkladılar. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD), Taşıt Araçlan Yan Sanayi Derneği (TAYSAD), Otomotiv Dist- ribütörleri Derneği (ODD) ve Oto- motiv Yetkili Satıcılan Derneği'nin (OYDER) ÖTV artışlannın etkileri ile ilgili olarak ortak bir açıklama yaptılar. DtE'nin verilerine göre bu yıl ocak-eylül döneminde "kara ta- şıtian ile bunlaruı aksam ve parçala- n" ithalatmın 7.5 milyar dolar, bu- nun içindeki otomobil ithalatmın ise 2.6 milyar dolar olduğu vurgulanan açıklamada. "Geri kalan ithalat ise 2004 yıhnda 500 bin adedi ihracat ol- mak üzere toplam 850 bin adet taşıt aracı üretimi ile parktaki 8.5 müyon adet motorlu aracın aksam ve parça ihtiyacına \e diğer taşıt araçlan itfaa- launa ait bulunmaktadır" denildi. Sektör temsilcilerl tepkili Yabancı yatmmları engelleyecek Otomotiv sektörünün yetküilerine göre ÖTV oranlannın arttınlması ya- bancı yatınmlan engellerken ithalata yönelik siparişlerin de gözden geçi- rilmesine neden olacak. Otomotivde ÖTV artışının yankılan şöyle: Rena- ult Mais Genel Müdürü İbrahim Ay- ban Vergi oranlarmdaki her bir pu- anlık artış, pazarm yüzde 3 oranında daralmasma neden olacak. Uygula- ma yabancı sermayenin ihracat yatı- nmlan için büyük bir darbe ve engel oluşturacak. Çukurova Yetkili Oto- motiv Satıcılan Derneği (YODER) Başkanı Süleyman Onatça: Otomobil satışlan olumsuz etkilenecek. 4 ay önce aldığımız siparişler elimizde kalacak. Otokoç Genel Müdürü Cenk Çünen: Panik ve zamansız bir karar almdı. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Yüksei Mennen Yersiz ve yarîlış bir karar. ÖTV artışı otomobil fıyatlanna yansıyacak ve satışlan dü- şürecektir. Yabancı zaten şikâyetçiy- di, şimdi yatınm için beklemeye ge- çer. Hyundai Assan Yönetim Kurulu Başkanı AB Kibar: Vergi oranlanyla oynamak piyasayı olumsuz etkiler. Biz bir şey demiyoruz. 'Boynumuz küdanince' diyoruz. Boynumuzu sü- rekli bıçağın altına koyuyoruz. Sa- bancı Holding CEO'su CelalMetin: Bizim cari açığımızı mutlaka kontrol altına almamız lazım. 0 bakımdan her şeyi, her Türk desteklemelidir. • Otomobili ithalatını yavaşlatmak isteyen hükümetin yine vergi oranlan ile oynaması, sektör temsilcilerini ayağa kaldırdı. Otomotiv firmalan oldubitti ile alınan bu tür kararların talebi azaltacağı ve yatınmlann önünü keseceği görüşünde birleşiyor. Ekonomi Servisi - Hükü- metin. cari açığın önünü kesmek ve vergi gelirlerini arttırmak için sürekli olarak dolaylı vergilerle oynaması tepki çekiyor. Son olarak bi- nek otomobillerden alınan ÖTV'nin 7-9 oranında arttı- nlmasının aylık ortalama 33 bin 500 dolayında seyreden otomobil satışlannı bir öl- çüde azaltması beklenirken otomotiv firmalan da yatı- nmlann beklemeye gireceği sinyalini verdi. Maliye Bakanhğı'run bir süredir üzerinde çalıştığı ve Resmi Gazete'nin dünkü sa- UCUZ OTO İÇİN SON GÜN Hükümetin binek otolardan alınan özel tüketim vergisi oranlannı 7-9 puan arttıran Bakanlar Kurulu karan iki gün sonra yürürlüğe girmek üzere dün Resmi Gazete'de yayımlandı. İki günlük sürenin yann doluyor olması nedeniyle yeni vergiler gelmeden otomobil almak isteyenler açısından bugün son gün niteliğinde. Bu yıl ocak-eylül döneminde Türkiye'de 237 bin 69'u ithal, 99 bin 154'ü yerli olmak üzere toplam 336 bin 233 otomobil satıldı. Söz konusu dönemde ithalatın pazar payı, yüzde 7 l'e kadar yükseldi. Bu dönemde Türkıye de toplam 3 milyar 143 milyon dolarlık binek otomobil ithal edildi. yısmda yayımlanan Bakan- lar Kurulu karan ile, binek otomobillerde ÖTV oranla- n, silindir hacmi 1600cc'ye kadar olanlarda yüzde 30'dan yüzde 37'ye; silindir hacmi 1600 cc'den büyük olup 2000 cc'ye kadar olan- larda yüzde 52'den yüzde 60'açıkanldı. Konuyla ilgi- li Bakanlar Kurulu karan, yayımını izleyen ikinci gün- den itibaren geçerli obnak üzere dün yürürlüğe girdi. Hükümet. geçen aylarda da 20 yaş üsründeki otomo- billerin trafikten çekilmesi ve yeni araç alınması duru- munda sağlanan ÖTV avan- tajını yüzde 50 azaltmış, tü- ketici kredilerini frenlemek amacıyla da kaynak kullanı- mını destekleme fonu kesin- ti oranını yüzde 10"dan yüz- de 15'eçıkarmıştı. Hükümetin "oldubitti" şeklinde aldığı bu kararlarm yabancı yatınmcılan da olumsuz etkileyeceği belir- tiliyor. Vergi geBri artar mı? Sektör yetkililerine göre binek araçlannda uygulanan ÖTV'nin arttınlması, top- lam satışlan azaltacağı için vergi gelirlerinde gerileme- ye neden olabüecek. Buna karşılık konuya ilişkin de- ğerlendirmede bulunan bir ekonomi yetkilisi, "ÖTV kararnamesifleaynızaman- da üretküerinKDV matrah- lan büyüyeeek ve sonuçta vergi tahsilaü kalemlerinde bir arüş gerçekteşecek" şek- linde konuştu. Hükümet 2005 yılında motorlu araçla- ra ilişkin ÖTV'den ise bu yı- la göre yüzde 47.5 artışla 2.548 katrilyon lira gelır he- defliyor. Şirketier yara aldı Vergi artışının kâr marj- lannı azaltacağı beklentisi ise halka açık otomotiv şir- ketlerinin hisselerinde satış getirdi. Ford Otosan'ın his- seleri yüzde 2.54, TO- FAŞ'ınhisseleri yüzde 2.75, Doğuş Otomotiv'in hissele- ri ise yüzde 2.44 oranında borsada değer kaybettı. TO- FAŞ'm gelirlerinin iç pıya- sadan aldığı pay yaklaşık yüzde 29, Ford Otosan'ın ise yüzde 20'ler civarında bulunuyor. Grubun CEO'su Celal Metin'e göre özelleştirmeler dışmda her şey iyi gidiyor Sabancı hedefleıi aşü• Sabancı Holding İcra Kurulu Başkanı Celal Metin, grup olarak 2003'e göre 2004'te çok daha ıyi gittiklerini söyledi. Metın, Milli Piyango'nun özelleştirilmesi ile ilgilenmediklerini belirterek "Telekom'u hâlâ izlemeye devam ediyoruz, ama ne olduğunu bilmiyoruz" dedi. EkonomiServisi- Sabancı Hol- ding lcra Kurulu Başkanı (CEO) Celal Metin, 2003 yılına göre 2004'te çok daha iyi gittiklerini belirterek "Kârlı büyüyoruz. Bütçenin daha önünde rakamlar gerçeldeştiriyoruz" dedi. Metın, Sabancı Grubu'nun Saka markalı doğal kaynak su- yunun tanıtım toplantısının ar- dından gazetecilerin sorulannı yanıtladı. Metin, büyüme stratejilerine ilişkin bir soru üzerine, bazen ci- royla, bazen de kârlılıkla birinci olunabildigini ifade ederek Sa- bancı'nın kârlı büyüyen bir grup olduğunu, sanayi faaliyetlerinde önümüzdeki , dönemde Bir yıl aradan sonra yeniden su sektörüne dönen Sabancı Holding'in yöneticileri (Soldan sağa), Gıda ve Perakende Grubu Başkanı Haliık Dinçer, CEO'su Celal Metin, Yönetim Kurulu Başkanı Gûler Sabancı damacana ile poz verdl (Fotoğraf: AA) Saka ileyeniden su sektörüne döndüler Ekonomi Servisi - Sabancı Grubu, damacana ambalajlarda piyasaya sunulan Saka markası ile yeniden su sektörüne girdi. Saka'nın tamtım toplantısında konuşan GıdaSA Içecek Genel Müdürü Adnan Erem su pazan hacminin yılda 5.5 milyar litre ve 640 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığuu vurgulayarak kısa vadede tstanbul'da en çok satılan ilk iki su markasından biri olmayı hedeflediklerini kaydetti. Saka için 25 milyon dolarlık yatınm yapıldığını belirten Erem, 2005 sonunda 6 milyon dolarlık ciro hedeflediklerini anlattı. Erem, IstanbuFda satışına başlanan Saka'nın fiyatını 3.25 YTL olarak belirlediklerini, Ankara'da da bu fiyattan satacaklarmı belirtti. Sabancı Holding Gıda ve Perakendecilik Grup Başkam Haluk Dinçer ise içecek sektöründeki hedeflerinin sadece su ile sınırlı ohnadığını dile getirerek "Yalon gelecekte su bazlı içeceklerin çeşhü alanlanna, aromah ve gazh içeceklere de girecegiz'' dedi. Diçer, bu yıl 300, 2OO5'te ise 400 milyon dolank ciro hedeflediklerini kaydetti. büyüme görüleceğini söyledi. 9 aylık sonuçlan önümüzdeki hafta açıklayacaklannı bildiren Metin, *2003'kmukayeseedildi- ğinde ne kadar kârh büyüdüğü- müzü göreceksiniz. Grup olarak ciddi büyümemiz var. Biz gerçek sanaykiyiz. Yatınmlannuz de- vam ediyor" dıye konuştu. Metin, DüpontSA'dakı dünya payını aldıklannı ve çimen- to alanında bir büyüme ya- şadıklannı hatırlatarak, "Bu tarzdünyayatınmlanmız ve kârh büyümemiz devam edecek" diye konuştu. Fi- nansal faaliyetlerden çekil- meyi düşünmediklerini de ifade eden Metin, holding içindeki her birimin, gerek kendi kaynaklanyla gerekse de şirket alma yoluyla büyü- meye devam edeceğini bil- dirdi. 'MM Piyangp ik ilgilenmiyoruz' Özelleştirmeye ilişkin bir soru üzerine de Metin, bu konuda her şeyi izledikleri- ni ifade ederek "Ama özel- leştinnede maalesef olaylar bizim eümizde değü. Ozefleş- tirmede, rçinde olduğumuz konulann hepsiyle UgUrvTz" dedi. Metin, özelleştirme konulu başka bir soruyu ise "Miffi Piyango ile ilgilenmi- yoruz. Telekom'u hâlâ izle- meye devam ediyoruz, ama ne olduğunu bilmiyoruz'1 şeklinde yanıtladı. Metin, enerji sektörünün kendileri için çok önemli, gıdanın da 5 büyüme platformlanndan biri olduğunu kaydetti. PAMUKTA FÎYAT KONTROLÜ ABD VE ÇÎN'İN ELİNDE Ureticiprim istiyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Izmir Ticaret Bor- sası (ÎZTB), üreticüıin kaçı- şının durdurulması için pa- muğun kilogram fiyatuıa en az 15 sent prim verilmesini istedi. İZTB Yönetim Kuru- lu Başkanı Tuğrul Yemişçi, son 10 yıl- da Ege Bölge- si'ndeki pamuk ekim alanlannda yüzde 35'lık daral- ma olduğunu anım- satarak üreticınin daha çok rnısır, üzüm. domates \ e ay- çıçeğine yöneldiğini söyle- di. Kaliteh Ege pamuğunun yok ohnaması için üreticınin desteklenmesi gerektiğini \urgulayan Yemişçi, "Mut- lakakaynakyaraûlarak,üre- ticiye 15 sentin alunda prim verümemesi gerekiyor. Bu- nun alöndaki frş atlarpamuk üreticisini kaçıştan caydır- maktan uzakür" dedi. Öte yandan Türkiye ihra- Çion 10yılda ekim alanlannda | 3 yüzde 35 'lik darahna olduğundanyahnan üreticiler pamnğun kilogramfıyaana en az 15 sentprim verilmesiniistiyor. catının yüzde 40'mı oluştu- ran tekstilin ana hammadde- sı pamukta fiyatlann ABD \e Çin'in uyguladığı politi- kalann kontrolünde olduğu belirtildi. Adana Ticaret Borsası (ATB) Başkam Fethi Cof- kuntuncel. stratejik bir ürün olan pamukta, yerli üreticiyi, ABD ve Çin'inuyguladıkla- n politikalarla kontrol alun- da tuttuklannı, bu ülkelerin kendi menfaatlanna yönelik politikalannın, bu yıl pamuk fiyatına iç piyasada taban yaptırdığuıı söyledi. Coşkuntuncel, eylülün ilk hafta- smda borsada, 1 milyon 970 bin lira olan lif pamuğun 1.5 milyon liraya gerilediğini, kütlü pa- muğun ise sezon başında 410 bin lira olan kilo fiyatı- nm 370 bine düştüğünü voır- gulayarak, "Bu düşüşte en büyük etken ABD ve Çin'in ovunu oldu" dedi. Yerli otoya Devpim'ci çağrı • ANKARA(AA)-1961 yılında 4 adet üretilen ve günümüze kadar sadece bir tanesi ayakta kalabilen ilk Türk otomobili Devrim, Ankara Ticaret Odası'nda (ATO) sergilendi. Devrim'in hikâyesini anlatan ATO Başkanı Sinan Aygün, "Devrim'in defteri dürüldü. Aslında dürülen Devrim'in defteri değil, Türk yerli sanayünin defteriydi" dedi. Devrim'in acımasız eleştirilere ve yabancı otomobil markalannın lobilerine yenik düştüğünü kaydeden Aygün, ÖTV'nin ithal araçlarda arttınlmasına destek verdiğüıi belirterek "'tlk defa bir Maliye Bakanı'na bu anlamda destek veriyorum" dedi. Devrim, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla ordunun ihtiyacıru karşılamak amacıyla geliştirilmiş, ancak ilk denemede başansız görülerek müzeye kaldınlmıştı. Garanti'ye 500 milyon dolar kredi • ANKARA (ANKA) - Garanti Bankası, 500 milyon dolarlık sendikasyon kredisi alacak. Garanti Bankası'ndan borsaya gönderilen açıklamada, bankanın 1 yıl vadeli ve 500 milyon dolar tutannda sendikasyon kredisi almak üzere, eş düzenleyici olarak hareket edecek olan 24 uluslararası bankadan oluşan konsorsiyuma yetkı verdiği belirtildi. Uzan'm otebüsteri Genç Parti'ye I Ekonomi Servisi - Uzan Grubu'ndan haczedilen ve Genç Parti'nin kiralık olarak kullandığı 8 otobüsten ikisini, Genç Parti 305 milyar liraya satın aldı. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun Esentepe'deki satış merkezinde düzenlenen açık arttırmada, Mitsubishi Safir otobüslerden muhammen bedeli 180 milyar lira olan otobüs 145 milyar liraya. muhammen bedeli 180 milyar lira olan da 160 milyar liraya Genç Parti tarafından satın alındı. Açık arttırmada satılamayan 6 otobüs 5 Kasım 2004 tarihinde tekrar satışa sunulacak. Yine gmptan fona geçen Göcek'teki Zeytin Adası da 23 Kasım'da 16 trilyon lira muhammen bedelle satışa çıkanlacak. Unilever Türkiye'de şirketlerini birleştirdi • İSTANBUL (AA) - Unilever, Türkiye'de 1953'ten bu yana sürdürdüğü faalıyetlerini tek bir çatı altında yürütme karan aldı. Unilever"den yapılan açıklamada, şimdıye kadar birbirinden ayn şirketier olarak faaliyet gösteren Unilever Holding, Unilever Ticaret, Leverelida ve Unilever Tüketim Ürünlen Satış Pazarlama ve Ticaret AŞ'nin Unilever Sanayi ve Ticaret Türk AŞ çatısı altında toplandığı belirtildi. Borusan Telekom konuşturmaya başladı • İSTANBUL (AA) - Borusan Telekom'un, Türk Telekom ile ara bağlantı sürecini tamamlayarak yurt genelinde ses hizmetleri vermeye başlayan ilk A Tıpi özel telekom şirketi olduğu bildirildi. Borusan Telekom'dan yapılan açıklamada, şirketin uzak mesafe telefon görüşmeleri sunmaya başlamasının, sektörün serbestleşerek rekabete açıhnasında önemli bir aşamayı ifade ettiği kaydedildi. Şirketin Genel Müdürü Burak Gökmen, A Tipi operatörler arasında ipi en önde göğüsledikleri için mutluluk duyduklanm kaydetti. Gİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK oztemAiizakracumhurivetcoin.tr ODTÜ Biyoteknoloji Bölümü'nden bir bilim insanı, Doç. Fatih Izgü, yıl- lardır fahiş ilaç fıyatlan yüzünden be- li bükülen Türkiye için son derece önemli bir kapı açtı. SSK ve devlet hastanelerinin en büyük harcama ka- lemlerinden biri olan ve kanser teda- visinde kullanılan eritropoetin adlı hammaddenin artık Türkiye'de de üretilebiteceğini müjdeliyor Doçent Iz- gü'nün buluşu. Tabii üretimine izin ve- rilirse... Zira bugüne Kadar yaşanan- lar, Türkiye'de sistemin tıkanıkhğını açmanın hiç de kolay olmadığını or- taya koyuyor. Anımsatalım... Eğer bir ihalede 11 milyon liralık bir ilaca yüz- de 90 oranında indirim yapılabiliyor ve ilaç 1 milyon liraya inebiliyorsa... öte yandan, bir başka ihalede hiç in- dirim yapılmıyorsa... Eğer uzun yıllar 25 milyon liradan satın alınan hepatit B aşısının aslında 1 milyon liraya mal edilebileceği öğ- renilip uzun mücadelelerden sonra ucuz aşı ithal ediliyorsa... EğerSağlık Bakanlığı, nedeni anla- şılamaz bir şekilde biyotek ilaç üreti- mi için ruhsat vermekten kaçınıyor- Biyotek İlaca Neden İzin Yok? sa... Sistemin kendisi skandaldır ve bu tıkanıklığı aşmak zordur. Neden mi? Türkiye, ilaç devleri için gerçekten iştah kabartıcı... 70 milyon nüfus, üs- telik 2003 yılında ilaç pazan yüzde 40 oranında büyümüş. Hele bir de Sos- yal Sigortalar Kurumu (SSK) gibi bü- yük bir alıcı varken... Büyük kelime mi?.. 35 milyon kişi kurumun şemsi- yesi altında, her yıl 65 milyon hasta ayakta tedavi ediliyor, 2OO3'te ayakta tedavi edilen hastalara 188 milyon ku- tu ilaç verilmiş. ...Tabii vazgeçmek is- temezler pastadan. Roche ile patlak veren skandalla sektör önce şöyle bir çalkalandı, ama kısa sürede duruldu. Aslında Roc- he'un diğerlerinden hiç de farkı yok- tu. Çünkü bugüne kadar SSK'nin hammadde yerine her ilaç adı belirte- rek açtığı ihalede bütün uluslararası ilaç firmalan hiç indirim yapmaya ge- rek görmemişlerdi. Zira rekabetin ol- madığı bu koşullarda indirim yapma- lan için de gerek yoktu. Roche ile gün- demetaşınan skandal ise yabancı ilaç şirketlerinin veri imtiyazı, patent gibi koruma zırhlan ile devletlerin ilaç fa- turalannın nasıl kabartılabileceğinin acı bir örneği. özellikle patentli ilaçlarda büyük fı- yat marjlan oluştuğu için ülkeler hat- ta zengin ülkeler bile jenerik ilaçlara pazarlannda belli bir yer açmanın yo- luna gidiyorlar. Italya'da ilaç endüstrisi ile eczacı- lar arasında ciddi tartışmalar yaşanı- yor. Eczacılar sanayicileri yeni ancak çok pahalı ilaçları reçete ettirme yön- lendirmesiyle suçluyor. Aynı tedavinin daha ucuz ve daha güvenli ürünlerie de yapılabilir olduğunu bildiren Ec- zacılar Birtiği, aynı gruba dahil olan ürünlerin en ucuz fiyattan geri öden- mesini ve jenerik kullanımının arttınl- masını istiyor. ilaç sanayicileri ise da- ğrtım kanallannın kâr marjlannın diğer ülkelere göre çok yüksek olduğun- dan şikâyetçi. Norveç ise 2005 bütçesi için tüm ta- raflann (ilaç sanayicileri, dağıtım ka- nallan, doktor, hemşire...) görüşleri- nin alınacağı "Beyaz Sayfa" adlı bir ilaç politikası oluşturma hazırlığında. ilk olarak 1998 yılında başlatılan Be- yaz Sayfa, akılcı ilaç reçeteleme ve kullanma, dağıtım, geri ödeme siste- mi ve fiyatlandırma konulannı içeriyor. ABD jenerik ilaç kullanımını teşvik ederek ilaç harcamalannda yılda 10 milyar dolar, AB ülkeleri ise 13 milyar Euro tasarruf sağliyor. llaçta dışa bağımlılığı her geçen gün artan Türkiye'de ise başta da belirtti- ğimiz gibi biyoteknolojik ilaç üretimi- ne yıllardan beri bir türiü izin verilmi- yor. Türkiye'de çok nitelikli biyotekno- loglann olduğunu belirten Tıp Kurumu Genel Sekreteri AN Rıza Üçok, "Eğer Türkiye sistemi değiştirecek adım at- mak istiyorsa her şeyden önce Sağ- lık Bakanlığı'nın biyoteknolojik ilaçla ilgili yönetmeliği çıkarmalı ve ulusal başvunılan hızlı bir şekilde inceleyip ruhsat vermenin yolunu açmalı" diy- or. Bakalım tıkalı sistemin parçası ol- maktan kurtulabilecek miyiz?