Katalog

5EKİM2004SALJ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(« cumhuriyet.com.tr 11 AB Komisyonu tarih ijelirlemedi' • PARİS (AA) - Fransa'da yayımlanan Le Monde gazetesi. "AB Komısyonu'nun çarşamba günü Türkiye ile ilgili yayımlayacağı raporda. müzakerelerin başlaması ıçin tarih belirlemediğini" yazdı. Gazetenin yann çıkacak sayısında yer alan haberde, AB Komisyonu'nun, "Türkiye'nin kriterlen yeterlı bir bıçimde yerine getırdiği gerekçesiyle müzakerelerin başlamasını tavsiye edeceği, ancak müzakerelerin başlama tanhini üye ülkeJerin devlet ve hükümet başkanlanna bırakacağı" bildirildi. Türkiye karşıtı .AB Komisyonu üyelerinin itırazıyla bu tür bır manevra yapıldığını öne süren Le Monde, bunun da Türkiye için hayal kınkJığı yaracağını ileri sürdü. 1 Türk öldürüldü iddiası • BAĞDAT (AA) - Irak'ta bır Türk ile Irak asıllı bir Italyanın, "Ebu Bekir El Sıdık Selefist Tugayları" adlı birörgüt tarafından öldürüldüğü belirtildi. El Cezire televizyonu, adı açıklanmayan Türk vatandaşıyla Irak asıllı Italyan vatandaşı Iyad Enver Veli'nin öldürülmesinin sorumluluğıınu, söz konusu örgürün üstlendiğinı duyurdu. Televizyon, öldürülen iki rehine ve onlan kaçıranlarla ilgili görüntülerin yer aldığı bir video kasetten bölümler yayımladı. 4 ABD askerine cinayet suçlaması • FORT CARSON (AA) - Iraklı Tümgeneral Abıd Hamıd Movhuş'un boğularak öldürülmesiyle ilgili davada, 4 Amerikarı asken cınayetle suçlandı. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada, Jefferson L. Williams, Lewıs E. Welshofer Jr, William J. Sommer ve Jerry L. Loper adlı askerlerle ilgili suçlamada, VVelshoverin Tümgeneral Movhuş'u sorgulayan ıkı kışilik ekibin bır parçası olduğu belirtildi. Irak'ta Cumhuriyet Muhafızlannın hava kuvvetlerinde görevli olduğu belirtilen Tümgeneral Movhuş, Amerikan güçlerinin bir operasyonunda 26 Kasım'da yakalanmıştı. Rlistin'e İsrail tecridi • Dış Haberler Servisi - israil ordusunun "Tövbe operasyonu" dedıği saldırı sonucu Cibaliye kasabası ve mülteci kamplan ile Beyt Hanun ve Bey1 Lahiya kasabalannın altyapısı tamamen çöktü. 250 binden fazla insanın yaşadığı yerleşirnJerde bir haftadır elektrik ve su kesik, telefonlar çahşmıyor. Hastanelerde ilaç, tıbbi malzeme \ e kan sıkıntısı çekıliyor. Yiyecek ve süt bulmanın imkânsız olduğu bölgede onlarca ev, cami, çocuk bahçesi, okul ve dükkân yıkıldı. Bazı e\ ler, israil askeri karakolu halıne getirildi. fsrail Genelkurmay Başkanı Moşe Yaalon, operasyonun haftalarca sürebileceğini söyledi. Komisyon, İlerleme Raporu'nda Türkiye'nin çekince koyduğu uluslararası anlaşmalara dikkat çekiyor AB'den KürtleriçinçağnA.NKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AB Komisyonu, ilerleme Raporu'nda Türki- ye'den azmlıklar konusunda "açınm" ıstedı. Türkiye'nin azınlık kavramını Lozan An- laşması 'ndaki üç gayrimüslim toplulukJa belirleyen yaklaşı- mının "modern uluslararası standartiarm" gerisınde oldu- ğunu savunan Komisyon, "Kürtlerin de araJannda bu- lunduğu öteki topluJuklaruı" hakJannın arttınlması gerek- tiğıni savundu. AB Komis- yonu'nun, Batı Trakya'daki "Türk azuıak" için ıse Yu- nanistan'ın politikalan çizgi- sinde Türkçe konuşan "Müs- lümanazuvhk*" ifadesinı kul- lanması dikkat çekti. Bugüne kadar Türkıye deki • Türkiye'de, Lozan'da tanınan azınlıklann yanı sıra Kürtlerin ve diğer topluluklann soruhlannın uluslararası hukuk çerçevesine girdiği savunulan raporda, Türkiye'nin bu konudaki anlaşmalara koyduğu çekincelerin, azınlık haklannın korunması alanında daha fazla ilerlemeyi engelleyebileceği savunuldu. Kürt kökenli yurttaşlar için "sosyotojik" olarak azınlık ifa- desini kullanan AB Komis- yonu, müzakerelerin başlama- sı arifesinde Ankara'dan yasal alanda açılım istedi. Bugüne kadar tstenmedi Dışişleri kaynaklan ise AB Komisyonu'nun ilerleme Ra- poru'nda ortaya koyduğu yak- laşımın Türkiye için bağlayı- cı olmadığını, Türkiye"nin yapması gerekenlerin Katılım Ortaklığı Belgesi'nde yer al- dığını, AB'den bu yönde bu- güne kadar bir talebin olma- dığını dılegetirdiler. Raporda, Türkiye'nin azınlıklar konu- sunda imzalamadığı bazı ulus- lararası sözleşmelere yer ve- rildiğine işaret eden diplomat- lar, bu sözleşmelerden birço- ğunu Fransa başta olmak üze- re .AB üyesi ülkelerin de im- zalamadığını, bunlann Türki- ye'nin önüne engel olarak ge- tirilemeyeceğini kaydettiler. AB 'nin 6 Ekim'de açıklanacak Ilerleme Raporu taslağında, "azınhk haklan, kültürel hak- lar ve azınhklann korunması" başlığı altında şu görüşlere yer veriliyor: "Türk yetkilflere göre, 1923 LozanAnüaşması alünda Tür- khe'de azınlıklar yahıızca üç gayrimüsnm topluluktan oJuş- maktadır. Ancak Türkiye'de, Kürtlerin de aralannda bu- lunduğu öteki topluluklann da kültürel ve dilsel kimlikle- rini muhafaza etnıe haklarmm, aynı şekilde uluslararası hu- kuk çerçevesine düştüğünü dü- şunuyoruz. Bu bağlamda, Türkiye'nin BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesi ve BM Ekonomik, Sosyal veKültürel HaklarSöz- leşmesi'ne koyduğu çeldnce- ler dikkat çekmektedir. Türkiye'deld yakın dönem- deki olumlu getişmelere tezat oluşturan bu çekinceler, azuı- hk haklannın korunması ala- nında daha fazla ilerlemeyi en- geUeyebilir. Avrupa GüvenHk ve İşbir- liği Teşkilatı (AGİT) Ulusal Azınhklar Yüksek Komiser- fiğL, Kürtleri deiçeren azmtak- lar konusunda Türkiye'nin modern uluslararası standart- lara tam uyum >önünde ha- reket etmesûıde yararh roloy- navabiür."" Verheugen 'in isteği Göçe karşı maddeDış Haberler Servisi - AB 'nin genişlemeden sorumlu üyesi Günter Verheugen'in A\Tupa hükümetlerine, A\Tupa işgücü piyasasuıa Türk işçi akımı yaşanmaması için karşılıklı anlaşmalara kalıcı madde konulması için baskı yaptığı öne sürüldü. Alman Süddeutsche Zeitung gazetesindeki habere göre, ilerleme raporunda Türkiye ile müzakerelerin başlamasına için "evet" diyen Verheugen, büyük insan haklan ihlalleri durumunda ilişkılerin askıya alınmasmın da olası bulunduğunu bıldırdi. Gazete, "Verheugen hükümetlere Ankara'yla, Türk işçilerinin özellikle Ahnan işgücü piyasasuıa akın etmelerinin engellenmesi için kalıcı madde hazırlanması konusunda baskı yapıyor" ifadesinı kullandı. Taslakta aynca Türkiye'nin tanma yönelik süb\ ansıyonlannın sınırlandınlmasına yönelik önlem alınması istendi. Gusfav Fe«x Verheugen, Türkiye'den özellikle kendi ülkesi Almanya'ya işçi akmı olmasından korkuyor. Rumlarla gümrük birliğinden tatmin olmayan AB protokol taslağı sundu BrüksePden 'taıııma' baskısı AYHAN ŞİMŞEK ANKARA - A\Tupa Birliğı (AB). Türki- ye'nin Güney Kıbns'ı gümrük birliği kapsa- mına alarak "ticari iüş- kF kurma karannı ye- terli bulmadı. "Kıbns CumhuriyetT' adıyla AB'ye üye olan Rum yönetiminin Türkiye tarafuıdan tanınmasuıı isteyen AB'nin. Anka- ra'nın önüne yenibir protokol taslağı koydu- ğu öğrenildi. Türkiye-AB ilişkile- rinin temelini oluştu- ran ve 1963 yılında im- zalanan Ankara AnJaş- ması'nın, Güney Kıb- ns ve öteki yeni üyele- ri ıçerecek şekilde uyumlandınlmasını is- teyen Brüksel, Anka- ra dan olumsuz yanıt aldı. Rumgirişiıni Kıbrıslı komiserKipriyanu'nun rapora önerl getlrme olasılığı var Rumlardan müdahale çabası 1 Mayıs'ta AB üye- si olan Güney Kıbns Rum Yönetimi, Tür- kiye-AB ilişkilerinde gün geçtikçe daha bü- yük sorun kaynağı oluyor. Adanın tümünü temsil etme iddiasıyla ve "KıbnsCumhu- riyeti" adıyla birliğe tam üye olan Rum yönetimi, Türki- ye'yi siyasi tanıma konusun- ELÇİNPOYRAZLAR BRUKSEL - AB Komisyonu'nda Türkiye'ye ilişkin tavsiye raporu görüşmeleri devam eder- ken Kıbns Rum Kesimi'nin Türkiye tarafindan tanınmasına ilişkin bir ifadenin rapora eklenme- sine yönelik bir önerinin getiribnesi olasılığı üzerinde duruluyor. Cumhuriyet'in AB Komisyonu kaynaklanndan edindiği bilgiye göre, bütçeden sorumlu Kıbnslı komiser Markos Kipriyanu'nun Türkiye'nin üyeliğine açıkça karşı çıkmamakla birlikte, Kıb- ns'a ilişkin bir öneri getirmesi olasılığı bulunu- yor. Kaynaklar, önerinin bu noktada kabul edil- mesinin zor olduğuna dikkat çekiyorlar. AB Ko- misyonu içinde tavsiye raporu üzerinde tartış- maların çok gergin bir ortamda geliştiğini ifade eden kaynaklar, raporda yer alması için komi- serlerin görüşmelerde yeni istek ve önerilerini sunduklannı bildirdiler. Komisyon kaynaklan bu hafta yayımlanacak tavsiye raporunda bu tür bir ifade yer almasa bile müzakere karanndan önce Türkiye'nin eninde sonunda Kıbns Rum kesimini tanıması gerektiğinin altıru çiziyorlar. AB yetkilileri komisyonun tavsiye raporunda Türkiye'yle müzakerelere başlanmasına yönelik olarak "evet, ama" şeklinde bir öneriyi formüle edeceklerini bildirdiler. Türkiye'yle müzakerelere koşulsuz başlama önerisini getire- cek olan komisyonun aynı şekilde Türkiye için müzakerelerin gidişatında çok katı koşuÜar ge- tirmesi bekleniyor. AB'nin Türkiye'yle müza- kereleri titizlikle gerçekleştireceğini söyleyen komisyon kaynaklan, müzakere sürecinin çok uzun süreceği ve herhangi bir sorunda askıya ahnacağı mesajını veriyorlar. Türkiye'yle müza- kerelere başlanmasına açık bir biçimde karşı çı- kan komiserlerin sayısı 7'yi buluyor. Bunlar arasında ulaşım ve enerjiden sorumlu İspanyol komiser Loyola de Palacio, eğitim ve kültürden sorumlu Lüksemburglu komiser Vhi- ane Reding, bölgesel politikalardan sorumlu Fransız komiser Jacques Barrot tanmdan sorumlu Avusturyah komiser Franz Fıschler, iç pazardan sorumlu Hollandah komiser Frits Bol- kestein, ticaretten sorumlu Fransız komiser Pas- cal Lamv ve bölgesel politikalardan sorumlu ikinci komiser olan Macar Peter Balazs bulunuyor. AB kaynaklan Komisyon Başkanı Romano Prodi'nin tavsiye raporu üzerinde oy- birliğiyle karara vanlmasını tercih ettiğini ifade ediyorlar. da köşeye sıkıştırma çabala- nnı sürdürüyor. Edinilen bilgilere göre AB Komisyonu bu- süre önce Tür- kiye'ye, Ankara Anlaşma- sı'nın yeni üyelerin katılımı nedeniyle uyumlandınlması- nı öngören ve ilgili taraflarca ımzalanacak ek bir protokol taslağı sundu. Kabul edilme- si durumunda, Türkiye'nin Rum yönetimindeki Kıbrıs Cumhuriyeti'ni siyasi olarak tanıması anlamına gelecek protokol Ankara tarafından benimsenmedi. Diplomatik kaynaklar, An- kara Anlaşması'na eklenme- si istenen protokolün bir zo- runluluk oluşturmadığını, Türkiye'yi "Kıbns Cumhu- riyeti"ni tanımaya zorla- mayı amaçladığını kayde- s diyorlar. 8 Türkiye, 1981 yılında AB'ye üye olan Yunanis- tan ve 1986 yılında üye olan Portekiz ve Ispanya ile benzer protokoller im- zalarken AB ve bu ülkele- rin yasal süreçleri nedeniy- le bu protokoller "kadük" oldu. Ancak AB, protokol- lerin yemlenmesi talebin- de bulunmadı. i Avusturya. Finlandiya ve Isveç, 1995 yılında AB üyesi olduklannda, Tür- kiye Ankara Anlaşması'na ek bir protokolün gerekip gerekrnediğini AB 'ye sor- du. Brüksel, üye olan ül- kelerin zaten AB mevzu- atını kabullenmiş olduk- lannı, yeni bir protokole gerek olmadığını Anka- ra'ya iletti. Ankara'dan tepkj AB'nin geçmışteki uy- gulamalan birkenara bıra- karak 10 yeni ülkenin ka- tılımının ardından Türki- ye'den Ankara Anlaşma- sı'na ek bir protokol tale- binde bulunması, Anka- ra'nın tepkisine neden oldu. Dışişleri, 10 yeni üyenin Ba- kanlar Kurulu kararıyla güm- rük birliği kapsamına alınma- sını, Türkjye'nin yükümlülük- leri açısuıdan yeterli buluyor. Doc. Or. çağrı Erhan: Lozan değiştirmek kaosgetirir ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara Üni- versitesi Siyasal Bilgıler Fakültesi (SBF) Öğre- tün Üyesi Doç. Dr. Çağn Erhan, AB'nin Türki- ye'den azınlıklar konusunda yeni açılımlar bek- lemesinin "Cumhuriyeti ve Türkiye'nin ulusal bütünlüğünü olumsuz etküevecek bir sürecin baş- langıcı olabileceği'' uyansında bulundu. Türkiye'nin bağımsızlık ve egemenliğini tescil eden Lozan Antlaşmasf nın yalnızca gayrimüs- lim azınlıklan tanıdığını, "Müslüman azuıhk olamayacağuu" açıkça ifade ettiğini kaydeden Erhan, "Cumhuriyet. anayasal yurttaşhğa daya- nır. Herkes bireysel temelde eşit haklara sahiptir. Gayrimüslim gruplar için ise pozitif bir ajTuncı- lık söz konusudur. Asunda Lozan, Müslüman yurttaşlann anadilierini serbestçe kullanmalannı da öngörür. Ancak Kürt kökenli vatandaşlann bir azınlık olarak kabul edilmesini istemek bam- başka bir şe>dir. Bu Lozan'da da Türkiye"den is- tenmiş ancak kabul ediunemistir" diye konuştu. Erhan, Türkiye Cumhunyeti'ni kuran Lozan Antlaşması'nda yer alan unsurlann tartışmaya açılmak istenmesinin "kaotik bir ortam" yarata- bileceği konusunda da uyanda bulundu. AB'nin Kürt kökenli yurttaşlann azınlık olarak değer- lendirilmesi beklentisini açıkça ifade ettiği döne- min önemine işaret eden Erhan, şöyle konuştu: "Bir taraftan Irak'ın kuzevinde bir Kürt devleti kuruunaya çahşıhyor. Diğer yandan Avrupa'da birileri Türkiye de federasyonu tarnşıyor. Kamu Yönetimi Reformu zaten bölge mecUslerini öngö- rüyor. Bu gidişatın sonu Türkhe'vi çok tehlikeü yerlere götürebüu;'' Schröder'in rüyası TürkMehmet 'nöbete' Dış Haberler Servisi - Almanya Başbakanı Ger- hard Schröder, Türkiye'nin AB üyeliği ile geri- ye dönüşü olmayacak şekilde Avrupa değerleri- ni üstleneceğinı ve gelecekte güvenlik polirika- suıın önemli bir unsuru olacağmı söyledi. Schröder, Alman özel televizyon kanalı SAT.l 'e verdiği demeçte, ikı önemli sebepten dolayı Türkiye'nin AB üyeliğini desteklediğini belirte- rek "Türkiye'ye 40 \ıldır gerekM şardan yerine getintigi takdirde üyelik sözü verUdi ve bu konu- da AB Komisyonu karar alacak. İkmcisi de gü- venfik konusu. Türkiye, AB üyengi ile geriye dö- nüşü ohnayacak şekilde Avrupa değetierini üst- lenecek ve gelecekte güvenlik polirikasının önem- li bir unsuru olacakör" dedi. Hıristiyan Demok- rat Birlık Partısi Federal Meclis Grubu Avrupa politikası sözcüsü Peter Hintze ise Schröder'in Türkiye'nin AB üyeliğıne ilişkin tutumunu eleştırerek "Schröder, Türkiye doğrudan hemen üye olabilecekmiş gibi bir poh'tika iztiyor. Bu geüşmeyi tehlikeli görüyoruz" şeklinde konuştu. AKPM temsil hakkı verdi KKTCiçin önemligün ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupa Kon- seyi Pariamenterler Meclisi'nde (AKPM) alınan yeni bir kararla KKTCTi parlamenterlerin AKPM çalışmalanna Rumlann iznine gerek ol- madan doğrudan ve etkin katıhmının sağlandığı bildirildi. Dışişleri kaynaklannın verdiği bilgiye göre, AKPM'de dün sabah yapılan toplantıda, nisan ayuıda alman karann uygulama merno- randumu kabul edildi. Bu memorandum çerçe- vesinde, Kıbnslı Türk parlamenterler bundan böyle genei kurul ve komisyon oturumlan dahil olmak üzere tüm oturumlara katılabilecekler. KKTC'li parlamenterlerin söz haklan olacak, ancak oy kullanamayacaklar. Eduıilen bilgiye göre, AKPM'de Kıbns'a aynlan 3 üyeliğin 2'si Rum parlamenterlerce kullanılır- ken 3.'sü uzun yıllar boş kaldı. 1997'de alınan bir kararla bu sonuncu üyeliğe sadece Kıbns'la ilgi- li fikirlerini belırtmek ve sadece komisyon top- lantılanna katılmak üzere KKTC'li üye getirildi. Kıbns'taki referandumun arduıdan 29 Nisan'da alınan bir kararla da Kıbnslı Türk temsilcinin genel kurul dahil tüm oturumlara katılımı kabul edilmiş, ancak Türk temsilcinin Rum heyetine dahil olacağı belirtilmışti. AKPM'de dün kabul edilen memorandum ile KKTC'li parlamenter- lerin Rum heyetine dahil olması şartının kaldınl- dığı belirtiliyor.