Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Curnhuriyet
İ m m z Sahıibi: CUMHURÎYET VAKFI
admlLHAFNSELÇUK
Genel Yavın Yönetmeni: İbrahim
Yıldız 9 Yazıişlen Müdürü: Salim
A^jasbn#Sorumlu Müdür Mehmet
Sucu # Haber Merkezı Müdürü:
Hakan Kara
Istıhbarat Cengiz Yıldırım 9 Ekonomı Öz- YayınKuruluıtlhanSeiçuklBaş-
lem \ üzak 9 Kültür Egemen Berköz• Spor: kanı,EmreKongar(Daruşman),
Abdülkadir \ ücelman 9 Makaleler: Sami Ka- Orhan Erinç, Hikmet Çetin-
raören 9 Düzeltme Abdullah Vazıcı 9 Bıl- kiiya, Şükran Soner, İbrahim
gı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen Meh- Yıldız, Orhan Bursalı, Musta-
met Faraç 9 Avrupa Temsılcısı Gürav Öz fa Balbay. Hakan Kara.
AnkaraTemsılcısı MustafaBalba) \tatüıi Buh an No !25.Kat:4.
Bakanlıklar Tel 4N502ürhatl. Faks 4 W5lj:~#lzmırTemsılcısı
S*rdarKıakH Zı>aBK 1352 S 23Tel 4411220. Faks.441S"45
#\danaTerrbilCM Çetin^iğenoğlıı, tncmuCd ! 19S.No 1 l.Tel
363 12 11. Faks %3 12 15 Anlalva Temsılcısı \hmrt Oruçoğlu
CumhumetCadSO 5 Tel 0242 2480057
Fa\ 243ı ı5W
Muessese Müdürü
Erol Erkut 9
Bıigı tşlem Ahmet
Korulsan 9 Sa-
ı:> Fazilet Kuza
Tel ' C i :
Rekiam Gene! Mudûr 'ı rd \1»>
Sanoğhı. \l TAtaa Mine \kdağ
'</ • Rezer.as> on ı e Tekrak Melek
Ve- BanıtÇBgilTei 0212 3543?%
"*'i e-raaıl reUam J tak\ ım com tr
Ya>ıml«>ın:YenıGunHaberAjansıBayn\e'fayıncılık\$ TüAocaşhCad 3941 CagaloÖu 14Vv4lslanbu] PK 246 - SıAec, ?44?5 la Tel (u2I2ı512H5H5l2Ohatl
Faks ]O212|5P85V5 B«sla: Merkez Gazete Dera Basım Yavıncılık San \eTıc ^$ Bârteros Buhan Ko 125 Bejiktaş - ls Dağrtnn: Medez Dagmm Pazartama San veTıc \ $
" OCAK. 2004 Imsak: 5.49 Güneş. 7.22 Ögle 1/ tkındı: 14.37
Akşam P 00 Yatsr 18.25
Yıllar önce bir kıyı parkı olarak kentlilere kazandırılan Ege'nin incisi Kordonboyu yeniden tehdit altında
İzmir'de 10 yıllık inatlaşma
KorJon'un cdoldurulmadan
önceki hali we sonrası...
Moda Fııarı'na
Rus akını bekleniyor...
• İSTANWL*L (AA) - CNR Expo,
11-14 Şuba« tarihlennde
düzenleyeceği tstanbul Uluslararası
Moda Fuan "nda 150 Rus hazır
giyım alıcısanı ağırlayacak. CNR
Expo Satış-lJ'azarlama Grup
Başkanı Alt Bulut, Türkiye'deld
firmalann kzendi markalannı
dünyaya ihrraç etmesine olanak
sağlamak isstediklerini, öncelikle de
Rus pazanımı ve çevre ülkeleri
hedef aldıklannı söyledi.
Rusya'dan aalim gücü yüksek 150
hazır giyim alıcısını ağırlamak
üzere bir tamıtım kampanyası
düzenledıkL«enni behrten Ali Bulut,
şunlan söykedi: "Rus alım heyetinı
özel uçakla getirip 5 yıldızh
otellerde ağnrlayacağız. Onlan,
Türkiye'delci önemli üretıcilerle bir
araya getire=ceğiz. Bu işe 200 bin
dolarlık büttçe ayırdık."
Yangın çıkarmayan
sigara zorunlu
• NEVV YORK (AA) - New York
eyalet mechisi tarafindan kabul
edilen bir y asa gereği 2004 yılı
ortasından âtibaren yangın
çıkarmayam sigaralann satışı
zorunlu hake getirildi. Resmi
makamlar, 1997-2001 yıllan
arasında N e w York'ta yanarak
unutulan si^aralar yüzünden çıkan
yangınlardaı 199 kişinin hayatıru
kaybettiğiriM belirttiler. Aynı
kaynaklar, ""sigara üretıcılerinin
New York »çın ayn, dünya ülkeleri
için ayn sigara üretmelerinin
düşünülemeyeceğini. dolayısıyla
2004 ortasuıdan itibaren tüm
dünyada yangın çıkarmayan
sigaralann satışa sunulmasının
beklendiğİMii" ifade ediyorlar.
200 dolara yaban
domuzu avtıyorlar
• KONYA(AA)- Türkiye'de
yaban dorr»uzu avlayan turistlerin
vurdukları yaban domuzu başına
ortalama 2<O0 dolar ödedikleri
bildirildi. Nlerkez Av
Komisyontı'nun tespıt ettiği fiyat
tarifesine £HÖre yaptınlan dorrmz
avı, Konya_. Ankara ve Adana başta
olmak üze«-e 10u aşkın ilde
gerçekleştiriliyor. Turizm acenteleri
aracılığıyla ağırhklı olarak Italya
ve Almanya'dan Türkiye'ye gelen
avcı turistl^r, kendilerine
gösterilen "bölgede, günlük
200 dolar ödeyerek istedikleri
kadar dorruuz avlayabiliyor.
Bayındırlık ve Iskân Bakanı Zeki Er-
gezenbir "mimar'... Müsteşan SabriEr-
bakan da "meslektaşu."
Yıllardır, onca toplumsal muhalefet,
onca koruma karan ve onca mahkeme-
ler sonucunda "devlet karayolu" olmak-
tan kurtanlan ve Ahmet Piriştina döne-
minde de kenti güzel bir "kıyı parta" ola-
rak kazandınlan Kordonboyu, bu iki ">«-
kili mnnann" yeniden tehdidi alnnda...
Ergezen, tarihine ve doğasına hayran
olduğum "AMafta doğmus... Geçen yaz
Birüse gittiğimde ise "memleketine ha-
yır için" Ahlat'a ulaşan karayolunu da
"böiünmüş yol" yaphrdığıru gördüm...
Van GöKi Havzası, yıllardır ezilmişliğin
ve geri bırakılmanın acısını çektiği için
de aslında pek gerekli olmayan bu "abart-
mayı" ben de gülümseyerek karşıladım...
Ne var ki Izmir Kordonu, "Bitös-Ah-
lat" arası değil... Bir Akdenizkentınin ve
Türkiye'nin Batı'ya açılan metropolü-
nünyaşamvekültüralanı... 1922'deAna-
dolu insanı, işgalci Yunan güçlerini bu-
radan denize dökerek ülkenin bağımsızı-
lığını güvenceye bağladı...
Tarihe saygılı olması gereken bir
"mimar" bakanın. buraya otoyol yeri-
ne, "Anadolu'nun kurtuluşunu simge-
lejen bir 9 Ejlül anıönı" önermesi ge-
rekmezmiydi?..
trbakan, Kahraman'ın izinde
Sabri Erbakan'ın "Kordonyohı" ısran
yeni değil... 2002 güzünde ilk ,\KP hü-
kümetiyle "KarayoOan Genel Müdürü''
olur olmaz açıkladığı düşünceleri arasın-
da bu proje vardı. Tepkıler üzerine ise;
"Enindesonundabuyol \apilacak'" demiş
ve eklemişti "Kordon'dan mudaka 6 şe-
ritMyohıgeçreceğiz-'' (YmAsn-.20Ambk2002j
Erbakan'ın bu tavn ile aynı projenin vak-
tiyle benzer bir "militaıüıkta" sa\oınucu-
luğunu yapan. RP'li eskı Kültür Bakanı
İsmail Kahraman'ın tavnnın "a\ıu" ol-
ması, acaba sadece "sh'asiyalanuğın'' mı
ürünüdür?..
Eski Büyükşehır Belediye Başkanı Bur-
han Özfatura. hukuku ve kent uygarlığı-
nı hiçe sayarak Kordonboyu"nu kayalar-
la doldurmaya başlarken tznıir Mimar-
larOdaa da 06.02.1997de Koruma Ku-
rulu'na başvurmuştu. Kurul bu kıyı ku-
şağının "tarihi anılan ve rekreasyon özd-
Klderrv1eyaşatıbnasi?
' gerektiğı için "sit"
karannı alıp otoyol projesını durdurun-
ca, bu kurulun başkanı Numan Tuna'yı
görevinden aldılar... Ne var ki Danıştay
da 16.12.1997'de a>Tiı sit karannı oybır-
liğiyle uygun görünce, o zamana kadar
doldurulan Kordon kıyısının hıç değilse
"yeşfl kuşak" olarak yaşatılması yine Mi-
marlarOdasrnın "kurtarmaprojea'' ola-
rak gündeme geldi...
Şimdi Erbakan, 1999 - 2004 dönemı ye-
rel yönetimın uygulayarak tzmirlilere ve
herkese armağan ettiği işte bu "insan
odaklı kültür ve çevre projesini" hıç de-
ğılse mimar olarak savunmak yenne. san-
îa Ismaıl Kahraman'ın "izmden" gitme-
nin inadını sergıliyor. Böyle bir "çuaşm",
28 Mart 2004'teki yerel seçimlerin "ari-
fesinde" yınelenmesı ise aynı mimann,
mesleğıni ne denlı "shasete tutsak kıldı-
ğun" da göstermıyor mu?..
Samuray Avrupa'da
19. yüzyıl Japon savaşçılanyla Amerikan
askerleri arasında yaşanan mücadeleyi
konu alan 'Son Samuray' Japonya, Amerika
ve Yeni Zelanda'da gösterime girdikten
sonra, Avrupa'da da izleyiciyle buluştu.
Önceki gün Berlin'de galası yapılan ve 2.5
saat süren filme, filmin başrol oyuncusu
Tom Cruise da katıldı. Japon
küttüründen etkilendiğini
ve bu fılmle hayalini
gerçekleştirdiğini
söyleyen filmin
yönetmeni Edward
Zwick'in filminde,
Tom Cruise kaptan
Nathan Algren rolüyle yer
alıyor. Filmin konusuna
gelince... 1870'lerde Japon ordusuyla
yapılan savaşta Amerikan askeri olan
Algren imparator Meiji tarafindan
kiralanarak Japonya'nın kurtuluşu için
savaşmaya başlar...
Zencefil. yeşil çay ve Çin bitkisi ban zhi lian
Kansere karşı üç silalı
BERLtV (AA) - ABD'de yapılan üç ayn
araştırmada, Çin'de tedavi amaçlı kullanılan
ban zhi lian bitkisinin, zencefilin ve yeşil çayın
kanserin önlenmesinde etkili olduğu ortaya
çıktı. Araştırmacılar. zencefil ekstresinin
etkisini 17 fare üzerinde denedı. Farelerin
4'üne bir süre zencefil ekstresi veren bilim
adamlan, daha sonra bütün farelere
insanlardan aldıklan kalın bağırsak kanserli
hücreleri yerleştirdi. 15 gün sonra 13 farede
tümör tespit eden bilim adamlan, zencefil
verilen farelerde tümör gelişmediğini saptadı.
Nebraska eyaletindeki Union College'da
görevli bilim adamlan, "scuteOaria barbata"
ya da "ban zhi tian" diye adlandınlan bitkının
etkisini inceledi. Araştırma sonucunda,
bitkinin farelerde prostat kanserinin
büyümesini azalttığı ortaya çıktı. Arizona
Kanser Merkezi'ndeki büim adamlan, yeşil
çayın etkisini araştırdı. Bu kez insanlar
üzerinde yapılan araştırmada, 118 sigara
tiryakisine 4 ay boyunca günde 4 fıncan yeşil
ya da siyah çay içirildi. Araştırmada yeşil
çayın kansere karşı daha etkili olduğu saptandı.
Yübaşı kredi karünayaradı
ANKARA(ANKA) - Yılbaşından ön-
ceki hafta sonu kredi kartlanyla 223.6
trilyon liralık harcama yapıldı. Harca-
ma tutan, geçen yılın aym dönemine
göre yüzde 27 oranında arttı. Yılba-
şından önceki hafta sonuna denk ge-
len 26-28 Aralık'ta, kredi kartlany-^
la toplam 5 miryon 83 bin 487
adet işlem gerçekleştirildi. Bu
lemlerin tutan 223 trilyon
568.3 mil-
yar lirayı
buldu. İş-
lem adetlen
geçen yılın aynı
dönemine göre
yüzde 11. tutan da
yüzde 27 arttı.
2002 yılının aynı döneminde kredi
kartıyla 4 milyon 583 bin 821 adet iş-
lem yapılmış, işlem tutan 175 trilyon
727.7 milyar lira olmuştu. Kartla yapı-
lan işlemlerin cirosu, dolar bazında
yüzde 48.9 artarak 105.9 milyon do-
lardan 157.7 milyon dolara yükseldi.
TURHALLITALIHLI
ORTAYA CIKTI
ANKARA (AA) - Yılbaşı özel
çekilişinde bilerine büyük ikramiye
isabet eden Turhalh talihli de
ikramiyesini aldı. 10 trilyonluk büvük
ikramiyeyi paylaşan Aydın, Eskişehir
ve Batmanh talihlilerin ardından
Turhal'da sahlan biletin ıkramiyesı de
5196322 numarah çeyrek bileti
önceki gün Milli Piyango tdaresi
Genel Müdürlüğü'ne genrerek ibraz
eden şahsa ödendi. Yetkililer, ödeme
yaptıklan kişinin, çekilişin yapıldığı
günden bu yana kamuoyunda tartışma
konusu olan Volkan Ateş ohnadığmı
belirtırken bileti getiren kişinin,
isminin açıklanmamasını istediğini
bildirdi. Bileti kaybettiğini belirten
Ateş ise Cumhuriyet Savcılığı'na
suç duyurusunda bulundu. Savcılık,
inceleme başlatırken, bileti
satan bayinin ifadesine başvurdu.
Şimdi moda5
kusur
gizleyen mayolar
OLCAY BÜYÜKTAŞ
lç giyim sektöründe 20
yıldır satış ağırlıklı çalışan
Yümateks, bu yıl yeni bir
mayo markasıyla piyasaya
gırmeye hazırlanıyor. Aqua
Befla markalı mayolan ilk
etapta yurtiçinde 80 bin bayı
aracılığıyla satışa sunulacak
şırket, ıki yıl içınde yurtdışı
temsilcilikleri ve mağazalan
açmayı planlıyor. Şirketin bu
sezon piyasaya sunduğu mayo
miktan 40 bin.
2004 sezonu için üretim
yapmaya başlayan Yümateks
Genel Müdürü Lğur Şeşen,
işınde uzman ve genç bir
ekıple çalıştıklannın altını
çizerek ilgınç pazarlama
yöntemleriyle kendilerinden söz
ettireceklerini dile getiriyor.
Her yaşın kendisini cıvıl cıvıl, şık ve
genç hissettirecek modeller
tasarladıklannı anlatan Şeşen, perakendeden
gelen deneyiminin kendisine yol gösterdiğini.
tasarlanan modellerde kusurlan kapatmaya
özen gösterdiklerine dikkat çekiyor. "Göğüs
dekoltesT içm özel formlar tasarladıklannı
belirten Şeşen, tüketicinin, küçük göğüsleri
olduğundan daha iri gösteren ya da büyükleri
RENK SECİMİ TİTİZ
Mayolann modeüeri
Almanya 'da tasanm eğitimi alan
HüfyaSankaya tarafindan
yapümış. Önce 1500 modd
tasariadığını belirten Sankaya,
daha sonra Mz bir renk, kıımaş
ve model seçimiyapdaruk sayınm
680 'e indirüdiğini söylüyor.
Mayolarda, daha çokpastel ve
florasan renklerin hâkim
oldıığıoıu söyleyen Sankaya,
özelliklegençler için yaratüan
modeUerin ses getireceği
kanısında. Bikini üsûerinin aynı
zamanda büstiyer olarak da
kullanılabileceğvıi dilegetiren
Sankaya, koleksiyonlann
pareosu, biazeri ve
pantoionlanyla tam bir uyum içinde
olmasına özen gösterdiğini vurguluyor.
toparlayan ahşılmış formlar dışında da mayo
ve bikini bulacağını ileri sürüyor.
İki yılda dünyanın pek çok ülkesinde aranır
hale gelmeyi hedeflediklerini söyleyen Şeşen,
Rus ve Latin mankenler tarafından
gerçekleştirilecek katalog çekimlerinin Maldiv
Adalan'nda yapılacağını belirtiyor.
•Hem Öfke, Hem Kahır, Hem UtançL'
(Bakın, söylemedi demeyin, bu söyteşı -daha kolay. da-
ha açık anlaşılmak için- 'hileli' tasariandı, öyle başhyor
maksad hâsıl olunca, eminim mâzûr çjörülecektir.)
'Kemalist
1
Cumhuriyet, nerede?
Genç bir aydın, 'dûnyantn kaç köşe olduğunu', artık
iyi kötü ögrendiği için; ülkemizın edebıyat ve sanat
-genellikle 'kültür'- düzeyinde, hiç de iyi gitmediğini dü-
şünüyordu; ogece, izlenimlerini yazmak ıstedi: neterde-
di, öğrenmek istemez misiniz?
"...Küttürümüz (Batı'dan gelen) yeni etkiler altnda
kaldığı zaman, kendinin asâlet ve şahsiyetini hakkry-
la koruyamadı. Aydınlann küttüründe, en önemli ye-
ri tutan mimarlık ve edebiyat, Avrupa modellerini tut-
sakçasına taklide kapıldı. Mimarlık, I. Süleyman ve
IV. Murat döneminin, soylu ömeklerini unuttu; Fran-
sız 'empire', Italyan 'rönesans' ve klasik Yunan tar-
zının kötü taklrtlerini yaptı; bazen de bunlara bir Do-
ğu çeşnisi kanştrmak arzusuyla, daha kötü sentez-
ler meydana getirdi. Osmanlı padişahlannın otur-
duklan Topkapı Sarayı'na, yüzyıllann verdiği görün-
tünün kıymeti bilinmeyerek, o bütünün ahengini bo-
zan Mecidiye Kasn gibi, zevksiz binalar yapıldı..."
"...Edebiyat'a gelince, her kavmin edebiyat hazi-
nesi olan halk eseıierine, öteden beri kıymet verme-
yi bilmeyen edebiyatımız, Acem taklitçilığınden Avnj-
pa taklitçiliğine geçti; gerçi bu biçim değiştirmede,
Türk Edebiyatının dili bir derece sadeleştirilmişse
de, yapaylıktan bir türlü kurtulamamışnr. Katışık bir
Doğu Müziği olan müziğimiz, Batı'dan görece daha
az etkilenmiştir, fakat onun yanında Istanbul, Anka-
ra, Izmir gibi büyük şehirlerde, gece kulüpleri ve pav-
yonlar vasrtasıyla, Batı'nın, özellikle Fransa ve Ital-
ya'nın hafrf ve adi müziği de bir yer almaya başladı.
Genellikle Batı'nın sanat eserleri, köklerinin araştt-
nlması yoluyla, ciddi bir şekilde incelenmediğinden,
ülkemizde yaratılanlar, çoğunlukla mevcut ömekle-
rirt basit bir taklidinden ibaret kalıyordu..."
Ne buyurdunuz? Doğru söylüyor değil mi? öyieyse hi-
leyı açıklayalım: bu 'tesbit', gunümüzün genç biraydını-
nın, çağdaş sanatımız hakkındakı değeriendirmesi de-
ğildır; bu Kemalizm'in, Tanzimat sonrası Osmanlı sa-
nat! ve edebıyatı hakkındaki değeriendirmesidir; ve Gâ-
zi'nin, üseler için hazırlattığı Tarih kitaplannın, uçüncü-
sündeyeralmıştır. (s. 250/251); yânı değeriendırme, ade-
ta günümüzdeki durumu anlattığından; demek kı 'Kema-
list' Cumhunyet; son elli sene içınde dönmüş dolaşmış;
yeniden, Tanzimat Osmanlı'sının bulunduğu, kötu mev-
kie düşürülmüştür.
Vah bize!
...çünkü tarlh affetmezi..
Gâzi, bılindığı gibi, 'çağdaş' bir terkip (synthese) is-
tiyordu; çağdaş ama, 'ulusal' bir bileşim! Tanh kıta-
bı geçmişı değeriendirirken, soruna bu açıdan bakıyor;
Tanzimatçılar'ın baktığı, 'onlara nasıl benzeriz' açısın-
dan değil; nasıl mı, bakın nasıl:
"...yabancı memleketlerin fabrika mamûllerinden
olan mallan daha çok revaç bularak, millet serveti-
nin daha fazla dışanya çıkmasına sebeb oldu; mes-
ken inşâ ve döşemesinde, giyinmekte, yemekte ve
özellikle içmekte alafrangalık'. yabancı malzemesi-
nin, yabancı mobilyalann, yabancı kumaşlannın, ya-
bancı şarap ve şampanyalannın bütünüyle rthâline;
'alafranga' zevk ve sefa ise, Frenkler tarafindan Be-
yoğlu ve Galata gibi Hıristtyan ve yabancılann çok bu-
lunduğu semtlerde; lokanta, otel, baloz, kafeşantan
benzeri eğlence yerlerinin açılmasına ve buralarda
para isrâfına yol açt. Saray ve konaklann zevk ve se-
fâsında, 'alafranga' çeşni artb; bu da zaten müsrif olan
Osmanlı padişah, paşa ve beylerinin, daha fazla is-
râfına sebeb oldu. Eğlence yerlerinin sâhip ve oyun-
culan da, çoğunlukla yabancılar olduğundan, milBser-
vetin dışanya akmasına bir yol daha açılmış oldu..."
"...Abdülmecit Devri'nde sarayın isrâf ve sefâhati
son dereceyi bulmuştu. Yabancılardan kolaylıkla alı-
nan borclarm bir kısmı, devietin ciddi ihtiyaçlanna de-
ğil, padişahın saraylar ve köşkler inşâsına, düğün ve
eğlenceler yapmasına sarfediliyordu. Bu borçlann fâ-
izterini ödemek gerektiğinden, devletin malîdurumu
gittikçe sıkışryordu. Osmanlı toplumunda yüksek ta-
bakanın israflan, büyük memuriann yalnız maaşla-
nyla geçinmelerini imkânsız kılıyordu; bu açıdan, hat
vefermanlarda şiddetJeyasaklanması emredilen rüş-
vet ve yiyicilik, giderilmek şöyle dursun, azartılamı-
yordu bile; idârede, adliyede yiyicilik, rüşvet ve baş-
ka sûistimâller, Tanzimat'ın bütün vaatierine rağmen,
eskisi gibi devam edip gidiyordu..." (a.g.e.s. 250/251)
...vebâll, elbette büyük!
Okurken. neler hissettiniz? Hem öfke, hem kahır, hem
utanç! 'Kemalist' Cumhuriyet'in, zamanında şid-
detle eleştirerek yerdığı, Tanzimat'ın 'taklitçi' ve müsrif,
komprador 'alafrangahğı', günümüzdeyaşadığımız 'Ba-
tıcılık'tan. santim farketmıyor; başka bir deyışle, Gâzi
sonrasında, devleti kim yönetirse yönetsin, Anadolu Ih-
tîlâl ve Inkılâbı'nın ıdeallenne aykın davranmış; Tanzi-
mat'la Osmanh'nın ıçine duştüğü 'taklit alafrangalık'
tuzağına düşerek, ülkeyi yeniden aynı 'çıkmaza' sok-
muştur.
Bunun vebâli ve sorumluluğu, elbette büyuk; ama halk
uyanmıştır, bıliyorkı, 'Kemalist' Cumhuriyet, bunun he-
sabını ergeç soracaktır, çünkü Tarıh affetmez!
e-mail: tilahan </ isnet.net.tr
http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan
Faks: 0-212/ 260 19 88
SÖYLEŞİ ATTİLAİLHAN